Katalog

ANNE VE B E B E K S AĞLIĞI Anne sütüyle Az kilolu bebekler beslenmeye dönüş Hamile kadın ,sigara ve sonuçs Hamile iken sigara içen annelerin bebekleri, daha az kilolu ve daha küçük boylu doğuyor. Doç.Dr. Ccıner Fidaner S ıgaranın akcığer kanserıyle ılışkısını kanıtlayan ılk bılımsel çalışmalar 195O'lı yıllarda yapılmıştı Tutun tekellerının karsı propagandalarına karşın çalışmalar 60lı ve 70 lı yıllarda yoğunlaşarak surdu Boylece, tutundekı zararlı maddelerın yalnızca akcığer kanserıne değıl, mesane kanserınden hormonal değışıklıklere, kalp hastalıklarından derıde bozulmalara kadar çok çeşıtlı hastalıklara yol açtıkları kanıtlandı Dunya Sağlık örgutu'nun de konuya yakın ılgı gostermesı sonucunda, 198O'lı yıllarda aralarında Turkıye'nın de bulunduğu çeşıtlı ulkelerde sıgarayı bırakma kampanyaları duzenlendı Bu kampanyaların bırkaç etkısı oldu Birincisi, toplum bu konuda bılgılendı, tutunun fazla tanınmayan ya da gozden kaçırılan kımı zararları da yaygın bıçımde ogrenıldı Ikincisi, kımı kışılenn sigara bağımlılığını terketmelerı sağlandı Kampanyaların üçiincü ve belkı de en onemlı sonucu ıse, tutundekı maddelerın sigara ıçmeyen kışılenn sağlığına da çeşıtlı zararlar vermekte olduğu açığa çıktı Bunun sonucunda sigara ıçılebılen yerler sınırlandı Bırçok kuruluş ozellıkle toplantılar sırasında sigara ıçılmesını yasakladı sigara bağımlıları da baskalarının havası nı daha az kırletmeye başladılar Sigara bağımlısı olmadığı halde tutunun zararlarından tıbbı olarak etkılenenlerı başlıca ıkı gruba ayırabılırız 1 Çevresinde içilen slgaranın dumanından etkilenenler: Bunlar arasında evınde sigara ıçılen çocukları, ışyerınde sigara ıçılen çalısanları ve dumana boğulmuş toplantılara katılmak zorunda kalan kısılerı sayabılırız Çocuklarının allerjık solunum rahatsızlıklarına ya da yıneleyen orta kulak ıltıhaplarına çare bulmak ıçın hastahane dolasan kımı anababa, ne yazık kı cocuklarını sigara dumanındakı maddelerle bombardımana tutmaktan vazgeçemıyor 2Slgara bağımlısı gebelerin doğmamış bebekleri. Bırıncı grubu, yanı "duman ıçı cıler ı bır baska yazıya bırakarak burada gebelerin ıçtığı sıgaralardan fetusun nasıl etkılendığı uzerındeduracağız doğum ağırlığının bebeğın sağlıklı yaşamasında onemlı olduğunu ortaya koymuştu Bebek kuçuk oldugu zaman başta bağışıklık sıstemı olmak uzere çeşıtlı or gan ve sıstemler fonksıyonlarını yeterın ce yerıne getıremıyor, bu nedenle bebeğın dış dunyaya uyumu daha guc oluyordu Bunun uzerıne, hangi etkenlerin bebeklerin doğum kılolarının az olmasına yol açtıgı araştırıldı Genç yaşta gebe kalma sık gebelık, doğum oncesı bakımın olmayışı gıbı toplumsal etkenlerın yanında annenın sigara mıktarına gore bu etkı dahadabelırgınleşıyordu Gunde 15'ten (azla sigara ıçen gebelerin bebekleri ıçmeyenlerın bebeklerınden en az 300 gram daha zayıf doğuyordu Bu olgu, ozellıkle yetmışlı yıllarda çeşıtlı ulkelerde yapılan çok sayıda araştırma ıle kanıtlandı Son yapılan çalışmalar eger gebe alkol alıyorsa bu etkinin daha da arttığını ortaya koydu Danımarka'da 12 bıne yakın doğum uzerınde yapılan bır araştırmada gosterıldı kı, gunde 15 ten tazla sigara ıçen anne adayı, ayrıca haftada 120 g.veya daha çok alkol de alıyorsa bebeğın doğum ağırlığındakı azalma 500 gramı geçmektedır Ülkemizde yapıian araştırmaya göre, anne sütüyle beslenen bebekler daha kilolu oluyor... Dr. Alı.sen Şinn nne sutu bebeğın ılk 6 aydakı tum gereksınımlerını karşılar, yapay beslenmeye kıyasla bırçok ustun 07ellıklerı vardır Buna karşın, 1960 sonlarında bebeğın emzırme oranındakı duşuş, modern hayatın bır gereğı" olarak yorumlanmış, bu yorum gıderek bır sorun halını almıştır Gelışmekte olan ulkelerde halen kırsal kesımdekı kadının ıkı yıl ve daha fazla bebeğını emzırmesıne karşın, kentsel kesimde emrm /ırme duş' mektedır Bununla bırlıkte gelışmış ulkeı lerde anne ^ sutuyle emzırmeye donuş başlamıştır Mc Coan ve arkadaşları, 24 gelışmış ulkede yaptıkları ıncelemelere gore, emzırmenın, kentleşme, eğıtım ve yasam standartala A s P Büyümegelişmeye engel rının arttığı olçude yukseldığını ılerı surmuşlerdır Martın Ingılız annelerin %83 unun emzırmenın bebeğın sağlıgı açısından en lyısı olduğunu duşunduklerı ıçın emzırdıklerını bulmustur Sack ve arkadaşları annelerin emzırme veya yapay beslenme seçımını, doğumdan once belırledıklerını rapor etmışlerdır Ulkemızde Köksal ve Kayakırılmaz yaptıkları çalısmalarda yuksek ogrenım gormuş ve çalışan annelerin bebeklerını yeterlı sure emzırmedıklerını saptadılar Yukarıda belırtılen bılgıler ışığında anne adaylarına ve yenı annelere anne beslenmesı anne sutu ıle bebek beslemenın değerıne ılışkın planlanmış bır eğıtım surecı uygulamanın emzırme davramsına ve çocuk gelışımıne etkısını ıncelemek amacıyla aşagıda sonuçları sunulan araştırma yapıldı Araştırma Ege Unıversıtesı Tıp Fakultesı Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Doğum Anabılım Dalı Polıklınık ve Klınığınde yapıldı Bu araştırma planlanmıs bır hemşirelık gırısımının klınık koşullarda bır grup denege uygulayıp bır sure ızlemek ve hıpotetık sonuçları, bu gırısımın uygulanmadığı bır kontrol grubunun sonuçları ıle karşılastırmak seklınde duzenlenmıs quasıexperımental desende bır calısmadır Ege Unıversıtesı Tıp Fakultesı Hastanesı ne 10 aylık bır sure ıçınde baş vuran gebelığının son uç ayında bulunan Izmır'de oturan sağlıklı bır gebelık geçıren ve sıstemık bır hastalığı bulunmayan 40 deney VP 40 kontrol grubundan olmak uzere 80 prıgıgravıda (ılk gebelık) ornek gurubu oluşturmustu Tum deneklere yas eğıtım oturulan konum açısından eşleştırme yapıldı 40 mamıs bobegın ıloıde kansere yakalanma rıskını yukseltıyor Bunu gosteren yenı epıdemıyolojık çalısmalara ornek verelım Bır grup arastırmacı 19761983 yıllaıı arasında Denver de gorulen çocukluk ca ğı kanserlerını ınceledıler Toplam 223 hastayı 196 kontrol ıle karsılastırdılar So nuçta, gebelık sırasında annenın sigara ıçmesının çocukluk donemınde akut lenfosıtık losemıye ve lenlomaya yakalanma riskini uç kat, yumusak doku sarkomlarına yakalanma rıskını ıse iki kat arttırdıgını buldular Yalnızca babası sigara ıcen ço cuklar ıçın rısk rakamları bıraz daha du şuktu Aynı çalışmada prkpk fetusunun bu konuda daha fazla rısk altında olduğu anlaşıldı Burada bırkaç ornegmı aktarmaya calıstığımız bulgular yalnı/ca gebeler değıl gebelerin yakın cevresını de sorumluluk altına sokuyor Kuskusu? gunumuzde he men butun sigara bağımlısı gpbeler be beklerını çevreden gelen her turlu olum Doğum ağırlığında azalma Gebelıkte ıçılen sıgaranın spontan duşuğe ya da erken doğuma yol açabıldığı eskıden berı bılınmektedır Sigara ıçen gebelerin bobeklerınde hastalık ve olum rıskı de ıçmeyenlerdon daha yuksektır Bu rıskın başlıca nedenı bebegın doğum ağırlığının duşuk olmasıdır Sıgaranın fetüs üzerindeki en belirgln etkisi bebeğın doğum ağırlığının azalmasına neden olmasıdır Ozellıkle ıkıncı dunya savasından sonrakı yırmı yıl ıçınde bebek olum hızlarının duşurulmesıne yonelık olarak yürutulen genış çalışmalar, Ne yazık kı gebelıkte ıçılen sıgarının çocuğa olan etkısı doğumdan sonra da devam edıyor llerkı yıllarda yapılan karşılaştırmalar gebelıkte sigara ıçen ve ıçmeyen annelerin çocuklarının hem fızıksel hem bılışsel gelışmelerının farklı olduğunu gosterıyor Maryland de yapılmıs ve yenı yayınlan mış bır araştırmanın ılk bolumunde, uç yaşındakı 714 çocuğun boy ve ağırlıkları ıncelenıyor Bu çocukların tumunu annelerı gebelıkten once gunde en az on sigara ıçmekte ıken, bır kısmı gebelık sırasında sıgarayı bırakmış Işte araştırma gebelıkte sıgarayı bırakmış annelerin çocuları ıle bırakmamış annelerin çocukları nı karsılaştırıyor Araştırmada ılk gruptakı çocukların boyları daha uzun, ağırlıkları daha fazla bulunmuş Ikı grup arasında ortalama 450 gr ağırlık farkı, 1 3 cm boy farkı var Aynı araştırmanın ıkıncı bolumunde, çocukların bılışsel gelışmelerı ınclenıyor Bunun ıçın çocuklara McCarthy Çocuk Yetenek Testı uygulanmıs, bılışsel teste gore annesı gebelıkte sıgarayı bırakmış çocuklar otekı çocuklara gore ortalama uç puan daha fazla başarılı olmuşlar Tutunun, bebek ve çocuk gelışımıne hangı mekanızmalarla ket vurduğu henuz kosın bıçımde anlaşılmış degıl Ancak bebeğın ana karnında gelışmesınde bır duraklama olduğu genellıkle kabul edılıyor Kanser! Sıgaranın ıçerdıgı bınlerce kımyasal maddeden hangısının hangı kansere ya kalanma rıskını arttırdığı tam olarak bellı değıl Ancak su kesınlıkle bılınıyor kı, sigara yuzunden kansere yakalanma olasılığı artanlar yalnızca sigara bağımlıları değıl Duman ıçıcıler ıçın de kımı rısklerın arttıgı gosterıldı Halta, gebelık sırasında annenın ve/veya babanın sigara ıçmesı, doğ 2316