Katalog

B İ L İ M KÜLTÜR PSİKİYATRİ Gençliğin çekiciliği Hem genç hem dinç olarak uzun yaşamanın olanakları araştırılıyor. Tıp otoritelerinin yaşlanmayı geçiktirici öğütleri Vehbi Belgil adın olsun, erkek olsun, genç bır ınsan çekıcıdır Bu yuzden, herkes hep genç kalmaya ozenır Fakat, hep genç kalmak dıye bır olguyu doğa kabul etmedığı ıçın kendınıze ne kadar baksanız yaşlılık ergeç ustunuze çoker Buna hepımız karşı koymaya çalışırız Bu çabalarımızın boşuna olduğunu bıldığımız halde bır şeyler yapmaya dıdınırız Ab'ı hayat', ıçenı sonsuza dek genç tutacak bır suyun guya adıydı Dıkkat buyurun Istenen, uzun yaşamak değıl, GENÇ ve DİNÇ olarak uzun yaşamak Ab'ı hayat bunu sağlayacak bır suydu Ama duş suyu olmaktan ılerı geçemedı Bugun de genç ve dınç kalmanın yolları araştırılıyor Bılım yolu ıle Evet, gençlik, dınçlık, guzellık kromozomlarla, genlerle ılgılı Doğanın bızım ıçın çızdığı çerçevenın dışına çıkamıyorsunuz Ama, ışı gecıktırebılıyorsunuz Bes'enme rejımınızde değışıklık yaparak Gençlik, dınçlık ve bunların sonucu olan guzellık, yenenlerle yakından ılgılı Bunun farkına son yıllarda lyıce varıldı Evvelce en buyuk afet veremdı Hastalığa çarenın yollarından bırı de bol bol yemekti Ancak, bol yemek damarları dolduruyor, kalbı tıkıyordu Seyrıne dayanamadığımız bır genç, fıçı gıbı bır şey olup çıkıyordu O halde, hem vucudu guçlu tutacak, hem de goruntuyu bozmayacak bır yol gerekıyordu Şımdı herkes bunun peşınde şır "Koyup kaldırmadan ıkl de bırde / Kazan devrıldı, sondurdu Ocagı" Şışmanlığa göre bıçımlenmış bır vucut porsur 2) Bol bol su. Genç neden guzeldır"? Cıldı gergindır Onu gergin tutan, cıldın altındakı su ve yağ bezlerıdır 20den sonra bu bezler görevlerını yapıp kapanmaya başladıklarında cılt yağsız ve susuz kalır O zaman, cılt, gergınlığını esneklığını korumasına gereklı suyu hucrelerden emer vucut hucrelerınden cılt hucrelerınden Suyu çekılmış bır hucre de suyu çekılmış portakala döner, yanı kırışmaya başlar Sağlığımız elverdığı surece bol bol su ıçmede büyuk yararlar vardır Bol bol kahve, çay K fasulye, bezelye gıbı ıçlı sebzelerın tanelerınde, fıstık gıbı yağında, marulda bol mıktarda bulunur (Bılımsel adı tecopherol Alfa, beta, gama, delta turlerı var Kımyasal formulu, C» Hso O2) 1936'da bulunmuştu 4) Katı yağlardan kaçın. Bu yağların damarların dolmasında buyuk rolu olduğunu bılmeyen kalmadı Ama, "Bır şey olmaz" duşuncesı ıle bu tur yağları gene de yıyoruz Kızarmış ekmege surulmuş bol tereyağ, bıtkılerden çıkarıldıkları halde hıdrojenle katılaştmlmış yağlar, pırzolanın yağlı parçaları yenmez de ne yapılır? Ama, doğa buna 1yı gozle bakmıyor Kolesterol kalp ve damarların duşmanı Ama onsuz da olmuyor Doktorlar, vucuda, gunde 300 mılıgramdan fazla kolesterol gırmemesını onerıyor ve şunu da eklıyorlar Vucut, enerjı gereksınmesının, yanı kalorı ıhtıyacının yuzde otuzunun katı yağlardan almabıleceğını bıldırıyorlar Bundan fazlası zarar, mezarcıya yarar Bu noktada şu soru akla gelıyor doktorlar daha da genel adı ıle, Tıp araştırmacılarının sık sık fıkır değıştırdıklerinı bır gun once zararlı dedıklerıne bır gun sonra yararlı olduğunu soyluyorlar Buna ne demelı? Doğru Kara ekmeğın 1yı, beyaz ekmeğın zararlı olduğu söylenmıyor mu ıdı yakınlara kadar'' Şımdı beyazın da zararsız olduğunu soyluyorlar Ama, bu bır zaruret Her gun yenı bır buluş eskısının pabucunu dama atıyor Hıdrojenle katılaştırılmış bıtkı yağlarının damar doldurmadığı sanılmıştı Sonra, bunların daha da kotu oldukları fıkrı kabul edıldı Bızım yapacağımız, en son buluşlara uymak Butun zamanlar ıçın doğru, olacak bılgılere hemen ulaşılmıyor SOFRA SAĞLIĞI Ispanağı nasıl pişirelim? Ayşe Savın I Görünüşe göre yaşanır mı? Bu yollar tıp otorıtelerıne gore değışıyor Ama, hepsının bırleştığı onerıler de var Bu yazıda bunlardan kımılerını duşuncelerınlze sunuyoruz 1) Kllonuzla oynamayın Bır çoklarımız eskı alışkanlıklara uyarak bol bol yer Sonra, kılo aldığını görüp hemen sıkı bır perhize girer Fıçı gıbı vucut, bır ıkl haltalık zorlama ıle ıncelır Kir lo verdığınızı gorenler "Son gunlerde bıraz suzulmuşsun" demeye başlar Suzulmek mu O da ne demek? Suzulmuşluğu hemen kımse kabul etmez Hadı, gene bol bol yemek "Bır dırhem et bın ayıp örter" dememış mı dedelerımız? Haydi, gene şışmanlık Ama bu ıkı zıtlık arasında vucut tazelığını yıtırır Bollaşmış bır cılt hemen kendını çekmez kumaş gıbı Gergin bır yuz şışmanlıktan sonra once, hafıf porsur Zayıflıkla, (azla derı hemen kaybolmaz Buruşuklara, sarkmalara yol açar Eski halın gelmesı ıçın yılların geçmesı gerekır Bu arada, cıldın altındakı yağ tabakası da azalacağı ıçın cılt esneklığını yıtırır O zarrıan Izzet Molla'nın Yenıçerı Ocağı'nın kaldırılmasını anlatan sözlerı gerçekle Yaşlanmayı geçiktirmenin yolları kolalı Içkiler ve alkol suyun yerlni tutmaz Çunkü, bunlardakı kafeın terle, çışle dışarı çıkarken hucrelerdekı suyu da goturur Sonra, su, gorevını bıtırmış atıkları alıp goturduğunden vucut temızlenmış olur 3) Hastalıklardan korunun. Yaşlanmaya başlayan bır vucut hastalıklara karşı kendısını eskısı gıbı koruyamaz, mıkroplara karşı genellıkle yenık duşer Neden'' Çunku vucudun koruma mekanızması takattan duşmuştur Bunların başında da akyuvarlar gelır Vucuun topu, tufeğı ozellıkle akyuvarlardır Amerıka'nın bırçok unıversıtelerinde uzmanlar, akyuvarların guçlendırıleceğı kanısındadır (E) vıtamını bunların başında "Tufta Unıversıtesı Yaşlılık Uzerında Araştırma Merkezı "nde Sımın Nıkbın Meydanî adlı uzman, bır raporunda, bunu açıkça belırtıyor Meydanî, altmışını aşmış sağlıklı 32 kışıye bır ay once her gun bol bol '£" vıtamını vermış, akyuvarların çalışmalarında buyuk duzelmeler gormuş Doktor tabıı vıtamın hapları ıçırmemış ılgılılere Bu vıtamınden yana zengin bitkıleri, kendl düzenlediği bır çızelgeye gore yedırmış Koyu yeşıl yapraklı sebzelerde, Genç ve dınç kalmanın kımı sırları hakkında bu yazdıklarımız şu soruyu sormamıza yol açıyor Genç ve dınç gorunmek bır gorunum ışı Sırf gösterışe göre sağlık polıtıkası ızlenebılır mı? Bu da doğru Ama, genç ve dınç gorunmek sadece bır dış gorunum ışı değıl Sağlığı yerınde olan bır vucut genç ve dınç gorunur Başka bir soru da su: Dunyada bu kadar guzel meyveler, sebzeler var Etler, yağlar var Bunlardan yapılan bınlerce tur yemek var, ıçkı var, keyıf veren şeyler var Bunlardan hıç mı yararlanamayacağız? Bunları dunyada ıken yemezsek ahrette mı yıyeceğız? Bu da doğru Zararlı denen şeylere sonsuza dek sırtımızı çevırmemızı kımse soylemıyor Her şeyde olçu onerılıyor Haftada, 15 gunde bır yenecek bır yumurtanın genellıkle bır zararı olmayacağını da otorıteler soyluyor Ama, ozellıkle ılerı yaşlarda her sabah uç yumurtayı govdeye ındırmenin zararını da kımse yadsıyamaz Içkı butun dunyada hep ıçılmış tarıh boyunca Gene içılıyor, dunya durdukça da ıçılecek Ama, kararınca Masadan kalkmamacasına değıl, hıç ayık gezmemek bıçımınde değıl "Tatlıdır gunduzu de, gecesı de dunyanın / Tatmıyorum o senın noksanın" demış şaırımız Kımımız şoyle dıyor "Dunyanın tadını çıkarmak ıçin her şeyı tatmak lazım " Çıkar, çıkar Ama usulune göre spanak her mevsım pazarlarda bulunan sebzelerdendır Genelde uzun ve kısa dallı olmak uzere ıkı turu vardır Dalları kısa, yaprakları çok olanı "kuzu ıspanağı" olarak bılınır Kuzu ıspanağının besın değerı ve lezzetı uzun dallı ıspanaktan daha ustundur Bunun başlıca nedenı, kuzu ıspanağında koyu yeşıl yaprakların daha çok bulunmasındandır Ispanak, C vltamln, E vltamlnl, A vltamlnlnın öncusü karotenoıdler kan yapıcı folık asıt ve rıboflavın glbı B vıtamınlerınden zengındır, yenebılen 10 gram ıspanak yetışkın bır ınsanın gunluk A ve C vıtamınlerıne olan gereksınmelerının çoğunu rıboflavının beşte bırını folık asıtın uçte bırını karşılar Ispanak, d«mlr ve kalaiyum acısından da zengındır Ancak ıspanakta bulunan oksalık asıt kalsıyum ve demırın bıyoyararlılıklarıııı azaltır Ispanağın çoğu su oldugundan kalorı değerı çok duşuktur Bunun yanında proteın ıçerığı dığer bırçok sebzeden daha yukseklır Ispanağın vıtamınlerınden yararlanabılmek ıçın pişlmM kurallarına ozen gostermek gerekır Bazı kışıler acı suyu gıtmesı ıçın ıspanağı tuzla ovup bol suda haşladıktan sonra yemek yapmaktadırlar Bu ışlem ıspanakta bulunan suda çozunur C ve B vıtamınlerı ıle mınerallerın çogunun kaybına neden olur Bu kayıplaıı Önlemek ıçın ıspanağın aşırı pışırılmesınden ve pışme suyunun dokulmesınden sakınılmalıdır Ispanak toprakla teması olan bır sebze olduğundan 1yı yıkamaya da ozen gostenlmelıdır Ispanağın koku kesıldıkten sonra ayrılan yapraklar bol su bulunan kaba konur elle hafıf bastırılarak toprakların dıbe çokmesı sağlanır Yapraklar suzgece aktarıhr, topraklı su dokultukten sonra aynı şekılde yıkanır lapanak kavurması yapılacaksa, once ınce doğranmış soğan yağla hafıf oldurulur ıspanak yaprakları ınce doğrandıktan sonra eklenır, bırkaç kez alt ust edıldıkten sonra kapak kapatılır, buhar çıkmaya başlayınca ateş kısılarak kapalı olarak 810 dakıka pışırılır Kıymalı yapılacaksa kıyma soğanla bıraktığı suyu çekene değın pışırıldıkten sonra kıyılmış ıspanak eklenır ve aynı şekılde pışırılır Yumurtalı ıspanak, ıspanak kavurması pışırıldıkten sonra oyuklar yapılır, başka kaba kırılarak kontrol edılen yumurtalar bu oyuklara aktarıhr, kapak kapatılarak 23 dakıka pışırılır Kıymalı ve sade olarak pırınçlı ve bulgurlu ıspanak yemeklerı yapılır Bu durumda yağla soğan olduruldukten sonra bulgur ya da pırıncın çekeceğı kadar su ılo bıra ve salça konur, kaynamaya başlayınca kıyılmış ıspanak eklenıp ayını şekılde pışırılır da da kullanılır Borek yapımında da hamur hazırlandıktan sonra ıspanağı ndoğranması doğru olur Boylece ıspanak pışırıleceğl zaman doğrandığı ve doğrandıktan sonra beklemedığı, kısa sure pışırıldlği ve pişme suyu dokulcnedığı ıçın vıtamın ve mınerallerin de fazla kayıp olmaz, aynı zamanda doğal lezzetını korur Pışen yemekler bekletilmeden yenmelıdır Ispanak yemekleri genelllkle sarmısaklı yoğurtla yenır Ispanağın blleşlmındekl aslt kalsıyumun yararlılığını azaltmakla bırlikte tumuyle yok et(ığl görüşu doğru değildlr Ispanak saç boreği ve yufka böregl yapımın 29713