Katalog

ARAŞTIRMA DÜNYASINDAN Sıcak petrolle beslenen yeni mikroplar bulundu Denizaltı petrol yataklarına yerleşen egzotik mikroplar, enerji kaynağı olarak petroldeki kükürt bileşimleri ile besleniyor.. llimadamları mikroorganizmalar I dünyasında tekrar tekrar insanın hayal gücünü zorlayan yaşam biçimlarine rastlamaktadır. Bu organizmaların bazıları cehennem olarak görülebilecek koşullarda yaşamayı tercih etmektedir. örneğin 100 dereceden fazla sıcak su, yüzlerce atmosfer basınç ve zehirli kükürt bileşimleri. Böylesi egzotik canlı türlerin bulunmasında Regensburglu Mikrobiyolog Kaıi Stetter büyük bir başarı kazandı. Kendisi geçmlş yıllarda deniz dibindeki bazı sıcak su kaynaklarında daha önce billnmeyen organizmalar buldu. Kısa bir süre önce üniversitenin mikrobiyoloji enstitüsündeki hayvanat bahçesi yeni sakinlere kavuştu. Bunlar Stetter' in Kuzey Denizi ve Alaska'da 3000 metre derinliğindeki petrol yataklarında bulduğu mikroplar. Regensburglu bilimadamı uzun süredir yeryüzünün çok altındaki petrol yataklarında aşırı sıcağı seven mikroplann yaşadığını tahmin etmekteydi. Capcis ve British Petroleum şirketlerinin desteğiyle Stetter, öncelikle Shetland Adaları yakınlarında ve Alaska'nın kuzeyinde 33 sondaj merkezinde numuneler aldı. Incelemeye alınan tüm petrol yataklarından ikincil olarak yararlanılmaktaydı. Bu amaçla ıslah edilmiş deniz suyu büyük basınçla petrol yataklarına pompalanıyor. Neticede kuyudan sıcak su, petrol ve gaz karışımı püskürüyor. Bu kütleden Stetter B Gold'a göre yerkürenin derinliklerinde aşırı sıcağı seven mikroplar 'ezelden' beri vardır ve orada kendilerinin bir biyosferini oluşturmaktaçalışma grubuyla beraber bir dizı dırlar. mikroorganizmayı izole etmeyi baStetter'e bu düşünce şardı. pek olası gelmiyor. Ona Egzotik canlıları bulabilmek içın göre petroldeki mikropbilimadamları steril kültür sıvılarına, lann varlığı insanoğlunun sondajla çıkan karışımdan numunemüdahalesine bağlanaler enjekte ettiler. 85 veya 102 derebilir. celik bir sıcaklıkta değişik türde Bilimadamları Kuzey mikroorganizmalar mikroskop alDenizi'nde incelenen tında görulebilecek kadar gelişti. petrol yatağından günde Bunların arasında, yaklaşık 80 deüç İla16 kilogram arasınrecede en iyi üreyen arkeogloda mikroorganizma orbus'un iki türü; daha çok sıcaklığa taya çıkarıldığını hesapihtiyaç duyan termoko kus familyaladılar. Biyologlara göre sının iki türü vardı. Bunlar ise 87 ila bu egzotik canlı toplu88 derece (Nature cilt 365, S 743) luklarının petrol yataklaarasında bir sıcaklığı tercih etmekrındaki yaşamları ne katedir. Bunlardan başka Regensdar ilginç olsa da petrol burglu mikrobiyoloğun ağına iki yeşirketleri bu araştırmani tür daha takılmıştı. Birincisine ar Yerkümnln derlnllklerlndekı petrol yataklannda bulunan mikrodan pek hoşnut olamıkeoglobus litrofikus adını koydular, organlzmalar blyologlan nlce bllmeceyle karşı karsıya bırakıyor. Yuyorlar. Şu ana değin idiğeri ise pirokokus familyasının ye kandakl elektron mlkroskobu fotoğrafı, şu ana değln billnmeyen bir zole edilebilen tüm türü 38 bln kat büyütülmüş olarak gösterfyor. Bu mikroplann hareni bir temsilcisi. mikroorganizmalar, ket etmelerlnl sağlayan uzun bir kuyruklannın yanısıra başka uzanYaşamın bu zor koşullarında, artılan da bulunmakta. Bu çıkıntı bir olasılık ortamla gaz alışverişlnl mineraller, ham petrol kae bakterilerinden arkeoglobus, ve deniz suyunda bulutermokokus ve pirokokus'un yanın sağlamaktadır. nan kükürt bileşimlerinda, örneğin sıcak deniz kaynaklannden yararlanabilmektedir. Bu kimyasal Arkae ve Bakterya. dan gelen birçok başka mikroorganizma dönüşümde hidrojen sülfür oluşur. Netida görülebilir. cede bu çok sıcağı seven mikroplann Niçin oradalar? Arkae bakterilerinin normal bakterilerle çevrelerini yani denizaltındaki petrol yao denli az ortak yönü var ki sistematikteki Petrol içerisindeki ortak yaşantılarının taklarını biyolojik olarak eksitmelerine yol nereden kaynaklandığı ise belirsizliğini özel yerlerini vurgulama gereği ortaya açabileceğdir. (Kaynak:: Natur und Wiskoruyor. Düşunülebilecek ilk olasılık Açıktı. Böylece cantılar dünyası üç sınıfa senschaft) merikalı bilimadamı Thomas Gold 'un bölündü: Eukarya (Bitkiler ve Hayvanlar), Levent Kafadar tezleridir. Gebelik testleri sakıncalı mı? Bir çok kadın, test sonucu düşük yapmanın bedelinin ciddi bir sakatlığı olan çocuğu büyütmenin bedeli yanında önemsiz kalacağını savunuyor. G eçen yıl hamile olan Jeannie Evans'ın bebeğinin sorunlu olacağı gibi bir kaygısı yoktu. 28 yaşındaydı ve bebeğinde, anormal kromozomlardan kaynaklanan bir doğuştan sakatlık riski 435'te 1 idi; bu da bilimsel ölçütlere göre, Jeannie'nin bir amniyosentez testinden geçirilmesi açısından son derece düşük bir orandı. Testin düşüğe yol açma olasılığı bile daha yüksekti. Ama tüm bu veriler Jeannie için yeteıii olmadı. "O zamanlar düşük yapmakla anormal bir bebek sahibl olmanın insanı aynı oranda etkileyebileceğinl hiç düşünmedim," diyen genç kadın, doktorunun da destegiyle, belli ölçütleri göz ardı eden genç hamile kadınlar ordusuna katılarak amniyosentez testinden geçti. Bu testin giderek daha yaygınlaşması Uzerine hekim ve uzmanlar bir araya gelerek amniyosentezin gerçekten yararlı o lup olmadığını tartıştı. Birçok kadın ve doktor, düşük yapmanın bedelinin ciddi bir sakatlığı olan çocuğu büyütmenin bedeli yanında önemsiz kalacağını savunuyor. Doktorlar amniyosentez testi uygulama yaşının alt sınırını 35 olarak belirlemiş. Zira bu yaşta sakat bir bebek doğurma olasılığı 192'de 1 iken, testin düşüğe yol açma riski 200'de bir. Durum böyle olmakla birllkte, birçok hekim, gen uzmanı ve kadın bu uygulamanın tartışmaya açık olduğunu, risk değerlendirmesinin tümüyle kişisel olup, kadından kadına farklılık göstereceğini savunuyor. örneğin, geçmişinde sürekli düşük yapmış 40 yaşlanndaki bir kadının düşük yapma karşısındaki tepkisinin, 20 yaşlarında, ikinci bebeğini bekleyen ve sakat bir bebeğin yükünü taşımak istemeyecek bir kadının tepkisinden çok daha farklı olacağı savunuluyor. öte yandan, Cornell Tıp Merkezi'nden Dr. Keith A. Eddleman, bu ölçutün hiçbir mantığa dayanmadığını, verilen örnekler deki risk oranlarının eşlt olmadığını ileri sürüyor. Testi yaptıran ve bebeklerin normal olduğunu anlayan genç anne adaylan, sonucun olumsuz olması durumunda nasıl bir tavır takınacaklan konusunda kararsızlıklannı dile getirdi. Çoğu, gebellği sürdürme ya da son verme konusunda alacaklan kararın sakatlığın derecesine bağlı olduğunu belirtti. Tümü de, bebeği doğurmaya karar verseler bile buna hazıriıklı olmak istediklerini dile getirdi. Testi yaptıran ve ceninin beyninin büyük bir bölümünün oluşmadığı anlaşılan 29 yaşındaki bir kadın, "Bebek doğsa bile, bir haftadan fazla yaşama şansı yoktu...testi yaptırmayıp bu gerçeği öğrenmemiş olsaydım, ne yapardım bilemiyorum," diyerek duygulannı dile getlriyor. Stanford Üniversitesl Sağlık Ekonomisi Uzmanı Alain Entoven de, eğer maliyetler denetim altında tutulacaksa, katı bir seçime gidilmesi, örneğin, bu testin uygulanmasına belli sınırlamalar konulması gerektiğini belirtiyor. "Bu testler herkese ücretsiz uygulanıyormuşçasına davranmamalıyız. Zira insan yaşamı, sağlığı ve huzuru İçin önemli olan konulara yapılan yatırımlar buraya kanalize ediliyor," diyor. (ru) 3662