Katalog

BİLİM 6ÜNDEMİ BİLİM KÜLTÜR •GelttosomatHc hp Prof Dr Suleyman Velıoğlu, Çapa Psıkıyatrı AD Lıyezon Psık Bırımı 21 Ocak 10 3012 00 •Termoterapi Dr Ayşegul Ketencı Prof Dr Ender Berker, Çapa Fizıksel Tıp ve Reh AD Kut, 23 Ocak, 8 3010 00 •Gebellk ve enfekslyon Prof Dr Yaşar Bağdatlı, Cerrahpaşa Mıkrobıyolojı AD Sem S a l , 20 Ocak, 11 00 •Böbrek transplantasyon patolojislProf Dr Velı Uysal, Uzm Dr Işın Kılıçaslan, Çapa Patolojı AD Kut 20 Ocak, 1300 •PepUk ülser Dr Pınar Kadıoğlu, Cerrahpaşa Iç Hast AD 5 Kat Sem Sal, 21 Ocak, 1100 •Olallz Uzm ö ğ r Dr Yavuz Gozukara, Uzm ö ğ r Dr Cengız Bolukbaş, Cerrahpaşa Iç Hast AD 5 Kat Sem S a l , 21 Ocak, 13 30 • Kadın ve ruh sağlığı Prof Dr Şahıka Yuksel, Çapa Psık AD Ord Prof Dr I Şukru Aksel Ders 23 Ocak, 10 30 • Hallux Valgus Doç Dn Tuncay Centel Hem Bırgul Akman, Cerrahpaşa Yenı Kurul Sal, 21 Ocak, 14 00 • Perlpolar hücreler ve böbrek nomenklatürıindeki yenl göruşler Prof Dr Ismaıl Petorak Çapa Hıst ve Embrıyolo|i BD öğr Lab 22 Ocak 9 3010 30 •Ergonoml Prof Dr Orhan Demırhındı. Cerrahpaşa Halk Sağ AD Sem Sal, 22 Ocak, 11 00 •BOS dolanımı ve kan beyln barlyerlDoç Dr Erbıl Gozukırmızı, Cerrahpaşa Norolojı AD EEG Sal, 22 Ocak, 12 3013 30 •Hematolojlde morioloji Doç Dr Burhan Ferhanoğlu, Cerrahpaşa Iç Hast AD 5 Kat Sem Sal , 22 Ocak, 13 30 •Transandant sayılar teorisi Prof Dr Hulya Şenkon Prof Dr Bedrıye M Zeren, Doç Dr Mehmet H Oryan, Doç Dr Kamıl Alnıaçık I U Fen Fak Matematık Bol Sem Od , 24 Ocak, 14 00 •Fokal nöropatller T: Yüz felçlerl Doç Dr A Emre Oğe, Çapa Edıp Aktın Kıt, 23 Ocak, 14 30 •Glokom tedavislnde yapay Implanl cerrahlsi Doç Dr Nevbahar Yedıgoz Dr Leyla Çelıkkol, Cerrahpaşa Goz Hast AD Ders 24 Ocak, 9 00 •Nöromüsküler hastalıklar: Olgu tarbşması Uzm Dr Pıraye Serdaroğlu, Prof Dr Coşkun Özdemır Çapa Edıp Aktın Kıt, 24 Ocak, 14 30 •Yenl lazertoknikleriDoç Pr Cahıtözgun, Dr Kerım Afşer, Dr Muhammed Ghassemı, Çapa Goz Hast AD Ders, 21 Ocak, 8 3010 00 •Streptococcus cinsi ve dlğer Gr ( + ) kok şekllndekl bakterller Prof Dr ömer »Kasımoğlu, Çapa Mıkrobıyolojı AD, 21 Ocak, 11 151215 •Pott Hastalığı ve cerrahl tedavlsl Doç Dr Nafız Bılsel Dr Ayhan Baran, Cerrahpaşa Ortopedı ve Travm AD Sem Sal, 22 Ocak 13 30 •Klimaterapl Doç Dr Zeki Karagulle, Çapa Prof Dr Nıhat Reşat Belger Klt, 23 Ocak, 10 0012 00 •Nelsserla MenlngMdls, Nelsseria Gonorrhoeae Prof Dr özdem Anğ, Çapa Mıkrobıyolojı AD, 23 Ocak, 11 1512 15 •Omuzdlrsek bölgesl Dr Sadık Danışgel, Dr Vural Kavuncu, Dr Ayşegul Ketencı, Çapa Fizıksel Tıp ve Reh AD Kut, 24 Ocak, 13 2015 00 Cığ ve getirdiği ölüm Çığ koridorları, tozlu ve buzul çığlar... Çığa karşı önlem alınabilir mi? Vehhı Belgil akkârı'nın Yuksekova ılçesının Karabey koyune 1 ocakta çığ duşmesı sonucu 19 vatandaşımızın olduğunu ayrıca, Alyuva Jandarma Karakolunun uzerıne de, yıne çığı duşmesı yuzunden bır erımızın yaşamını yıtirdığını gazetelenmızde okuduk Ulkemız baştan başa dağlık vadılık olduğu ıçın bu tur olaylara kışın sık rastlanıyor özellıkle Doğu Anadolumuzda Tabıı bırçok da yaralı var Çığ, yalnız bızde can almıyor Isvıçre gıbı dunyanın çok zengın ve uygar yerlerınde de butun bır koyu ınsanları, hayvanları ıle yok ettığını aıans haberlerinden öğrenıyoruz Neden oluyor çığ? Çığ dağ yamaçlarında oluşuyor, kendı ağırlığı ıle aşağıya doğru yuvarlanarak buyuk bır hızla ve yuvarlandıkça kutlesını ve hızını arttırarak onundekı engellerı sılıp supuruyor ve dev bır kartopu şeklınde vadıde duruyor Dağlara, özellıkle Doğu Anadolu dağlarına her yıl mılyonlarca ton kar duşuyor Bu kar bır dış etken olmazsa ustuste yığılıp kalıyor Dış etken ılık bır ruzgâr, guneşın bırden çıkıp alttakı karları erıtmesı şeklınde olabıleceğı gıbı top patlaması, gokgurultusu, kayaların dınamıtlenmesı, hatta devrılen bır ağacın çıkardığı buyuk gurultu biçimınde de olabilıyor O zaman, bırıkmış kar, kendı ağırlığı altında harekete geçıyor, çığ adı ıle aşağılara yuvarlanıyor Alp dağlarının bazı yerlerınde çığ korıdoru' denen uçurumlar bır tur çığ yataklarıdır Sel yatağı gıbı Buralarda sık aralıklara çığ oluşur ve duşer Isvıçre dağlarında yaşayanlar, karla içlı dışlı olduklarından, bu korıdorlarda oluşan çığların ne zaman, nasıl duşeceğını çok tyı bılırler kesı sekızde bırının su altında, olmasıdır Tıtanık yolcu gemısı boyle bır dağa çarparak batmıştı (15 Nısan 1912, ölu 1513) Sayın Ismet Zeki Eyuboğlu'nun "Türk Dlllnln EUmok>|l (Köhen) Sözlü0ü"nde bu sozcuğun çığırmak, çığırma' fıılınden geldığı bıldırılıyor Bunun da dağdan devrılen dev kartopunun duşerken çıkardığı sesten geldığını ekler Ancak, buna yakın anlamlı bır sozuk de "çığ' dır ve ıkısı bırbırıne karıştırılmamalıdır Çığ, yaz sabahları çıçeklerın, yaprakların u zerıne duşen yağmurumsu sudur Ona yakın anlamda başka bır sozcuk de ' kırağı 'dır Kırağı, sonbaharın ılk soğuklarında sebzeler, meyveler, yapraklar uzerıne duşen yağmurumsu sudur ve soğuktur Lahana, pırasa gıbı sebzelerı, bır çokları kırağı duştukten sonra kullanır O sabah soğukluğu sebzeyı lezzetlendırır Çığ sözcüğünün kökeni çoklukta kar bırıkmez böyle yerlerde Bunu bılen damlarını mumkun olduğunca dık yapar Dam çokmesın dıye Dıklık, sıcaklık, ruzgâr ve duşen kar miktarı çığın oluşmasında buyuk rol oy nar Çok kar, uçurumları orterek duzeltır Insan bu durumlarda bırden kendısını uçurumun dıbınde bulur Kurtuluş olanağı da yoktur bu hallerde Hakkan'dekı olayda. koyluler, durumu 6 saat yuruyuşten sonra valılığe haber verebılmışler Oysa kuçucuk bır cep radyosu, temas kurmaya yeterlı olabılırdı Ama bunun ıçın ufak çapta da olsa bır teşkılat kurmak ve her koyden bırkaç adam yetıştırmek gerekıyor Bu arada, bır Turk uydu antenın de artık fırlatılması gunu geldı denebılır Turkıye'nın tam ortasında bır "Duran Uydu" (Geostatıonarı Satellıte) pek çok yarar sağlayabılır Telefon konuşması eşkıya saldırısı kar bastırması su baskını gıbı olaylarda Hava durumu kitabı Çığın türleri Çığın dev bır top gıbı duşup onune çıkan her engelı dumduz ettığını soyledık Karabey'dekı çığın böyle olduğu duşunulebilır Çığın bır de ' tozlu çığ" adını alan bır turu var Fransızlar buna araıns , Alrnanlar "staublavvınen' dıyor Daha çok kışın gorulen bu tozlu çığ çok tehlıkelı sayılır Bunda, donmuş kar, buz zerrelerı biçimınde ruzgârla etrafa yayılır Hortum, sıklon biçimınde Bu kar hortumu çok tehlıkelıdır, çunku ne zaman, nerede başlayıp ne zaman bıteceğı bılınmez Çığın bır de buzul şeklınde olanları var Bunlar, uzerıne duştuklerı buz nehrı ıle yavaş yavaş aşağılara akarlar Teknık anlamda çığ sayılmaz bunlar Çunku, çığın obur şekıllerım tehlıkelı kılan olaylar bunlarda genellıkle görunmez Bu tur çığ, Groenland'da çok gorulur Yağan kar, alttan nehır gıbı kayan buzul kutlesı ıle denıze doğru ıner Bır an gelır, koca kutle ucundan veya ortasında kırılıp denıze açılır O andan ıtıbaren "buzdağı" (aysberg) adını alır ve okyanusta başıboş dolaşır Bunların tehlı Kırağı bazı sebzelerı ıse yenmez hale getırır Bu nedenle "Acı patlıcanı kırağı çalmaz' denır çığa çalmaz denmez Şunu da soylemek gerekır Kırağı bazen kar ızlenıminı verır Butun bıtkıler adeta ınce bır kar tabakası ıSe örtulur Çığde boyle bır şey gorulmez Çığın Farsça karşılığı ' şebnem"dır, gece nemı anlamında Kırağıdan sonra "don' gelır Toprağın suyun donması buzlanması olayı Sözcüğün başka dlllerde karşılığı Fransızcada çığ karşılığı "la avalanche' (avalanş) tır, ınmek anlamında Dağdan vadıye ınmek Sozcuk, tabıı trarnvaydan, otobusten ınmek anlamında kullanılmaz Ingılızler de aynı sozcuğu kullanıyor Şunu da ekleyelım Çok dık yamaçlarda çığ oluşmaz 3035 derece dıklıkte Hele dıklık guneye bakıyorsa çığ oluşması daha guçtur Çunku, bunu oluşturacak Karabey koyunde yenıden çığ olasılığı her zaman goruleceğı ıçın koyun boşaltıldığı haber verıldı Oysa bunun sonu gelmez Her çığ olasılığında yerleşım değıştırllırse buna ne para, ne onlem yeter Yapılacak şey, ulkemızın hava durumu kıtabının herkesın anlayacağı bır dılle yazılıp yayımlanmasıdır Bunda topraklarımız akarsularımız nehırlerımız, denızlerımız, gollerımız, karlı tepelerımız ruzgârlarımız, hava sıcaklıklarımız, guneşlı gunlerımız, yeraltı sularımız mağaralarımız en genış bıçımde anlatılmalıdır Ulkemızden bol bol orneklerle Kıtapta, formullerden ve bılımcılere gore yazılmış bılgıçlık kokan bılgılerden kaçınılmalıdır Hele yabancı terımlerden medet ummamalıdır Bızde bırısıne bır kıtap ısmarlansa onun ılk yapacağı ış o konudakı yabancı bır kitabı aktarmaktır Boyle bır kıtap okula yakışır Bunda ıse amaç ulkemızın coğrafı jeolojık meteorolojik ve ıklim ozelliklerı hakkında halka bılgı vermektır Boylece, ınsanlarımız, kendı bolgelerı ıle ılgılı bılgılerı oğrenır Bulut şekıllerı hakkındakı cırrus cumulus, stratus, alto stratus strato cumulus, nımbostratus cırro stratus' gıbı adların, soz konusu kıtapta yerı yoktur Bunların Turkçe adları bulunmalı ve resmılık kazanmalıdır Buna ek olarak, televızyonlarımızdakı hava durum raporları da basıtleştırılmelıdır Ruzgâr adlarını ve yonlennı bıldıren ışaretler de herkesın anlayabıleceğı şekılde verılmelıdır Hava durumu raporları, bunları hazırlayanlara hayranlıgımızı arttırmak ıçın verılmıyor Kıtapta, sırf ulkemızle ılgılı bılgıler çok bol olmalıdır Yerı ıle, yılı ıle şeklı ıle 25373