Katalog

GERİYE BAKIŞ DÜŞÜN BUL ulktde. saxcnfxn y tH A? ÜÇÜ Çelik üretiminin yükselişi Yüz otuz yıl önce 1861 tarihınde Alman mühendisler VVIIhelm ve Frledrich Slemens, İngiltere'de özel nitelikli çelık üretimine yönelik bır patent aldılar. On dokuzuncu yüzyılın ikincı yarısında endüstrileşen ülkelerde demiryolu, gemi, makine, silah sanayii ve inşaat alanında çelik talebi hızla artıyordu. Zırhlı silahlar, tren tekerlekleri gibı çelik malzemelere dayanıklılık, paslanmazlık gibi özellikler sağlayan tungsten, krom, nikel alaşımlı çelik türlerine de ihtiyaç vardı. 1856 yılında Wilhelm ve Friedrich Siemens, demirin ergitlldlği fırına üflenen havanın ısıtılmasına ve böylece fırın sıcaklığının çok yükseltilmesine yönelik bir teknik geliştirdiler. sine uygun değıldi. Cevherdeki fosfor içeriğini azaltmak amacıyla İngiliz zabıt kâtibi Sidney Gilchrist Thomas, 1879'da Bessemer dönüştürücüsünün içini kıreç içerikli cüruf metal eriyikteki fosforu sağlayarak demirden uzaklaştırıyordu. Thomas yöntemiyle elde edilen çeliğin yüksek nıteliği yanında fosfor içerikli fırın cürufu tarımda kullanılıyordu. 1907 yılında Thomas işlemiyle 24 saatte 2 bin ton çelik üretiliyordu. resimde görülen SiemensMartin fırınında işlemın tamamlanmasından sonra fırın bilyalı bir yatak üzerinde öne doğru egilerek içindeki sıvı içindeki sıvı çelik resmin solundaki döküm tavasına boşaltılır. Armağanlı bulmaca Aşağıdakı toplama ışlemınde, her harf bir rakamı temsıl etmektedır Harflerın yerıne rakamları yerleştlrerek bu toplama ışlemını yazabılır mısınız? K P A K X B J P E D P B J P H E P P Y X Bılmeceyı doğru olarak çözen 20 okurumuza Çiğdem Kağılcıbaşı nın "Insan, Aile, Kültür" kıtabını armağan edıyoruz. Çözümler, kazananlar Maç sonuçlarını bulabilir misiniz? AB24;AC 11;BC14. Raif Ertem'ln "Göç Edecek Yer Kalmadı" kitabını kazananlar HUsnü Kala Ankara, İrfan Kaputlu Antalya, Mehmet Avfar Balıkesır, Doğan Akçay Nığde, Muharrem Aslan Ankara, Desen Yaman Tekırdağ, Tamor Yurtsavan Istanbul, ilhaml özdoğru Ankara, Taner Çelik Burdur, Mlthat llhan Muğla, Kam«t Çlçekcl Ankara Tuna Cantaymaz Istanbul, Ş*n«r Sandal Sıvas, Haluk tığlıoğlu Antalya, Hasan özçellk Kocaelı, Ercan Şengül Ankara, Ofluz Inceoğlu izmır, Hamlt Saygür istanbul, Mehmet Coşkunsay Istanbul, Hallme Karahan Sınop Söz konusu yöntemde, duvarları ateş tuğlasıyla örülen bir oda, fırından gelen sıcak gazlarla ısıtılıyor, ardından yakım havası odaya alınarak aynı ısıtma işleminden geçiriliyordu. 1864 yılında Fransız mühendisler Emile ve Pierre Madin, gazla yakılan ve her iki tarafında ikişer adet Slemenı ısıtma odası bulunan bir fırın geliştirdiler. SiemensMartin fınnı ya da yansımalı fırın olarak bilinen bu fırınlarda hurda metali eritmek için yeterli sıcaklık duzeylerine erişme olanağı elde edildi. SiemensMartin fırınının bir defalık çelik üretim kapasitesi 1880 yıllarında 1015 tona, yirminci yüzyılın başında ise 100 tonun üzerine çıkarıldı. 1950 yıllarında dünya çelik üretiminin yüzde 80'i SiemensMartin yöntemiyle üretiliyordu. Çelik üretiminin ilk dönüm noktası, 1846 yılında Birleşik Devletler'de Wllllam Kelly'nin katışık sıvı demiri soğuk hava üfleyerek çeliğe dönüştürmesidir. 1856'da İngiltere'de Henry Bessemer, kendi adı verilen aygıtta (Bessemer Dönüştürücüsü) aynı işlemi başardı. Dönüştürücü yöntemle ilk defa kitlesel ve sürekli çelik üretimı sağlandı Bessemer dönüştürücüsünde bir defalık yüklemede 15 dakika içinde 15 ton çelik üretiliyordu. Daha önce katışıklı pik demir üretilen yüksek fırınlarda aynı miktar çelik birkaç günde, demircilerin kullandığı döküm fırınlarında ise ancak 2 haftada üretilebilirdi. Avrupa'da çıkarılan demır cevherlerinın yüksek fosfor içerığı, bunların Bessemer veya SiemensMartin yöntemiyle işlenme pBehiçAk Savasa glrmenln matematiksel nedenlerl (Not: 'Bazı bilmecelerınızı anlamak benı yoruyor' dıyenler sıkı dursunlar) Azmanya yönetıcısıne ılham veren teorıyı oluşturan kışı bay Ramsey Matematıkçı Frank P. Ramsey'e göre, "Bir kümedekı nesne sayısı yeterli çokluktaysa ve her nesne arasında tanımlanmış bır ılışkı varsa, bu kümenın aynı ılışki ıçerisinde olan ve bellrli sayıda nesnelerden oluşan bir alt kümesını saptamak mumkundur" Somutlarsak; aralarında düşmanlık veya düşman olmama ('dostluk') ılışkısı olan altı ulke ıçerısınde, bırbırıne duşman olan (veya olmayan) en aşağı üç ülke olacaktır. işte ıspatı * Dıyelım kı Azmanya, Burgundıya, Caslavla ve Debılanda'nın her bırı ıle düşman [B ıle C] veya [B ile D] veya (C ıle D] bırbırıne düşman olsunlar O takdırde Azmanya ıle herhangı ıkılı, hep beraber, üç tane bırbırıne duşman ülke olacaklar. Diyelim kı B, C ve D arasında hiçblr düşmanlık yok Eh, o zaman onlar da hepsı 'dost' üçlüyü oluşturacaklar. * Bır başka yol ise Azmanya'nın sadece ıkı ülke ile Burgundiya ve Cascavla ıle düşman olduğunu varsaymak. Eğer (D ıle E] veya [D ıle F) veya [E ıle F] arasında düşmanlık yok, dostluk varsa, A ıle bu ıkı 'dost' ulke bırbırıne düşman olmayan bır uçlu oluştururlar Aksı takdırde D, E, F düşmanlık üçlusu olacaklar İşte boyle dehşetengız hesaplarla bır yerlere gıdılır Azmanya'da 202/5