Katalog

SORUN YANITLAYALIM DÜŞÜN BUL Bır okurumuz, "Eınsteın'ın toplam kaç teorısı vardır? Bu teorıler neden bahseder?" dıye soruyor Bu soruyu Boğazıçı Unıversıtesı Fızık Bölumu'nden Prof Dr ömür Akyüz yanıtlıyor Eınsteın'ın "teonlerının" sayısı pek parmak hesabına gelmez Artcak, onu unlu kılanlar "Genel Görelılık", bunun alfabesı nıtelığınde olan 'özel Görelılık" kuramları adlarını taşırlar Bunun dışında "Fotoelektrık Olay"ı, "Brown Hareketı"nı, "Atomların Enerjı Alışverışı"nı, "Katı Cısımlerın Isı Sığaşı"nı açıklayan kuramları en çok sözu edılenler arasındadır GENEL GÖRELİLİK Cısımlerın kutlelerı dolayısıyla sahıp olduklan çekım alanının özellıklerıni anlatır ve kutle ıle enerjı arasındakı eşdeğerlılık yuzunden ışığın da bundan nasıl etkıtendığını, dolayısıyla kutle çekımı ıle elektromanyetızma arasındakı yakın bıı ılışkı olması gerektığını gösterır ÖZEL GÖRELİLİK: Kutle ıle enerjının, uzayla zamanın, enerjıyle momentumun eşdeğer ve bırbırlerıne donuşturulebılır nıtelıkte olduğunu, aynı yerde olmayan olaylar arasındakı zaman farkının (sıfır dahıl) değışık hızlardakı kışıler tarafından farklı ölçuleceğını gosterır FOTOELEKTRİK OLAY: Işık enerjısıyle bır metalden fırlayan elektronların enerjısinın, ışığını şıddetıne değıl de dalgaboyuna nasıl bağlı olduğunu gosterır BROVVN HAREKETI. Sıvı veya gaz ıçındekı toz tanecıklerının gelışı guzel hareketlerının, sıvı ve gazın atomlu yapısından ve de bunlaıın sıcakhğının bu atomların ortalama enerjılerı olmasından ılerı geldığını gosterır ATOMLARIN ENERJİ ALIŞVERİŞİ: Atomların esas yapısı bılınmeden bıle, bunların çevrelerındekı elektromanyetık alandan enerjı alıp vermelerınde, özellıkle sırf bu alanın varlığı dolayısıyla ışıma yapmalarınırı gerektığını göstermekte olup, LASER'ın çalışma ılkesını oluşturur KATI CİSİMLERİN ISI SIĞASI: 19 yuzyılda Dulang ve Petıt'ın dıkkatını çeken oldukça genel bır davranış olan "katı cısımlerın atomık ısı sığalarının maddeden bağımsız" gıbı oluşundan daha sonraları görulen sıcaklığa bağlı sapmaların, katılar ıçındekı atomların enerjı değıştokuşlarının bellı bırımlerle (kuvantum) olduğu varsayımıyla açıklanabıleceğını gosterır n Einsteiıfın teorileri hakkında bilgi Bölumu'nden Prof. Dr. Ömur Akyüz yanıtlıyor Mehmet Katıpoğlu, ısısıcaklık farkını sorusunda hıç gözetmemış Sorusunun "doğru" ıfadesı şöyle olmalıydı " Ancak, sureklı ısıtılan bır maddenın sıcakhğının artması muhakkaktır Oysa dunyamızın sıcaklığında buyuk artışlar görulmez " BılımTeknık'ın erken sayılarından bırınde başka bır soruya cevap verırken de belırtmış olduğum gıbı, sıcaklığı olan her cısım, kesınlıkle ışıma yoluyla soğur Bunu yapamaması ıçın sıcakhğının mutlak sıfır, yanı 273 °C olması gerekır Işıma ıle enerjı kaybetme hızı, cısmın mutlak sıcakhğının 4 kuvvetıyle orantılıdır Öte yandan cısmı çevrebyen ortam da aynı şekılde ışıma yaptığından, hangısının sıcaklığı fazlaysa o soğur Dığerı ısınır (Tersı, termodınamığın 2 yasası uyarınca yasaktır') Eğer cısmın mutlak sıcaklığı ıle cevrenın mutlak sıcaklığı arasındakı fark çok buyuk değılse, soğuma hızı sıcakhk farkıyla orantılıdır Buna Nevvton'ın soğuma yasası denıhr Ancak, dunyanın yuzey sıcaklığı en az 0°C olsa (bu 273 K'lık mutlak sıcakhk demektır) dunyayı çevreleyen uzay boşluğu ıse "Buyuk Patlama" artığı olan 3 K (270 °C) sıcaklıkta olduğundan, dunya uzay boşluğuna (273)' 3' sayısıyla orantılı bır hızla enerjı kaybeder Yanı dunya ışıma ıle soğumaktadır Dunyanın ortalama yuzey sıcaklığında atmosferın çok önemlı etkılerı vardır Gerek yapısında gerekse ıçınde oluşan hareketlerde olacak değışıklıkler ortalama yeryuzu sıcaklığını önemlı olçude etkıleyebılır O Armağanlı bulmacamız Yıllık kazancı nedir? Prof Smıth sabık karısına nafaka olarak yıllık kazancının uçte bırını vermeye karar vermıştı fakat bır koşulu vardı Karısının ne kadar nafaka alacağını hesaplaması gere kıyordu Prof Smıth sabık karısına şu ıpuçlarını verdı Karısı A ve B sayılarını bulmalıydı bu sayılar bırlıkte 1 den 9'a kadar olan rakam ları bır kere ıçerıyorlardı (bırı dört hanelı bı rı beş hanelıydı) 8 sayısı A'nın ıkı katıydı A uçe bolunebılıyordu ve bu bolumden elde edılen sonuç 1 den 4 e kadar olan sayıları ıçerıyordu (1 den 4 e kadar olan sayılar bır kere kullanılıyor) Butun bu hesapların sonunda profesorun sabık karısının bulduğu A sayısı alacağı na faka mıktaHydı Prol Smıth ın yıllık kazancı ne kadardır? Bılmeceyı doğru olarak çözen 20 okurumuza "Matematik Tarihi" kıtabını armağan edıyoruz Çözümler kazananlar 715991759 ve 37191973 •Behiç Ak. Hesap numaralarını bulunuz. Solaris kitabını kazanan okurlanmız Volkan Çillngiroğlu Izmır Ersln Göğuş Gazıantep Celal Saraçoğlu Isparta Necatı Buyukdura Ankara Göksenın Yaralıoğlu Izmır Mehmet Bayram Izmır Doğan Mersin Istanbul Naım Uygun Istanbul Gokcan Erus Sakarya Yusui Bayrak Ankara ömer Gemlci Balıkesır Mehmet Ayas Kırklarelı ALİ&AYŞE önce bazı olasıkları sıralamak gerek Alı'nın cesur ve temkınlı oyunlarının dızıhşıne göre neler olabılır? ( + ) kazanmak, (). kaybetmek, ( + ) beraberhk anlamına gelıyor Yeryüzü sıcaklığı değişiyor mu? Bakırkoy Istanbul'dan Mehmet Katipoğlu'nun sorusu şöyle "Dunyanın sureklı bır Guneş enerjısı aldığı bılınmektedır özellikle ışıma ıle yeryüzu hıç soğumaz Ancak, sureklı ısıtılan bır maddenın ısısının artması muhakkaktır Oysa dunyamızın ısısında buyuk farklılıkta bır ısı artışı görulmez Acaba, ılk öneelerı, yeryuzunun sıcaklığı ıle bugün arasında bır farklılık olmuş mudur? Ve daha sonraları da bır farklılık oluşabılecek mıdir? Bu nasıl acıklanmaktadır? Bu soruyu Boğazıçı Unıversıtesı Fızık Toplam kazanma olasılığı Ise ıkı kazanç toplam ı olan 0 536625'tır 15