Katalog

TIP VE SAĞLIK HABERLERİ Körlüğe karşı erken glokom tedavisi Glokom belirtilerini iki yıl önceden saptayan yeni bir yöntem Çevırı: Anahid Hazaryan enelde körlüğe yol açan nedenlerı önleyebılecek bır test şu anda Londra'da denenıyor Bılınen testlerden farklı olarak bu yontem, gözde meydana gelen değışımlerı ortaya çıkarıp glokom belirtilerini ıkı yıl önceden tespıt edebılıyor Glokom hastalığına yakalananlarda yavaş yavaş görme bozuklukları başlıyor, hastalık tedavı edılmedığı takdırde ıse körlukle noktalanıyor Bazı kışılerde glokomun nedenı göz kuresıne yapılan basınçtır, bu basınç sınırlerın ölmesıne sebep olur Basınç erken teşhıs edıldığı takdırde hastalığı yavaşlatmak ya da butunuyle durdurmak olasıdır Ancak sıradan testlerle, sınırlerın yarısından çoğunun ışlevlerını kaybetmesınden sonra glokom belırlenebılıyor Şu anda Londra'dakı Oftalmolojı Enstıtusu'nden Frederlck Fitze ve arkadaşları ğlokomda meydana gelen sınır tahribatının turunu araştırmaya yönellk yenı bır yöntem üzerınde çalışıyorlar Bu ekıbın gelıştırdığı testte, gözjn harekete duyarlılığını ölçmek çın bılgısayardan yararla nılıyor Görme sıstemınde, çeşıtlı turlerde optık sınır hucrelerı ıçeren ıkı paralel yol vardır Genış hucrelere sahıp bırıncı yol hareketleri, kuçük hucrelerı kapsayan ıkıncısı ıse renk ve ayrıntıları belırler Bunlar magnocellular ve parvocellular yollar olarak tanımlanır Glokom sonucu görme duyularını yıtıren ınsanların gözlerını ınceleyen bılım adamları en buyuk tahrıbatın magnocellular sıstemde meydana geldığını gözlemledıler Fıtze ve arkadaşları, harekete duyarlılık kaybının körluğun göstergesı olduqu kararına vardılar Aynı ekıp, kışının ulak çaptakı hareketlere duyarlılığını ölçebılmek ıçın bılgısayardan yararlanmayı tasarladı Buna göre kışı bıtgisayann karşısında oturup gözlerını ekranın ortasındakı haç ışaretıne dıkıyor Tüm ekran üzerınde kısa ve Ince çızgiler hareket edıyor Bilgisayarda bu ınce çubukların her bırı belli bır süre ıçınde bır taraftan ötekıne gönderılıyor Kışı hareket halındekı çubuğu görduğünde duğmeye basıyor Bılgısayar kışının tepkısını ve kaçırdığı çubukları kaydederek çızgılerın görulmesıyle düğmeye basılması arasında geçen zamanı beliıiıyor Daha sonra bılgısayar duyarlılıktakı kayıp derecesını hesaplıyor Yapılan bır deneyde araştırmacılar glokom hastalarının, glokom belırtılerı görulen ve görme sorunu olmayan kışılerın tepkılerını karşılaştırdı Test sonunda tum glokom hastalarının duyarhhklarını önemlı Robert Rıtch, optık sınıre zarar verebılecek aşırı basıncı önlemek ıçın gözdekl sıvıyı kurutacak plastik bır madde urettı Sağlıklı bır gözde, ağ örgusu bağı (trabecular meshvvork) olarak tanımlanan doku sıvıyı vucuda göndererek basıncı önler Ancak glokom hastalarında bu bağ sıkışır ve basınç yükselır açılır, ancak Rıtch bu yolun bırkaç yıl sonra kapanabıleceğını ve ameliyatın da bırkaç kez tekrarlanamayacağını belırtıyor Amelıyat sırasında gözun dış tabakası etrafında yapılan kesım sonucu yarık çevresınde oluşan yara ızı lyıleşmeyı engellıyor Rıtch'in yenı yönteminde bu dokular ke sılmıyor, ılkönce gözkuresının dış tabakası (kon)onktıva) ıle ıç tabakası (sklera) arasında bır kabarcık oluşturuluyor, konjonktıvaya yapılan aşıyla tuzlu bır karışım verılıyor Daha sonra Rıtch, gözun ortasından geçen bır kanula (ılaç vermeye ya da su çekmeye yarayan boru) sokuyor Kanula, pompa aracılığıyla dışarıya çekılebılen ıkı ucu genış, sıkıştırılmış polımer bır tup ıçerıyor Kanulanın ucu kabarcık ıçıne gırene dek Ritch, sklerayı delıyor Sonra pompayı ıte rek plastik maddenın kanuladan geçıp ön tarafının kabarcık ıçıne gırmesını sağlıyor Rıtch, kanulayı skleradan çekıp tekrar pompaya basıyor ve böylece plastik mad denın arka kısmı da yerleşıyor Boylece tu pun yardımıyla kabarcığa boşalan sıvı vu cut tarafından kurutuluyor Rıtch'in açıklamalarına göre kanula 1 mm genışlığınde olduğu ıçın korneada yalnızca 2 mm uzunluğunda bır yarık açılabılıyor Konjonktıvadan farklı olarak kornea sınır taşımadığı ıçın herhangı bır ılave yapılırken zarar görmuyor (New Scientist/16 Mart) ne değıl, bilime de ihanet etmış olur Turkıye, yuzyıllar boyu suren bılım dışı bır devlet yönetımı, dını taassup ve hura felere dayalı bır toplum duzenı yu/unden sonunda bır bağımsızlık ve kurtuluş savaşı vermek zorunda kalmış bır ulkedır Cum hurıyet yönetımı, geçmış yuzyılların mırası o'an gerı kalmışlık çemberınden Ulu Ataturk'un deyışıyle ' hayatta en hakıkı murşıt" olarak bılımı gören bır anlayışla çıkmaya çalışmıştır Bu yolda önemlı mesafeler de alınmıştır Ancak henuz her alanda Ataturk'un Turk ulusuna hedef olarak gösterdığı çağdaş uygarlık duzeyıne ulaştığımızı soyleyemeyız Daha önce benzerı görulmemış bır hızla yenı bılgı ve teknolojller uretılen bır dunyada çağı her gun yenıden yakalamak zorundayız Bunu başarabılmenın ılk koşulu olan bılimin gelışmesi ve bılım adamı yetışmesı için gereklı ortam ıse tam olarak sağlanmış değıldır Bllımsel çalışmaların temel kurumları olan unıversiteler, cumhuriyet dönemlnde bıle bırkaç kez budanmış, bu arada son on yıl içinde yarası kolay kolay kapanamayacak bıçımde buyuk kan kaybına uğramıştır Blllm adamlığı, bir meslek veya yaşama blçlml olarak çeklclllğlni yltlrmlştir. Toplumsal değerler sıstemımızde de bılımın ve bilim adamının yerı, hayiı arkalardadır Eğer Turkıye, çağın gerısınde kalmak ıstemiyorsa ünıversıte ıçınde veya dışında bilimsel çalışmaların gelışmesi ıçın gereklı maddi ve manevı ortamı hazırlamak zorundadır Bilime yapılacak yatırım, sonuçları uzun vadede alınsa da doğrudan doğruya ulkenın geleceğıne yapılan yatırımdır 2127 Iğne G Glokom tedavisi için plastik madde ölçude kaybettıklerı belırlendı Şu anda ıse 500'den fazla ınsanı kapsayacak daha uzun vadelı bır deneyın gerçekleştırılmesı ıçın çalışılıyor Ingılız ekıp, kalıtım sonucu glokom rıskı taşıyan kışılerı öncelıkle deneye katmayı duşunuynr Bu hastalığın erken teşhısı halınde doktorlar, önleyıcı tedavının başarılı olabıleceğını söyluyorlar (New Scientlat/16 Mart) Plastik tup Kabarcık Kırpık . bölgesı Koftjonktıva Gözdekı sıvının kurutulması ışlemi Fazla basıncın önlenmesı için plastik maddeden sıvı boşaltılıyor ır Amerıkalı oftalmolog, glokoma kesın tedavı sağlayacağına ınan' dığı bır amelıyat yöntemı gehştırdı New York Göz ve Kulak Hastanesı'nden B Glokom ılaçlarla tedavı edılebılır, ancak bunların yan etkılerı vardır ve çoğu zaman hastalar bu ılaçlara karşı bağışıklık kazanır Bundan dolayı doktorlar, bu aşamada amelıyatın etkılı olabıleceğını belırtıyorlar Amelıyat sırasında lazerlerle ağ örgusu ıçınde daha fazla sıvı geçırebılecek bır yol Bilim ve bilim adamı Bilim adamlığım, meslek ve yaşam biçimi olarak ön sıralara çekmek zorundayız. Prof. Dr. Hikmet Sami Turk l/carat Ortaklıklannm Blrleçmesi" başlıklı eserlyle Türklytt İş Bankasının 1990yılı * toplum ve insan bilımlerl dalı buyük ödülünu kazanan Prof. Dr. Hikmet Samı Türk, 14 Mart 1991 gunu duzenlenen ödül dağıtım törenınde llgl çeklci bir konusma yapmıştır. Bu konuşmanın blllm, blllmsel çalışma ve blllm adamının toplumaal görev ve »orumluluğu Ile llgllt bölümunü »unuyoruz. T C ok genel bır tanımla bllım, evren ve hayat hakkındakı sıstemlı bilgılerımi# zın toplamıdır Bılımın amacı, evrenin ve hayatın dayandığı kuralları araştırmak, böylece insanın çevresıyle uyum Içinde mutlu ve adaletlı bır toplum ve dünya duzenı kurmasına yardımcı olmaktır Bılımsel eserler, genellıkle uzun ve yorucu çalışmaların urunudürler Her bılımsel çalışmada öncekı bılgılerden yola çıkılarak yenı bılgılere ulaşılır Bu anlamda, her bılımsel eser, ılk sıstemlı bılgıden sonsuza doğru uzanan bılgı zıncırının yenı bır halkasıdır Ylne çok genel bır tanımla bilim adamı, hayatını sıstemlı bılgı uretmeye adamış insandır Bılım adamının görevı, evren ve hayatla ılgılı gerçeklerı araştırmak ve ortaya koymaktır Bılımsel çalışmalarda yanılgıya duşmemenın vazgeçılmez ılk koşulu, ışe önyargıyla başlamamaktır Bılım adamının gerçeğe ulaşmasını önleyecek en buyük engel, bır önyargıyı kanıtlamak, bır ıdeolojının gereğını yerıne getırmek ıçın çalışmaya koyulmasıdır Bılım adamı, kışısel eğilimlerı ve sempatılerı ne olursa olsun, gerçeğı araştırırken objektıf davranmak zorundadır Aynı bıçımde bılım adamı, yalnız doğruyu ve gerçeğı söylemek, kendisinde billmin ışığını görmek ısteyen Insanları yanıltmaktan kaçınmak durumundadır Bu, bılım ahlakının gereğıdır Ne var kı doğrunun ve gerçeğın açıklanmasının her zaman hoş karşılanmadığı, o yuzden bılım adamlarının çeşıtlı bıçımlerde baskı altında tutulduğu, uzak ve yakın tarıhlerde çeşıtlı örneklerı yaşanmış bır olgudur Aslında ınsanlık tarıhının en karanlık çağları da bılım adamlarının baskı altına alındığı, bılımsel özgurluğun olmadığı dönemlerdır Şuphesız her bilim adamının her turlu tehlıkeyı göze alan bır kahraman olması beklenemez Ama bırtakım çıkar nesapları karşılığında doğruyu ve gerçeğı değıştıren bılım adamı, yalnız kendısı