Katalog

UZAY BİLİM YAYIN Uzay teleskopu yolcu Yıldızları gözlemede yenl bir devir başlıyor. ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu yetkılılerı uzun süredır bekleyen uzay teleskobunun atılış tarıhını belırledı 26 Mart 1990 Teleskop Atlantıs uzay mekığıne yerleştırıleceğı Kennedy Uzay Merkezı'ne göturuldu Dunya atmosferı dışına teleskop yerleştırme ruyası, 1925'e, Alman muhendısı Hermann Oberth'e kadar gıder Yörungeye yerleştırılen ılk uydunun atılmasından önce bıle (Sputnık1957), astronomlar uzay teleskobunu destekleyen buyuk lobıler oluşturmaya başlamıştı Dunya'nın bulanık atmosferınden etkılenmeyecek bır uzay teleskobu, kendısınden daha buyuk olsa bıle, bır yer teleskobundan kat kat daha lyı goruntuler verecektır Ayrıca, yer teleskoplarının karşılaştığı atmosfer sorunlarından, yağmur, bulut, sıs, havanın aydınlanmasından etkılenmeden gözlemlerını surdurecek Bu ılk uzay teleskobuna, evrenbılıme olan büyuk katkılarından dolayı buyuk astronom Edwln Hubble'ın anısına, Hubble Uzay Teleskobu (HUT) adı verıldı HUT, 4x11 m boyutlarında olup, olçuler butunuyle onu yörungeye taşıyacak olan Atlantis uzay mekığımn kargo bölumunun buyukluğu ıle sınırlı kaldı Teleskop, Cassegraın tıpınde ve 2,4 çap, 24 m odak uzaklığına sahıp Bılım adamları, HUT ıle 28 kadıre kadar olan yıldızları ve gök cısımlerını görebılecekler 31 kadıre kadar olanlarının da fotoğraflarını çekebılecekler (28 kadır, gözun en lyı havada seçebıleceğı en sönuk yıldızdan 800 mılyon kez daha sonuk, 31 kadır ıse gözle gorebılme sınırının 10 mılyar katı anlamına gelıyor Bu olay, dunyanın en lyi gözlemevlnln performansının 10 katı fazlası oluyor Doğal olarak da gorulecek gök cısmı sayısı da bınlerce katına çıkacaktır HUT'nun görüş açısı yarım derece kadar, ama 12 mılısanıye hassaslıkla bır nokta uzerıne kılıtlenebılır Odaklanacak cısımler beş ayrı ölçme aletiyle ıncelenecek Geniş alan kamerası, sönük clsim kamerası, yuksek çözumlü tayfölçer, sonuk cisim tayfölçerl ve yuksek hız fotometresı. Bu aletler, bınlerce değışık modda çalışabılıyorlar Toplam 11 ton gelen HUT, 1,5 mılyar dolara mal oldu Yörungeye oturtulacak bır uzay teleskobunun getıreceğı guçlukler, getıreceğı yararlar kadar fazla Bırıncısı, göruş alanının yarısı sureklı olarak Dunya tarafından kapatılacak Dunyanın parlaklığı da ayrıca bır 20°'lık alanı gözetlenemez hale getırmış olacak Guneş de bır 50°lık alanı gözetlenemez hale getırmış olacak Bunlara ek olarak parlaklıkları HUT'un ıçındekı hassas aletlere zarar vereceğı ıçın Guneş ve Ay'a çevrılmesı de yasak HUT, Dunya'nın gölgesınde kaldığı zamanlarda daha rahat çalışacak Teleskobun Dunya çevresinde 95 dk. gıbı kısa bır surede donecek olması, gozlemın sureklılığını ve verımlılığını azaltmadan ayarlama yapmayı olanaksız hale getırıyor Ayrıca teleskobun sabıt hızda donuş yeteneğı ve kuçuk göruş açısı, ışı daha da zorlaştırıyor Dığer önemlı bır sınırlama da teleskobun guneş enerjısıyle beslenen pıllerının aynı anda en fazla 2 aletın çalışmasına yetecek kadar bır kapasıteye sahıp olması HUT'un her turlu çalışması MarylandBaltımor'dakı Uzay Teleskobu Bılım Enstıtusu'nce denetlenmekte Dunyanın her tarafından gonderılen gözlem projelerı burada toplanıyor ve değerlendırıltyor Önerıde bulunan kışı, projesının açıklamasını yapıp, beş gözlem aletınden hangılerını hangı modda ve ne kadar sureyle kullanacağını ve ayrıca proıesının neden bır yeryüzu teleskobuyla yapılamayacağını açıklıyor Uzay Teleskobu Bılım Enstıtusu'nce atanan komısyonlar, bu projeler ıçınden HUT'a en uygun olanlarını seçıyorlar Seçılen projeler, bılgısayarlarca teleskobun en verımlı kullanılabıleceğı zaman ve koşullar değerlendırılerek programa yerleştırılıyor Bu programlar HUT'un yapacağı en küçuk manevralara kadar tum ayrıntıları ıçermekte HUT'un, Atlantls'ın 15 m 'lık mekanlk koluyta yörungeye oturtulmasından sonra, uzmanlar teleskobun parçalarını bır bır devreye sokacaklar Ama ılk gunlerde tek konu HUT'un bır uzay aracı olarak teknık açıdan yeterlı olup olmadığı olacak Arkasından kapak açılacak ve HUT ılk ışığını görecek, ne var kı bu an, yeterınce dramatık olmayacak, çunku aletlerın tam olarak çalışması ıçın ıçlerındekı hava ve nemın tamamen uzaya kaçması gereklı Aletlerın hassaslığından ve kullanılabılırlığınden emın olunduktan sonra başlayacak gözlem suresının ılk uç ayı, NASA tarafından aletlerın ayarlanması ıçın ayrılmış durumda Bu surede teleskop, bılım adamlarınca en çok tanınan gök cısımlerıne çevrılecek ve alınan verıler yeryuzundekı en buyuk teleskopların son verılerıyle karşılaştırılacak Böylece ölçme aletlerının çeşıtlı parlaklık ve dalga boylarında ne kadar hassas ve tepkılı olduğu belırlenecek n Astronominin en güçlü silâhı HUT'la gözlem açık HUT'a engeller 3 Relch'daUniversite/Alan D Beyerchen/Çev HalukTosun /Alan Yayıncılık/240s Nazı Almanyası'nda bılım adamlarının rejım karşısında takındıkları tutumu sosyolojık, psıkolojık kökenlerı ve polıtık sonuçlarıyla en ınce ayrıntılarına kadar ınceleyen bır araştırmaolan Nazı Döneminde Bılım kıtabı, her bırı kendı dısıplınlerınde olan bılım adamlarının polıtık otorıtenın dısıplını karşısında vermek zorunda kaldıklan ödunlerı yadaaçıkcatutmalarını anlatan değerlı bır belge nıtelığınde Kıtabın ılk bölumu 3 Reıch'dabılım adamlarının ıçınde bulunduğu ortamı, Alman fızıkçılerın saygıdeğer kıdemlısı Max Planck'ın kahramanı olduğu bır olayı unlu fızıkçı P.P. Ewald'dan aktararak anlatıyor '' Sanırım, Stuttgart'ta, Kaıser VVİIhelm Metal Enstıtusu'nun açıışındaydı Planck, Kaıser VVılhelm Gesellschaft'ın başkanı olarak açılışa gelmıştı Bır konuşma yapması gerekıyordu 1934vılııçındeydı HepımızPlanck'abakıyor.açılıştaneyapacağınıgörmekıstıyorduk Çunkuosıralardabu tür açılışlara 'Heıl Hıtler' ıle başlamak resmı bır tutum halıne gelmıştı Planck kursudeayaktaduruyordu Elını yarım yukarı kaldırdı ve sonra ındırdı Bunu ikıncl bır kez dahayaptı Sonra, nıhayet, eli tamamen kalktı ve 'Heıl Hıtler' dedıği duyuldu Gerıyebaktığımda, bunun, yapılabılecektekşeyolduğunu goruyorum Kıtabın yazarı Planck'ın bu davranışının ılerıdeyaşanacakların yanında önemsız, kuçuk bır olay gıbı görunebıleceğını, ancak önemlı bır dönum noktası olduğunu söyluyor " Uçüncü Reıch'dakı fızıkçılerın, özellıkle de yetkı ya da sorumluluk gerektıren makamlarda bulunanların, kendı bılımseldısıplınlerını polıtık sömuru aracı olmaktanuzaktutma çabalannda, vermek zorunda kaldıklan yuzlerce karardanyalnızcabırıydıbu Anatartışmakonusu.mumkunolan en genış meslekı özerklığı sağlamak uğruna, rejımle ne ölçude uzlaşılması gerektığıydı Bunun yanında apaçık Nazı rejimının ateşll taraftarlığını ustlenen unlu bılım adamları da vardı, Nazı Almanyası'nın ürunu olan "an fızığın" öndegelen ısımlerındenPhllippLenard antlsemltizm ve görecellk kuramı düşmanlığıyla, meslektaşı Elnstein'a saldırıyordu "Görecelık kuramı bır Yahudı sahtekârlığıydı O sıradakı ırk bılgısının bıraz daha fazlasıyla bunun böyle olduğu daha baştan anlaşılabılirdı, çunku onun yaratıcısı olan Eınsteın Yahudıydı Benımhayalkırıklığımdahadabuyuktu,çunku çok sayıda fızıkçı şöyle ya da böyle Yahudılerın hesaplamalarındakı göz boyamalarınatakılıp kalıyorlardı " Lenard ve yandaşlarının an fızık yaratma çabaları başarısızlıkla sonuçlandı Asıl önemlısı Nazı rejımı altında Alman fızık topluluğunun uğradığı bılımsel kayıplardı, çok sayıda fızıkçı Almanya'yı terk ettı Almanya'da kalanlar ıse "patlamadan, sesslz olmayı oğren" özdeyışıne uyarak pragmatik davranışlarla muhalefet etmeyı denedıler. (I M ) Nazi Döneminde Bilim KURS * • • • DERSANE • • • • EGITIM * • • • KURS * * • • DERSANE* • • • EĞİTİM • • • • , CbsD I ENGLISH LANGIMGE CENTRE İNGİLİZCE DİL KURSU EVET LISKUR Lisan öğrenmek gerek EN KOLAY TEK DILLE YASANIR Ml? İNGİÜZCEyi Ya AMERİKA'da YalNGİLTEREde YadalSTANBUL BESTdeÖĞREMN AmaBen ENIYI Ayda 30.000 TL.'ye Nasıl ögrenebilirim diyorsanız, arayın İSL: 140 73 87152 35 58 izmit:110140 Fdtme: 90 » S SÜRÜCÜ KURSU EHLİYETinizi LİSKUR'dan alın Aracınızı GÜVENLE kullanın MaltepeKadıköy: 352 24 21 336 02 79 3360206 * Yetlşklnlere haftada 12 * Çalışanlara. öğrencllere okjam veya hafta sonu kurslan + Ev hanmbnna özel gruplar Inclrl C d N o M Baknköy saat gunduz kuıslan I NG1 L I I C E 6 11 KJslllc «nrflar Uzman Ogrefmenler IŞILDAR SADECE İNGILİZCE ÖĞRETİR ©Haftada 2530 dersllk yogun kurs OKıtaplar+Kırtasıye •Aile yanında yarım panslyon konaklama INGILTEREDE İNGİLİZCE Haftada Sadece 129 Pound LISKUR DERSANESİ Hafta ıçı 20 Kışılık sınıflarda ÖYS KAYITLAR DEVAM EDİYOR Kadıköy. 336 02 06336 02 79 (Hafta Sonu Kayıtlanmız Dolmuştuı) FlLOLOJl'ye Hazırlık Ayrıca 58313595426314 14