Katalog

ÇOCUK GELİŞİMİ TEKNOLOJİ Çocuğa, kaç yaşında hangî oyuncak? Oyun ve oyuncak, her çocuk için zihinsel gelişlm, öğrenim, eğitim ve temel uğraş araçlarıdır... Ithal elektronik oyuncakların çocuk gelişiminde yararı var mı? Doç.Dr. Mine Mangır Araş.Gor. Yaşare Aktaş > • O Ankara Ziraat Fak. Ev.Eko. Y.O. yun, her yaştakı çocuk ıçın temel bır uğraş ve önemlı bır eğıtım aracıdır Çocuk oyun esnasında çevresındekı olayları ve objelerı tanır ve onlarla çeşıtlı denemelere gırer Bu denemeler çocuğun kışılık ve zihinsel gelışımını buyuk olçude etkıler Fakat oyunun çocuğa yararlı olabılmesı ıçın, malzemelerın lyı seçılmesı gereklıdır Oyleyse çocukların gelışımlerıne yardımcı olan butun oyun malzemelerını oyuncak dıye tanımlayabılırız Oyuncaklar çocuğun yaşına, gelışım duzeyıne ve ılgısıne uygun seçılmelıdır Çocuğun kavrama ve zihinsel gelışım hızının en yuksek olduğu okul öncesı dönemde (06 yaş), onların zekâsını gelıştıren, dıl gelışımlerıne ve motor (kas) gelı şımlerıne yardımcı olan, kendılerını ıfade etmelerını sağlayan, yaratıcılıklarını orta ya koyan duygusal bakımdan doyuma ulaşmasını sağlayan eğıtıcı oyuncakların önemt buyuktur Çocuğun hayatını, öğretıcı ve duşundurucu nıtehğe sahıp olan bu tur oyun araçlarıyla zengınleştırmek, onun gelişiminde önemlı rol oynar lerını tanımamıza ve onu anlamamıza ımkân sağlar Bu yaştakı çocuklarda oyuncak tercıhlerı daha çok, dramatıze ettığı oyunlarda kullanabıleceğı oyuncaklardır örneğın, odatakımları, bebekler, kuklalar, mutfak eşyaları, marangozluk aletlerı ve bahçe malzemelerı bu dönem çocukları ıçın en uygun oyuncaklardır ve bu tur yaratıcı oyuncaklar tercıh edılmelıdır Ayrıcd uçdört yaş cıvarında tırmanmak, kaymak, ınıpçıkmak gıbı bahçe oyunları çocukların çok sevdığı oyunlardır Bloklar, kumçamur, kupler çocukların ılgısını çekerler Bu oyuncaklar onların buyük ve kuçuk kas gelışımlerıne, sosyal gelışımlerıne ve kendılenne olan guvenlerının artmasına yardımcı olurlar Üç boyutlu filmlerin dönüşü Siyah beyaz filmlerin renklendirilmesinden sonra filmlere yeni elemanlar da ekleniyor. U 46 yaş: Grup oyunu t eden ve kendısıyle goturebıleceğı oyuncakları tercıh eder Orneğın, bebekler, otomobıller ve altından tekerleklı oyuncaklar bır yaş çocuğu ıçın ıdeal oyuncaklardır ve onu mutlu ederler Yeni doğanlara... Yenı doğan bebeğın en önemlı oyuncağı kendı bedenıdır ilk aylarda bebek ellerının ve ayaklarının hareketlerını ızler, parmaklarını ve bulduğu nesneterı ağzına göturur, hareket eden ve ses çıkartan nesnelerı takıp eder Butun bu olaylar yenı doğanın oyununu oluşturur ve onun zihinsel gelışımıne yardımcı olur Bu aylarda yatağının uzerıne asılan, hareket eden, ses çıkartan renklı oyuncaklar çocuk ıçın çok ılgınçtır ve tercıh edılmelıdır Altıyedı aylık bebeklere ıse elle tutulan, ses çıkartan basıt oyuncaklar seçılmelıdır Çocuk bır yaşına doğru, elıne geçırdığı oyuncağı atarak onun çıkardığı seslerı ve duşuşunu ızlemeye başlar Bu olaylar çocuğun deneylerıyle çevresındekı olayları ve nesneler kavramasında ılk adımlardır Bu donemde, yere duşunce ses çıkartan renklı toplar ve kutular çocukların ılgı alanını oluştururlar Çocuklar genellıkle bır yaşını bıtırdıklerı zaman yurumeye başlarlar Bu donemde çocuk, tutup çekebıleceğı, hareket 2026 Bisiklet gündemde Bır buçuk ıkı yaş cıvarındakı çocuklar, buyuk kas gelışımlerının başlamasıyla, bır odadan dığerıne kolaylıkla gıdebılmelerı ve kendı kendılerını ıdare edebılmelerı nedenıyle, uzerlerıne otur jp surebıleceklerı, tırmanabıleceklerı oyuncakları tercıh eder ler Bu nedenle uç tekerleklı bısıkletler ve tırmanabıleceklerı kuçük sandıklar seçılmelıdır Ikıuç yaşlarında çocuklar beşaltı kışılık gruplar halınde, bırlıkte olabılırler Fakat bu donemde bırlıkte olmalarına rağmen ayrı ayrı oynarlar ve bırbırlerı ıle kavga edebılırler Bu doneme "paralel oyun" dönemı denır Çocuklar buyudukçe bırbırleriyle ıletışım kurmaya ve bırlıkte oynamaya başlarlar Paralel oyun dönemmdekı çocuklar ıçın boş kutular, bloklar, bebekler, mutfak eşyaları ve değışık boylardakı oyuncaklar tercıh edılebılır Uç yaşındakı çocuklar bırlıkte oyun oynamayı severler Bu donemde yaşıtlarıyla bırlıkte çevresınde görduğu ve algıladığı rollerı dramatıze etmeye başlarlar Çocuk anne, baba, doktor, bakkal gıbı rollerı benımser Bu roller onun kendını ıfade etmesıne yardımcı olur ve çocuğun duşunce Dörtaltı yaşında artık olgunlaşmaya başlayan çocuk, grup ıle birlikte oynamak ıster 3u yaşın özellığınden dolayı devamlı hareket halındekı çocuk daha çok bahçe oyunlarını tercih ederken aynı zamanda masabaşı faalıyetlerı de tercıh etmeye başlar Yoğurma maddelerı, boyama, kesıcbıçme, yapıştırma, ıpe geçırme, plastık legolar, bulyaplar, geçmelı plastık ve tahta oyuncaklar, parçabutun ılışkılı oyuncaklar ve eşleştırmelı oyuncaklar bu yaştakı çocuklar ıçın tercıh edılmelıdirler Butun bu oyuncaklar çocuğun zihinsel ve kuçuk kas gelışımıne buyuk olçude yardımcı olduğu gıbı, ayrıca çocuk bu oyuncaklarla buyukkuçuk, azçok, renk, sayı gıbı kavramları da öğrenır Yoğurma maddeleri ve boyama ıse çocuğun duşuncelerını ıfade etmesıne ve yeteneklerını gelıştırmesıne, ayrıca duygusal bakımdan doyuma ulaşmasına neden olur Duşuncelerını ıfade etmeye başlayan ve yenı buluşlar ortaya koyabılen çocuğun kendıne olan guvenı de artar ç boyutlu filmlerin yenıden "canlanıp" gerı dönmesı ıçın hazııiıklar tamam Patentı yenı alınmış bulunan bılgısayar desteklı "dönuşum teknığı" sayesınde, standart ıkı boyutlu filmlerin uç boyutluya çevrılmesı olanağı yaratıldı' Bu yepyeni ve "şaşırtıcı" olanak, eğlence amaçlı olduğu kadar askerı, eğıtım ve öğretım alanlarında bılımsel uygulamalar ıçın çok yararlı sonuçlar sağlayacak bır gelışme olarak karşılandı İthal oyuncaklar Son yıllarda aılelerın ve çocukların oyuncak satın alma tercıhlerınde bazı değışıklıkler gorulmektedır Aıleler parasal olanaklarının elverdığı olçude ıthal ve elektronik oyuncaklara yönelmektedırler Oysa, çocukların gelışımlerıne pek fazla katkısı bulunmayan, ayrıca onların sosyal gelışımlerını ve yaratıcılıklarını olumsuz yönde etkıleyen, suslu ve pahalı oyuncaklar yerıne, onların yaşlarına, yeteneklerıne, ılgılerıne ve gelışım duzeylerıne uygun uyarıcı ve duşundurucu oyuncaklara ıhtıyaçları vardır Bu tur oyuncaklar, çocukların zihinsel ve sosyal gelışımlerıne yardımcı olan ve onları oyun yolu ıle eğıten oyuncaklardır I J Uç boyutlu fılmler bu alanda çalışan endustrıler ıçın aslında yenı bır konu değıl Ancak şımdı uygulanan ışlem, özellıkle New York'ta bulunan Latent Image Development Fırması'nın buluşu olan ıkı boyutlu göruntulerı uç boyutluya çevırme yöntemı, sıyahbeyaz filmlerin sankı günumuzde yenıden çekılmış gıbı, aslına uygun renklı kopyalarının "ımal edılmesıne" çok benzemektedır Kısaca, herhangı bır fılmı renksızden renklıye ya da ıkı boyutludan uç boyutluya dönuşturmek ıçın once fılmın her karesındekı tum objeler (nesneler) tanımlanmalı, sonra da orneğın uç boyutluya geçışte, gerçekçı bır göruntunun sağlanabılmesı ıçın hangı nesnenın (objenın) yenı fılmın karesınde. nerede gösterılmesı gerektığıne karar verılmelı Işte bılgısayar bundan sonra devreye gırıyor Bılgısayar bır kez ou ışlemın nasıl yapılacağı konusunda programlanıyor ve her kareye gerçekçı ölçulerle yenı elemanları yerleştırıyor Bılgısayar bu ışlemlerı kendı mantığına değıl, programı yukleyen uzmanların verdığı ılkelere göre yurutuyor Bılgısayar, bır yardımcı kışının yol gostermesıyle Örnek göruntulerı saptıyor ve programlanmış olduğu bıçımde karenın uç boyutlu perspektıflerını ve karele/ değıştıkçe uç boyutlu olarak gelıştırılmesını otomatik olarak sağlıyor Buradan anlaşılıyor kı, boyut ya da renk değıştırme ışlemlerını yaparken, uzman kışılerın bılgısayara çözüm yolunu göstermesı gorekıyor Orneğın, uç boyutluya dönuşum sırasında kare ıçerısınde görunen objelerın hangısının daha buyuk ve daha yakın, hangılerının daha uzak ve daha kuçuk olması gerektığını, ayrıca derınlık ölçulerını fılmın sanat dırektöru, etıketler uzerınde gösterıyor (d.«) U YARARLANILAN KAYNAKLAR Köknel, ö , 1981 Aılede ve Toplumda Ruh Sağ lığı Bırıncı baskı HurYayın A Ş Istanbul Mangır, M ve Slllell, N , 1987 Çocuk ve Oyun A U Ziraat Fak Yaymları No 1014 Ankara özkan, Ş ve ark , 1967 Yaratıcı Çocuk Etkınlık lerı ve Eğıtıcı Oyuncaklar 2 Baskı Mıllı Eğıtım Ba sımevı Ist Yavuzer, H. 1986 Ana Baba ve Çocuk Remzı Kı tabevı Istanbul