Katalog

BİLGİSAYARDÜNYASI Görüntü işleme sistemlerinin (inans sektöründe kullammı GörUntUleme Slttamlarl va altı döiMm Bankalar, sigorta ve finans kuruluşlarında "imaging" kullanım giderek yaygınlaşıyor. Dr. ÖmerA. Yedekçioğlu*. Dr. Me hmetB. Akhan** ^ ^ ı n a n s kuruluşlarının, görüntü işleme ^ ^ teknolojisine olan ılgısı giderek artı^ ™ yor Şımdılık bu süreç oldukça yavaş ılerlıyor Bu yavaşlığın ana nedenı ıse, böylesı bır sıstemın başlangıç yatırımlarının yuklu olması Dığer bır neden olarak da bu tür kuruluşların, bu teknolojının kendılerıne sağlayacağı malı çıkarlar konusunda emın olmayışları sayılabılır Göruntu işleme teknolojısı, finans kuruluşlarında, çok çeşıtlı alanlarda kullanıma sokulabılıyor Bankalar, sigorta ve dığer finans hızmetı sağlayan şırketler çok çeşıtlı şekıllerde bu teknolofiden yararlanabılıyorlar Uygulama alanlarından bır bölümu şöyle Bankacılık: • Yenı hesapların ışlenmesı, • Imza doğrulanması, * Mıkrofışleme yerıne, • Kredı ıçın başvurular ve ılgılı belgelerı Finans Hızmetlerı: • Kredı kartı başvuruları, • Kredı kartı makbuzları, • Kredı raporları. Sigortacılık: • Sigorta belgelerı, • Hasar raporları, fotoğraflar, malıyet tahmınlerı, • Tıbbı raporlar, faturalar, • Yazışmalar lanabılırler Göruntu saklama ıçın kullanılabılecek aygıtların arasında VVORM'ler, yazılabılır optık dıskler, magnetık ortamlar sayılabılır Değışık uygulamalarda kullanım açısından bır değerlendırme yapmak gerekır Göruntulenn ışlenmesı, özel amaçlı yazılımlarla sağlanır Böylesı bır yazılım, buyuk göruntu verı tabanlarının ızlenmesıne, göruntulenn ındekslenmesı ve duzenlenmesıne olanak sağlar Dörduncu önemlı öğe olan ıletışım ağı ıse, çeşıtlı yerlere yayılmış kullanıcıların göruntulerı elde edebılmelerının, hareket ışlemlerını yapabılmelerının omurgasını oluşturur Göruntulenn merkezı olarak saklandığı ortamlarda, ıletışım ağı, göruntulenn toparlanabılmesınde, gerektığınde yanıt zamanını kısaltabılmek ıçın ön belleğe alınmasını sağlar Bu ağ tum sıstem mımarısınde önemlı bır bağlantıyı oluşturur. itgiİMHnlyor DUfünmaye zaman ayırmayı düfünüyor DüfUnmayt Baftanuf ProJ* Baflangıcı KuHanıyor BlrdenfazU TUmkuruluf alanda çapında kullanıyor kullamyor Şekil 2 Görüntüleme slsteml kullanımına ulaşım aşamalan bankalardır Bu sıstem ımza tarama ve ımzayı dığer hesap aynntılanyla ındeksleyıp saklama olanağına sahıp Houston ve Dallas'takı bılgı ışlem merkezlerı ımza ve hesap ayrıntılarını lokal olarak saklamaktadır Yerleştırılen ıletışım ağı, herhangı bır şubedekı bır operatörun, bır ımzaya ıstedığınde, erışmesı ve görebılmesı yalnızca sanıyeler alıyor Bu noktadan sonra operatör, ımzaya yakından ve uzaktan bakıp tanıma olanağı bulunuyor Norveç Bankası takas odasında bır cıro göruntu işleme sıstemını (GIPSY) uygulamaya sokmuş durumda ve yılda değerı 200 mılyar dolara varan 150 mılyon hareketı ışleyebılıyor Bu sıstem, cıroları toparlayıp, çok hızlı göruntu kamerası ıle donatılmış bır optık karakter tanıyıcı (OCR) okuyucu / ayırıcı ıle tanyor yüksek çözulumlu cıro göruntusu ve makıne tarafından okunabılen tum bılgı yakalanıyor ve ardından bu göruntu başka bır unıteyle beslenıyor Bu unıte aracılığıyla, OCR tarafından tamamıyla okunamamış, basılı ve el yazısıyla dolu alanlar ayırılıp, tum verıler çıkarılıyor Bu ışlemın sonucu da bır rakam kontrolu algontması ıle de doğrulanıyor Bu noktadan sonra eğer göruntudekı alanlann doğruluğu konusunda şuphe varsa bır operatöre gönderılıyor Bu ışlemlenn sonunda, kâğrt belgemn tumuyle yennı tutacak olan bır hareket kaydı yaratılıyor Bu kayıtla, göruntu güçlendınlıp, sıkıştılarak saklanıyor Bu sıstemle, bır ödeme yapıldığında bır dekont ve ödemeye ılışkın cıronun küçultülmuş göruntusu ödeyen kışıye gönderılıyor Günde 250 000 adet böylesı dekont uretılebılıyor W0RM ındeksleme / erişme sıstemının üzerıne koydu Bu ılk ayda 2000 dolarlık bır tasarruf sağladı Bu sıstemın sağladığı lyileşmeler açıklığa kavuşunca, Gatevvay tüm belgelen W0RM uzennde saklamak ıçın yenı ışlem bırımlen kurmaya başladı Bu sıstem yılda yaklaşık 110 000 ABD Dolarlık bır tasarruf sağlıyor Bankanın danışmanları, şımdı ıse çek görüntülerini fotoğrafik filmden optik diske taşımanın yollarını araştırıyorlar American Express ve Master Card fatura ve satış makbuzlarını saklamak ıçın benzen bır sıstem kullanıyor American Express saatte 100 000 dekont gönderebılıyor Böylesı bır sıstemın 1988'dekı kuruluşundan bu yana, ılk yatınmın defalarca gerı ödendlğını söylemek herhalde gereksız Görüntüleme sistemleri, finans kuruluşlarındakı çalışma yaşamını son derece ucuzlaştınp, kolaylaştırıyor Ama, bır takım çalışması ve de kulturel değışıklık de gereklı Bır göruntuleme sıstemı sonuçta varolan bılgı sıstemının önemlı bır bölumünun yennı alacak olsa bıle, başlangıçta varolana entegre edılmek zorunda Bır görüntüleme sıstemının uygulamaya sokulması, kuruluşun buyükluğune bağlı olarak altı ay ıle 4 yıl arası bır zaman alabılıyor Şekıl 1 'de göruleceğı gıbı basrt bır göruntuleme sıstemı dört ana öğeden oluşur Göruntü yakalama, bellek, ış akışı ışlemlen ve elektronık ağ. Basit bir görüntüleme sistemi Şekll 1 Baalt blr görüntüleme slsteml TARAYICI TARAYKM İŞİSTASYONLARI Sahtekâriık banka sektöründe çok yuklu zararlara yol açmaktadır Sahtekârlığa dayalı kayıplar azaltılabılırse, bankaların kârlılığı önemlı derecede artabılmektedır Amerıkan Bankacılar Bııiığı, sahtekâriık nedenıyle, bankaların yıllık kayıplarının 625 mılyon dolar cıvannda olduğunu tahmın edıyor Sahtekâıiığ önleyıcı çeşıtlı yöntem ve prosedurler var Biyometrik tanıma sistemleri parmak izi, Bankalarda sahtekârlığı önlemek İNDEKSl EME EKİŞİM IŞtSFASYONLARl I ANA HİZMET MAK1NAS1 . OORÜNTO HİZMET MAKtNASl WORM OPTİK DİSK MJTl'Sl l OÖRONTO tNDEKSl Göruntu yakalama, tarayıcılar ve/ya da elektronık verı besleme yoluyla sağlanır Son zamanlarda tarayıcı teknolojısındekı gelışmeler, standart büyukluktekı belgelerın yanı sıra, ıkı taraflı, değışık boyutlu belgelerın taranma hızını son derece artırmıştır lyı tasarımlanmış bır göruntuleme sıstemı, belge yoğunluğu ve verı gınşının çok yoğun olduğu banka ortamlarında son derece etkılı olabılir Hızla yakalanan göruntuler, gözden geçırılıp, ındekslenıp, sıkıştırılarak sak retina damarian ve avuçiçi geometıisi, ses ve benzerı ınsanı özellıklerı tanımaya dayanıyor Bunların hepsı bır yönuyle rahatsız edıcı ve de kuruluşların şu andakı çalışma bıçımlerınde değışıklık gerektırıyor Halbukı ımzaya dayalı tanıma bu yönden son derece uygun duşuyor öyle kı muştennın hazır olduğu ya da olmadığı ıki ortamda da yapılabılır ve muşterıye yenı bır yuk getırmemektedır The Fırst Interstate Bank of Texas ve San Antonıo, Texas'takı Frost Natıonal Bank böylesı bır sıstemı 1989'da kullanıma sokan ılk Göruntuleme sistemlerinin dığer ÖMmlı bir uygulama alanını mikrofiş yerıne kullanım oluşturuyor Gatevvay Bank (Norvvalk) belge enşım ve saklama problemlerıyle karşı karşıyaydı Butun hesap bılgılerı, magnetık teyplerden mıkrofışlere taşınmakta ve mıkrofışler uzun vadelı saklama ıçın kullanılmaktaydı Her bır mıkrofışın tutarlılık ve doğruluk ıçın, saklanmadan kontrol edılmesı gerekıyordu. Mıkrofıştekı bılgıye erışmek ıse ortalama bır saat surmekteydı Bu pahalı, yavaş ve verımsız bır çözümdu Bu sorunlara karşı, öncelıkle bır optık dıske dayalı bır çözüme yatırım yapıidı Basıt bır IBM PC ve W0RM, dosyalama ışını gören bır yazılım tum tasarruf hesapları bılgılerını bır Mikrofiş yerine yeni sistem Bır Norton & Co çalışmasının sonuçtarına göre, genelınde kuruluşların bır göruntuleme sıstemını hayata geçırmeyle ılgili çalışmalan artı aşamadan geçıyor Bır kaç yıl öncesıne kadar, finans sektörünün önemlı bır bölumu duşunmeye vakıt ayırmayı düşünüyordu Son zamanlardakı teknolojık gelışmeler ve bu tür kuruluşlann uluslararası nıtelığı bu süreçte ılerleme sağladı ve şımdı çoğunluk ya duşunmeye ya da başlangıç aşamasında bulunuyor (Şekil 2) Yakın zamanlarda Pnce VVaterhouse'ın yuruttuğu bır ıncelemeye göre, finans kuruluşlarının önemlı bır bölumunun bır göruntuleme stratejısı var ya da böylesı bır stratejiyı gelıştırme sureoındeler (69 %) Batıdakı ekonomık gelışmenın bankalar uzerındekı etkısı gözönunde bulundurulursa bunun ne kadar önemlı bır sonuç olduğu anlaşılabılır Norten & Co'nun ancak blr Birtakım istatistikler 37710