Katalog

TO P L A N T I TEKN I K Glasnost ile felsefe Ankara'da felsefe toplantısına ilgi büyük oldu. Yaman Örs U lublararası Felsefe Kurumları Fedeıasyonu nun gelecektekı et kınlıklerı saptama ve 1989 yılı yonetım kutulu toplantıları 27 ve 30 agustos gunleıı Ankara'da yapıldı Bu kusku suz bır rastlantı değıldı gecen yıl agus tos ayıncla lnqıltere nın Brıghton kentınde yapılan 18 Dunya Felsefe Kongresı sırasında Tuıkıye Felsefe Kurumu Baskanı Prof Dr lonna Kuçuradı. beş yıl ıçın federasyonun genel baskanlığına seçılmış tı Ayrıca ıcınde bulundugumuz yıl Turkı ye Felsefe Kurumu nun kurulusunun 15 yılı oluyordu Sayın Kuçuradı Federasyon Yonetım Kurulu nun ıkı toplantısı arasında ıkı gun surecek .ikademık bıı toplantı da duzen lemıştı 26 29 agustos tarıhlerınde yapılan bu loplantıdakı konusmacılar yonetım ku rulu uyelerı ıle Turkıyeden katılan ıkı fel sefec den olusuyordu Akadenıık toplantının konu baslığı "Bı!gı Kuramı ıdı Sunulan ve tartısılan ko nular arasında bılımsel bılgıye oranla az değınıldı (Fılozoflar arasında bunun dısın da bır bılqıdpn' soz edılemeyecegını du şunenler vaıdır) Belkı doğrudan bılgı ku ramının kapsamı ıcınde oldugunu soyle yemeyprpgımız sunuşlar da vardı Boyle ce bılgı kavramının genıs bır acıdan ele alındıgı toplantıda bllgmin inanma ıle olan ılıskısı bılgıde kabul, kuşkuculuk yonunden bılgı gıbı konular ışlendı bılgı ıle nesnesı, bılgının değişlk turlerı, bılgı ve tutarlılık ele alındı Felsetenın tum dallarında gozlenegelmış dolayısıyla neredeyse ıkı felsefecının tartısmasından kongrelere dek her tur fel sefı bır draya gelışte ortaya cıkmasını bekleyebılecegımız yaklaşım ve goruş ayrılıkları bu toplantıdakı lartısmalar sırasında da ortaya cıkacaktı zaman zaman da buyuk olculerdp Gercekte bu ıdan daha do gal bır dururn da olamazdı cunku felsefe okulları ıcın duşunulebılecek ılk temel ay rım gotusun ısığında bılgının kaynağ uze rınedır pn keskın bıçımde soruidugunda bu kaynak ınsan usu mudur yoksa en ge nıs anlamdd dunya mO Felsefede glasnost Felsefe Federasyonu nun yonetım kuru lu uyelenndrn Prof J Zeleny, Analıtık ve Dıy ılektık Duşunme uzerıne olan konuş mdsının gıı ijinde bu ıkısı arusında gıttık CP dahe cok uzerınde durulmay<a başl ı nan bagl ıntıyı ıslerken glasnostun gelış nesmprJc ı ıtkıdd bulunar dgırıı duşundu ğunu soyljy rdu Glasnost kavramı fel sefenın burarla uzerınde durabılecegımız anlam vı onemının acıklıga kavusturu labılmeji ıcın bır cıkıs noktası olabılır 1920 k ıde ortaya cıkan Vıyana Çevresı nın varhgmı çok oz olarak su soruya borclu oldurju soylenebılır Bılımın ozellıkle yakın yu/yıllardakı bavirıları karsısın da felseff nın durumu ya da konumu ne ol malıdır'? Daha once yuzyıllar boyunca bırlıkte yurumus dunyayı anlamak acık lamak (ve degıstırmek) amacını paylamış olan bu ıkı etkınlıkten bırı pek beklenme dık bır basan cızgısı ızlerken otekının ıs levı artık ne olabılırdı 9 Felsefenın ne olduğu amacı ya da amaçları yontemı ya da yontemlerı uzerınde ılk dusunenler kuşkusuz Vıyana çev resınde bır araya gelmıs olan fılozoflarla felsefeye ılgı duyan bılım adamları değıldı sorun belkı alanın ılk ortaya çıkışından berı tartısılıyordu Ancak cevredekıler bu konuda çalışmalarını etkıleyen ama onla 1a katılmayan L VVıttgensteın ı bır yana bırakırsak felsefenın yontem bılgısı ıle ılgılı soruları ılk kez çok buyuk bır acık secıklık beklentısı ıcınde dıyelım kı buyuk bır ıçtenlıkle soruyorlardı Onların ve son radan baskalarının verdiKİerı vermeye ca lıstıklaiı yanıtlar bır yana bence bu eylem felsefenın evrımı ıcınde bır glasnost ya da glabnobt atn ın ıuı Cevrecılerın bu konudakı goıuslennı bunların sonucunda felsefedp ırledıklerı yolun 'ya da yolların) ne olcude kcira'sında olurlarsa olsunlar ge nelde fılozofların onldrın felsefeye ozellıkle bılım felsefesıne bulundukları katkıları ge tırdıklerı yenılıklerı bu alanda açtıkları yolu kımse kolay kolay yadsıyamaz sanırım FeUefenm olmadığ' yp'de bılımsel kus> kuculuk olupbıtenler elestırel değerlen dııme her turlu duşu.icede yenı o'anı ya kalama uretme soz konusu olabılır mO Ozgur bi' sanat ortumı bulunabılır mu Acık sıyasal ortarr soz konusu mudur' Ote yandan bır anlamda felsefenın var olduğu soylenebılecek bır ortamda otekı lerden yıne bır olcude soz edebılıyoruz Boyle bır ortamda savları açıklıkla tartısılan felseleler yerıne tek bır felsefenın bulunabıldıgmı goruyoruz Bu felsefe dunyevı ya da dınsel olabılır ancak yal nızca onun olduğu yerde otekılere yer kal mamıstır Dolayısıyla tartısılmayan dogru lugundan kusku duyulmayan bır dogma dusunce yaşamına bılıme sanata sıya saya toplumun ve bıreylerın aegerlerıne yerıne gore amansız dıyebılecegımız bı cımde ogemendır Genellıkle "ortaçağ kafası' olarak nı telendırılen bır anlayısın getırdıgı dusun ce (ya da dubunememezlık) ortamı vardır karşımızda Cagdas anlayısa gore uygar demokra tık dusun yaşamında ılerı bır toplumda dengelı bır kuşkuculuk olup bıten ve tarıık olunan neredeyse her seye değışık acı lardan onları artı ve eksılerıyle gorebılmek ıcın bakmak plışkanlıgı onde gelmelıdır Tek basına felsefenın durumu toplumda genel olarak olup bıtenlerın bır olcutu on ların bır sonucu onları etkıledıgı olcude rfe bır nedenı olabı'mektedır NOT: Akadernık toplanlıya Turkıyeden konus nıacı olarak katılanları burada belırtmek ıstıyo rum Bunlar baska konular arasında değerler felsefesı ve bılgı kuramı uzerınde çalışan Prol Dr lonna Kuçuradı mdntıkçı fılozof Teo Grun berg ve genç bılım felsefecımız Gurol Irzık tı Batıda "birçok hastalığın tedavisi" reklamıyla satılan, Türkiye'de dil öğrenimi amacıyla pazarlanan cihaz üzerinde farklı görüşler var... Derleyen: Zeynep Gumuş eometrık resımler gözlerıi | mın onunden tıpkı bır kaleydoskopta olduğu gıbı geçıyorlar Tuhaf bır muzık bana nınnı söylerken renklı ışık halkalarını, kırmızı dörtgenlerın şekıl değıştırmelerını goruyorum Yavaşça uykunun ılk derınlıklerıne dalıyorum, kuçuk bır şekerleme Bebek karnıma ıkı mınık tekme attı, hoşnutluktan tabıı" 'Senkroenerjısor' adındakı cıhazı kullanan Fransız gazetecı Martıne Castello'nun ızlenımlerı bunlar Senkroenerjısor" adlı bu makıne Amerıka Japonya Hong Kong ve Avustralya'da ılgı odaklarından bırı Cıhaz, beyındekı hemısferlerın senkronızasyonunu uyarmak uzere tasarlanmıştı Yanıp sönen ışıkları olan basıt bır çıft gozluk ve seslerı aynı ahenkten yayan kulakhklar 1950'lerde sanıyede 10'la 20 arası bır frekansla gozlere gonderılen ışık oklarının butun beyın kabuğunun hareketını değıştırdığını gosteren Amerıkalı Gray VValter tarafından yurutulen çalısmaların sonucu olarak bu cıhaz yapıldı Yoga medıtasyon veya feedback, dıngın bır bılınç ıçın uzun bır hazırlık suresı gerektırırken, cıhazın o bılınce 10 dakıka ıcınde ulaştırdığı ıddıa edılıyor Ustelık programlar "a la kart" olarak uygulanıyor Uyarı tıpı, seçılmış olan frekans, ışaretlerın sure ve yoğunluğu, beyın tarafından kabul edılen elektrık dalgalarının ıstenıl Beyine ışık ve sesle terapi GI Beyne venlen ışık ve sesler rahatlatıyor, acıyı azaltıyor Fransız gazetecı Martıne Castello cıhazı deneyerek hıssettıklerinı anlatıyor dığı gıbı ayarlanmasını sağlıyor Psışık eylemımızın yansımaları olan bu beyın dalgaları oteden berı tanınırlar Alfa, beyın ve kassal rahatlamanın, teta derın medıtasyon ve uzak anıların, beta dıkkat ve oğrenmenın, delta da derın uykunun dalgalarını oluşturuyor Psıkoterapıstler sadece bır elektronık kontrol masası yardımıyla arada hastayla yavaş yavaş konuşarak "tedavı" edıyorlar Makınenın rahatlattığı ve bılınçaltı anıların dışa vurmasını sağladığı belırtılıyor Ankara'dakı unıversıtelerde başka uygulama alanları bulmak ıçın şımdıden 12 kadar calışma yapılmakta lllınoıs Unıversıtesı'nde sportıf sonuçların ve gerontolojı araştırmaların gelışmesı uzerıne etkılerı ıncelenıyor lowa Unıversıtesı'nde, hızlandırılmış öğrenme yontemlerı uzerıne çalışılmakta Alberta Unıversıtesı'nde ıse hafızanın ve zekânın gelıştırılmesı ve bazı fızıksel acıların azaltılması uzerınde durulmakta Türkiye'de de "dıl öğrenimi" amacıyla pazarlanmakta Bazı uzmanlara gore cıhaz gelecekte ınsanın ruh hallerı ve hatta organık rahatsızlıklarıyla da ılgılenen butun meslek adamları ıçın vazgeçılmez bır araç olacak Amerıka Bırleşık Devletlen'nde hastaları sakınleştırmek ıçın dışçı ve doktorlar da bu aletten ya rarlanmaya çalışıyor Ancak birçok cıddı tıp adamı ıse cıhazın bu "sayısız etkılerını" satış reklam sloganları olarak değerlendırıyor 72