Katalog

HAYVANLAR DÜNYASI Pilot dikkat! Gökyüzünü paylasıyoruz Sadece İsrail'de kuşlarla uçaklar arasında yılda 200 milyon çarpışma oluyor. kuş göç rotalarının saptanması ile "her iki tarafın" zararları yarı yarıya indirildi. israıllı bır savaş pılotunun en tehlıkelı Iduşmanı nedır? Uçaksavar topunun ar Ikasındakı dusman bır Arap askerı mı? Hayır Orta Dogu da pılotlar Pernis Apivorus ların (Avrııpa Şahını) yarattıgı tehlı keyle karşı karşıyalar Bırkaç yıl once Skyhavvk jetlerınden bırı bu kuşlarla çarpısarak parçalanmıştı Buna benzer olaylar israıllı pılotların hasına sık sık gelır Avrupa ve Asya yı Afrıka ya bırlestıren bır kopm konumundakı Israıl kuşuçak çarpışmalannın en çok g o rulduğu ulkelerden bırıdır Yılda 200 milyon çarpışmanın olduğu bu ulkede kuşların ılkbahar ve guz goçlerınde çarpışmaların en fazla olduğu 28 000 knV lık bır havasahasında hava kuvvetlerının uçuşlarısınırlandırıldı Son yırmı yıl ıçınde bır pılotun olumune pek coğunun da yaralanma sına npden olan bu çarpısmaların maddı hasarıysa 60 milyon dolar israıl Dogayı Koruma Derneğı Ikıncı Başkanı ornıtolog Lossı Leshem havakuvvetlerı ve derneğın ortak çalısmaları soıiunda kuşların ne zaman nereden uçtuklarını gosteren harıtaların çızılıp ekrana yansıtılmasıyla üçakların zarar gorınelerı engellenebılır dıye duşunuyordu Yapılan calısmalardan oldukça başarılı sonuçlar alındı Kus çarpması olaylarını neredeyse lamamen engelledık dıyor Leshem Program 1984 te uygulamaya konuldugundan berı hava kuvvetlerınde kuşların neden olduğu zararlar % 88 azaldı ve 300 milyon dolarlık bır tasarruf sağlandı Programın hazırlanması ıse 500 000 dola ra mal oldu Sıvıl uçaklar çarpısmaların gorulemeyeceğı kadar yuksekten uçuyorlar ama savaş uçakları ıçın bu durum soz konusu değıl Pelikanlar, şahinler ve leylekler gıbı alçaktan uçan kuşlar tehlıke ıçındeler, çunku bu turler yukselen hava sıcaklığı akımlarını ızleyerek dıger kuşlardan da ha yuksekten genellıkle 1000 metreden uçuyorlar Bu yukseklık jet pılotlarının bombalama uçuşları ve radardan kaç mak ıçın yaptıkiarı uçuşlar ıçın ıdeal Bu tur kuşlar ayrıca buyuk tur ve ortalama 7 kg olan bır pelıkan saatte 800 km hızla uçan bır jete 100 tonluk bır kuvvetle çar par Leshem bu kuşların uçuşlarını ızlemek ıçın bırçok yontem kullandıklarını bıldırı yor 70 km lık bır çızgı ustunde her 1 5 km ye surulerın hareketlerını belırleyıp kaydedecek gonullu ızleyıcıler yerleştırıldı Tel Avıv dekı Ben Gurıon havaalanına yerleştırılen bır radarla buyuk kuş grupla rı sureklı olarak ekrana yansıtılıyor uzak tan kumandalı bır maket uçak hareketlen kaydetmek ıçın surulerın ustunden uçu ruldu Incelemeler sonucunda bu kuşların tıpkı tıcarı uçaklar gıbl bellı rotalar ızleyerek uçtukları ortaya çıktı Leshem uç gunluk bır sure ıçınde bellı turlerın ne zaman nerede goruleceklerını ve ulkeyı ne zaman terk edeceklennı onceden bıldırı lebıldığı gıbı sonbaharda kuşların kuzey den guneye ya da ılkbaharda guneyden kuzeye hangı yolu ızleyeceklerını de belırtıyor Sonuç olarak uç kuş yoğun bölge denen yerın bellı tarıhlerde kuş uçuşlarının yoğun olduğu hava sahalarının gosterıldığı bır harıta çızıldı Daha sonra kuş uçuşlarının yoğun olduğu gunlerde pılotların bu bolgelerde 1000 m nın altın da uçmaları yasaklandı Uçuşların tam anlamıyla yasaklanması kuşların goç mevsımı olan yedı ay boyunca Israıl hava sahasının buyuk bır kısmının kapanması demek olacağından kuş uçuşlarının yoğun olmadığı zamanların # ^ 400 milyon kuş yılda ıkı kez göç etmelen sırasında uçakların kaza yapmalarına yol açabllir % 40 ı ıle % 50 sınde pılotların uçmalarına olanak veren gerçek zamanlı uyarı sıstemlerı kuruldu Ben Gurıon havaalanındakı bır radar operatoru ve dunyanın dort bır ucundan israıl e gelmış gonullu gozlemcılerden oluşan bır ekıp goç mevsımı boyunca hava kuvvetlerıne uçuş yollarının açık ya da tıkalı olup olmadığını bıldırdı Savaş pılotlarının kuş çarpması sorununu cıddıye almalarını sağlamak gerçekten zor olmuştu Hava kuvvetlerınden bır yuzbaşı o gunlerı hatırlayarak Her tarafta ayaklarında sandalları kuşlardan soz edıp duran yuksek rutbelı subaylar vardı dıyor Leshem olayın cıddıye alınmasını sağlamak • " 1 | amacıyla bır fılm yaptırdı * "** Bu çok suratle uçan bır kuşun uçakla çarpışmasını gosterıyordu ve kanlı sahnelerle yavas çekımde tam bır dehset uyandırıyordu Leshem ın çaba ları sayesınde bugun artık butun subaylar kuşları dıkkate almayı oğrendıler Herkesın ağzında yalnızca kuşlar kuşlar kuşlar1 dıyor bır pılot Hava kuvvetlerının her ussunde yer gorevlılerı pılotları uyarıyorlar DİKKATİ OL GÖKYUZUNU PAYLASIYORUZ 1987 den bu yana hava kuvvştlerınde kalkış ve ınışlerde kuşlarla çarpışrnayı azaltan ek bır program kullanılmaya başlandı Tziporıyot ya da kuş askerlerı denen ıkı ya da uç bayanın gorevı kuşları hava sahalarından olabMdığınce uzak tutmak Uçuş çalışmalarından once dınlenmekte olan kuş surulerını arayıp buluyorlar ve suruyu kaçırmak ıçın sılah sesıyle kuşlar ıçın tehlıke ışaretı olan ses kaynaklarını kullanıyorlar Programın bır başka bolumuyse gecelerı alçak uçuş yapan uçakların kuş larla çarpışma olasılığının azaltılmasını amaçlıyor Korfez Savaşı ndan sonra Israıl Hava Kuvvetlerı gece eğıtımlerını arttırdı Doğa Derneğı nde gorevlı bır bıyolog olan Haım Alfıya şımdılerde gece göç eden bırkaç buyuk kuş turunun uçuş duzenını ıncelıyor Bır yıl ıçınde hava kuvvetlerıne gece uçuşlarıyla ılgılı bazı sınırlamalar onerılebılır Bu programa başka ulkelerden de ılgı var Leshem hemen hemen her Avrupa ulkesının kendısınden kuşuçak çarpışmalarını onleme çabalarına ılışkın bılgı ıstedığını belırtıyor Leshem Kor (ez Savaşı ndan once ve savaş sırasın da Irak Kuveyt ve Sujdı Arabıstan dakı kuş hareketlerıyle ılgtlı bılgılerı Amerıkan Hava Kuvvetlerı ne vermıştı Savaş sırasında kuşların uçuş yollannda olup olmadıklarına dikkat edılmemıştı İsraıllı bır hava subayı Uçuş kısıtlamalarımız yalnızca eğıtım surelerınde geçerlıdır Savaş zamanında gerektığı zaman uçarız kuşları duşunemeyız dıyor Time'dan (5 ekim 92) Çevlrl: Nazlı Türker İsraıllı kuş aonc/,cfi ve dunyanın her yennden gelmış gönullüler kuşların goç hareketını ıncelıyor 29916