Katalog

B İ L G İ S A Y A R D Ü N Y A S I Çok kullanılan DOS komutları DOS'un (Disk İşletim Sistemi) bazı komutları üzerine gerekli bılgiler... Derleyen: Nezihe Bahar D ısk ışletım sıstemı bılgısayarın tum faallyetlerını yonlendıren bır programdır Bır anlamda bılgısayarın ıçındekı şeftır DOS 3 2, DOS 3 3, DOS 4 0 vb çeşıtlı DOS versıyonlarıdır DOS 4 O'dan Öncekı versıyonlar hep bır öncekı versıyondakı eksıklıklen tamamlamış, hatalar duzeltılmıştır DOS 4 0 yenı olanaklar getırmıştır Daha oncekı versıyonlar maxımum 32 MB dısk kullanabılır (fazlasını D, E vb yenı dıskler şeklınde duzenler) ve belleğın maksımum 640 K'lık kısmını kullanabılır DOS 4 O'da bu sınırlamalar kısmen kaldırılmıştır Bılgısayar açılıp DOS yuklendığınde (harddıskten veya dısketten) belleğe alınan COMMAND COM adlı sıstem kutüğu bazı DOS komutlarının kullanılmasını sağlar Bu komutlarla ılgılı program, bılgısayar açık olduğu surece bellekte olduğundan onları her an kullanabılırız COMMAND, COM kapsamındakı bu komutlara Internal komutlar denır " I " ıle gösterelım Bazı komutlann uygulanması ıçın COMMAND COM'un bellekte olması yetmez, dıskımızde veya dısketımızde o komutla ılgılı programın bulunması gerekır Bu ıkıncı grup komutlar doğrudan belleğe yuklenmedıklerı ıçın External dıye ısımlendırılır Bunları da 'E' ıle gösterelım Bunlar kullanılınca bılgısayar, ılgılı programı dıskten okuyarak komutu uygular Bu komutlann bulunmaması çalışmamızı tumden engellemez, ancak o komutun yaptığı ışı yapamayız External komutlann kullanılabılmesı ıçın bulunduğumuz dırectory'de bulunmaları gerekır (Dırectory oluşturma ve değıştırme konusu ılerde ele alınacak) Alternatıf olarak bılgısayarda DOS kutuklerının bulunduğu bölume her yerden ulaşılması duzenlenebılır Bu duzenleme yapılmamış ve bulunduğumuz bolumde (dırectory) ılgılı DOS komutu yoksa E tıpı bır komutu çalıştırmak ıçın DOS dırectory'sıne geçmek sorunu çözecektır Aşağıda hem I hem de E tıpı komutlar anlatılacaktır E tıpı bır komut çalıştırılamadığında DOS dırectory'sıne geçerek denenmelıdır E tıpı komutlann yanına (E) ışaretı konacaktır Uyarı: DOS komutlarının bazılarında kelımeler arasında boşluk olup olmaması önem taşır, bazıları esnektır Çalıştıramadığınız komutları boşluk durumunu değıştırerek deneyın Buyuk harf kuçuk harf farketmez 1) DIR: Bılgısayarın bulunduğumuz bölumündekı dosyaları lısteler (Bulunduğumuz bölum komut bekleme prompt'ından anlaşılır örneğın C gözunde ıse prompt 'C > ' gıbı bır şeydır) Dosya lıstesının yanında kapladığı yer, yaratıldığı tarıh vb bılgiler yer alır Bılgısayarın prompt'ı (komut beklerken kullandığı ışaret) ıçın bırçok alternatıf vardır ve kendımız değıştırebılınz Burada örnek olarak ' > ' ışaretı kullanılacak, C gözunden başladığımız varsayılacaktır C>DIR/P: yazar enter tuşuna basarsak dosya lıstesı sayfa sayfa gelır C > DIR/W: yazar enter tuşuna basarsak dosya adları ekranda yan yana ıkı blok halınde çıkar, bazı detaylar görunmez * ışaretının pek çok DOS komutu ıçın özel bır anlamı vardır Bu 'ışaretın bulunduğu kısım ne olursa olsun, dığer özellıklerı taşıyan dosyalar' gıbı yorumlanabılır Örneğın C>DIR *.PAS: yazar enter tuşuna basarsak sonu PAS ıle bıten (bulunduğumuz dırectory'dekı) tum dosyalar lıstelenır O D I R TURYAĞ.*: Başı Turyağ olan dosyaları lısteler C DIR TUR*.*: llk uç harfı TUR olan dosyaları lısteler /P, /W, * gıbı opsıyonlar bır arada da kullanılabılır 2) C>CLS: Ekranı temrzler 3) C>MD ABC: C gczunde ABC adlı bır dırectory yaratılır Bılgısayar bu komutu gerçekleştırdığını gosteren bır mesaj vermez, yenıden C > şeklındekı prompt bekler Bır dırectory'nın ıçını o dırectory'ye geçmeden veya geçerek ıkı şekılde gorebılırız C>DIR C:/ABC: ABC dırectory'sı ıçındekı dosyaları lısteler ABC'den öncekı C /bu özel durumda, zaten C gözunde olduğumuz ıçın gereksızdır, yazmanın zararı yoktur C>DIR ABC: Şeklınde yazılabılır 4) C > CD ABC: ABC gözune geçmemızı sağlar Yenı durumda prompt değışır C /ABC> olur Bu yenı bolumde DIR yazıp enter tuşuna basarsak bunun yenı bır dırectory olduğunu gosteren ışaretler <DIR> vb çıkar Bundan sonrakı örneklerde böyle yenı bır dırectory'de olduğumuz varsayılmıştır ilk denemeler yenı bır dırectory'de yapılırsa hata olduğunda başka dosyaların etkılenmesı önlenmış olur Çeşıtlı programlama dılleri ve paket programlarla yenı dosyalar yaratılır Denemelerımiz ıçın hıçbır programlama dılı kullanmadan basıt dosyalar yazalım Bu ış içın DOS'un dosya yaratma komutu COPY CON kullanılır Copy con "ekrana yazılanı dosya şeklınde sakla" demektır 5) C:/ABC> COPY CON DOSYAI yazıp enter tuşuna basarsak ımlec bır alt satırda bekler "Hello Word" yazıp enter tuşuna basarak dosyamıza bır cumle yazalım Sonra ışın bıttığını belırtmek üzere CTRL ve Z tuşlarına aynı anda basalım Ekranda >Z çıkar Ardından enter tuşuna basarak "1 flle(s) copled" şeklınde bır mesaj alırız DIR kullanarak bu dosyanın yaratılmış olduğunu görebılırız Dosya adlarına bır nokta koyup, noktadan sonra bır soyad da ekleyebılırız örneğın COPY CON DOSYA 1 yerıne COPY CON DOSYA ABB vb bır şey yazabılırız Bu durumda DOSYA ABC ve DOSYA BCD gıbı ısımler farklı dosyaları temsıl eder Dosya adları (fılename) en fazla 8, soyadları (extensıon) en fazla 3 karakter olmalıdır (Oflvamı Haftaya) •YAPAY ZEKÂ NASA 'akılh bilgisayarlara yöneldi' G elecek 5 yılda NASA'yı bekleyen en önemlı sorun, anahtar durumdakı tecrubelı elemanların yetışmış uçuş kontrolörlerının, tecrubelı muhendıslerın ve ust yönetıcılerın yaklaşan emeklılığıdır Istatıstıkler hayret verıcı bır durumu göstermekte, kuruluşun en tecrubelı 2500 ust ve orta kademe yonetıcısının %45'ı emeklillk yaşındadır 2 yıl ıçınde bu oranın %70'e ulaşması beklenıyor Dean VVıtter'ın aerospace (atmosfer ve onun dışındakı boşluk) analıstı VVıllıam Deatherage'e göre son 10 yıldakı butçe kısıtlamaları, NASA'dakı pek çok kışının özel sektorde daha cazıp ışler aramasına yol açarak NASA'ya zarar verdı Emeklı NASA yonetıcısı James C Fletcher'e gore en lyı çözum, bazı uçuş kontrolör ve muhendıslerının yerıne, çok buyük datalarla iş gorebllen, potansıyel krızlerle mucadele edebılen, sorun çıkarsa mudahale edebılen akıllı bllglsayarları geçırmektır Houston Uzay Merkezı'nın amaçlarından bırı, uçuş kontrolörlerının sayısını 15'ten5eındırmektır Bunusağlamakıçın makıneler Apollo devrı uçuş kontrolörlerının gerçek tecrube ve bılgılerıyle programlandı Bu ınsanlarla söyleşıler yapıldı ve becerllerl makınelerın bılgı tabanlarına depo edıldı Yıne de yenı sistemlerın öğrenımı kolay değıl Uzman sıstemlen özumlemeye çalışan yenı mühendıslerın öğrenme suresı 6 aydır Bır uçuş korrtro lörü içın uçuştakı bır mekıkten gonderılen nümerik datanın yorumunda ustalaşmak, 2 yılı almaktadır Johnson Uzay Merkezı'nde bılgısayarlar, uzay mekığının tırlatılması ve ızlenmesınde hayatı bır rol oynarlar Bılgısayarlar, ayrıca uzay mekığının dış yakıt tankına sıvı oksıjen pompalanmasını ızlemekte ve gerıye sayma sırasında mekıktekı hayat verıcı sistemlerın herhangı bırınde arıza olması gıbı surprızlere karşı, kontrolde bulunmakta Kennedy Uzay Merkezı yapay zekâ yönetlclsl Tom Davls "Akılh makineler, insanın düşıinme süresl gibl bır yapıya sahlpler. 2001 filmlndeki bılgısayar HAL'e yaklaşıyoruz, ama hâlâ çok uzakta " dıyor Johnson Uzay Merkezı'nın eskı Muduru Chrıst Craft, yapay zekânın tum dertlerın çaresı olarak gorulmesıne karşı uyarıda bulunuyor ve "Bllgisayarlar ancak kendllerlni programlayan Insanlar kadar lyldlr" diyor 11