Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER Ozon deliği kapatılabilir mi? "Klor avcıları "projesi Doruktaki 10 adamı S Son 10 yıl içinde yayınları en çok refere edilenler.. G üney Kutbu üzerindeki ozon deliğinin, florklorkarbonların tüketiminden (CFC) tamamen vazgeçsek bile, daha 100 yıl sürebileceği ve hatta genişleyebileceği belirtildi. Bilindiği gibi, sprey, buzdolabı, soğutma cihazları gibi araçlarda kullanılan bu gazlar, dunyayı güneşin zararlı ultraviyole ışınlarından koruyan ozon tabakasının incelmesine ve yer yer delinmesine neden olmakta. Amerikalı atmosfer kimyacıları R. Clceroni ve R. Turco, ozonu incelten ve henüz sırları tam anlaşılamayan zıncırleme reaksiyonu durdurmak için model bir deney yaptılar Bu deneyde soru şuydu' Ozonu parçalayan klor atomlarını basit etan ve propan gazlarıyla yakalamak mümkün olabilir mi? Araştırmacılar bu sorunun yanıtını bulabilmek için model hesaplamalara giriştiler Modelleri 130 tepkimeyi içeriyordu (Science, cilt 254, s.1191). Yaptıkları hesaplarm sonuçları, etan ve propanın, uygun zamanda ve yeterıi miktarda bulundukları takdirde, ozonun parçalanmasını gerçekten azaltabileceklerini gösterdi. Ancak bilim adamları aşırı umutlara kapılınmamasınt istiyorlar. Henüz ozon deliğinin oluşmasındaki tepkimelerin hepsinin bilinmediğını, stratosferik bulutların dinamiği hakkında da henüz az şey bilindiğini, yukarı tabakalara "klor avcıları" salmak için teknik ayrıntılara girmenin henüz erken olduğunu, ayrıca bu yöntemin yan etkilerinin de söz konusu olabilecegini belirtiyorlar(nuw.) Balıklı çilek ve domatese doğru Çilek ve domatese balık geni. Kuzey Denizi'nde yaşayan balıklarda keşfedilen donmayı önleyici genler, derin soğutucuda şekilleri bozulan çilek gibi meyveleri, domatesleri koruyacak erın soğutulan bazı yiyecekler, gen kteknık yöntemlerle daha albenili hale getirilebilecek Böğürtlen, çilek gibi meyvelerin yapıları ve görünüşleri, derin soğutucudan alınıp çözüldükten sonra bozuluyor ve şekilsiz bir görünüş alabiliyor Soğuma sırasında da sıcaklıkta yaşıyor. Bu balıklarda bulunan antı don proteinleri diye bilınen özel maddeler, balıkların kanlarını ve hücrelerini zararlı buz kristallerinden koruyor Bu proteinler, düşük yoğunlukta bile buz oluşumunu önlüyor. Ayrıca oluşan buz kristallerinin yüzeyine yapışarak daha büyümelerinin önüne geçiyor. on 10 yıl içinde yazıları en fazla kaynak gösterilen (refere/site edilen) bilim adamları açıklandı. 19811990 yılları arasını kapsayan araştırma, ISI tarafından yapıldı Listenin başında şu sırada Amerikan Rutgers Universitesi'nde çalışan Alman moleküler biyolog Joachim Messlng bulunuyor. Messing, kalıtımsal maddenin genteknik yollarla çoğaltılmasını . sağlayan çeşitli yontemler gelıştirdi. Araştırılan zaman dilimi içinde yaptığı 35 yayın, 18. 229 kez diğer bilimsel yayınlarda referans olarak gösterildi. Listede ABD'den 5 bilim adamı var. 6. sırada Heıdelberg Universitesi'nde görevli Peter Seeburg yer alıyor. Seeburg'un 124 yayınına 14 bin 454 referans verilmiş Seeburg, nörofizyolog ve beyin sinir hücrelerindeki iyon kanalları üzerinde çalışıyor. 10 bilim adarnından 9 'u biyoloji, biyokimyave tıp alanında araştırma yapıyor. "Doruktaki 10" bilim adamı arasında bir tane nazar boncuğu olarak ci sırada ( Princeton 'da Instıtute for Advanced Study) matematlkçi var: Edward VVitten, beşin Distrofin :Kas hastalığına umut edek gen enjeksiyon yoluyla, farelerde defolu kas hücreleri harekete geçirilerek hücrelerde eksik temel taşlardan biri olan olan distrofin uretimi sağlanabiliyor. Ingiliz Amerikan araştırma grubunun bu gözlemi, doğuştan kas erimesi hastalığı olan duşendistrofisinin insanlarda tedavisini mümkün kılabilir. Bu ağır kalıtsal hastalıkta kas hücreleri distrofi üretemiyor ve bu nedenle de dejenere oluyorlar. Kısa bir süre önce de başka bir araştırma grubu farelerde çoğalma yeteneği olan kas hücreleri nakli yoluyla kasları eksik distrofinle donatmanın mümkün olduğunu göstermişti. Bu yöntemle kas liflerinin üçte biri distrofin ile beslenebiliyor. Buna karşılık distrofin genleri ekimi ile başarı sağlamak bugüne kadar sınırlıydı. Bu yolla sadece her yüz kas hücresinden sadece biri gen transferi yoluyla kas proteini sentezleme yeteneğini kazanabiliyor' (Nature, cilt 352, s.814). Myoblast nakiine karşılık, gen ekiminin kazançları çok daha fazla. Gen terapi, nakledilen genlerin aktivıtesi 10 ile 50 misli arttınlabildigi takdirde anlamlı buJunuyor (nuw), Y Sigara dumanı ve ana rahmindeki beheklep buz krlstallerl hücre duvarlarını parçala Sigara dumanının çocuk düşürme, astım , bronşıt, menenjit ve akçiğer kanseri gibi hastalıklarla ılişkileri yenı araştırmalara konu oluyor The independedt gazetesinde yeralan habere göre, Manchester Üniversitesi, Canser Research Campaign's Education and ChMd Studies Research Group'un yöneticisi Dr. Anne Charlton, hamile bir kadının sigara içerek bebeğe çeşitli zararlar verebileceğini, hatta ana rahminde ölümüne neden olabilecegini belirtti. Charlton'a göre, henüz kesinleşmese de araştırmalarda, çocuklukta pasif içıcilikle, yetişkinlikte akciğer kanseri arasında bir bağ bulunduğunu söyledi. 2532 makta ve özellikle yumuşak meyvelerin yapılarmı bozmakta Erime sırasında hücre duvarları yıkılmakta, içerikleri serbest kalmakta ve şekilsiz bir peltemsi görünüş almakta. Büyük buz kristallerinin hemen oluştuğu ve hücre duvarlarının hemen yıkıldığı yavaş dondurmalara karşılık, hızlı dondurmalar daha iyi sonuç veriyor Hızlı dondurma sırasında oluşan küçük buz kristalleri eşıt dağılarak hücrelere o kadar zarar vermıyor Ancak, hücre duvar selülozunun susuz kalmasına ve hücre zarının parçalanmasına neden oluyor, erime sırasında dondurulan malın üzerinde kötü etki yapıyor Şimdi buna bir çare bulundu. Kuzey Buz Denizi'nde yaşayan pisı veya dil balığı çeşitlerinde bulunan donmayı önleyen genler sayesinde, hücrelerin bozulması önlenebilecek. Kuzey Buz Denizi'nde yaşayan balıkların çogu sıfır derecenin altın Genlzoleedlldi Bilim adamları, Kuzey Buz Denizi'nde yaşayan bu balıkların donmasını önleyen proteinlerin genlerini izole ettiler ve üstelik bu genlerin bitki hücrelerinde buz krıstalı oluşumunu baskılama yeteneklerıniarıştırdılar. Bazı deneyler gerçekten de bitki yapısında daha az buz oluştuğunu gösterdi. Bu koruyucu proteinlerin, bitki hücresi içınde veya hücre çevresinde bulunup bulunmaması sonucu etkılemiyor. Mey veler üzerindeki deneyler ise sürüyor Kaliforniya'da genleri değiştirilmiş domates bıtkılerı üzerindeki deneyler, domateslerin dondurulduktan ve çözüldükten sonra nasıl görünecegini gösterecek Eğer sonuçlar iyi çıkarsa, balık genli domatesler sofraya gelecek. Tabi inşallah balıkların kokusu bulaşmazsa biz de balıklı domatesleri afiyetle yiyeceğiz ! (nuw,287/91)