Katalog

PSİKİYATRİ 11 B İ L İ M GÜNDEMİ Kendini Arayan Adam Hangisi Henry? lantılarından bıhaberken, bızım Turk fılmlerınde duygusal şokla hafızasını kaybedıp, yıne duygusal şokla hafızasını bulan ınsanlara Inanmaz gozle bakardım Açıkcası, bu fılmlerdekı duygu bellek ılışkısının bır tesaduf eserı oldugunu duşunuyorum hâlâ Ama Henry, kaybettiğı belleğını tekrar "bulurken" geçerlı bilimsel hıpotezlere uygun davranır Eyleme donuk belleği, yanı soze ve duyguya doğrudan dayanmayan ışlem yapma ozellıklen pek zarara uğramamıştır Belleğının yaşantılara ılışkın ve soze dokulebılır oğelerı ıse teker teker geri gelmeye başlarlar II kes fıkir blrllgl Içlnde Ama benı duşunduren Henry'nın kendısını arayıp aramadığı Daha dogrusu, Henry'nın kendist hangı Henry'' Doğuşundan bugune gerçek kendısının ustune (veya çevresıne) farklı kendıler oluşarak buyuyen Henry nın kafasına ısabet eden kurşun, "asıl Henry"yı mı ortaya çıkardı • yoksa? Bır bakış açısıyla, asıl Henry'nın çevresmde oluşan zırhlar ' gıcık Henry"yı oluşturur Kurşunların parçaladığı zırhların ardından yumuşacık ve sıcak bir adam çıkıverir Aslında bır zırh parçalanışında ortaya çıkanın, boyle sıcak ve yumuşak bırısı olmamasını da anlayabılmek ısterdım Taşkın, saldırgan veya bıtkıselleşmış bir ınsan, ne kadar gerçek kendisi sayılabıhr? Her beyin hastalığı ya da yaralanması beyınde oluşmuş ve oluşmakta olan dengelerı altust edıyor Bu dengelerın daha oncekı yaşanmış anların sonucu oldugunu kabul edersek, yaşanmış anlara aıt anılarla bırlıkte dengelerın de sılınıp gıtmesı olmayacak şey değıl Yıne de yenı dengelerın beyınde varlığını surdurmekte ınad eden anıların bır urunu olduğu söylenebılır Hangı anılar ınatçıdır? Bellek sıstemınde en fazla yedeklenmış olanlar yok edıcı ve silıci gırışımlerden en az etkılenırler Bol yedekli anıların çok tekrarlanmış ve yoğun duygularla bır lıkte yaşanmış onlara ılışkın oldukları soylenıyor Beyın korloksının değışık bolgelerınde kopyaları uretılen bu anlar, dengelerın bır hastalık ya da yara sonucunda tekrar oluşması gerektığındo ışe yarıyor olabılırler Yoğun duygularla yaşanmış bol yedekli anılar, zamanın ve hastalıkların belleği silme/yok etme etkisine dayanarak ayakta kalabiliyorlar. Yankı Yazgan " Belleğinlzden hlç olmazsa bir lokmacık bır şeyler eksılmeye başlamalı kı hayatlarmızı yapanın bellek oldugunu fark edın Belleksız hayat, hayatmayat değıldir... Belleğımız butunluğümüzdür, aklımız, duygumuz, hatta eylemimizdir. O yoksa, bız bır hiçız.." Luis Bunual rtaçağ'da haydutları, serserılerı ve soyguncuları uslandırmak içın ne yapacağını bılemeyen yetkılılere kım yardımcı olmuş dersınız? Zamanın doktorları Kuzuların kanlarınr alıp, bu adamlara vermeyı denemışler Kuzu gıbı uslu olsunlar dıye' Hepsı de olmuş ' Huyu bozuk olanların bıyolojık yontemlerle duzeltılmesı yolundakı bır tarıhı deneme, boylece başarısızlıkla sonuçlanmış ' Huyu bozuk' denebılecek bırısı olan ' Regardıng Henry' fılmının Henry'slnin kafasına ve boynuna ısabet eden ikı kurşun ıçın de böyle bır huy düzettld etkı ıma edılıyor Fılmın ılk beşon dakıkasında (bı raz amıyane kaçacak ama) "gıcık bır tıp' olarak sunulan Henry uzunca suren bir koma donemının ardından bambaşka (?) bırısı olarak fılme devam eder Fılmdekı doktorların açıklamasına gore, beynın kan ıhtıyacının bır kısmını getıren boyun damarlarından bırı parçalanınca, beyın kansız, dolayısıyla oksijensız kalmış Beynının on bölumune saplanıp kalan bır kurşun daha var Bu ıkı yara ve değışım Henry'nın hayatı yaşayış tarzını da değıştırır Henry geçmışıne ılışkın bılgılerı, anıları hatırlayamaz Karısı kımdır, şu çocuk nıye baba demektedır? Bu yaygın bellek kaybı, Henry'nın yaşamayı surdurmesıne yarayacak temel ışlevlerden (dıl yıyıpıçme becerısı gıbı) başlâyarak duzelır Duzelmenın başlangıç sahnesını hatırlıyor musunuz? Henry bır turlu ayakkabısını bağlamayı beceremez Tam o sırada kızı gelır ve ona nasıl bağlayacağını gosterır • Yuzlerı bırbırıne yakın olmalı o sırada, ellerı dokunuyordur zaten Ikı ınsanın aynı eylemde bırleşmesı, bırının dığerıne yol gostermesı gıbı duyguyoğun bır an elleğı aydınlatıverır Henry nın kızına ayakkabı bağlamayı oğrettığı odanın zemınındekı halı gozunde canlanır Neokorteks'te yedeklenmış anılardan bır tanesı, ona eşlık eden d"ygunun durtelemesı ıle Henry'nın bılıncıne çıkıverır Anıların duygusal bağlantılarının yer aldığı amıgdala bolgesı bu mesajı ıletmekle yukumlu sayılabılır Beynın duygu sıstemı ıle belleğın depolama sıstemı arasındakı canlı etkıleşım O IAK HENRY Henry'nın asıl başına gelen ıse, "gıcıklığını" yıtırmesıdır Eskı anıların ustunde larklı davranan ve farklı hısseden bır adam belırır Henry adeta bır başkası olmuştur Fılmın adını Turkçeye çevirenlere gore "kendlnl arayan adam" oluverır Beynının on kısmından yaralananlarda başlıca ıkı çeşıt kışıhk değışımı gozlenıyor Kımılerı durgun, ılgısız, bıraz kunt ve kayıtsız bır tutuma gırıyorlar Kımılerı ıse durtulerını zaptetmekte zorlanıyorlar, taşkın, kontrolsuz ve durdurak bılmez bır kımllğe burunuyorlar Pek çoğu bu ıkı uç davranış bıçımının bır alaşımını yaşar Henry nın yenıden kurulan beyın dengesinın onun gecmışının hangı yanlarından destek aldığını bılmek çok zor Zaten, ortaya çıkan şırın Henry'den herkes memnunsa durumu fazla kurcalamak anlamsız Yenı Henry'nın, eskı Henry ye aıt bazı anıların reorganızasyonundan ote, hakıkaten Henry olduğuna ınanmayı terdh edeceğım NOTLAR 1) "Hangmı Henry?' sorusuna biyolojık ve psıkolopk duzlemlerde olduğu kadar, lelsefı ya da sosyolojık duzlemlerde yapılallecek katmanları merakla bekledığımı belirtmeliyim 2) Fılmın çıkışındakı konuşmalara kulak kabartmak âdetım lodu Birlsı, Değışmek ıçın gidıp kafamı bır yerlere mi vurmam gerek? dedı kız arkadaşına Kız da kafasına yumuşak bir yumruk geçırdı 3) Geçenlerde yayımlanan Kuzular Sustuğurvda'yı okuyan Coya Mızrakı hatırlattı O fılmde şoyle bır sahne var Dr Lecter ın bulunduğu bınanın asansörunde polıs memuru Jodıe Poster a nedır bu adam vampir mı? diye sorar Jodıe Foster da "Henuz onun ıçın bır ad bulunamadı der Yazıda Lecter ı psıkı yatrik bır kategorlye sokma ıhtıyacı duyup bunu tam başaramadığını soylemiştlm Henry, hangi Henry? Henry'yı bu "frontel lob" kalıplarından bırısıne oturtmakla zaman kaybetmeyelım Henry'nın farklılaştığı konusunda her 24912 •Tıbbîpsikiyatrlk ve pslkososyal açıdan afln Prof Dr Emel Özcan, Doç Dr Serdar Erdıne Doç Dr Sedat özkan Dr Hale Imre Çapa Psık AD Lıyezon Psık Bırımi, 24 Aralık, 10 3012 00 •Vaskülit Henoch Schanlelnell hastada hemşlrellk bakımının planlanması Hemş Çığdem Taş, Cerrahpaşa Çocuk Sağ ve Hast AD, 20 Aralık, 14 00 •Vaka takdlml Dr Berrak Ciğeroglu, Cerrahpaşa EEG Sal, 23 Aralık, 12 30 •Sarkotdoz Dr Yeşlm Gurbüz, Çapa Patolojl AD Kut, 23 Aralık, 13 00 •Insemlnasyon Uzm Dr Cemll Akgul, Çapa Kadın Hast ve Doğum AD Kut, 24 Aralık, 1100 •Kalça ağnlannda ayına tanı Uzm Dr Ülku Akarırmak, Cerrahpaşa Fızıksel Tıp ve Reh AD Sem S a l , 24 Aralık, 11 00 • 6 5 Zn'ln Carrasslus Auratus'ta Mriklmi ve dağılımı Araş Gör Mahmut Coşkun, I U Fen Fak Bıyolojı Bol 4 Kat Sem Od, 23 Aralık, 13 00 •Asptenlum AdlantumNlgrum ve A. Onopteris uzerinde laksonotnik dif v* Iç morfolo]lk araşbrmaiar Erdal Uzen, I U Fen Fak Biy Böl Botanik AD, 23 Aralık, 13 00 •Gravitasyon alan denklemlerlnln ReissnerNordslröm çözümü ve genel flzelllktorl Araş Gör Göksel Daylan, i U Fen Fak Mat Fızık AD, 25 Aralık, 14 00 •Yaşlı nova GK Per'ln moröie spoktrofotometrtsl Ile opük ve kırmızıöte fotometrl•I Hasan Esenoglu, I U Fen Fak Ast ve Uzay Bıl Bol Sem Od , 26 Aralık, 11 00 •Analİ7 araştırma •emlnerl Prof Dr Yusuf Avcı, Yrd Doç Dr Adnan llerçi, Yrd Doç Sr Ahmet Dernek, I U Fen Fak Mat Bol Sem Od , 27 Aralık 14 00 • Kahtsal hastalıklarda blyoklmyaul tam yontemlerl Dr Umıt Mutlu, Çapa Bıyokımya AD Kut, 24 Aralık, 11 00 •Hlhersfflvlte pnömonHlsl Uzm Öğr Dr Saıt Karakurt Cerrahpaşa Iç Hast AD 5 Kat Sem Sal, 24 Aralık, 13 30 •Lenfomalı hastanın hemşlrellk bafcımıHemş Lutfıye Bahçecı Cerrahpaşa Dermatolojı AD, 24 Aralık, 14 00 •Emboll haaiasında hemşlrellk bakımıHemş Işıl Bal Cerrahpaşa Kalp Damar Cerrahısı AD, 24 Aralık, 14 00 • Radyasyona erken ve geç cevap veren dokular Doç Dr Emin Darendelıler, Fız Uzm Ismail Ozbay, Çapa Onkolojı Ens Kut, 24 Aralık, 14 00 •Perlodontal membran Araş Gör Korkud Demırel, Çapa Perıdontolojı AD Asistan Od , 25 Aralık, 9 00 •Yumurta hücrasl tıp Uzm ö ğ r Dr Leyla Kuntsal, Çapa Hıstoloji ve Emb BDÖğr Lab 25 Aralık, 9 30 •Tonus ve denge Prof Dr Attıla Altınel, Cerrahpaşa Nörolojı AD EEG S a l , 25 Aralık, 12 30 •Omuz ekleml biyomekanlil Yrd Doç Zafer An, Çapa Anatomı AD, 25 Aralık, 1300 •üst solunum yohj enfekslyonlannda llaç kullanımı Prof Dr Lutfiye Eroğlu, Çapa 1933 Un Reformu Amfısı, 25 Aralık, 13 00 •Gasiroenterolojlk hastalıklarda «vı eMctrot ve aslt baz denge bozuklugu tedavl yaklaşımı Prof Dr Ergun Oktay, Cerrahpaşa Iç Hast AD 5 Kat Sem S a l , 25 Aralık, 13 30 •AIDS hastalıgı ve bp ettği Dr Sefık