Katalog

TEKNİK AMERİKA'DAN BAKIŞ Bankamatik nasıl calısıyor? maklna bu bllgllerl bllglsayar dertyor (Aşağııiasolda) Müsterllçln h*sap basıcı Kâydadicînahza banfcalslarinr kaydsdlpbasar MOttorifHr* marasmıyazıyor Işıklı tabaka yekOnun doğnı olup otanadıjını kontrol eder Yeni bir tıp eğitimi öğrencilere tartışmalı uygulamalı tıp eğitimi ilgl çeklyor. Doğan Cüceloğlu, Los Angeles avvaıı Unıversıtesı Tıp Fakullesı sınıflarından bırıne gırdığınızde, dort oğrencının belırlı bır teşhıste anlaşamadıklarını, uçunun kanser dedıklerıne, dorduncunun devam eden srfılıs tanısını koyduğunu gorursunuz öğrencilere verılen vak alar oğretıcı özellığı onceden ıncelenmış ve bu amaçla kasıtlı olarak yapılaştırılmış vak'alardır Yukarıdakı dort oğrencının tartıştığı vak'a, kılo kaybeden ve surekll acı duyan bır kadın hastayı konu edınmek tedır öğrenıcının bırı, hastanın yaşı ve kılo kaybedışıne bakarak kanser tanısına yönelırken, bu tanıda kesınlıkle ısrar edemeyeceğını, çunku omurılığı etkıleyen bır kronık problemın de bu sonucu yaratabıleceğını soylemektedır Buyuk tahta önunde duran bır ögrencı, hastalığın butun belırtılerını renkh tebeşırlerle gruplandırarak tahtaya yazmakta ve bu belırtılere bakarak tıp oğrencılerı, her bır semptomun anlamını belırlı bır çerçeveye oturtmak ıçın çabalamaktadırlar I Havvaıı Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nden mezun olsalar bıle, ulusal tıp sınavını verıp veremeyeceklerını bılmedıklerını eğer ulusal tıp sınavında kalırlarsa, doktorluk lısansını alamayacaklarını belırtıyorlar Oğrencılerı duşunduren temel soru, ulusal tıp sınavında temel bıllmlerle ılgılı bllgılerın olçulmesıdır Bazı oğrencıler, "Olgartaprakülteleri IHt Ikl yıllannı ulusal tıp sınavı Içln ögr*ndl«rlnl hazırlamakla gaçiıirken, blz burada daha lyl doktor olmafc Içln geçjrlyonız, onun Içln daha başanlı moslek adamı olacağımızdan eminiz" Bankanm markazl Mkjlsayannag6nd*rll«n •Mctronlk mma| mflftorinln yatortl parası olup olmadtfını kontrol etmakl* gAravlMlr "Ev«fç*»r»ahıkjl vermasml sftylar. Bankanın mmalı Ev«t ya da hayır BankraH lc«r«n knım U Teknoloji yarışması birincisi otoğrafta, Ulusal Westmınster Bankası ve Brıtısh Petrol tarafından duzenlenen teknoloji yarışmasında 5000 pound ve 1991 Plymouth Is ve Endustrı Sergısı'ndpkı yılın buluşu yarışmasında bınncılık odulu kazanan sevıyeleme aygıtını ' Egıtım Bırleştırıcı yı, yaratıcısı Mıchael Summerfıeld tarafından kııllanılırken goruyoru? AİGt, uzerınde bır ışlem gerçekleştırılırken kesın bır yuzey sevıyesınde bulunmaaı gereken, fakat çeşıtlı nedenlerden oturu bu şekılde tutulamayan nesneler ıçın, çalışma yuzeyının açısının ayarlanması çabası sırasında tasarlandı Aletın bır teknısyen tarafından gereklı sevıyeye 1015 sanıyede ayarlanabılmesı çekıcı yonlerınden bırını oluşturuyor lkemızde gıderek yaygınlaşan ve hemen her bankada kullanılan bankamatik ya da otomatık banknot dağıtıcı 1970 h yılların başında keşfedıldı Para çekerken kullandığımız 'telekart ın uzerınde kart sahıbının adının yazılı olduğu manyelık bır tabaka bulunur Telekart bankamatığe yerleştırıldığınde kaydedıcı" benzerı bır' okuyucu kart uzerındekı verılerı not eder Mesaıa donuşen bılgı, bankanın merkezı bılgısayarlarından bırıne • • gonderılır Aynı anda muşterı numaranızı ışler fşlemı kontrol eden bılgısayar hata yoksa muşterının ışlemını devam ettırır Muşterı klavyeyı kullanarak çekmek ıstedığı parayı belırtır Bu kez merkezı bılgısayara bır mesaı gıder Bılgısayar ıstenen tutarı muşterının hesabına ışler Muşterı parasını çeker Bankamatik banknotla rı nasıl sayıyor? Bu ışlemde bır "ışın demetı' gorev gorur Bu ışın demetı sahte paraları ayırt edebılecek yetenektedır de Grubun dışında oturan, fakat butun tartışmaları dıkkatle ızleyen genetık protesoru Dr. Gaoflrey Ashton, arasıra öğrencilere sorular y o nellmekte ve hastalık bellrtılerıne oğrencılerın yenıden başka bır açıdan bakmalarına olanak sağlamaktadır Ikı yıl oncesıne kadar Hawaıı Unıversıtesı Tıp Fakultesı nde dersler boyle verılmezdı, dığer butun tıp fakultelerınde olduğu gıbı, oğrencıler sınıflara gırer ve profesorlerın anatomı fızyolojı, farmakolojı ve biyokımya derslerını dınler, not alır, sınava gırmeden once anlatılanları ezberlerdı oğrencıler çok ender olarak profesorlerle konuşma ve tartışma olanağı bulurlardı Oğrencıler soru sormaktan çekınırler, anlatılan derslerı lyıce ezberlemeden hocanın karşısına çıkmaktan utanırlardı Tıp Fakultesı tıp eğıtımı dırektorudur "ögrencllerin ezberlemeys daha çok ön«m verdlklarinl ve bllgllerl araştanp kandi aralarında taıtşarak ögrenmediklerlnl saptadık" dıyen Dr AnderDr. Al«xand«r Andarson Havvaıı Unıversıtesı demektedlr Anatomı ve fızyolojı gıbı temel bılımlerı, kendı isteklerıyle, hem derslere gıderek hem de vak a çalışmalarıyla ılgıli olarak kıtaplardan okuyarak ögreneceklerine ve ulusal sınavı vereceklerıne ınanıyorlar Anatomı ve lızyolojı gıbı dersler zorunlu olmamakla bırlıkte, ısteyen oğrencılerın alabılmesı ıçın verılmektedır Yenı programdakı bırıncı ve ıkıncı sınıf oğrencı sayısı 120 dolaylarında ufak bır sayı oluşturduğu ıçın, Havvaiı Unıversıtesı Tıp Fakultesı'ndekı tıp ders programı kolayca esnekliğinı koruyabıimektedır Uçuncu ve dorduncu sınıftakı dığer 120 oğrencı, eskı ders programına gore derslerıne başlamış olduklarından, ılk ıkı yıllannı temel bılımlerı çalışmak ve ezberlemekle geçırmışler, şimdı klinik çalışmalarına başlamışlardır Yenı programı uygulayan oğrencıler ılk ıkı yıllarında 46 kışılık gruplar halınde profesörun denetımı altında toplanırlar ve kendılerıne verılen vak'aları tartışırlar Bu tartışma surecınde, orneğın beyın kanserıyle ılgılı bır vak ayı ınceletken, beynın yapısı ve sınır sıstemının ışleyışı ıle ılgılı konuları ınceleme gereğını duyabılırler Bu ınceleme profesörun kendılerını yonelttığı kıtap ve bolumlerı kapsayacağı gıbı, ögrencının kendı kıtaplık araştırmasını da kapsar Boylece bır vak'anın tartışımı ve doyurucu bır sonuca ulaşımı haftalar, gereklıyse aylar alabılır F Blr yılda 40 vak'a Hazırlanan vak alar bedenın değışık organ ve fonksıyonlarını sıstematık olarak gozden geçırmeye olanak verecek şekılde duzenlenmıştır ve bır eğıtım yılında 40 vak a gozden geçırecek şekılde bır program hazırlanır Bazı gunler oğrencıler klınığe alınarak hıpotetık olarak ça lışmış oldukları vak aları temsıl eden hastalaı latanışırlar Bazı profesorler, bır profesörun ders anlatış bıçımının ve verdığı orneklerın oğrencıyı etkıledığını ve şımdıkı yenı programın bu olanağı profesorden aldığını oylemektedır Onlara gore, bır vak1 ayı aralarında tartışan bır oğrencı grubunu yöneltmek, sınıfta ders vermeye ben zemez, profesörluğu bırakıp tartışma asıstanlığına başladıklarını soylerler Havvaıı Unıversıtesı Tıp Fakultesı Dekanı Dr. son, ıdare ve oğretım kadrosunun ğrencılerın aktıl öğrenme modelı ıçınde, öğrendıklerını uygulamaya ve tartışmaya koymalarını ıstedıklerını bu nedenle yenı ders oğretım programını koyduklarını belırtmıştır Ona gore "Bu program öğrencller arasında yenl blr ögrenme şevkl yaratmıştr. ögrencller surekll blrblrlerlyle Mlgl alifverlfl yapmakta ve kltaplara bakarak blrblrterlne •öyledlklerl bllgllerin dogru ya da yanlıs oldugunu danatiamektodlrler " Kullanım, duzlemler arası hareketı ve kılıtlenmeyı sağlayan kuçuk bır kontrol çubuğundan ve bır su terazısınden ıbaret olan 0 dan (20) ye dek derecelendırılmış tablo tarafından daha da kolaylaştırılıyor Ayarlanmış olan açılar yalnızca ıstendığırıde değıştınlebılıyor Urun ortada oluklu bır kordon mafsalıyla bırleştırılmış bırbırıne ozdeş ıkı duz halka, mıl dırseklerı, bır kontak halkası ve mıl dırseklerının bırbırıne bakan yuzeylerıne daıresel olarak yerleştırılmış dışler ıçerıyor Böylece hal kalar her yonde gorelı olarak 20 derece eğılebılıyorlar ancak aynı eksende kalıyorlar Ödul kazanan modelın uretılmesı çok kolay Ayrıca bılgısayar kontrolu ve motor duzeneğı eklenmış olarak her boyutta uretılebılmesı mumkun Aletın kullanılabıleceğı alanlar arasında yuzolçumlerı, haraketlı ve haraketsız fılm çekımlerı, kontrol aynaları, lazer mercek sıstemlerı, teleskop dayangaçları, uydu ve radarların parabolık reflektorlerı radyolojık tetkık masaları yer alıyor Ayrıca mekanık toprak kazıcıları ve ıtfaıye arabaları gıbı buyuk taşıtların yerlerının sabıtleştırılmesınde de kullanılabılır (b.u.) Bu değışıklıkler bırıncı ve ıkıncı yıl tıp oğrencılerıne uygulanmaya başlanınca Amerıka nın dığer tıp okullarından ıdarecıler Havvaıı ye gelmış ve kendı unıversıtelerıne bu programın uygulanıp uygulanamayacağını araştırmışlar Bunun sonucu bazı unıversıteler tıp eğıtım programlarında bazı değışıklıkler yapmışlar Ne var kı Hawaıı Unıversıtesı Tıp Fakultesı eğıtım programı, tıp eğıtımınde en temel değışlklıklerı yapan okul durumunu korumaya devam etmektedır Kuşkular ve kaygılar Havvaıı Unıversıtesı Tıp Fakultesı ndekı yenı ders programının uygulanmasını kuşkuyla karşılayan oğretım uyelerı ve oğrencıler vardır Oğretım uyelerının bır kısmı, bu tur bır oğretım sıstemının denenmemış oldugunu, sonuçta lyl sıstemın tumuyle hemen bırakılmasının acelecılık oldugunu soyluyor Oğrencıler, başarıyla doktor çıkıp çıkmayacagını bllmedıklerını, eskı CrtrlsUan L. Gulbrandsen, "öncelerl birçok protesör yenl slsteme Ittraz etU, ama su anda çogunu Ikna «tmlş durumdayım" dempktedır Ona gore "sınıfta ders verme temell uzerlne oturtulmuf eskl bp egltiml blrinln bittün bllgllerl blldlglni, ögrendnin «adece bu bllgileri ezberiemasl garakttgl varsayımı üzerlna kurulmustur. Bu ,eğıtım yonunden sakıncalı bır varsayımdır Öğrencilere bılgıye nasıl ulaşması gerektığl, bır sorunla karşılaştığı zaman gereklı bılgılerı nerede ve nasıl elde edebıleceğı öğretılmelıdır Böylece oğrencı elde ettığı becerılerle karşılaştığı vak aları kendl çabasıyla cozebılmeolanağınakavuşur" 2497