Katalog

jnsanın dünya üzerinde dağılım serüveni ü Din kitaplarında yazıldığı gibi insanın kökeni gerçekten Adem ile Havva'ya rnı dayanıyor? B ruyor. Buna göre bazı bilim adamları Homo Ersktus'un goçü "Out of Afrfca" modelı çerçevesinde Homo Saplans'ln goçü atalarımızın bundan yaklaşık 100 bin200 bin yıl önce Afrika'dan çıkıp dünyaya yayıldıklarını savunurken diğer taraftan karşı grup da insanoğlunun Eski Dünya topraklarında ortaya çıka//A/ YERYÜZÜNE DAGILIM SERÜVENİ rak çeşitli bölgelerde yerli topluluklar meydana getirdiği görüşünü destekliA'DAN Ml BAŞLADI? yor; bunlar göçlerin ve gelişmelerin etfrica" modeline göre insanoğlunun dünya üzerindeki demografik dağılımı iki aşamada gerçekleşti. llk ön kisiyle birbirlerinin kalıtımsal yapısını etErectus anavatanı olan Afrika'yı terk etti (yeşil oklar). Bu ilk göçün yaklaşık 1 milyon yıl önce gerçekleştı kilediler. Bu durum insanlann genetik ılüyordu, ancak, Java'da bulunan ve 1.8 milyon yıl öncesine ait olan Homo Erectus fosilleri göç tarihinin yapısındaki benzeşimi açıklıyor. asına yol açtı. Hatta bazıları Homo Erectus'un öncüsü niteliğindeki Homo Habilis'in göçü başlatmış ola"Out of Africa" görüşünü ortaya kodüşündüler. yanlar, ilk insan türleri olan Homo habiı bulgular da dünyanın çeşıtli bölgelehnde Homo Erectus'un sanılandan çok daha eski çağlarda yaşadılis, Homo Erectus ve daha sonra Homo >rdi. Sonuçta. 320.000450.000 yıllık bır geçmişe sahip Tautavel insanı en yaşlı Avrupalı sıfatını kaybedeSapiens'in Doğu Afrika'da, Etiyopya'yla yaklaşık 500.000 yıl önce ölmüş olan ve fosilleri Ingiltere'nin Sussex yöresinde bulunan Boxgrove insanıBunlar zaman içinde çeşitli topluluklann ortaya çıkmasını sağladılar. Belli zaman dilimlerinde vahıklannı Tanzanya arasında yer alan bölgede yaşadıklarını ileri sürüyorlar. Yine bu bu ınsan toplulukları bunlara Homo Erectus da dahil, bilınmeyen bir tarihte yok oldular. modeli destekleyenler ilk göçün Homo ıodele göre günümüz insanı Afnka'da doğan Homo Sapiens'in soyundan geliyor. Yaklaşık 1OO.OOO>ıl önce Ooğu Afrika 'yla Yakın Doğu arasındaki bir bölgeden çıkan Homo Sapiens 'lenn zamanla dünyanın Erectus zamanında yöredeki kaynakların tükenmesi sonucu topluluklann agelerine yayılarak (kırmızı oklar) Homo Erectus'tan gelen nesillerin yerini aldığına inanılıyor. u soru salt metafizik olmaktan çıkıp paleontologları iki karşı gruba ayıran ateşli bir tartışmanın odak noktasını oluştu YOKSA ATALARIMIZ FARKLI BÖLGELERDE A YNI ANDA Ml YAŞADI? Çok bölgeli evrim modelini savunanlar da "Out of Africa" görüşünü destekleyenler gibi Homo Erectus'un Afrika'da ortaya çıkıp daha sonra yeryüzüne dağıldığı fikrini kabul ediyoriar. Ancak bu iki görüşe inananlara göre Homo Erectus'un soyundan gelenler Homo Sapiens'in çeşitli biçimlerine dönüşerek yerel topluluklar oluşturdular. Zamanla daha da gelişen bu farklı topluluklar aralannda ilişkı kurarak genetik ozelliklerini birbirienne aktardılar. Bu durum (yeşil oklar) insanlığın kalıtımsal mırasının homojen biryapıya bürünmesini sağladı. Olaylar gerçekten bu şekilde geliştiyse yakın mesafelerde aynı genlere rastlanmasının nedeni açıklanabilır. yak basılmamış topraklara yonelmesiyle gerçekleştiğini belırtiyorlar. Homo Erectus'un Afrika'yı ne zaman terk ettiği konusunda ise çelişkıli bulgular var. Kısa bir süre öncesine kadar Afrika dışında rastlanan en eski Homo Enecft/s'ların 1 milyon yıldan az bir süre öncesine ait oldukları Afrika'dakilerin ise 1.8 milyon yıla dayandıkları saptanmıştı. Böylece Homo Erectus'un yaklaşık 1 milyon yıl önce anavatanını terk ettığı düşünülmüştu. Oysa Java'da bulunan fosiller 1.61.8 milyon yıllık bir geçmişe sahip. Bu bulgu Homo Erectus'un yeryüzünün birçok bölgesinde aynı anda ortaya çıkmış olabileceğı sorusunu gündeme getiriyor. Ancak bu teoriyle ilgili paleontolojık veriler oldukça zayıf. Ayrıca insanoğlunun dünya üzerinde dağılım serüvenini daha da karmaşık bir hale sokuyor. Ancak Bordeaux Universitesi Antropoloji Laboratuvan Başkanı Bernard Vandermersch'in Afrika ve Asya'daki Homo Erecfus'lann çağdışılığı konusuyla ilgili olarak daha kabul edilebilir bir yaklaşımı var. Bu bilim adamı Homo Erectus'un değil de onun öncüsü niteliğindeki, yaklaşık 3 milyon yıllık bir geçmişe sahip Homo Habilis'in Afrika'yı terk ettiğini varsayıyor. Bu açıklama kıtalararasında görülen anatomik değişimlerin ve aynı zamanda eski inançla modern insan arasındaki ortak çizgilerin varlık nedenini de bir ölçüde aydınlatıyor. "Out of Afnca" çerçevesinde ise genetik benzeşimin nedeni Homo Erectus'un ilk göçünden sonra Afrika'da ortaya çıkan Homo Sapiens'in yaklaşık 200.000100.000 yıl önce doğum yerini bırakarak dünya üzerinde demografik dağılımı başlatmasıyla açıklanıyor. Bu iki "öykü"den hangisı daha inandıncı; günümüzde pek çok belge "Out of Africa" modelinin lehinde bir nitelik içeriyor. Ancak bu yöntem de eleştirilerden uzak kalamıyor. Eleştirmenler sınırlı sayıdaki örnekten yola çıkılarak genelleme yapıldığını ayrıca mitochondrial DNA'nın zaman içinde uğradığı değişimlerin kesin bir veriyi yansıtamayacağını öne sürüyor. Ancak tüm karşı görüşlere karşın insanın evrim tarihinin Afrika ile Yakın Doğu arasındaki bölgeden başlayıp yeryüzüne yayıldığı fikrı günümüzde kabul ediliyor. Fa kat eski topluluklarla çağdaş insan toplulukları arasındaki ilişkı henüz bilınmıyor. Yine de son zamanlarda yapılan araştırmaların ortaya koyduğu bulgular, insanları birleştiren akrabalık bağları konusunda belli fikirler üretilmesını sağlıyor. Yfi Homo Er*ktus Homo 8apMna'in Içlnd* evrimtoşiyor, (Aralannda g«r>«ttk 3949