Katalog

TV'DE BELGESELLER TV1:14.05 Belgesel "llk Uçuşlar" Dizinin bu bölümunde Birinci Dunya Savaşı'nda yetişen usta pilotlar ve uçağın gelişimi anlatılıyor. TV 2:13.20 Belgesel "Bir Insan Yetlşiyor": Çocuğun gelışımı ve beslenmesi TV 2:16.20 "Evrensel Blllm" Ormanlar. TV 2:17.10 Flül eğitimi, müzik TV 3:20.00 Belgesel "Hayvanların Dünyası" Kondor akbabasının yaşamı. 8 Eklm Cumartesl Janet Asimov Uzaydaki kurbağalar Uzayda döllenen kurbağalar üzerinde ilk bilimsel incelemfelerin sonuçları evimli yavru kurbağalar artık uzayda dansediyorlar' Endeavor uzay mekiğinde iki adet Güney Afrika pençeli kurbağasının yumurtladığı 600 yumurta döllendi. Döllenmiş yumurtaların yarısı yapay çekimli bir santritüj ortamında kuluçkaya yatırıldı. Diğer yarısı ise 'mikroçekim' ortamına bırakıldı. Uzay mekiği dünyaya dönmeden üçüncü bir yumurta partisi daha döllendi. llk raporlara göre uzayda döllenen yumurtalardan çıkan normal iribaşlar dünyadakine benzer biçimde yüzüyorlar. Daha önce de yerçekimsiz ortamda yapılan kısa süreli deneylerde iribaşların yüzme şekillerinde değişiklik gözlenmemişti. Buna karşın dünyada döllenip uzaya götürülen yumurtalardan çıkan iribaşların kuyruklarının kıvrık oldugu ve yüzerken diğerlerine zıt yönde daha dar daireler çizdikleri görülüyor. Endeavor geçen hafta 155 iribaş (ve tabii ki astronotla rıyla) dünyamıza döndu Biyologlar gözlem ve deneylerden saglanan bilgileri uzun bir süre inceleyecekler ama kuşkusuz şimdiye kadar gözlenen en önemli olay, omurgah yumurtalarının uzaydaki yerçekimsiz ortamda başarılı bir şekilde döllenmesi. Kurbağalar (ve onların kuzenleri olan karakurbağalar, semenderler, kelerler) suda yaşamasına karşın yetişkinleri havayla solunum yapabilen ikıya şayışlı canlılar (ambifibı ler). Toplam sayıları 40 bini bulan omurgah türün 4 bin kadarı ikiyaşayışlı. İkiyaşayışlılar geneliikle kuçük canlılar. Günümüzde yeryüzünde ikiyaşayışlıların sayısı gitgide azalıyor Bazı ikiyaşayışlı türlerin soyu tükenmek üzere bunun başlıca nedeni, onların yaşadığı sularda üretilen ve ikiyaşayışhların yumurtalarını yiyen balıklar. Ayrıca çevre kirliliği ve yaşam alanlarının tahribi de ikiyaşayışlı sayısının azalmasına katkıda bulunuyor. Birçokları için kurbağa gibi ikiyaşayışlılar, sofrada yenebilecek gülünç görünümlü canhlardır. P.G. VVodehouse'ın ünlü Gussie FinkNottle adlı öykü kahramanı, kurbağaları incelemesi nedeniyle günlük yaşamda güçlüklerle karşılaşan biridir Masallarda ise güzel prensesin öpücüğüyle bunun etkisinden kurtulan kurbağa prensler vardır Uzay mekiği ile uzaya adım atmadan önce minik ikiyaşayışlılar, bol yumurtlamaları ve yumurta gelişiminin kolay gözlenmesi nedeniyle bilime çok yardımcı oldular. Onların yardımlarıyla Yale Üniversitesi'nden zoolog Ross G. Harrison doku kültürünü ve Alman bilgin Hans Spemann embrıyolojide organizör adı verilen (aktörü buldular. İkiyaşayışlılarla ilgili çahşmalar bugün de sürüyor. Nature bilim dergisinde kısa bir süre önce Indiana Üniversitesi'nden biyolog John B. Phillıps ve S. Chris Borland ilk 4 Ekim Pazar TV 2:15.50 Belgesel "Sonsuza Yolculuk" TV 2:18.30 Herşeye Rağmen TV İNT: 13.30 Bilinmeyen Anadolu TVİNT 17.45 ŞHakapıları TV 3:000.35 Belgesel "Eller" .Irlanda nın başkenti Dublin'in birinci kuruluş yıldönümü nedeniyle, bu kenti kuran Vikingler'in anısına, bir Viking gemisinin yapılması planlanır. TV 4 :21.35 Yaşam blllml Bugün köpeklerin değişime uyum sağlaması konusu ele alınıyor. Böceklerin uyumu, gündüz kelebeklerinde hormonlarınetkisi S 5 Eklm Pazartesi TV 3:22.15, Belgesel "Vahşl Doğa" Belgeselin bu bölümunde Amerikan körfezinin sahilleri boyunca yaşayan kuşlar ve hayvanlarla ilgili görüntüler yeralıyor TV 4 Saat: 21,35 Eğltlm Paketi Kümes hayvanları, uğur böcekleri veyaprak bitleri. evcil ve yabani tavşanlar TV 3:22.55, Belgesel, Glasnost Fllmleri Festlvali Dizinin bu bölümunde Sovyetlerdeki fa/klı kültürlerin insanlar üzerindeki etkilernnceleniyor TV4 :21.35 Yaşam Blllmlerl Bu bölümde mantarlar, bukalemun ve karınca ele alınıyor. TV2:19.20Çevre Hüseyin Kaya'nın hazırlayıp Puna Endem'in sunduğu programda nükleer enerji konusu dış kaynaklı görüntüierle inceleniyor TV 2:00.10 Belgesel "Tarlh Gazetesi" Bu bölümde Çin Halk Cumhuriyeti, lazer ışını, Berlin Duvarı işleniyor. TV 3:20.05 Belgesel Ünlü klşllerln yaşamı Bu bölümün adı Adam ye Efsane. Amerikan futbolu tarihinin en ünlü antrenörü tanıtılıyor TV4:21.30Eğltimpaketl Tozlama süresi, kemiren ve kazan hayvanlar, hayvanlarda içgüdüler, hayvanların yaptıkları işe göre şekil almaları. B Ekim Salı 7 Ekim Çarşamba 8 Ekim Perşembe * 2 Eklm Cuma TV 1:23.15 Yerll belgesel "Yaşanan Bir Gün" TV 3:21.25 Belgesel "Ekinox" Bu bölümde uzay elbisesi ele alınıyor. lUzay elbiselerinin geçmişi, bugüne kadar geçirdiği değişiklikler ve NASA'nın son çalışmaları TV4:21.30Eğltimpaketl Çiçekli bitkinin hayat döngüsü, zararlı böcekler, böceklerin uyumu, suda yaşayan böcekler defa hayvanların 'manyetik pusula oryantasyonunu' nasıl kullandıklarını açıkladı. Kırmızı benekli doğu kelerlerinin (Notopthalmus viridescens) erkekleri fotorereseptörleri aracıhğıyla dünyanın manyetik alanını algıhyorlar. Bu olaya 'ışığa bağlı magnetoresepsiyon' adı veriliyor. Birçok ikiyaşayışlının derisindeki salgılar, bu hayvanları düşmanlarından koruyan zehirli maddeler içerir. Yerli toplulukların avcıları tropik kurbağaların derilerinden hazırladıkları zehirleri oklarının ucuna sürüyorlar. Kurbağaların salgılarında morfinden daha güçlü bir ağrı kesicinin bulunduğu da yeni keşfedildi. Avustralya ağaç knrbağalarının deri salgılarını inceleyen bilim adamlarının keşifleri ise daha ilgi çekici. Avustralya kurbağası, alt tarafı beyaz, üstü büyüleyici mavi . 1 »., 1 . r .. ( , «,.. ..,. renkte .bir canlı. Bu kurba* ••'•'' •«*"'• • * ğ a n ı n derisınde insanlarda " antibiyotik olarak kullanılmaya elverişli virüs ve bakteri öldürücü maddeler var. Bunlar ikiyaşayışlılarla ilgili birçok çalışma içinde en heyecan verici olanları. Kuşkusuz bu minik ve sevimli canlıların yeryüzünde korunması için daha fazla çaba göstermeliyiz. 350 milyon yıl kadar önce ikiyaşayışlılar sudan çıkarak karaları fetheden ilk omurgalılardı. llk ikiyaşayışhların rakipleri olmadıi|indan o zamanlar karalar. la dilediklerince çoğalıp yayıldılar Karbon ve Perm • dönemlerinin ormanlarında bugünkü timsahların boyunda semenderler dolaşıyordu. Bu ikıyaşayışlıların bacakları gövdenin altından değil yanından çıktığı için hantal bir yürüyüşleri vardı. lchthyostega adlı ilkel ikiyaşayışlı, bacak takılmış bir balığa benziyordu. 50 milyon yıl önce Eosen döneminde yaşayan Meselobathratus kurbağası gibi bazı ikıyaşayışlıların bacakları güçlüydü. Bunların fosilleri Mark Twain'in zıplayan dev kurbagasına benziyor. İkıyaşayışlıların başka bir grubu ise evrim sürecinde bacaklarını yitirdi ve yılanlara benzeyen bir vücut yapısı kazandı Bu grup günümüzde sürüngenleri oluşturdu ancak onlar da başları sıkıştığında hızla düşmanlarından kaçabiliyorlardı. Bir semenderi tutmayı denerseniz çevik hareketlerle parmaklarınızın arasından sıyrıldığını görürsünüz. İkiyaşayışlılar derilerinden solunum yapabildikleri halde güçlü akciğerlere sahiptir, üç odalı gelişkin kalpleri vardır ve bir çok küçük memeliden daha uzun ömürlüdürler Sizinle ikiyaşayışlılar aleminde küçük bir gezinti yaptık. Uzay kurbağalarından başladık, taşlaşmış kumlardakı ayak izlerinden tanıdığımız fosillere kadar bu sevimli canlıların bugününe ve geçmişine baktık Her ne kadar uzayda çoğalabilseler de dünya bu küçük dostlarımız için yaşanacak bir yer olarak kalmalı. Buna da herhalde en çok masallardaki kurbağalar sevinir.( l.m. LATS) 2895