Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N K I S A H A B E R L E R Orman mantarlarında ilginç maddeler bulundu Alman bilim adamları, mantarlarda, kolesterini bloke edici, virüsleri öldürücü maddefer keşfetti. onn Üniversitesi Organik Kimya Profesörü VVolfgang Steglich ve çalışma arkadaşları orman mantariarından, ne doğada ne de laboratuvar deneylerinde tanıdıkları bazı maddeler tecrit ettiler. Yaptıkları araştırmalar belli bir yönde gelişiyor: "Bu bileşirrUerle bazı deneyler gerçekleştirip bunların ilaç olarak uygun olup olmadıklarını araştırmak istiyoruz" diyorlar. Kaıserslautern Üniversitesi'nden Prof. Timm Anke ve araştırma ekibi de aynı konu üzerinde araştırmalarını sürdürüyor. "iki yıldan bu yana süren proje çalışmaları bize daha araştırılacak pek çok şeyin olduğunu gösterdi" diyor Steglich. "Birçok bilinmeyen bileşim ortaya çıktı. Bunların tahlili sonucu, tıbbi açıdan yararlanabileceğimiz bazı etkileri bulmayı umuyoruz." Strobilurine ve Oudemansine gibi son derece komplike maddeler, örneğin soluk alma enzimlerini engelliyorlar. "Bunlarla özellikle gurur duyuyoruz" diye açıklıyor kimyacı Steglich. Bu maddelerin olumlu etkileri de kanıtlandı. "Mehltau" gibi mantar hastalıklanna karşı mücadelede .önemli bir yer tutuyorlar. İki araştırma ekibi, şimdi belli etkilere sahip maddeleri araştmyorlar. Virüsleri öldüren ya da kanser hücrelerln gellşlmlnl engelleyen maddeler bulmayı umuyorlar. Mantarların bugüne dek bilinmeyen bazı maddeleri içerdikleri sanılıyor. Bu maddelerin, hem bitkilerin toprak altında kalan Mycel diye adlandırılan bölümünde hem de üst kısmında olduğu tahmin ediliyor. İki araştırma ekibinin ilk incelemelerinden başarıh sonuçlar elde edildi: "Büyük bir olasıhkla kolesterinbloaentezini en leşmeyeceğini, tehlikeli yan etkilerin ortaya çıkıp çıkmayacağını gösterecek. Kan yaprakçıklann pıhtılaşmasını engelleyen ya da vücuttakı ıltihaplanma reaksiyonunu etkileyen maddelerle yapılan deneylerden olumlu sonuçlar elde edildi. B gelleyen ve günün birlnde yağ metabollzması arızalarının tedavlslnde kullanılabllecek bazı blleşlmler kesfettlk" diyor Anke. Ancak bu maddenin etkisi, şimdilik yalnızca hücre kültürterlnde kanıtlandı. Hayvanlar üzerinde yapılacak deneyler beklenen umutların gerçekleşip gerçek Ancak araştırmacıların halen hesaba katmadığı bazı olumsuz reaksiyonlar da ortaya çıkıyor: Bir orman mantarından tecrit edilen ve Coprin adını verilen bir madde, örneğin kandaki alkolün yok olmasını engelliyor. Böyle olunca da, kişi alkol ile birlikte Coprin aldığında, bütün yüzü kıpkırmızı kesiliyor, yalnızca kulakları ve burnunun ucu bembeyaz kalıyor. (sn.) (OwensCornlng Fiberglas Corp.'ın geüştlrdlğl bu yeni kesitli elyaf, genişlemlş bir yüzeye ve dayantklılığa sahip.) Yeni şekilli cam elyaf ^ am elyaf kesitlerinin artık mutlaka dairesel olmaları gerekmiyor. Toledo'daki OwensCorning Fiberglas Corp.'daki araştırmacılar tarafından yeni geliştırılen bir lif formasyon sistemiyle, dairesel kesitli olmayan, iki ya da üç loblu kesit özelliği gösteren lifler elde ediliyor. Bu özellik, elyafın sertliğini ve gerilme dırencini belirgin oranda arttırıyor. Bu değışik şekilli elyaf, genişlemiş yüzeyi nedeniyle filtrasyon araçlarında ve plastiklerin dirençlerinin arttırılmasında bileşik olarak kullanılabilecek. (k.ç.) itkilerin sağhklarını güçlendirmek, biyolojik bitki korumasının önemli hedeflerinden bıri. Burada söz konusu olan, bitkileri yalnızca belli bakteri ya da haşerattan korumak değil, aynı zamanda çeşitli stres faktörlerine karşı direnç yeteneklerini de arttırmak. Hannover'deki Bitki Hastalıkları ve Bitki Koruması Enstitüsü'nde, bitkilerin kalıtımlarında genteknik değişiklikler yapılmaksızın, direnç yeteneklerini güçlendirmek için çeşitli mekanizmaların aktifleştlrilmesi üzerinde çalışılıyor. Pekçok bitki, dış faktörier tarafından geliştirilebilen bir direnç potansiyeline sahip. örneğin uzun süredir bazı ziraat bitkilerini, Asya kökenli "Knöterich" ya da ısırga Bitki sağlığı için bakteri ve mantar B notu esansı ile tedavi ederek çeşitli mikroplara karşı korumanın mümkün olduğu biliniyor. Hannover'deki F.Schönbeck'in çalışma grubu, "Bacillus Subtilis" bakterisini bir sıvıda çoğaltarak, bunu tahıl bitkilerinin mantar enfeksiyonlarına karşı direncini arttırmak için kullanıyor. Bu mikrobun metabolizma ürünleri mantarları doğrudan öldürmüyor, ancak mantarları etkisiz hale getiriyor ve bitkiler büyüyor. Böylesine bir tedavi yalnızca tahıl ürününü arttırmakla kalmıyor, tahıl bitkileri bu tedavi sonucu geçici kuraklık ya da toprağın yüksek asit içeriği gibi başka stres' faktörlerine karşı da daha büyük bir hoşgörü gösterebiliyor.Organizmaların eşit oranda yararlandığı, bu yaygın olarak uy gulanan semboz şeklinde mantarlar, bitkilerin köklerinde, besin alış verişi için dallanıp budaklanan organlar (Arbuskel) ya da depo organları (Vesikel) meydana getiriyorlar. Böylece hem bitkilerin, topraktan fosfat gibi önemli besin maddelerini özümlemeleri kolaylaşıyor hem de bitkilerin köklerinde parazit olusturan mantar, solucan ve diğer stres faktörlerine karşı direnç yetenekleri yükseltiliyor. Kaliforniya'da toprağın sterilize edilerek yeniden işlenmeye hazır hale getirildikten sonra toprak mantarları ile aşılanmaları rutin haline getirildi. israll'de bu yöntem, toprağın yıllardır gübrelenmesi sonucu fosfat iceriğinin çok yükselmesine karşı uygulanıyor. (an.) I I emog/obin {kandaki boya maddesı ve oksijeni taşıyan molekül) bozukluklarıdır. Dünyanın tropik ve subtropik bölgelerinde milyonlarca insan bu hastalığa ilişkin genleri taşıyor. Bu, evrimsel olarak, ancak hastalık genlerini taşıyanların biyolojik bir üstünlük sonucunda doğal seçimleriyle olası gözüküyor. Nitekim, yıllar Önce, hastalık genlerini taşıyanların normal bireylere göre tehlikeli tropik sıtmaya karşı dirençlerinin daha fazla olduğuna ilişkin kanılar, yeni bilimsel araştırmalarca desteklendi. Aynı durum, kırmızı kan hücrelerinde glikoz6fosfat dehidrogenaz eksikliği olarak bilinen thalassema'ya göre daha zararsız olan bir hastalık için de geçerli. (l.m.) Doğuştan kan hastalıkları sıtmadan koruyor mu? u