Katalog

BİLİM POLİTİKASI gerceklestirme dönemi basladı işbirliği yapacağız. Bu uydu 1995 yılında uzaya gönderilecek ve üç yıl çalışacak,. Xışınları gamma ışınlar lüzerıne toplayacak verilerle, yeni beyaz cüceler, nötron yıldızları ve bazı karadelik adayları araştırılacak. Bu altı tonluk dev uydudan gelecek verilerden Türkiye dışında aralarında ABDW italya, Hollanda gibi ülkelerin bulunduğu onbir ulkenin bilim adamları yararlanacaklar Onbir ulkenin bu proje ıçin ayırdığı kaynak 600 milyon dolar civarında. Türkiye burada parasal katkıda bulunarak, öncelikle ülkemizdeki astrofızikçilerin belirleyeceği alanları içeren verileri isteyecek Bu veriler yalnızca bıze gelecek ve Türk bilim adamları üç yıl boyunca bu verileri hiçbir ülkeye vermeden araştırma yapacaklar. Ayrıca uydunun yapımı sırasında da bilim adamlarımız ve mühendislerimız yer alacaklar Ulusal gözlemevi Antalya Bey Dağları'nda 250Ometre yükseklikteki Bakırlıtepe'de kurulacak Bakırlıtepe hava şartları ve kent ışıklarından uzak olması nedenıyle gözlem için çok elverişli bir yer. Burada, gözlem yapma olanağı kısıtlı pekçok ülkeden bilim adamı gözlem yapabılecek Şimdiden HollandaFınlandıya, Romanya, Rusya gibi ülkelerden istekler geliyor. Hollandalı bir astronom belırlı zamanlarda Bakırlıtepe'de gözlem yapabilmek ıçin 40 cm çapındaki teleskobunu hıbe etti. Önumüzdekı aylarda gözlemlerine başlayacak. Bılimsel araştırmalarının yanı sıra Turkıye'dekı astronomlara da gözlem konusunda yardımcı olacak Bakırlıtepe nın bu yıl yolu ve altyapısı yapılacak Bir de 40 cm'lik teleskopla hemen gözlem yapmak için bir baraka. Geçtiğımiz günlerde imzalanan bir protokolle Tataristan Akademısince yaptırılan 1 5 metre çapındakı bir teleskop hıbe edildi. Sonbaharda yapımı bıtecek bu teleskop Bakırlıtepe'ye yerleştirilecek. Bu konuda bir dığer protokol de Azerbaycan ıle Türkiye arasında imzalandı Türk bılım adamlar Samahi'de bulunan 2 metre çapındaki teleskopla gözlem yapabılecekler •Sağladığınız ek fonları hangl hangl somut alanlarda kullanacaksınız? de de öncelikeli alanların başında bilişim sektörü geliyor Telekominikasyon alanında Türkiye olarak Dünya normlarını yakalamış bulunuyoruz. Bu ülkemıze ekonomik ve sosyal yaşamda belli kolaylıklar getirdi. Bilişim sektörunde telekominikasyon altyapısını, pazar payını, insan gücünü kaybetmemeli, arttırmalıdır Çünkü mevcut ınsan gücünde 21 bın eksiğimiz var. Dünya normlarını yakaladığımız bilişim alanında öncelikle ınsan gücü eksiğimizi gidermelı ve pazar payımızı arttırmalıyız lerdir a) Bilimler Akademısı kurma konusuyıllardır Türkıye'nın gündeminde Konu geçmişte değişik evrelerde tekrar canlanmışt. En son örnek merhum Adnan Kahveci'nin TUBlTAK'tan sorumlu Devlet Bakanı olduğu dönemdeki bir çalışmadır Bu çalışma sırasında aralarında merhum Feza Gürsey'in de bulunduğu pek çok seçkin bilim adamının görüşleri alınmıştır Bu nedenle bu taslak metin içinde amacıyla bir ödül programı başlatıyorsunuz. En iyi bilim dergilerinde yayımlanacak bir yazıya, bir kıdemli prolesör maaşı kadar ödül vereceksiniz. Böyle bir doplng ülkemizde bilimi araştırmayı ne derece sıçratacak? Beklentiniz nedir? Iki yılda örneğin yayın sırası kaça çıkabilir? Bu salt teşvikle olabilir mi? Bir alt yapı ve yetişmlş elemanın etkisi nedir yayında? daha fazla üretken olacakları beklenir • Uluslararası nitelikli yayınları teşvik T. TERZİOĞLU: Uluslararası yayınları teşvik etmenin bilimsel araştırmayı ne derece arttıracağını bekleyıp göreceğiz Bilimsel yayınları teşvik programı çerçevesinde 20 milyar lira ayrıldı 9 Beyin Araştırmaları Merkezi oluşturulacak. Niçin beyin araştırmaları? Ülkemizde bu konuda bir şeyler üretebilecek, araştırabilecek birikim var mı? Veya ülkemiz açısından önemi ne? Kimlerle ve nasıl bir oluşum düşünülüyor? T. TERZİOĞLU: 1993 yılı ıçin 100 milyarlık fon sağlandı Bu fon gerçekleştırılecek somut projeler için kullanılacak Ayrıca bu fonla bilim teknoloji alt yapısı oluşturulacak, araştırma yapacak insan gücü sağlanacak. •Türkiye için bHimde araştırmada öncellkll alanlar saptadınız. Bunların başında da blllşim sektörü geliyor. Niçin bilişim öncelikll, bu alanda yoğunlaşma Türkiye ekonomlsine bir atılım kazandınr mı, Türkiye kısa zamanda blllsim alanında dünyanın ilk sıralamadaki ülkeleri arasına gireblllr mi, bu alanda öz gücümüz yeterli mi? T. TERZİOĞLU: Önceliklı alanlarda bı • Türkiye Bllimler Akademlsl kurulmasını öngören yasa önerisl kabul edildi. Akademinln kuruluş amacına baktığımızda benzer yükümlülükleri TUBİTAK'ın da üstlendigini görüyoruz. Gençlerin bilim adamı olmalarını teşvik, bilimsel araştırmalarm standartlarını yükseltmek gibi. Niçin böyle bir akademiye ge reksinim duyuldu? a) Akademi oluşturulmasınd a, yasa taslağının hazırlanmasında, bu akademiye doğal olarak girecek bilim adamlarımn gö Tosun Terzioğlu: TÜBİTAK'ı biHm dünyasının kalbi yapabilecek mlf rüşü alındı mı, bir akademiye üye olabilecek nitelikteki bir tartışma platlormu sonucu mu bu yasa çok bilim adamının görüş ve önerılerinin taslağı oluştu? yer aldığı rahatça söylenebilir. b) Akademi Başbakanlığı ve onun bütb) Türkiye Bilimler Akademisı'nin on çesine bagımlı olacak. Akademinin bilimüyesi kanundaki geçicı bir maddeyle sel özerkligini ve bağımsızlığını yasa sizBaşbakan tarafından atanacak, atananlar ce yeterince sağlıyor mu? Yoksa devlete, yeni üyelerı kendilerı seçecek ve belirlesiyasi iklidarlara bağlı yeni bir kuruluş dayecekler. Akademinin hazırlanan yasayha mı gündemde? la tamamen özerk olarak çalışabilmesi c) Akademinln uluslararası düzeyde için önlemler alındı bilim adamlarımıza bir maddi refah ve koc) Günumüzde bir çok yetenekli genç laylık sağlayacağı görülüyor. Bunun ötesosyal itibarı, iş bulabilme şansı ve ekosinde Türkiye bilimine katkıları ne olacak? i. ması öngörüldü. Bu konuda geniş bilgi ıu verebilir misiniz? Amacı, konuları, kapsa| mı ve nasıl oluşturulacak? T. TERZİOĞLU: Beyin Araştırmaları Merkezi kurulması önerısi bu konuda çalışan bilim adamlarımızdan geldı. Bu konuda çalışan yurt içı ve dışında kırk kadar bilim adamımız var Bugün beyin sıstemiyle ilgili araştırmalar üniversitelerde yapılıyor ama çogu zaman imkanlar kısıtlı kalıyor. Bir yerde olan bir cihazın diğerinde bulunmaması sorun yaratıyor Bunun yerine tek merkezde bilim adamları araştırmalarını sürdürecekler Uluslararası ilişkıler sonucunda bu merkezde kullanılmaz üzere Kanada'dan altı milyon DM değerinde bir magneto anselograf cihazının hibe olarak gelmesi sözkonusu • Teorik Araştırmalar Merkezi kurul <j T. TERZİOĞLU: Teorik Araştırmalar •> Merkezi Istanbul'da kurulacak Istanbul, § J Avrasya'nın ortasında bir kent Istanbul uluslararası bir ticaret merkezi konumunda. Biz Istanbul'un bir bilim merkezi de olmasını istiyoruz. Büyük kentlerde deneysel çalışmalar yapmak için büyuklaboratuvarlar kurmak doğru değil. Hıızlı gelişen kentleşme nedeniyle bunları buyütme şansı olmuyor. Ne kadar kentın dışına kurarsanız kurun bir süre sonra bunlar kentin içinde kalıyor. Teorik Araştırmalar Merkezi ile Istanbul'u bilim adamlarımn uğrak yeri yaparak uluslararası bilim merkezi haline getirmek istiyoruz • Yıl sonunda bütün bu projelerl gerçekleştirdiğinlzi varsayarsak, billmln ekonomiye, topluma katkısı ne olacak? Nasıl bir bilim tablosuna ulaşacak Türkiye? Araştırmacı, yayın vb. vb. açılarından? Ve Türkiye dünya sıralamasında nerelere ulaaabilir? rinci sırada bilişim sektörünün bulunmasının nedenlerinden biri gelişmiş ülkeler T. TERZİOĞLU: Akademinin bir egıtım görevi yok. Burada amaç Türkiye'deki Dünya düzeyine ulaşmış bilim adamlarını yüceltmek, onore etmektir. Türkiye Bilimler Akademısi'ne seçilecek üyelerin çalışma alanları sosyal bilimler, tıp, muhendıslik, temel bilimler olmak üzere bilımin butün dallarını içeriyor Bilimler akademisine seçilen bilim adamları Türkiye'nin uzun vadeli bilim politikasının belirlenmesinde danışmanhk yapacaklar yetenekli gençleri bilime teşvik edecek nomik potansiyeli fazla olmadığı için, istedıklerı halde bilimsel araştırma yapabilecekleri konuları seçmemektedir. Akademinin kuruluşuyla belirli bir bilim adamı grubu için bu sorunlar ortadan kesinlikle kalkacağından, araştırmacı olacak gençler belli aşamalara ulaştıklarında sosyal itibar ve maddı bakımdan gelebilecekleri mevki açısından çok çekici örnekler görebilecekler. Dolayısıyla, bu alanlarda çalışacak gençlerin sayısı ve bilime katkıları doğal olarak artacaktır. Ayrıca akademi üyelerinin de bu statü ile T. TERZİOĞLU: Bu projeler gerçekleştiği takdirde Türkiye'de bilim hayatına bir kıpırtı geleceğıni umud ediyoruz Ayrıca gayrı safi milli hasıladan araştırmaya vegelıştirmeye ayrılan payın yüzde bire çıkmasıyla ilk küçük adımlar atılmış olacak sanıyorum sonunda ilk canlılık işaretlerini almış olacağız 3087