Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N K I S A H A B E R L E R Morfinin alternatifi yok Ağrı kesiciler üzerine yeni araştırmalar T um dunyada pek çok bılım adamı "ağrı" uzerınde araştırmalarını surduruyor Ancak kronık ağrılara karşı mucadelede en tyı ılaç olarak bılınen morfin, orneğın Alman doktorları tarafından acılen ıhtıyacı olan hastalara bıle, muptela olabıleceklerı endışesıyle her zaman verılmıyor İngfltere'de ıse morfin, Federal Almanya'da yırmı kez, Danimarka'da ıse kırk kez daha fazla ağrı terapısınde kullanılıyor Ote yandan ağrının çeşıtlı bıçımlerının ortaya çıktığı bırçok hastalıkta, en guçlu ağrı kesıcılerın bıle neden etkill olamadıkları bılınmıyor 8u konuda herhangı bır araştırma yapılmamış olduğu gıbı, bellı bır ardştırma stratejısı bıle gelıştırılmemış Yalnızca bazı kronık ağrılarda, opıatların zamanla etkısını neden yıtırdığı konusunda bırkaç klınık araştırma mevcut MaxPlanckPsikiyatri Enstltusu' nden norofarmakolog Albert Henz, konuyla ılgılı ılgı çekıcı bır gelışmeye dıkkat çektı Bugune dek opıatlar beyın ve ılıkte merkezı olarak etkı yapan ağrı kesiciler olarak değerlendırılıyordu Bunlar ıltıhaplarda olduğu gıbı, çevre sınır sıstemınde de etkılı oluyor Tam tersı, çevre ağrı kesıcılerın de kısmen merkezı bır etkısı var Bu bılgı, gelecektekı ağrı terapısınde duzelmelere neden olabılır Bılınçlı olarak bellı ağrı alıcıları ıle bırleşen maddelerın gelıştırılmesıne de buyuk umutlar bağlandı Bugune dek, çeşıtlı tıplerı bılınen opıat reseptorlen saf halıyle elde edıp, bunları ayrıntılı bır şekılde tahlıl etmek mumkun olmadı Ancak buna karşılık, opıatlar gıbı aynı reseptörde bırıken endogen "morfınler" tecrıt edılebıldı Bu endorfınler uzerınde yapılan araştırmalarla, mumkun mertebe yan etkı olmaksızın ağrı naklının nasıl bloke edılebıleceğı keşfedılmeye çalışılıyor Peptıdlerden (proteın benzerı molekuller) oluşan endorfınler, beyınde enzımler tarafından hızla yok edılıyor Bu enzımlerın de bır kısmı saptanabıldı MaxPlanck Bıyokımya Enstıtusu'nden peptıdkımyacısı Luis Moroder'm soyledığıne göre Parıs'tekı Pastör Enstltusu 'nde, enzımlerı selektıf olarak bloke eden ve boylece endorfınlerın yok oluşunu gecıktıren "kelatorphan" adında bır madde gelıştırıldı Ancak kelatorphan'ın olumsuz yan etkılerı var (bobreklere zararlı), ıkıncısı, kanbeyın engelını aşamadığından doğrudan ılığe enjekte edılmesı gerek Ama Moroder, bu maddenın gelecektekı' nesıllerının" gunun bırınde uygulama alanı bulabıleceğını umuyor Morfınden ıkı yuz, hatta uç yuz kez daha fazla etkılı olan ağrı kesıcı peptıdlerın ıse geleceğı yok Çunku uretımlerı son derece zor ve bu nedenle de çok pahalı Ilaç sanayıınden bılım adamları, doktorlara, morfin dahıl tum ağrı kesıcı ılaçlarla hastalarını, özgun koşullarını gozeterek tedavı etmelerını önerıyorlar (sn) W ashıngton Carnegıe Enstıtusu'nden bılım adamlarının kısa sure once yuksek basınç altında (250 Gıgapascal) hıdro)enln metal ozelliği kazandığını bıldırmelerının ardından bu defa da Kalıfornıya Berkeley Unıversıtesı'nden fızıkçıler, hidrojenin 145 ıle 300 Kelvin arasındakı sıcaklıklarda süperiletken ozelliği taşıyabıleceğını ılerı suruyorlar Hidrojen, şımdıye kadar bılınen superıletkenler arasında superıletkenlığe sıçrama sıcaklığı en yuksek bulunan madde ancak bu 400 Gıgapascal gıbı yuksek basınç altında meydana gelıyor Fızıkçıler gereklı deneysel koşulları sağlayabılırse, yuksek sıcaklıkta superıletkenlık konusunda yenı bır donem başlayacak (i.m.) Hidrojen Metal ve süperiletken testlere tabı tuttular Denekler yurüyen bantlar uzerınde koştular Yuruyen bandın eğılım açısı ve hızı denekler pes edınceye kadar yukseltıldı Bu testın sonuçlarına göre, denekler beş fıtnes grubundan bırıne dahıl edıldı Aradan geçen sekız yıl sonra deneklerden 283 u ölmuştu Bılım adamları şımdı ölenlenn hangı fıtnes grubuna dahıl clduğunu ve hangı nedenlerden olduklerını araştırdılar' Sonuç Kondısyonları duşuk olan kışılerdekı olum oranı dığer gruplara oranla çok daha yuksektı Ikıncı grupla kıyasla, bırıncı gruptan ölenlenn oranı ıkı kat daha fazlaydı ikıncı gruptan başlayarak beşıncı gruba kadarkı deneklerde olum oranı bunlar duzenlı yuruyüş yapanlarla profesyonel sporcuları kapsıyordu arasında buyuk farklılıklar goze çarpmıyordu Sıgara içmek, yuksek kolesterın duzeyı ve yuksek tansıyon gıbı rısk faktörlerı, ıstatıstıkı olarak "hesaplanarak dıştalandı" Kozmikyaşam enerjısı D aha 1950'de astrofızıkçı Fred Hoyle, uyarılmış karbon 12 elemanının 7,644 megaelektronvoltluk uyarılma enerjısının Berılyum8 Helyum4 elemanlarının enerjı duzeylerının çok az uzerınde olduğunu saptamıştı Soz konusu olgu, yıldızların ıçınde helyum ve berılyum gıbı daha hafıf elemanların karbona dönuşmesınden sorumluydu Hoyle'un savunduğu taze gore bu donuşum surecı, dunyada karbon temelı uzerıne kurulu yaşamın varlığı yönunden buyuk bır onem taşıyordu Astrofızıkçının "androplk ılkesi" uyarınca doğanın parametrelerı bıraz daha farklı olsa, yeryuzundekı yaşam bambaşka bir çehreye sahıp olacak ve belkı de ınsan turu ortaya çıkmayacaktı Nature (Cılt 340, 1989, S 281) dergısınde bılım adamları, bılgısayar benzeşım modellerıyle şımdı bu ıddıayı ıncelıyorlar Elde etmek ıstedıklerı bılgı, karbona dönuşen elemanların ve karbonun enerjılerının bırbırıne bu denlı yakın olmamAsı durumunda, bundan karbon oluşumunun nasıl etkıleneceğı Bu enerjının 60 kıloelektronvolt kadar yukselmesı, koşullarda fazla bır değışıklık yaratmıyor, 277 kıloelektronvolt ve uzerınde ıse çok az karbon oluşumu gozlenıyor Bır yııkarıdakı enerjı duzeyının 9 64 megaelektronvoltta bulunduğu goz önune alınırsa, 60 kıloelektronvoltluk bır sapma oldukça kuçuk Yuruyun, yuruyun ve fazla yaşayın S Yüzükoyun mu, sırtüstü mü? vrupa ulkelerınde uzun sure, bebeklerın sırtustu yerıne yuzukoyun yatırılmalarının daha doğru olacağı goruşu egemendı Bugun ıse Hollanda, Isveç, Hong Kong ve Ingıltere'de yapılan çalışmalar şımdıye kadar nedenı tam açıklanamayan ani çocuk ölümu sendromu ıle yuzukoyun yatma pozısyonu arasında olası bır ılışkı bulunabıleceğını gosterıyor Unlu tıp dergılerı Medıcal Trlbune (Yıl 24, 1989, No 32, S 40) ve Britısh Medical Journal (Cılt 298, 1989, S 689, 958, 1518) kaynaklı yazılara gore anı çocuk olumu sendromu, çocukları yuzukoyun yatırmanın uygun gorulduğu donemlerde ar A tış göstermış Hollanda'da anı bebek olumu sıklığı 19691971 arasında bınde 0 46'dan 1978'de bınde 1 31'e, Isveç'te aynı oran 1976'dan 1986'ya kadar bınde 0 48'den bınde 0 94'e yukselmış Amsterdam Unıversıte Hastanesı'nde G A de Jonge tarafından yapılan bır çalışmada yuzukoyun yatan bebeklerde anı olumun, sırtustu yatanlara gore 5 kez daha fazla gorulduğu sonucuna varılmış Bununla bırlıkte anı bebek olumunde solunum yolu ınfeksıyonuna neden olan vırusler ve belırlı mevsımlerde anı olumun artışına yol açtığı duşunulen bakterı toksınlerının de rolu olduğu duşunuluyor (i.m) por yaparak omur suresını uzatmak ısteyenın, maraton koşucusu olmasına gerek yok Gunde yarım saatllk bir yuruyuş blle, kanser ya da kalpdolaşım bozuklukiarı gıbı hastalıklardan koruyor ve muhtemelen ömru uzatıyor Dallas'takı "Instıtute for Aerobtcs Research" ve "Cooper Clınıc"den araştırmacılar, bugune dek gerçekleştırılen en buyuk fıtnes araştırmasıyla bu sonuca vardılar Araştırmacılar 13344 kadın ve erkeğı sekız yıl boyunca gözledıler Alışılmıştan farklı olarak bılım adamları, deneklere soru sorarak değıl, onları çeşıtlı Cumhurıyet BİLİM TEKNIK'ın 105130 sayılarını kapsayan beşıncı cılt kapağı hazırlanmıştır Cılt kapakları, Cumhurıyet Kitap Kulubu ve Kitap Kulubu temsilcıliklerinden, Cumhuriyet Gazetesı burolarından 6000 TL karşılığı edınılebılır Posta ıle ısteyen okurlarımız ıse 7000 TL'yı, "F*osta çeki No: 14 87 84 Cumhuriyet Matbaacılık Gazetecılik TAŞ"ye havale ettıklerı taktirde, cıltler bekletılmeden adreslerıne postalanacak Lutfen "cılt kapağı" kodunu yazınız CILT KAPAĞI5