Katalog

DO 6 A Havvaii'nin seyirlik volkanları Dünyanın en aktif volkanının bulunduğu adada 'yanardağ turizmi" yapılıyor... Hawaiı adalarında yanardağ patlamalannın ilk etabı. Toprakta yarıklar açılır ve mağma yüzeye ulaştıkça kırmızılaşır Birleşen pmarlar, ateş duvarı yaparak yanardağları meydana getlrir: 1000 ile 1200 C°üe fışkıran lavlar sel gıbi taşarlar. Sonra yanardağ ağzının çevresınde kül bir kabuk oluşur. T arihın en başından berı yanardağlar, insanlığın hayal gücünü etkiledi. Bazen uzaktan korkutarak, bazen de korkunç enerjıleriyle ınsanları gerçekten yok ederek. Ama Havvaii volkanları daha farklı. Havvaıilerin "Büyük Ada"sı, İzlanda'dan sonra dünyanın ikinci büyük adasıdır. Yanaıdağı ıse dünyanın en büyuğüdür. Ayrıca adanın kendisi, derın deniz yatağından başlayarak Everest'ı 600 m. geçip, 9.445 metreye ulaşan harıkulade manzaralı tepeleri ile dünyanın en yüksek dağlarını oluşturur. Mauna Loa, patlamaları sayesinde hâlâ daha büyümektedir. Havvaii volkanlarının biçimleri, onları diğerlerınden farklı kılar. Volkan kelimesini duyduğumuzda genellikle aklımıza gelen öldürücü, her an patlamaya hazır bir kabuk değildır onun yuzeyi Yüzyılımız içinde Havvaii'nin volkanık etkinliği nedeniyle tek bir kışi ölmüştür Kllauea, Büyük Ada'nın güneydoğu köşesidır Dünyanın en büyuk yanardağı olan Mauna Loa'ya komşudur ve dünyanın en aktif volkanıdır. Kilauea'nın tepesınde bir kaldera vardır. 6580 km derınliklerden yukarı doğru yükselen, bazen aylarca hatta yıllarca kalabılen parlak lav ırmakları için doğal bir saha oluşturur bu kaldera: Aşağı yukarı 8 km. genişliğinde, 3 km. eninde ve 120 m. derinlığınde, küvet şeklınde bir çukur Bir patlamanın yaklaşmakta olduğu an larda mağma, çatlayan kayaların kaosu içinde yükselirken, sismograflar bu titremeleri kaydedebiliyorlar. Magma, basınçla dışarıya doğru çıkıntı yaparken, bölge üzerinde yaptığı açı değişikliklerıni bile ölçmek mümkun oluyor. Gazlar aşağıdaki erimiş lavların turuncu kırmızı parlaklıkta renklerini de yansıtarak püskürür. Büyük çatırtılarla derin yarıklar açılır ve lavlar dünyaya doğru çağlayarak, gürleyerek pmarlar halinde fışkırır, akar. Kılavea'yı bir patlama esnasında izlemekte bir tehlike yok. İzleyenlerin korkup kaçmak yerine, "sahneye doğru" eğildiği tek yer, belkı de Havvaiı'dır. Geçen yüzyıl içinde Kilauea yanardağı, en azından her iki veya üç senede bir patlamıştır. Böylece dünyanın 500600 volkanının en aktivı niteliğini kazanmıştır. Hiçbir zaman aşk istemez. Sadece saygı ister. Havvaii'lıler hâlâ şöyle derler: "Burda yavaşça adım atmalısınız, çünkü kutsal topraklar üzerindesiniz." Bu efsaneye göre, Pele Havvaii adalarına, çok yıllar önce denizlerin tanrısı Na Maka O Kahâi adlı yaşlı, zalim bir kızkardeşten kaçarken gelmiş. Zalim kardeş, Pele'yi adadan adaya, kraterden kratere, O ahu'dan Molakai'ye.Molokani ve Aaui'ye, sonunda Büyük Ada'ya gelip derinlere girene kadar kovalamış. Ve sonunda Pele burda, Mauna Kea, Mauna Loa ve Kilauea kraterlerine sığınmış. En azından bir süre için. Ama Havvaiı'yi çok sevdiği için, buradan asla ayrılmamış. Yanardağların etkinlığine bakılacak olursa, ayrılmaya da pek niyeti yok!.. Pele efsanesi Havvaii'lıler ıçın volkanları, yalnızca bir yaşam tarzıdır Lav fışkırıp kuruduktan sonra ardında, adanın şeker kamışı ve ananas sanayıınin kaynagını oluşturan, verimli toprağı bırakır. Havvaii'lilerin şöyle bir deyışleri vardır "Tanrı şeytanın nazık katkısıyla deney yapmaktadır." Havvaiı'de bir de Pele efsanesi vardır: Pele, toprak ana Haumea ve gök babe VVakea'nın kızlarıdır. Ateşin tanrısı, dağların yaratıcısı, kayaların karıştırıcısı, ormanların yiyicısi ve adanın ateşleyicisidir. Astalt yolu yakarak ağaçları sola doğru yatıran lav akınlısı ile ateş fırtınası 16