Katalog

TARTIf MA hileleri İSKİ'nin bilimdısı yanıtı üzerine İstanbul halkına zehirli deniz suyu içirilmektedir. İlham Artüz* 15 Mayıs 1993 tarıhlı C B&T de yayınlanan Istanbul un Susuzluğu ve Sıvısal Krlko başlıklı yazıma İSKİ tarafından hazırlanan yanıt haftalar sonra elıme geçlı İTU Araştırma Fonu'nun destekledığı Gemı Inşaatı ve Denız Bılımleri Fakultesı nın İU Muhendıslık Fakultesı Çevre Muhendıslığı bolumu ıle bırlıkte ele aldıkları Marmara nın tumunu kapsayan bır araştırma seferınde Sefer Lıderı olarak gorevde bulunduğum sırada yayımlanan yanıta ancak şımdı karşılık verebılıyorum Sozkonusu yazımı okuyanların hatırlayabıleceklerı gıbı, sıraladığım sorulara ozellıkle sıyah Bu tablo verılerınden de anlaşılacağı gıbı, Karadenız den alınmadığı ıddıa edılen su, göl suyunun 8 mıslı tuzluluk taşımaktadır Başka bır değışle, bu suyu yasaların tanımladığı ıçme ve kullanma suyu değıl, bal gıbı denız suyudur Sayın İSKİ Basın Burosu nun Terkos Gölune Pompaladığı suyun, Klorur ıçerığı yerıne, blllm kuruluna yaraşacak şekılde Salınıte olarak verılmeyışı, bana 17 yuzyılın hekımlerının uygulamalarını anımsattı O tarıhlerde ve uzun bır sure, hekımler reçetelerde, halk anlamasın dıye, damıtık su yerıne Aq des terımını, bıldığımız yaban otlarının adı yerıne de Latıncelerını kullanmaya başlamışlar, bu uçkâğıt gunumuze kadar da süre gelmıştır Bunun ne önemı var dıyen çıkabılır, Salınıte yerıne klorürun kullanımının çok gızomlı bır anlamı vardır kı, bu gızem radyasyon kurulunca yıllar once "Halkımız anlamaz" şeklınde formule edılmıştır Sayın Basın Burosu, denız suyu yalnızca klor ıçeren bır kutle değıldır Çok sayıda element bileşımının, bırbırlerıne olan oranları sabıt olan bır tuz karışımıdır Bu yanıt çerçevesınde Salınıteyı oluşturan tum maddelerın bır envanterlnı ortaya dokmek bence gereksızdır Ancak Sallnıteyı oluşturan kımyasal maddelerden (Tuzlar) en önemlılerını de sıralamadan geçemeyeceğım NaCI MgCI N a 2SO4 CaCI 2 görtJlen cezaya uğratılır Aslında Denız suyu, Içlldiğınde ınsana zehır etkısı yapan bir erıyıktır 2 Dunya Savaşı nda, ozelllkle Pasıfıkte denlz kazalarında susuzluktan denız suyu ıçerek ölenlerın öykusu hatıralardan sılınmemıştır Kaldı kı, karadenız ın suyu, İSKİ harıtasında o zenle masmavıye boyanmış kanaldan alınmış olsa dahı, buradakı kumdan suzulmuş denlz suyunun normal zehırlılığıne, tum orta Avrupa nın evsel ve endustrıyel atıklarının Tuna, Dınyeper, Dınyester suları ıle taşınan her turlu atışğın zehırlerı de eklenmektedır Hangi Nllm kurulu bu geroağl yaduyaUllr Hangl blllm kurulu Mrkaç matrallk bir kum yığınının, bu çok başlı zeNrHIKJI nitre ederek Içllecek standartta oetirecogln! savunabillr Hangl blllm kurulu, tüzüğün "Fenni usuller Ile temlzlenmlf ve uygun meiodlar ile OEMİNERALİZE EDİLMEMİŞ" danlz tuyunun toplumun Içme ve kullanma tuyu olarak kullanılamayacağı, bunun Mr MJÇ oJdogu hükmünil bllmezllkten g»leMllr?... puntolar ıle "LOtfen bunlara cavap verecefcler berigelaln, amatafctek" demıştım Bu rıcama Eğreltiotlannın bırçoğu sporlannı yapraklannın altındakı kapsullerde saklarlar. Kapsüller çevrelerındekı hücrelerln gHtikçe artan baskıları sonucu patlar ve sporları havaya savurur. kurtulurlar, bıtkı de doğru dıirüst tozlaşamaz Fakat kabayoncanın zımbalayıcı erkek organları Latın Amerıka'nın tropıkal ormanlarında yaşayan bır orkıde olan Catasetum'unkıler yanında hıç kalır Erkek çıçekler polen taşıyıcıları olan arıların oyle bır gozunu korkuturlar kı, böcek ancak ılk zıyaret ettığı erkek çıçeğın polenlerını taşır Catasetum kendı kendıne tozlaşmayı onleyıp çapraz tozlaşmayı teşvık etmeyı oyle ılerı göturmuştur kı, erkek ve dışı organlar değıl sadece ayrı çıçeklerde bulunmak, ayrı bıtkiler uzerındedır Hatta bu çıçekler öncelerı iki ayrı tur zannedılmıştır Bır an çıçek ozu almak uzere bır erkek çıçeğe konduğunda, ortada bulunan boru benzerı yapılara surtunur Bu surtunme, yukarıda bır kın ıçınde hapsedılmış bulunan ıkı polen kesesının salıverılmesıne neden olur Keseler yapışkan bır dıskuzerınde fırlarlar, bır yarım daıre çızerek hızla arıya çarparlar Bu çarpma bazen böceğı çıçekten aşağı duşurecek kadar şıddetlı olur Boylesi bir deneyımı yaşayan an bır daha bır erkek çiçeğı zıyaret etmekten kaçınacaktır Bundan sonra sadece dışı çıçeklere gıder Burada arının uzerındekı polenler çıçeğe surunup temizlenlr ve çapraz tozlaşmayı sağlar karşı verılen yanıt tek tek olmadığı unvanından bellı kimhksız bır İSKİ BASM BÜROSU nca verılmış, bu rıcam gozardı edılmıştır Buna gerçekten uzulduğumu belırtmek ısterım Zıra, İSKİ yönetımının temel ozellığının bılımsel goruşlere her zaman ağırlık vermek olduğunun vurgulandığı yanıttakı goruşlere İSKİ ÇEVRE KURULU'ndan kımın veya kımlerın katıldıklarını, yanıtı hazırladıklarını, ozellıkle de uygulamayt bılımsel olarak onayladıklarını benım kadar okurlanmın da oğrenmelerını ısterdım Yanıtın benı en (azla şaşırtan yönu, Terkos Golune pompalanan suyun, Karadenız den değil, harıtası ozenle ve bezenle çızılmış "flncadan beri var olan Mr kanatdan" pompalanması savunusu olmuştur dıyebılırım Zıra, bır göl ıle denız arasında onceden berı varolan su kanalının nedenı ve ışlevı goldekı fazla suyun (taşkınının) uzaklaştırılmasıdır Bunu ya doga sağlar veya yapay olarak oluşturulur Golden bır taşkın olmadığı surece ve de bu kanalın içerlsınde bır kaynak bulunmuyor ıse, kanal kuruyacak» veya bağlantıda olduğu denızden, bırleşık kaplardaki prensıp (Bakınız. llkokul 5 sınıf hayat bılgısı derslurı) gereğı, su kanala ve nıhayet denize yuruyecektır Terkos golunden yeterlı akım olduğu surede kanalın ağzını halenkapatmış olan kum bırıkımı ortadanValkar Buna karşın gölden akım olmayınca kanal ağzı, dalğa hareketlerı nedenı ıle kum ıle kapanır, kanaldan su çekılebıldığı surece kumun arasından denız suyu kanala emılecektır Bunu kumsalda oynayan ve kuyu kazan yumurcaklar İSKİ bılım kurulunda olmasalar da bılırler Yanı kanaldakı su, enınde sonunda bırkaç metre ılerıdekı Karadenız'den beslenmek zorundadır Yanıtda 199O1992.yılları arasında kanal ve Terkos gol suyunun klorur ıçerığı bır tablo halınde dokumlenmıştır Bu tabloda verılen değerlerı tuzluluğa (0/00 Salınıte) çevtrdığımlzde Denlz suyu yalnızca klor içermiyor Bu nedenle sayın Basın Burosu yanıtının böyle bır kurulun onayından gectığıne ınanmıyorum ve kuruldakı tum bılım adamlarını boyle bır suçlamadan tenzıh ederım Şayet bır onay sozkonusu ıse bu bır blllm kurulundan değıl, aklı evvellerın kararlarını tasdik mekanizmasından öte bır makam olabılır En pahalı su Bu tağşış edılmış suya, kullanırken ve hangı yasaya dayanılarak alındığı lartışma konusu olan ATIKSU ucretı ıle bırlıkte odemek zorunda bırakıldığımız korkunç fıyat ıçın sayın sabık Genel Mudur, her vesıle ıle, dünyanın an pahalı «uyu ıfadesı kullanarak bır gerçeğl dıle getırmlştır Bu çok pahalı suyun bınlerce konuta bedava verılmesı olgusuna karşı verılen cevabı yanıtlamak gereğı duymuyorum Zıra bu yanıt hemen hemen her gun çeşıtlı gazete ve dergllerde, ozellıkle oy kaygısına bağlanarak dıle getırılmış, bunun gecekondulaşmaya etkılerı yeterınce vurgulanmıştır Yanlış Atıksu projesı uygulamaları ıle Marmara'yı bir ölu denız halıne getıren, tam arıtma yapacağız lye bızı avutan, ancak Boğaz'ın can damarları alt akıntı sıstemıne gene de arıtmasız derın denız (I) deşarjı uygulamalarını sürduren, deniz suyunun zehırlılığınden, Gıda Maddelerı Tuzuğu nden ve de sattığı malın gerçek değerınden haberı olmayan. durmadan hata yapan bılgısayarları ve gun aşırı yaptığı zamlar ıle topladığı trılyonlara karşın, zararda olduğunun yenı larkına varan (Bakınız Sayın Sözen'ın beyanatı) İSKİ nın sayın Basın Burosu nun yazımda yer alan Terkos golu ekosıstemı ıle, denız suyunun yaratacağı otrıfıkasyon ıle ılgılı bolumlerı anlamış olmasını beklemek buyuk bır ınsafsızlık olurdu Arrta gene de ısterlerse, tum olçum değerleri ile sayın Basın Burosu nun anlayacağı şekılde açıklarım ' İTÜ Gaml Inşaatı ve Denlz Blllmteri FAkulkMİ v* IÜ Çevre Mühendlsllğl Bölümü ögraflm Görevllal blanbul Ul Çevre Koruma Vakfi ve TOriuya Tablatanı Koruma Dernegl Yönetlm Kurulu Üy««l. NATO Ecoadance Panel eaki Danıfmanı, OECD OHflkasyon KomHesl ••kl ÜVMİ. Akdentz Denlz Blyolojtol DamaOI (MAMBO) kurua n u , Akdenlz Balıkçılık Ganel Konseyl (FAO/ GFCM) OyMİ v». va. Hklroblyolojl Araşbrma Ensütuau Dente Klrlenmesi BölOmundan E 6810 14 44 1137 310 191 056 029 009 0.08 NaHCOj H^O3 SrO, KBr KCI Bu tablodan da görülebileceği gibi, deniz tuz ıçerığı yalnızca solra tuzu NaCI den (sodyum klorur) de ıbaret değıldir ve en azından altı kalem Morürtü büuffciı ıçermektedır Bu nedenle Revers (Ters) Osmosıs denen bır fıltrasyon ıslemınden geçırılmeden kullanılamaz (Gıda. Mad.Tuzu0u 424/c) ve dahası, anlamadığı varsayılan halka bedava veya para karşılığı verileşeyı bır yana bırakın, bu olay koskoca Gıda Maddelerı mezvuatına aykırı, yasa ve tuzuklerde TAGŞİŞ olarak nıtelendirllen bır suçtur ve Yerel Yönetımler bu sucu ışleyenlerı takıp ıle yukümlu ve sorumludurlar (Bakmu Gıda Mad. Tüzuğü Madde 431). Zıra ıçme ve kullanma suyu standartlarına uymayan bır madde (örneğimlzda dentzsuyu) geceriı yasalara, tuzuğe rağmen teamluden (bılebıle) ıçme suyuna katlmış ve satılmaktadır mez (Bk. Gıda Mad. Tüzüğö 417,42S, 431/d) Her Ozet çeviri: Yelda Tarkan (Nevv Scıentist, 2 Ocak) Yj] KJfitfr O/OOSallnHeKlorür = = 1303 584 10 79 598 8 91 0/OÛ Sfc 1990 720 mg/l '1991 350mg/l 1992 596 mg/l '993 330 mg/l 492 mg/l Ort 95 mg/l 67 mg/l 53 mg/l 69 mg/l Untta 63 mg/l 1 17 174 124 099 129 = 0/00 S = 1 860x(Klorınıte) + 0 03 Tağşış bır besın maddesıne, ki su da buna danıldır. mutlaka ınsan sağlığına zararlı bır maddenın kablması ıle olmaz örneğln ıçtığımız kahveye, çok sağlıklı bır besın maddesı olan nohut veya sutümüze en kalıtelısl de olsa su katılması da bu suç kapsamına girer ve yapan yasada örv 33611