Katalog

G E Ç M İ Ş E B A K I Ş D Ü Ş Ü N B U L 4lter >i> Slond lntg Amr Sıana Brrut VJ X>J XJ <tt3 * r ifV (rw »/ *o»ı A* tnS }#"* % • Lant İlk kronometre İki yüz otuz yıl önce, 1761 tarihinde ingilız mucit John Harrıson tarafından kırk yıllık bir çalışma sonunda yapılan kronometre, yıldayalnızca30saniyelikhatayapacakbir kesinliğe erişmişti. Bu, Harrison'un yaptığı dördüncü kronometreydi. ingiliz parlamentosu 1714 yılında, zamanı hatasızölçecekbir araç yapan kişiye verilmek üzere 20 bin sterlinliködülkoymuştu. Buödülüalacakolan buluşun günde en fazla 3 saniye hata yapması ve 6 haftalık bir yolculuk sonunda gemininboylamınıen fazla yarımderecelikyanılgıyla belırleyebılmesi gerekiyordu. Odülün konduğu tarıhte karadaki en duyarlı sarkaçlı saatler bıle bu standarda ulaşamıyordu.Odönemdegemıyolculuklarında zaman ölçümüne bağlı boylam belırleme hesaplarında yapılan hatalar nedeniyle gemirotalarıtamsaptanamıyordu. Denizyolculuklarındaseyahatsüresi uzuyorvebu, işadamlarınınzararetmesineyolaçıyordu. John Harrison, yaptığı buluşla20 bin sterlinlik ödüle hak kazandı. Üstelik HarrisorV un kronometresi her türlü hava ve iklim koşulunda hatasız çalışabiliyordu. On sekizinci yüzyılda kronometre sözcüğü, zamanı hassas olarak ölçen tüm araçlariçin kullanılıyordu. Sarkaçlaçalışan hantal saatler döneminuzun denizyolculuklarında sıcaklık değişimleri ve gemilerin sallanması nedeniyle duyarlığını yitiriyordu. Kendini yetiştirmiş bir marangoz olan Ingiliz mucit Harrison'un kronometresi pahalı, duyarlı ve karmaşık olmakla beraber bu özgün buluş başkalarını da araştırmalarayftneltti. HÇ7,BUTUN »RMMMtM CC7A e ArGKt tortf 6 eı II XI KOu*n AnQ gnr> Kautm M) <Ov*r /fCntf a* n »J f«* MV «IV <«"» Seoo Mt Lmv »r Kn/v Ang SI<OJ lXrt, Smtttm* İIJ03 IKrOr fmtr MH • An/ »H> '103 Jftfcar <no»r» 0*1* V tu Bm Cn 200$ ilfOJ tlVJ trOKr A » xot soos soos •KJ • Xrt»r nKJ İKrdr ut*r 4 Tophm rO kwu% ufir ımhr KnHr Niifus sayımında bilgisayar kullammı Armağanlı bulmaca Sayı tablosu Aşağıda görülen karenin içindeki 15 rakamın yerleri, boşluktan yararlanılarak (kaydırma yapılarak) değistirilebilir ve birçok yeni kombınasyon oluşturulabilir. Bu boşluktan yararlanarak bazı degişiklikler yaptım. Sonuçta şöyle bir tablo ortaya çıktı: a) Tüm çlft rakamlar üstteki iki sırada bulunuyor. b) En üst sıradaki sayı 12'ye bölündüğünde tüm rakamları çift olan bir sayı elde ediliyor. c) Ikinci sıradaki sayı, bir sayının karesi. d) En alt sıradaki üç rakamın bir şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulan sayı, yçüncü satırdaki sayıyı tam olarak bölüyor. Üstelik, elde edilen sonuç bir sayının karesi. Bu değişiklikleri içeren tabloyu oluşturabilir misinız? Not: Boşluk yine en alt satırda sağ köşede bulunuyor. 1890 yılında ABD nüfus sayımında, Herman Hollerith tarafından (18601929) icat edilen elektromekanik bir hesaplayıcı kullanılmıştı. Hollerith'in mekanik sayaçlı makinesi, Jacquard dokuma tezgâhlarından esinlenerek hazırlanmıştı. Hollerith'in bilgisayarı, nüfus sayımına ilişkin istatistiksel verileri, elektrik iletkeni olmayan malzeme üzerine bir dizi delikle kaydediyordu. Hesaplayıcının delikli kartları üzerinde 210 hane vardı. Her hane, nüfus sayımında kotlanmış bir özelliği içeriyordu. Makineye verilen delikli kartlar, hareket halindeki iğneler tarafından seçiliyor ve ilgili hanenin karşısına geliyordu. HolleritlV in delikli kart yöntemi, bilgi işleme ve saklama işlemlerinde günümüze kadar kullanılmıştır. Resimde masa üzerinde sol tarafta yer alan kart delgi aygıtında delinen kartlar sol taraftaki kontakt presinde makine tarafından işleniyordu. Bilgı işlemden elde edilen sonuçlar, makinenin üzerinde dizili olan sayaçlardan okunuyordu. Söz konusu yöntemle 1890 Amerikan nüfus sayımının istatistiksel değerlendirilmesi 1 yıl içinde tamamlandı. Aynı değerlendirme bilgisayarsız yapılsaydı 7 yıl sürecekti. Makinenin ABD ve Avrupa'da başarı kazanması üzerine Hollerith, 1896 yılında New York'ta "Tabulating Machine Company" adlı şirketi kurdu. Zamanla büyüyen şirket sonunda "International Business Machines Corp" (IBM) adını aldı. Programlanabilen bilgi işlem makineleri yapma yolunda ilk adım, Ingiliz matematikçi ve filozof Charles Babbage (17921871) tarafından atıldı. Babbage, 1833 yılında matematiksel işlemleri delikli şeritlere kaydeden bir mekanizma tasarladı. Ancak çağının teknolojisine göre çok ileri sayılan bu tasarı, yaklaşık yüz yıl sonra IBM tarafından üretilen "difference tabulator" aygıtıyla gerçekleşti. •Behiç A k 2 2 4 6 6 8 4 3 8 7 Bo, 1 1 5 5 3 Bilmeceyi doğru olarak çözen 20 okurumuza Nerml Uygur'un "Dll Yönünden Flzlk Falsvfesi" kitabını armağan ediyoruz. Çözümler, Kazananlar Yılbaşı kartlannın çözümü Bu yılki kart sayısı 152, kızının doğduğu yılki kart sayısı 2'dir. Kart sayılan sırasıyla şdyledir: 2, 6, 8, 14, 22, 36, 58, 94, 152. Kazananlar Eraan Ocak Ankara, Zsynep Yıldız Antalya, Harun Tatoğlu izmit, volkan Anüz Kırsehir, Ahmat Aalan Ankara, Emln* Dlşll izmir, Orhan Utkan Istanbul Park cezası ve yumurta 1) Gerçekten yaşanmış bir olay bu. Çözüm dahiyane... Dahaönce ceza kesılmişarabaların birinden bir makbuz alır, kendi camınıza iliştirırsıniz. Tekrar kontrola gelen trafikçı, sizi atlar geçer Tabii, çekicisiz geldiyse1 2) 175 kuruş. Bıraz demode ama 'çözemiyoruz' dlyenlere ithaf ediyorum 205/5 Sovgili öğrencller, bugünkü ekonomi dersimlzin konusu; "Ekonomik durgunluktan kurtulma çareleri"