Katalog

TARTIŞMA 'Hassstrroloji" yazısına iki katkı Mehmet Emin özel* erginizın 12 Mart 1994 tarihli sayısında Sayın Tolga Yaıman'ın Astrolo|i konusundakı yazısını zevkle okudum Kendısıne astrolojı içın bulduğu yenı ve gerçekten yerınde deyim içın teşekkür etmek ısterım "Has Yıldız Bilimcilerı" olarak hastrologlar, Turkçe'den başka bir dilde herhalde bu kadar uygun olarak yerlerine oturtulamazlardı! Yalnız, yazıdaki iki küçük yanlışa işaret etmek ıstiyorum 1. Prof Yarman, kutuplarda veyafarklı gökyuzüne sahıp Guney Yarıküre ulkelerınde (kuzeylı?) astrologların işslz kalabllecekleri, en azından, Kuzey Yarıküre Için elımlzde olan fal ve mitolojik efsane blrikiminin oralarda Işe yaramayacağı Imasında bulunuyor Her ne kadar bir yarıküreden diğerine gökyuzu büyük ölçude değişikliğe uğruyorsa da bu durum, astrologların kutuplarda blle "meslek ıcrası" için bir engel teşkıl etmeyecektır Çünkü "eklıptık" de denilen Burçlar Kuşağı'nı (Güneş'in yıl boyunca içınden geçlyor göründüğü, gözle görulebilen gezegenlerin görünen hareketlerı sırasında içlerine girip çıktığı takımyıldızları) oluşturan yıldızlar, her iki yarıküre için de aynıdırlar Gökyüzünün bir yarıküreden diğerine değışen ve eklıptık dışında kalan takımyıldızları ile de astrologlarımız pek ilgılenmezler Bu nedenle, astrologlarımızın güney yarıkürede veya kutuplarda 'işsız' kala D caklannı sanmayalım Yeter kl onlar için uygun sosyalpsikolojik ortam mevcut olsun . Kendıleri ekmeklerini taştan gereklrse buzdan çıkaracaklardır! Hem artık çağdaş hasastrologlar cam kureler değıl, kendılerıne guneş ve gezegenlerin (geçmış ve gelecekte) hangi tarıhlerde hangl burçlarda olduklarını hassas ve doğru olarak bildıren bilgisayar programları kullanıyorlar Yanl çok "bilimser ve "çağdaş"tırlar (tabii bazı medyafalcılar ıhenuz Yontma Taş Devn'nde kalmış görünuyorlar!) Gunluk, aylık, yıllık her turlü falları hazır programlara yazdırmak da yaygın bir uygulama olabılir! Ekli yazılarımda da belırttığım gibı Hastrolojı'nın bılımselden çok "sosyalnızmet"sel ve belkı de olsa olsa psıkolojik ve 'knmınal' boyutları önemlidir ve üzerinde durulmalıdır! 2. Prof Yarman, Aslan Burcu'ndan örnekle, bu burcun bizden 50 milyon ışık yılı uzakta olduğunu ve "buradakı bir panltının mılyonlarca yıldızdan oluşan bir galaksı" olduğunu ifade ediyor Burada da bir düzeltme gerekiyor Şoyle kiBurçları oluşturan yıldızlann hiçbiri birkaç yüz bilemedin, blrkaç bin ışık yılından ötede değillerdlr Aslan Burcu'ndaki veya herhangi bir diğer burçtakı galaksiler (kuzeyde Andromeda Gökadası, guneyde de Buyuk ve Küçük Magellan Bulutları dışında) kesinlikle gözle görulemezler Butün burçlardaki yıldızlar, hepsl, Samanyolu'nun yıldızlandırlar, hem de oldukça yakın olanlan Çünkü, Samanyolu'nu kaplayan gaz ve toz bulutları 23 bin ışık yılı ötemızi görmemize izin vermemektedir Galaksimizde varlığı hesaplanan 200 ila 400 mılyar yıldızdan sadece 56 bin tanesi gözle görulebilir Herhangi bir aysız, temiz ve karanlık gecede görebileceğimiz yıldız sayısı birkaç bıni geçmeyecektır! Aslan Burcu'nu tekrar ele alırsak, burcun en parlak yıldızı olan Aslan Kalbı (Regulus) bizden sadece 26 yıl uzaktadır Aslan'ı oluşturduğu hayal edılen diğerleri de ortalamada birkaç yuz ışık yılı cıvarında uzaklıklara sahıptııier Bu kadar yakın olmalanna rağmen, Aslan Burcu yıldızlarının (veya dıger bütun yıldızlann) o burçta veya başka burçlarda doğanlar üzerindeki her türlü (fıziksel, psikolojık etkısi (dünyanın içinde yuzdugu genel kütlesel çekım ortamı üzerindeki dahil) bir hastrolog'un hastasımüşterisi (avı) uzerındekl etkisinden ne yazık kl çok çok daha azdır! Tanıtımını Bilim Teknik'te de yaptığınız ve şu anda ilk baskısı tükenen "gökyüzünü tanıyalımgeceleyin gökyüzü" kasetkitap takımımızın yenı baskıları hazırlanmaktadır Bu baskılarda astroloji ve yıldız falı konusunda, gelen yoğun istek mektuplannı da gözönune alarak, kttap ve kasetlerin içine, bağımsız olarak kullanılabilecek şekilde küçuk bölumler hazııiandı Bunlardan birı, "Astronomı ve AstroloJI" başlığı altında tarıhsel perspektıfte durumu özetlerken, diğeri sorucevap şeklinde, astroloji İle llgill bazı soruları yanıtlamayı amaçlıyor Bunlan, konunun kazandığı guncellik nedeni ile ilk önce Bilim Teknik'te yayınlanması dıleğı ile bu mektubum ekinde veriyorum (Bu yazıyı gelecek sayıda yayımlayacağızCBT) *Prof. Dr. TÜBİTAKMarmara Arastırma Merfcezl GebzeKocaeli sağlık bılimlerindeki araştırmalarında hiçbır gerıleme göstermemışler, Hacettepe 1 .'liğını korumuş ve Çukurova bir üst düzeye yukselmiştir özetle 12 Eylül cadı kazanlannın ve Mc Carthy'cilığın hukum surduğu ünıversiteienmizde sağlık alanında bilimsel aktıviteler çok gerılemiştir Zaten uluslararası ölçüler ile çok aşağıda olan bilimsel düzeyimız 12 Eylül faşist rejımi, onun işbirilkçilerl olan yöneticiler ve özel çevrelerinin de çabalan ile daha da aşağılara çekilmiştır Bilim adamı kişiliği taşamayan dekanlar, rektörler ve diğer yöneticiler başlarına buyruk şekilde üniversiteleri yönetmış, olumsuz kadrolaşmaları hızlandırmış, ancak bılım adına köktenci atılımlar yapamamışlardır. Bu gerçek ve hâlâ bazı üniversıtelenmizi yöneten bu kadrolar, bılimden yana olan genç, durust öğretim uyeleri tarafından çok 1yı değeriendırılmelıdır Bu yönetıci kadrolarının hedef saptıncı davranışlartna aldanılmamalıdır Bilimden yana olan lyi nıyetli ve durüst tum Öğretim üyelerının kendı unıversltelennın yönetımlerıne sahıp çıkmalarının bırıncıl görev olduğuna tnanıyorum (•) M Tahır Hatıpoğlu Eylül Üniversitesi, Selvı Yayınlan/Ankara, 1990, Sayfa 335356 •Prof. Dr. (Ege Üniversitesi Tıp Fa Bilim üretimi niçin düşük? 12 Eylül rejiminin bilimsel araştırmalara etkisi Cumhur Ertekın* ayın Erain Yurtsever'in Cumhuriyet Bılım Teknik'te (No 352, 18 Aralık 1993) çıkan araştırması, üniversite ortamlannda oldukça etkıleyıci olmuş görunmektedır Araştırmanın yayınlanmasının hemen ardından değışık yazılar ve yorumlar çıkmıştır Konu, Ege Universıtesı Tıp Fakültesi'nde 18/1/1994"te yapılan Fakülte Akademik Kurulu'nda da tartışılmış ve bazı öğretim üyeleri Ege Universıtesl'nin bilimsel araştırmalardaki yerınin 1980'den 1992'ye 13 sıradan, 17 sıraya gerilemesini üzüntu ile karşıladıklarını gösteren sorular sormuşlardır Ege Unıversitesı Rektörü ıse özetle, Ersın Yurtsever'in yazısının bilimsel kaynaklı bir yayın olmadığını belirtmiş ve konuyu saptırmıştır Aslında bu inceleme yazısı her ne kadar yontemı bakımından eleştırılebılir ıse de bazı önemlı gerçekleri dıle getırmesi bakımından tum unıversıtelerımızın dıkkate alması gereken bir araştırmadır Bu yazıda ortaya konan verılerden çeşıtlı so S nuçlar çıkanlabilir. Oncelikle bilimin rektörlük yapan klşUerın her ıkısi de Tıp 1980'den bu yana yükselen bir değer olmadığı açıkça görulmektedir Dığer bir önemlı sonuç da 12 Eylül faşızmının üniversıteler uzerinde yarattığı baskının ve askerı rejım ile ışbırlığı yapan bazı ünlversıte yönetıcılennın bılıme etmış olduklan kötüluktur Bir sağlık bilimlerı dalı mensubu olarak sağhk bılımlennde 19801992 yıllan ile 19901992 yıllan arasında öğretim üyesı başına düşen dış yayın sayısını ele alalım Ve bu verılerı 1980'den sonraki 5 buyük unıversıteye aıt sağlık bllimlen fakultelerınden 1402 sayılı yasa YÖK Yasası veya benzerı yöntemlerle uzaklaşmak zorunda olan öğretim elemanları sayısı ile karşılaştıralım (*) Bir inceleme sonucuna göre 1980'den sonra Ege Unıversıtesı'nden, uzaklaştınlmış olan yalnızca sağlık bilımlerıne mensup öğretim uyesi sayısı 57'dir Bunların 11'i 1402 sayılı yasa ile tasfıye edılmıştir Tüm bunlar sağlık bılımleri alanında bir rekordur Ustelik 1980 sonrasında Ege Unıversitesi'nde va'dan 9 kisi) Bu üniversiteterimizin ise Fakultesi mensubudur Ege Üniversitesi, yapılan baskı ve ordumuhblr yönetlcl işblrllği sonucunda bilimsel araştırma sıralamasında 1980'den 1992'ye 4 sıra gerilemiş ve 17 sırada yer almıştır Kendinden aşağı sıralarda, yalnızca yeni kurulmuş olan 7 unıversıte vardır 12 Eylül faşıst rejiminin ve unıversltelerdekı ordumuhbır yönetıcı ışbirliğinin bilimsel aktıvıteler üzerindeki olumsuz etkllerıni diğer köklu ünıversıtelerın sağlık bılımlennde de görmek olasıdır Istanbul Universıtesi'nde sağlık bılımlerlnden 1980 sonrası 45 öğretim uyesı tasfıye edılmiştir Bu unıversıte daha Önce ikincılık gıbı ust bir duzeyde ıken, 8 sıraya duşmuştur Bilimsel aktivıte bakımından bu anlamlı gerılemeye 12 Eylul universıte yönetiminin katkısı açıkça görulmektedir Ankara Üniversitesi de sağlık bılımleri dalında 2 düzey gerilemıştır ve buradan uzaklaştırılan sağlık alanı öğretim uyesı sayısı 51 'dir Bunjara karşılık Hacettepe ve Çukurova Üniversiteleri Tıp Fakultelerınde öğretim üyesi kıyımı çok azdır, ki bunun nedenlerı de ayrı bir tartışma konusu olabilır (Hacettepe den 16, Çukuro O 3664