Katalog

SORUN YANITLAYALIM B İ L İ M YA Yl Yeni maden yatakları nasıl aramyor? Muğla'dan yazan okurumuz A. Donat 'Yurdumuzda yonl maden yataklannın bulunmasına yönellk çalışmalar yürütülmekte mldlr? dıye soruyor Okururruzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Muhendıslık Fakultesı Maden Yatakları Jeokımya Anabılım Dalı kurucusu Prof. Dr. önder öztunalı yanıtlıyor ' Evet yapılıyor Bu konuda devlet kurumu olaraK Maden Tetkık Arama Enstıtusu çalışmalar yurutmektedır Genel Mudurluğu Ankara'da olan enstıtunun, merkezı Balıkeslr de olan Marmara, merkezı Çorlu da olan Trakya, merkezi Izmır'de bulunan Ege merkezı Konya'da bulunan Iç Anadolu merkezı Trabzon'da olan Karadenız, merkezı Dıyarbakır da olan Guneydoğu Anadolu, merkezı Van da bulunan Doğu Anadolu bölge teşkılatları bulunmaktadır Bunun dışında yıne devlet kurumu olarak maden yatakları konusunda araştırma yapan Etıbank Karadenız Bakır Işletmelerl maden arama teşkııatları da ruhsat sahalarında arama çalışmaları yurutmektedır Maden kanunumuza gore gerçek veya hukmı şahıslar maden aramak uzere bellı bır alanı kapatma hakkına sahıptır Umıtli gorduklerı sahalarda arama yapabılırler Unıversıtelerımızde de çalışmalar yurutulmektedır Turkıye nın yerbılımcılık konusunda en eskı yuvası Istanbul Unıversıtesı, yer bılımın ılgılı dallarında doner sermaye kanalı veya proıeler yoluyla uygulamaya yönelık çalışmalar yurutmektedır Unıversıtede yeni maden yatakları bulunabılecek bolgelerın temel bılgılerını uretmeye çalışıyoruz, ya da bıze bır proje geldığınde olayın teknığıne uygun aramacılık faalıyetlerınde bulunuyoruz İTU Ege U ve diğer unıversıtelerın ırılı ufaklı çeşıtlı bırımlerınde de yeni maden yatakları bulunması ıçın katkıda bulunmaya çalışmaktadır Benım bulunduğum Maden Yatakları ve Jeokımya Anabılım Dalı nda da mas ter (yukset lısans) tez ve doktora çalışmalarında ağırlık yeni maden yataklarınnı bulunmasına yonelık çalışmalara verılmektedır Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Muhendıslık Fakultesı Maden Yatakları ve Jeokımya Anabılım Dalı Kurucusu Prof. Dr. önder öztunalı yanıtlıyor Yerkure uzerınde ınsanoğlunun bakır ışlemeye başladığı ılk yer Anadolu dur Gunumuzden onbın yıl oncesıne uzanan bır tarıhçesı vardır bakırın Şu ankı bılgılerımıze gore Erganı nın 20 km batısındaki Dıyarbakır a bağlı Çayonu nde ılk kez ışlenmıştır bakır O gunden bugune Anadolu'da bakır uretımı yapılıyor Bu nedenle yuzeyde ve yere yakın yerlerde bakır yataklarımız eskı ve yeni madencıler tarafından yoğun bır şekılde ışletılmış Gunumuzdekı bakır rezervlerı Karadenız de Murgul ve Küre'de Doğu Anadolu Bolgesı nde Erganı Maden de bulunuyor Bu uç buyuk bakır yatağı dışında ırılı ufaklı uretımler yapan kuçuk maden lerımlz var Toplam rezervımız çok azalmıştır Turkıye nln 60 bın ton blıster bakır ıhtıyacı vardır oysa bugun bu ıhtıyacın ancak yarısını karşılayabılmektedır Dolayısıyla eskı teknolojılerın bulamadığı bakır yataklannın bulunup ortaya çıka rılması gerekıyor" İnsanın atası kimdir? 52 yaşındaki kadının gebe kalma riski nedip? sıstemlere en kompleks yapılara gelışen bır surecı tanımlar Bu blr devamlılıktır mılyarlarca yıl suren bır gelışim dızısıdır, zaman ıçınde bıokımyasal karakterde devam eder Şuphesız bu gelışim sırasında molekuler evrımde ortama tutunan, ortamda yaşayabılen tıpler yıne evrım geçırerek yaşamlarını surdururler ken ortamda yaşayaman tıpler ıse or tamdan elımıne olurlar Benım kanaatım ce bız hâlâ evrımın ıçındeyız ve evrım devam edecektır Temel ata da ne may mun ne başka bır hayvan değıl, bence molekuldur, ortamda oluşan amınoasıt nucleotıt tır en basıt molekuldur, havadakı karbondıoksıt ve sudur Bız evrlmın tumunu göremeyiz Yaşayamayan canlılar doğmadan olurler Orneğın radyasyona maruz kalmış bır fetus (ana rahmındekı bebek) mutasyon yanı evrım geçırır, vucudu bazı enzımlerı ya pamaz, o enzlm ekslklığı gorulur Bu ge netık bır kusurdur, çocuk bu kusurla do ğar sız bu kusuru bılebılırsenız bebeğı de yaşatabılırsınız ama bılemezsenız bebek hayatını devam ettıremez olur Örneğın kan pıhtılaşma faktoru eksık bebe ğe faktör verılırse yaşar, verılmezse ya şamını surduremez Radyasyana bağlı mutasyon dış ortam etkısıyle evrım olduğunun bır gostergesıdır Evrım mılyonlar mılyarlarca yılı gerek tırır, bu yuzden gozle goremeyız En ?J bır mılyon yıl yaşamak gerekır evrımı gozleyebılmek ıçın Ancak bugun, fosıllerı bır kenara bırakırsak molekuler bıyolo jı ve bıyokımya konuları tam olarak ışlen dığınde evrımin varlığı ve surduğu anla şılabılır DNA, RNA, enzım ve proteınler uzerınde yurutulen çalışmalar sequence araştırmaları evrımın varlığını kesın olarak ortaya koymuş hatta hangı turun daha yaşlı hangısının daha genç hangılerı nın bırbırıne daha yakın akrabalar oldu ğunu da gostermıştır Bu konu tartışma ve ıtıraz göturemez bence Yeni Yaşam Çevre kulturu dergısı Sayı 2 Ulkemızde giderek kök salan çevrecı goruş ve akımlar gıderek kendı dergılerıni yaratmaya başladılar Yeni Yaşam bu profesyonel çevre dergılerınden ılkı, dığerlerinin de Yeni Yaşarn'ı ızlemesını beklerız Dergi, ulkemızde çevre bılincı ve kulturunun daha da gelışmesı ve yaygınlaşmasına katkıda bulunmak amacında olduğunu belırtıyor Bu amaçla tuketıcılere yonelık olacak ve hayvan haklarına da yer verecek Tarıhı evlerın kulturumuzun blr parçası olduğu uzerine Turkıye Târıhı Evlerını Koruma Derneğı Başkanı Perıhan Balcı ıle soyleşınin yer aldığı Yeni Yaşam'da, Vural Yığıt ın ambalaj atıklarının gerl donuşu yazısı, Çevrecı orgutler ne yapıyorlar soruşturması Greenpeace (Yeşıl barış) orgutu yetkılılerıyle bır soyleşi yer alıyor Tuzla Çevre Gönullulerının Tuzla Golu kurtanlmalıdır kampanyasını okuyoruz dergıde Yeşıl pano'da çevrocılerın ılanları, otomobılin çevreye dost kılınması yazısı, Doğa ıle Yenılenmek başlıklı Yeşıl Gozluk yazısı, Hayvanlar uzerınde deneylerın engellenmesinı ısteyen bır yazı dergının dığer konuları Ayrıca, tuketım bılincı sayfalarında çeşıtlı konular ışlenıyor Yazışma adresı Cağaloğlu Ankara Caddesı 10/4 34410 Istanbul Telefon 5270218 faks 522 6102 Yurdumuzda bakır yataklannın durumu nedir? 25414 Istanbul dan yazan Seher Güleç Yurdumuzdaki bakır yataklannınrezervdurumu nedlr1?" dıye soruyor Cengiz Akdogan'ın sorusu şoyle İnsanın kökenl konusunda herkes farfclı şeyler söylüyor, insanın temel atası, özu nedir^ Bir de evrimimizı tamamladık mı, yoksa farkında olmadan ufak ufak değlşlyor muyuz?' Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Molekuler Bıyolojı Anab Dalı Bşk Prof. Dr. AvnlKuru yanıtlıyor 'Evrım, mılyonlarca, mılyarlarca yıl suren değışımdır ve tamamen molekuler duzeyde, en basıt molekulden en basıt yapıdan en basit sistemden en kompleks Izmır Matay dan yazan okurumuz Ahmet Parmaksız ın sorusu şoyle "52 yaşında olan eşim İkl ay once son defa adet gordukten sonra ıki devredır görmuyor Şimdıye kadar ıstenmeyen gebellk olmadı Bundan sonra önlem almadan gebe kalınmayacağı kesin mldlr, yoksa bfr süre daha korunmaya gerek var mıdır?" Okurmuzun sorusunu Acıbadem Has tanesı Kadın Doğum Klınığınden Op. Dr öztürk Karabey yanıtlıyor 52 yaşındaki eşınızın gebe kalma olasılığı çok duşuktur Yıne de son ıkı aydır adet gormemesının sebebı araştırılmalı ve menopoza mı gırdı yoksa hamıle mı kaldı anlaşılmalıdır Bunun ıçın bır jıne kolojik muayeneden geçmesı uygun dur" Sayı 3, Ocak 1992 Bılım Tarihi dergısının bu sayısında Prof Muammer Dızer ın Islamda ve Osmanlılarda Saat konusunu ınceleyen ılgınç yazısı genış bır yer tutuyor Dızer, guneş saatlerının mezar taşlarında bile rastlandığını belırtmekte ve bunlardan pek çok orneğın muzelerımızde bulunduğuna değınmekte Su saatlerı kum saatlerı tarıhı gelışim Içınde anlatılmak tadır Astrolab, rub'u tahtası'nın da zaman tayını içın kullanılan dtğer 'saatler' olduğunu oğrenıyoruz Daha sonra mekanık saatlerın gelışımını ızlıyoruz Prof Dr Zekı Tez, eskı Yunan vazo suslemecılığının kımyası ve teknığını araştırmaktadır Eray Canberk bılım ta rıhçılerımız koşesınde Adnan Adıvar ı anlatmakta Osman Bahadır, 1991 de bılım tarıhı kıtaplannı tanıtmaktadır Kapak fotoğrafı Salacakta Kırmtzı Yalı, Prof Dr A Kazancıgll'in yazısıyla sunul makta Irtıbat telefonu (1)527 03 99 Yazışma Başmuhasip sok 10/11 Bilim Tarihi Bilim Tarihi