Katalog

İNSANINEVRİMİ Afrika kökenimiz kesinleşiyor Kalıtım bilimcilerin ortaya attıkları, bütün insanların atasının Afrikalı olduğuna illşkin kuramı, fosil bulgular destekliyor. Buna göre bütün ırkların atası aynı... Çevirv GülşatAygen I rkların oluşumu konusunda öne sürülen pek çok modelden birine göre, ırksal özellikler bugün bulundukları yerlerde evrimle çok uzun bir süre içinde oluştu. Bunun tek istisnası, yakın zamanlarda yaşanmış göçlerdır. Orneğın Kuzey Amerika'ya Kızılderililer, Eskimolar, Avrupalılar ve Afrikalılar son 20.000 yıl boyunca kendilerine özgü özelliklerini taşıdılar. Eğer bu yaklaşım doğruysa, ırklara özgü olduğu kabul edilen özellikler çok çok eskilere dayanıyor olmalıdır Avrupahların iri burunları, Avustralya yerlilerinin kaba elmacık kemikleri sırasıyla Avrupa'da 30.000 yıl önca sona eren, 200.000 yıllık bir süre yaşayan Neandertal insanından ve Java Adası'nda bulunan 700.000 yıl kadar önce yaşamış bir homo erectus türündert, Java adamından almış olurdu. Afrika modeline göre ise ırksal olarak birbirinden farksız bir ınsan topluluğu Afrika'da ortaya çıktı ve bütün dünyaya yayıldı; bu süreç içinde farklı ırklara özgü özellikler gelişti. Gen akışı ya da hibridleşme modeline göre ise modern insan topluluklarının kalıtsal katkıları yöreden yöreye değişen, çok çok eski bir soy ağına dayanır. Bütün bu modellerde, insana özgu çağdaş özelliklerin geç dönemde, ırklara öz gü özellıklerın ise yöresel olarak geliştiği fikri savunulsa da ırkların farklılaşma zamanı konusunda temelden bir fikir ayrılığı var. Çok bölgeli ve gen akışı modellerinde ırksal özellikler modern ınsan özelliklerinden önce ortaya çıktı. Afrika modelinde ise bu sıranın tersi savunulmakta. Paleontologlar fosilleri oluşturan kemiklerin ve dişlerden edindikleri dış bulguları incelerler; kalıtım bilimciler ise canlı hücrelerdeki bulgulara dayanarak saptamalar yaparlar. Afrika modelinde, gerek paleontologları gerekse kalıtım bilimcileri tatmin edecek bulgular söz konusudur. Kalıtımbilimdeki yeni tekniklerle DNA (decksiribonükleik asit) üzerindeki şıfreler de (kodlar) da incelenebilmekte. Hayvansal hücreterde DNA, organizmanın yapısını ya da genotipini denetlemek üzere çekirdekte (nDNA) ve glikozu daha kolay kullanılabilen enerji biçimlerine çeviren mitokondride (mtDNA) bulunur. Bu iki tür ONA arasında katılım açısından bir fark söz konusudur. Çekirdekteki genler hem anneden hem de babadan gelır. Oysa mitokondri genleri yalnızca anneden gelir Kalıtsal kodlardaki degişiklikler, genlerin kopyalanma hatalarına, mutasyonlara (değişme) bağlı olabilir. Bu türden mutasyonlara, nDNA'dan çok mtDNA'da rastlanır. Son 100.000 yılın insanlan 2218 yılda gelışmış olabilir. Oysa başkalarına göre daha uzun bir sürede gelişebilir, çünkü insan topluluklan arasındakı gen akışı 1 Hıntlller bu farklılıkların olduklarından daha eski*bir [p: j Melazyalılar döneme ait olduklan sanısını yaratabilir. Polınezyalılar DNA türleri bütün insanlarınkine en yakın olan kıtayı bütün insanlığın anayurdu açinlller Doğu kolu olarak belirleyecek olsaydık, bu kıta Asya olurdı.1. öte yandan mtDNA'nın, bütün insan topluluklarında düzenli bir biçimde mutasyona uğradığını farzedecek olursak Afrika insanlığın anayurdu olarak kabul edilir. Kaldı ki insanlan daha eski bir ağaca yerleştirmek ıçin şempanzelerin bir dısgrup olarak kullanıldığı bir mtDNA araştırmasından kesinlikle bu sonuç çıkmaktadır. Bütün ırkların Afrika kökenli olduğuna ilişkin kuramı destekleyen ilk bulgu bu araştırmadan geliyor. mtDNA ağacından anlaşıldığına göre, evrim, zaten pek çok modern özelliği taşıyan insanların gen havuzunda gerçekOınelıler leşmiştir. Avusluryalılar Çekirdeksel DNA'ya dayalı olarak kaÇekirdek sel DNA'daki çeşitlemolerden elde lıtsal yenidenyapılanmalarda Avrupalılar, edilen ilışki ağacı (ust) ve bunun sonuçları Asyalılar ve Avustralyalılar altSahralı Af(alt) insanların ortak atasının Afrikalı olduğuna rikalılardan çok birbirlerine yakındırlar. Inllişkin kuramı destekler nitellkte. san topluluklarının arasındaki farklılaşma o denli arttı ki 100.000 yıl öncesine gelinModern insanların birbırleriyle ilışkilennı diğinde her yörenin insanları birbirinden temsil eden bir dizı kalıtım ağacı, iki temel farklıydı. Avrupa'da ve Batı Asya'da Negrup göstenr: AltSahra Afrikalıları ve öbur andertallar, Afrıka'da ve Batı Asya'da moinsan topluluklan. Kalıtsal evrimin bu gidern insanlar, Çin'de arkaik insansılar ve bi ağaçlara göre tamamlanması bazı soJava'da homo erectus. Bununla bırlıkte runlar yaratabilir. Bazı uzmanlara göre şu Avrupa, Asya ve Avustralya'da günümüzanda yaşamakta olan insanlar arasındade yaşamakta olan insan topluluklarının ki kalıtsal farklılıklar 100.000 ile 200.000 kalıtsal yapı olarak birbirlerine çok yakın olduklan söylenebilir. Bu bölgelerde 20.000 ile 30.000 yıl önce yaşayan erken dönem modern topluluklar da birbirlerine çok benziyorlardı. Bu gözlemlerın de insanların tek atadan geldiği tezını destekledığini düşünüyor bazı bilim adamları. Modern demografik örüntüler, büyük olasılıkla ilk modern insanların son 100.000 yıl içinde Afrika'dan dünyaya yayılmasıyla oluştuğu yolunda biçimleniyor. Fosiller üzerinde yapılan çalışmalar da (Chrıstopher Springer) insanların Afrika kökenli olduğunu doğrular nitelikte israil'de bulunan bazı mağaralardaki insan iskeletlerı üzerinde yapılan ıncelemelerde, Ortadoğu'da Neandertallerin yörede yasadığı, modern insanların da bunlardan geldiği belirlendi. Bu görüş 198788 yıllarında geçerliliğini yitirdi. Yeni aletlerle yapılan tarihlemelere göre Ortadoğu'da iki insan soyu vardı. Bunlardan biri tamamen modern insanın atası olan ve Afrika kökenli bir soydu. ikincisi olan Nean. dertal soyu ise belki Avrupa'dan göçlerle 70.000 yıl kadar önce Ortadoğu'ya gelmişti. Bu konuda son söz henüz söylenmedi. Modern ınsanlara ilişkin en eski bulgular Güney Afrika ve israil'de elde edildi. Bu bulgular 100.000 yıl önceye dayanıyor. Bu durumda Neandertallerin ayrı bir tür olduBatı kolu ı I Avrupalılar ) Alrlkal.lar