Katalog

GEMİ ULAŞIMITEKNOLOJİSİ Son yılların feribot kazaları 1953'te İngiltere demiryollarına aıt 3000 tonluk Princess Victorıa feribotu, Irlanda kıyılarında alabora olarak 134 kişinin ölümüne neden oldu. Alabora nedeni fırtına nedeniyle taşıt güvertesinin su almasıydı. 1968 Nısanı'nda Yenı Zelanda'da VVahine feribotu, VVellington limanında karaya oturarak delindi; gemi bu noktadan kurtulup demır attığında taşıt güvertesi su seviyesinin altına indi. Teknenın deliklerinden yükselen su taşıt güvertesi ni bastı ve feribot alabora alarak 51 kişinin ölümüne neden oldu. 1979 Eylül'ünde Japon feribotu Saitogaru, bir gemiyle çarpışıp iyıce yan yattı ve sahilden yalnızca 50 m. uzakta iken alabora oldu; ölen yoktu. 1980'lerde bir seri hızlı alabora meydana geldi. 12.000 tonluk Zenobia feribotu, ani bir dönüş yapınca güvertedeki kamyonlar kaydı ve gemi 40° yan yattı. Yolcular ve mürettebat kurtarılıp gemi Kıbrıs'ın Larnaca limanına çekildi. Uzmanlar gemiyi doğrulttular; fakat gemi birden 20° yan yattı ve açık bir kapıdan su alarak birkaç dakika içinde alabora oldu. 1982 Ağustosu'nda Jan Hevveliosz adındaki Polonya feribotu, Baltık limanlanndan Ystad'da 14 demiryolu vagonu ve 9 kamyondan ibaret yükünün yarısını boşalttıktan sonra birden 55° yan yattı ve kenarı rıhtıma dayalı halde karaya oturdu. 4 ay sonra Kuzey denizinde Felixstowe'un 3 mil açığında European Gatevvay ve Speedlingk Vanguard feribotları kötü hava nedeniyle çarpıştılar. European Gatevvay hızla alabora oldu; yardım gemisı 5 dakika içinde kaza yerine gelmesine rağmen gemıdekı 34 kışiden 6'sı öldü. 1983 Şubatı'nda 500 tonluk Yunan feribotu Chrissi Avgi, Evia adası açıklarında seyrederken bir petrol tankerinde çıkan yangını söndürmeye yardım etmek istedi; bu sırada yükü kaydı ve gemi iyice yan yattı; öyle ki kurtarış sandalları bile denize indirilemedi. Feribot iki saat sonra 28 kişıyle birlikte battı. 1984'te bir Japon feribotu bilinmeyen bir nedenle, bir Norveç feribotu yük boşaltırken ve 3000 tonluk Presidente Diaz Draz feribotı Meksika'nın Mazatlan limanında ıskeleye çarptıktan sonra alabora oldular, bu kazalarda toplam 2 kişi öldü. 1986'da 20 ton çelik levha taşıyan bir kamyon, 3400 tonlu Corfu Island adlı Yunan feribotunun taşıt güvertesinin soluna (iskele) gıtmek isterken gemi alabora oldu. 1987'de Herald of Free Enterprise feribotu Zeebrugge'de alabora olarak 193 kişinin, 2000 tonluk Venezuela feribotu Santa Margarita Dos, Camacas yakınlarında yük alırken alabora olarak 5 kişinin ölümüne neden olmuştur. 1988'de 58.000 tonluk Panama yük gemisi Reijin, ilk yolculuğunda Portekiz'de Oporto açıklarında fırtına nedeniyle alabora oldu ve 5000 kadar yeni otomobıl denizın dibini boyladı. 28 Aralık 1989'da Yunan bandıralı Zakintos feribotu, motorları stop ettikten sonra fırtına nedeniyle alabora oldu, 1 kişı öldü. masını öngörmektedir. Bu, yalnız taşıt güvertesinin su almasını önlemek için değil, insanları gemiden kurtarabilmek için de gereklidir. Ayrıca gemi 15°'den fazla yalpa yapmamalıdır. SOLAS kuralları bir geminin içindeki yolcuların 30 dakika içinde boşaltılmasını öngörür; fakat bu teorik bir yaklaşımdır. Yapılan bir denemede boşaltmanın 2 saat aldığı görülmüştür; panik, şaşkınlık, yolcuların içkili oluşu ve fırtına bu süreyi daha da uzatabilir. Feribot büyüdükçe kurtarma da zorlaşır. Şöyle ki can kurtarma aygıtları geminin uzunluğu, yolcu sayısı ise hacmi ile oranlı olarak artar; geminin büyüklüğünü 2 kat arttırmak yolcu sayısını 8 kat arttırır. Ingiltere'de gemi sahipleri "feribotlarımızın taşıma kapasitesini ve dolayısıyla kazancımızı azaltır" diyerek feribotlarda güvenlik önlemlerine karşı çıktılarsa da Nisan 1990'da ingiltere Ulaştırma Bakanlığı nihayet bu konuda kesin önlem alınmasına karar verdi. Yeni feribotlarda taşıt güvertesi iki uzunlamasına bölme ile üçe aynlmış, orta şeride kamyonlar, yan şeritlere otomobiller alınmıştır. Ayrıca, tekne gövdesinın ıki yanına bir cankurtaran yeleği görevi yapacak içi boş çelik kompartmanlar (güverte çıkmaları) konması kararlaştırılmıştır. (Kaynak New Scientist, 18 Ağustos 1990) Yeni araç taşıyıcılar: KATAMARANLAR Taşıt güvertesi alev almaz maddeden yapılıyor 74 m. uzunlugundaki Sea Cat (Deniz Kedisi) dünyanın en büyük ve araç taşıyan ilk katamaranıdır. Haziran 1990'da Portsmouth ile Cherbourg arasında feribot seferlerine başlayan Deniz Kedisi, Atlantik Okyanusu'nu 80 saatte geçerek rekor kırdı. (1952'de United States transatlantiği bu Okyanus'u 83 saatte geçebilmişti.) Katamaranlar SOLAS kurallarına göre değil, 1960'larda küçük ve hızlı tekneler için çıkartılan IMO kurallarına göre inşa edilmektedir. Katamaranlarda taşıt güvertesi alev almaz şekilde yapılmaktadır. Katamaranlarda taşıt güvertesi alev almaz şekilde yapılmaktadır; maksimum yolcu sayısı ise gemi başına 450'den 400'e düşürülmüştür. Gemicilik endüstrisinde katamaranlar kısa yolculuklar için geleceğin gemisi olarak düşünülüyor. Bu gemiler az yakıt harcar, klasik feribotlardan iki kat daha hızlıdır ve kötü havalarda, su yastıklı (hover craft) veya su kayaklı (hydrofoil) teknelere göre denize daha iyi dayanır. Ingiltere'de Sea Container firması, Manş Tüneli açıldıktan sonra bir katamaran tipi ferıbotlar filosu olşturmayı planlamıştır. 3947