Katalog

SORUN YANITLAYALIM Mayoz ve mitoz Turşunun yararları ve bölünme ve zarârlam nelerdir? DNA eslemesi Kocaoli, Değirmendere'den yazan okurumu? Çağdaş Funda'nın sorusu şöyle: "Bir gamet hücrest mayoz bölünme geçirdikten sonra tekrar mltoz bölünme geçirince DNA kendinl eşler ml?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğr Üycsı Doç. Dr. Nermln Gözükırmızı yanıtlıyor: "Bir gamet hücresi mayoz bölünme geçirmez Gamet hücrelerinj verecek olan ana hücreler mayoz bölünme geçirirler Bu bölünme sonucu erkek ve dişide gamet hücreleri oluşur. Bu gametler birleşerek zigotu (döllenmiş yumurta) verirler. Zigot ardışık olarak çok sayıda mitoz bölünme geçirerek embriyoyu oluşturur. Bu mitoz bölünmelerin arasındaki interfaz evresinde DNA kendini çoğaltır. Bu yolla ergin bireyin her hücresinde eşit miktarda DNA bulunması sağlanır." Istanbul'dan yazan okurumuz Uğur Demlrel'in sorusu şöyle: "Turşu nasıl bir beslndlr? Yararları ve zararları nelerdir? Kimlerin turşu yemesinde bir sakınca vardır, kimlerin turşu yemesinin hiçbir sakıncası yoktur? Turşunun besin değerl hakkında bllgl verebilir misiniz?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakütesi Diyet Bölüınünden Beslenme Uzmanı Dr. Zeynep Koç yanıtlıyor: "Aslında turşunun çeşidine göre besin değeri de farklılık göstermektedir. Ancak hepsinin besin değerini burada veremeyeceğimiz için bir genelleme yaparak en çok tüketilen turşulardan biri olan salata turşusunun besin değerlerini verebiliriz. 100 gram salatalık turşusunda: 95 gram su, 10 kalori, 0.6 gram protein, 0.2 gram yağ, 2 gram karbonhidrat, 0 5 gram posa, 17 miligram kalsiyum, 15 miligram fosfor, 200 miligram potasyum, 1353 gram sodyum, 100 ILJ (International Unite) Vitamin A bulunmaktadır. Diğer vitaminlerse hesaba katılmayacak kadar az olduğundan burada değerlerini vermeye gerek yoktur. Çıkardığımız tablodan da görüldüğü gibi turşu sodyum Içerlgl (azla bir besln ögesidir. Sodyum oranının fazla olması nedeniyle tansiyonu yüksek olan kişilerin, yani hipertansiyonluların, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları olan kişilerin, vücudunda çeşitli nedenlerden ötürü su toplayanların, yani vücudunda ödem oluşanların (örneğin gebelerin) kortizon tedavisi görenlerin turşu yememeleri tavsiye edilmektedir. Turşu bu kişHer için zararlıdır. Ayrıca ait oranı son derece yüksek olduğundan ülseri, gastriti ya da mide rahatsızlığı olanların da yememeleri gerekir, çünkü midede asidik bir ortam yaratmaktadır. Yararına gelince, iştah açıcıdır, değişik besinlerin uçucu maddeleri suyuna ğeçtiği İçin lezzetli bir besindir ve iştah açar, bu yüzden zayıf olanlara, iştah sorunu olanlara bu besini önermekteyiz. Tuzlu suyun dişetlerine faydası var mı? Istanbul, Zeytinburnu'ndan yazan okurumuz Semra Okay "Tuzlu suyun dlşlere, dişetlerine ve ağız kokusuna bir etklsl var mıdır, varsa ne yöndedlr?" diye soruyor. Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Dış Hekimlıği Fakültesi'nden D*. Abdurrahman Tokgöz yanıtlıyor: "Bakteriler tarafından ağızda oluşturulan asitli ortam diş çürüğü ve ağız kokusu oluşumuna zemin hazırlar Tuzlu su gargara şeklinde ve uygun ölçeklerde alınırsa pH'ı dengelenmiş olur. Bakteri üreme ortamı da bozulmuş olur. Bunun yanında ağızdaki apse ve ödemler üzerinde yumuşatıcı, dağıtıcı ve iyileştirici rolü vardır. Yalnız ağızda açık yaralar varsa tahriş edebilir ve yaranın iyileşmesi gecikebilir Böyle durumlarda kullanılması tavsiye edilmez. lyi fırçalanmayan dişler ve iltihaplı diş eti ortamında halitosis (ağız kokusu) rahatlıkla oluşabilir Düzenli diş fırçalanmasına ek olarak hoş kokulu gargaralar sürekli olmamak kaydıyla önerilebilir. Tuzlu su ile yapılan gargara basit ve ekonomik olup bir anlamda aynı işi görebilir. Yalnız tuz oranı önemlidir. Fazla kullanılırsa tahriş edebilir ölçü olarak bir bardak suya bir çay kaşığı tuz şeklinde olmalıdır Tuzlu suyun diş eti ve ağız kokusu dtşında diş üzerine doğrudan olumlu ya da olumsuz etkisi yoktur." Kaktüs bakıntı nasıl olmalıdır? Izmir den yazan okurumuz Ibrahim Ormancı " Kaktüs bakımı nasıl olur?" diye soruyor Okurumuzun sorusunu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Emek. öğr. Üyesi Prof. Dr. Gürkan Çelebl yanıtlıyor: "Kaktüsler bakımları en kolay bitkiier. olmalarına karşın bilgisizlik ve hatalı bakım nedeniyle çoğu kez deforme olmakta veya ölmektedirler. Bakımları neden kolaydır? Çünkü kaktüsler, yaz ile kış, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farklarının çok yüksek olduğu sert doğa koşullarına ve aylarca susuzluğa dayanabilen bitkilerdir. lyi bakıyoruz.diye olur olmaz zamanlarda sık ve aşırı sulayıp, gereksiz besleyip kaktüsleri öldürmemiz yerine, bırakalım bir köşede aç ve susuz kalsınlar daha iyi. Böylece gelişmeleri dursa bile en azından yaşamlarını sürdürebileceklerdir Amatör bir kaktüs yetiştiricisi nelere dikkat etmelidir, kaktüslerin genel istekleri nelerdir? Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebıhr. Işık ve Sıcaklık: Kaktüsler ilkbahar ve yaz aylarında bol ışıklı ve sıcak yerleri severler Güneye bakan pencere kenarları, çiçek penceresi içleri, toz almayan balkon ve teraslar, en iyisi balkon, teras veya bahçede kurulacak bir seracık (limonluk) en uygun yerlerdir. Dikkat... Bütün gün kızgın güneş alan cam arkaları kaktüsler için bile tehlikelidir. Kaktüsler kış aylarında evin en serin yerlerinde (510C ), hatta gerekiyorsa balkon veya teraslarda gazete kağıtlarına sarılarak açıkta, karton kutular içeri29674 sinde. karanlık ve soğukta kışı dinlenerek geçirebilirler. Aslında bu gereklidir de. Çünkü kışın üşütülmeyen kaktüsler çiçek açmazlar. Kış dinlenmesi sürecinde sulandırılmamalıdırlar, aksi halde donabilirler. Dinlenme dönemi sonunda erken llkbaharlarda, önce yarı gölge sonra bol güneşli yerlere aktarılıp azar azar aulanarak yaz dönemine hazırlanırlar. SakM ve toprak: Toprak saksılar daha sağlıklı olmalarına karşın, seramik, plas tik cam vb. saksılar kullanılbiliı. Kaktüsler kumlu, çakıllı, suyu iyi geçiren, Drta bünyeli, hafif asit toprakları severler. Toprak için öneri; 1 kısım bahçe toprağı +1 k. dövülmüş kiremit veya ince çakıl + 1 k. dere kumu 4 1 k. elenmiş funda toprağı veya torf (organik toprak) karıştırılıp kaktüsler için kullanılabilir. Sulama ve besleme: Kaktüsler bünyelerinde su depo etmelerı nedeniyle (azla suya gereksinim duymazlar Sulama ilkbahar başlangıcında çok az, yazın muntazam aralıklarla toprak yüzeyi iyice kuruduktan sonra, saksı altından akmayacak ölçüde, sonbaharda yine seyrek ve az yapılarak, kışın ev içindeyseler ölmeyecek kadar az, dışarda iseler hiç su verilmemelidir. Bu bitkiier kireçli suları sevmezler, en iyisi içme suyu ile sulamalı veya musluk suyuna limon suyu ya da sirke (bir litre suya bir yemek kaşığı) katarak üç dört sulamada bir verilmelidir. Sadece yazın sulama suyuna çlçeklilerde vitamin adı altında satılan sıvı ya da toz halindeki çiçek gübrelerinden onbeş günde bir, önerilenin yarısı kadar katılarak verilirse bitkiier daha sağlıklı ve hızlı büyürler. Bu amaç için hiçbir zaman hayvan gübresi kullanmayınız. Zararlılar ve savaş: Kaktüsler için en önemli zararlı unlu ya da pamuklu bit denilen böcektir. Bunlar yumurtalarını pamuksu bir salgı içinde bırakırlar ve kendileri de en narin yerlerden bitki özsuyunu emerek ölmelerine neden olurlar. Bu zaralı ile tarım ilaçları bayilerinden alarak hazırlanacak ilaçlar ile mutlaka savaşılmalıdır, aksi halde evdeki tüm bitkilere zarar verebillrler. Siyatı noktalar Istanbul'dan yazan okurumuz Hatlce Tannverdl nin sorusu şöyle "Yüzürnde çok miktarda slyah nokta var. Görünümü beni çok rahatsız ediyor, bunlardan kurtulmak Istlyorum fakat iz kalmasından da korfcuyorum. Bunlardan nasıl kurtulabilirlm? Siyah noktalar kalıcı Izler bırakır mı?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Üniversitesi Istanbul Tlp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Orhan Baranaü yanıtlıyor: "Siyah noktalar sivilcenin bir ön bulgusudur aıııa bazen sadece siyah nokta olarak kalır ve estetik bir sorun haline gelir. Tedavide benzoyl peroxyd'li yerel ilaçlar kullanılır. Bu ilaçların şu an Türkiye piyasasında karşılığı olmadığından formülasyon şeklinde hazırlanması gerekir, ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta formı> lasyona konan maddelerin mümkün olduğunca yağsız olmasıdır Bu nedenle formülü yazabilecek bir cildiyeciye ve yapabilecek bir eczacıya ihtiyaç vardır. Bu madde normalde %5 oranında kullanılır. Ellenmediği taktirde siyah noktalardan kalacak iz belli belirsizdlr, mekanik temizleme sadece siyah noktaların .çok gevşediği zamanlarda (ilaçla) hiç zorlamadan ve haftada bir defadan daha sık olmamak koşuluyla yapılır Fakat öncelikle tedavi sonucunda siyah noktaları yumuşaması gerekir."