Katalog

BİLİMDÜNYASINDANHABERLER Ocak sonunda Ay tutulması Bülent Uyanıker Soygunlara karşı O cak ayının otuzuncu gununde Ay tutulacak Ancak bu sefer kı tutulma bıraz farklı Farklılığın nedenı ıse sabaha karşı gerçekleşecek bu tutulma parçalı yarı gölge tutulması olmasına karşın gorduğum en ılgı toplayanı Benı tanıyan ya da bırlıkte gözlem yapmış olan bırçok kışı, şımdıden gözleme katılıp katılamayacaklarını sormaya başladılar bıle Doğrusu, ben bu tutulmayı gözlemeyı duşunmuyordum Hayır, uykusuz kalma mak ıçın, hava soğuk olduğundan ya da uşendığımden değıl Tutulmanın 1yı gözlenılemeyecek olmasından Çunku yarıgölge tutulmalarında Ay'ın gölgeye gırışını de çıkışını da çıplak gozle ayrımsamak çok zordur Golge bellı belırsızdır Bu aşamada renklenmeye de pek rastlanmaz Bu belırgın olmayan gölgeyı fark etmek ıçın Ay'ın tepede havakureden en az etkılenecek konumda ve olabıldığınce gölgenın ıçınde olması gerekır Ocak 91 tutulmasında bu şartlar pek sağlanmıyor BirisporJkilüksJapon Subaru'nun "miras" modeli yeni teknik donanımlara sahlp. S S .6 00 Yarıgolge Yarı gölge tutulmaları hakkında fıkır verecek bır araştırma S Fujinamı ve YYamasakı (Sky And Telescope, Eylul 1959, sayfa 620) tarafından yapılmış Bu gökbilımcıler, amatör ve profesyonel gökbilımcilerı de ıçeren 132 kışılık bır gruba 33 tane yarı gölge tutulması fotoğrafını gosterıp fotografların bır tutulmaya aıt olup olmadığını sorduklarında grubun ancak yarısı gölgeyı fark edebılmış Tutulma Turkıye saatı ıle 0600'da Ay'ın yarı golge konısıne ılk dokunuşuyla başlayacak Bu sırada uydumuz, batı ufkunun yaklaşık 13 derece uzerınde bulunacak Ay saat 0653'te batacağı ıçın tutulma maksımuma ulaşmadan sona ermış olacak Guneş'ın saat 6 58'de doğacak olması ıse sabah tanı nedenıyle tutulmanın gözleyebıleceğımız kısmını yaklaşık 20 dakıka kadar kısaltacak Sonuç olarak tutulmayı gözlemek ıçın yaklaşık yarım saat sure kalacak Tutulmanın maksımum anında (7 58) Ay'ın % 87'sının yarı gölge ıçınde kalacagı da hesaba katılırsa, gozleyeceğımız zaman dılımı ıçınde gölge Ay'ın yarısını bıle kaplayamamış olacak Ancak yıne de bır şeyler yapabılırsınız Ay gölgeye gırmeye başladığı sıralarda (yarı gölge tutulmasında bunu ancak saatınıze bakarak anlayabılırsınız) Ay'ın fondakı yıldızlar ve Jupıter'le bırlıkte fotoğrafını çekebılırsınız Sonuçjarınızı Gökyuzu köşesınde değerlendırmek benımıçın zevk Olacak ODTU Flzlk Bolumu 06531 Ankara 2022 ubaru'nun spor mıras' modelınde uygulanan motor sılındırlerının dorder adet supapla donatılması, sılındırlere sırayla yakıt puskurten sıstem, dört tekerleğe bırden uygulanan hava soğut rnalı dısk frenlerı, bırbırınden bağımsız dört kanallı ve 'antı blokajlı' (ABS tıpındekı), tekerleklerın patınaıa tutulmaksızın fren yapabılmesını sağlayan özel frenleme duzenı, dört tekerleğın tahrık edılmesını sağlayan çıft dıferansıyel sıstemı bu turun karakterıstık özellıklerı olarak sayılabılır Tehlıkesız bıçımde hızlı surulebılen bır araba ıçın 'yaşamsal' önem taşıyan bu yardımcı donanımların, bırbırıyle duzenlı olarak çalışabılmesı durumunda, çabuk ulaşım sağlayan yenı teknolojının urunu ortaya çıkmış oluyor En ılgınç durum, Subaru fırmasının hı zı elle veya otomatık olarak değıştırılebılen şanzımanlar ıçın değışık ıkı suruş sıs temı getırmış olmasıdır Beş vıteslı 'manuel' elle değıştırılen şanzımanlarda, mekanık merkezı dıferansıyel sıstemıne ek olarak, on ve arka tekerlek grupları ara sındakı kayma farklarını dengelemek amacıyla, vıskozıteh sıvıyla çalışan ıkı ayrı tahrık duzenı bulunduğu halde, dört vıteslı otomatık şanzımanda sadece arka dıferansıyelde vıskoz kavrama duzenı vardır Orta dıferansıyel, uzerındekı 'çok levhalı' ve elektronık kumandalı kavrama sayesınde, gucun ön ve arka dıngıller arasında dağılımını ve dengelenmesını sağlamaktadır Bu vıskoz kavramada bulunan solenoıd bobın, kavrama lamellerının uzerındekı basıncı değıştırerek aktarılan momentın on ve arka akslar arasında dağılımını otomatık olarak ayarlamaktadır Subaru'nun 'mıras' modelınde, dış gorunuşun yola yatkınlık yonundekı yeteneklerle uyum sağladığı gozlenmektedır Tum bu nıtelıkler arasında yıne de aksayan bır yön aramak gerekırse, 'mıras'ın 1400 kılogramlık ağırlığı one surulebılır Bu yuzden özelhkle dört tekerleğın de tahrık ıçın kullanıldığı ıslak havalarda, suruluşte bıraz 'refleks' azalması goruluyorsa da bunun dışında, kuru havalarda rahat ve hafıf dıreksıyon, lyı nıtelıktedır oygunlaM karşı çalışma saatlerı ıçınde banka kasalarının korunması ıçın, Israıllı muhendısler yenı bır zaman gecıktirme slsteml gelıştırdı Kasanın kılıdı açıldıktan sonra, uygun anahtarlara ve/veya şıfre kombınasyonunu kullanarak kasa kapağının açılması, ıstendığı kadar gecıkebılıyor Pek çok soygunda soyguncular banka personelıne kasayı zorla açıırmakta ve bır kaç dakıka ıçınde kasadakı paraları alarak kaçmaktadır Bu gecıkme mekanızması, soyguncuların ışını çok daha zorlaştıracaktır Eğer soyguncular kasadakı parayı almak ısterlerse örneğın 10 dakıka beklemek zorunda kalacaktır Bu yenı gecıktirme mekamzması, modern ve yenı kasaların kılıt sıstemlerıne katılabılıyor, yanı sıra halen kullanılmakta olan eskı kasalara takılabılecek hale de getırllebılıyor Bu amaçla gecıktirme mekanızmasını gelıştıren araştırmacılar, önde gelen kasa ımalatçıları ve dıstrıbutorlerı ıle ışbırlığı yapma hazırlığı ıçındeler U Kasa açılmasını geciktiren sistem Protezlere biyolojik bağlantı Mitsubishi'nin 'Elmas'ı... T B unu önce Hondagerçekleştırmıştı Sonra Toyota ıle Nıssan yaptılar1 Şımdı ıse Japon otomobıl ımalatçıları arasında, Mıtsubıshı de Bırleşık Amerıka'ya luks Sedan arabalar ıhraç eden fırmalar yanındakı yerını aldı< 268 santımetrelık dıngıl açıklığı ve 465 santımetre boyu olan 'Dıamante' ıkı turlu motorla tahrık edılecek Çıft kam mıllı 3000 santımetrekup hacımlı V6 tıpı ve tek kam mıllı yıne uç lıtrelık V6 tıpı olmak uzere, bun ların ılkı 210 ve ıkıncısı de 165 beygır gucu sağlıyor! Standart şanzıman dört vıteslı otomatık tıpte seçılmış Amerıka ıçın yapılan modellerde yıne bır opsıyon olarak elektronık kumandalı bır çekış kontrolu' bulunacak Mıtsubıshı rnuhendıslerının, çekıç ve seyır kontrolu deyımıyle nıtelendırdıklerı bu duzende, motor gucunun tekerleklere dağıtılmasının tekerın kaymasını önleyecek bıçımde otomatık ayarlandığı, ayrıca kuru yuzeylerde de dıreksıyon egemenlığını arttırdığı bıldıriliyor Mıtsubıshının urettığı yeni Dmmantelerın 1991 nısan ayında pıyasaya çıkması beklenıyor el Avıv Unıversıtesı Dış Hekımlığı Fakultesı'nden Dr Sandu Pıtaru ve Kaplan Hastanesı'nden Dr Matıtyahu Noff, bırlıkte yenı bır cerrahı nakıl teknolojısı gelıştırdıler Gelıştırdıklerı teknolojıye göre nakledılen cısım ıle onun konulduğu organ arasında mekar.,k değıl, bıyolojık bır bağlantı sağlanıyor ve böylece pek çok sakınca ve sorun ortadan kaldırılıyor Günumuzdekı tıp teknolojısı, belırlı bazı nakledilen cısımlerın ılgılı vucut sıstemlerıne mekanık bıçımde bağlanmasına dayanıyor Ancak zaman geçtıkçe bu bağlar gevşemekte ve cıddı sorunların doğmasına yol açmaktadır Ikı araştırmacı, bu sorunları ortadan kaldırmak amacıyla nakledilen cısımler ıçın bır bıleşım gelıştırdıler, bu bıleşımde onun molekuler duzeydekı otekı bırımlerıne bağlı biyolojik bır yapı bulunmaktadır Bu bıleşım, biyolojik maddenın arada bır do ku oluşturmasını ve nakledilen cısmın çev resıne katı olmayan şekılde bağlanmasını sağlamaktadır Bu yenı teknolojının en olası uygulama alanlarından bırı dışçılık alanında olacak takma dışın çene kemığıne tutturulmasıyanı sıra ortopedık eklem nakıllerınde de uygulanabılecek