Katalog

BİLİMGÜNLERİ Sağlık bilimleri ve biyoetik kavramı Ankara Konukevi Çevresi ve sağlık bilimlerinde etik semineri... Yaman örs 29 nısan tarıhlerınde AnkaUnıversıtesı'nde, Turkıye ^ ^ Felsefe Kurumu ve bu unıversıtenın ışbırlığı ıle duzenlenen bir "Sağlık 6ılımlerınde Etık" semineri gerçekleştırıldı Yukseköğretımın değışık kurumlarından gelen konuşmacılar, sağlık bılımlerı olarak bılınen (ancak doğrudan temel bılımler arasında yer almayıp uygulamalı alanlar olan) tıp, dış hekımhğı, yuksek hemşırelık, eczacılık ve veterıner hekımlığı oğretım uyelerının yanında felsefe ve hukuk alanlarından gelen akademısyenlerden oluşuyordu Sağlık uğraşlarından katılanlar, kendı alanlarının tarıhı ve deontolojısı uzmanlarıydılar kapsam açısından ılk toplantıdan oldukça de ğışık boyutlarda oldu Toplantıda çeşıtlı konu başlıkları aşağıdakı bıçımde bir araya getırılebılır Kavramsal boyut. Etık ve felsefenın lumu ıçındekı yeıı değer kavramı ve değerlenmız biyoetik ka/ ramı ılgılı başka temel kavramlar ve bu ko nudakı değışık yaklaşımlar Uğraş boyutu. değışık sağlık uğraşlarının onde gelen etık ya da değer sorunları orneğın tedavı hekım lığınde, tıpbıyolojı araştırmalarında veterıner hekımlıkte vb , hukuk açısından: Etıkhukuk ılışkılert ve bunun ışığında sağlık bılımlerı eğitlm yönu: Değerler lelsefesınde ve tıbbı etıkte eğıtım sorunları bu alanların evrımı Bekleneceğı gıbı, sağlık bılımlerının deon tologlarıyla fılozoflar arasında zaman zaman çok belırgınleşen bir terımkavram gedığının, uzaklığının bulunduğu bu topantı sırasında da gozlendı Kendı aralarındakı yaklaşım ay rılıklarının dışında bu ıkı uğraşakademık alan kumesı, genelde ya değışık kavramlarla du şunup değışık terımler kullanıyor ya da ozdeş terımlerden değışık anlamlar cıkarıyor lar Aradakı bu kavramsal uzaklığın değışık eğıtım, bıçımlenme ve etkınlıklere baglı ol duğunu soyleyebılırız, eleştırı, tartışma ve et kıleşımın yıne yoğun olacağı bu tur toplantı ların yınelenmesıyle böyle bir kavram ve ıle tışım sorunu onemlı olçude çozulebılecektır dıye duşunebılırız Sağlık bılımlerının soz konusu toplantının da ıçerığını oluşturan kapsamı, bundan bir buçuk yıl kadar once kurulan bir akademık çevrenın etkınlık sınırlarıyla ortuşuyordu Ankara'da bulunan sağlık bılımlerı deontolog tarıhçılerınden, bu alanlardakı oğretım uyelerı ve yardımcılarından, tıp tarıhı uzerınde çalışan bılım tarıhçılerınden oluşan çevre ıkı ayda bir toplanarak kendı aralarından bırını ya da dışarıdan bir konuşmacının sunuşunu dınlemekte, bunu konu ıle ılgılı bir tartışma ızlemektedır Bugune dek ışlenen konular arasında tarıh alanının yontem bılgısı (metodolojısı) ağır basmış durumdadır Ancak çevrenın tarıhle ılgılı yaklaşımı, zaman ıçınde ya Bir Konu, Bir Çevre, Bir Toplantı Konular FelsefeSağhk bilimleri ilişkisi Felsefe ıle sağlık uğraşlarının kesışme alanları çeşıtlıdır, orneğın bunlardakı bılımsel araştırmaların bılım felsefesı ve bılgı kuramının ışığında ele alınması, hastalık ve sağlık kavramlarının çozumlenme ve tanımlanmaları, uygulamada ozellıkle tedavı hekımlığınde verılen kararların ırdelenmesı vb Ancak bu kesışmede son on yıllarda ılgılı uğraş çevrelerını, akademık çevrelerı, gıderek tum toplumu ılgılendırdığı görulen en önemlı gelışmenın değerler felsefesı ya da etık alanında olduğunu soyleyobılırız Yukarıda sozunu ettığım toplantının ya da semınerın kapsamını da bu gelışme belırlemıştır Sunuş konuşmasını yapan, Turkıye Felsefe Kurumu Başkanı Prof Dr İoanna Kuçuradinın belırttığı gıbı bu semıner, ulkemızde konuyla ılgılı ılk toplantı değıldı Daha once 1977'deki Istanbul Tıp Kurultayı'nın bir bolumu "1 Turk Tıbbi Deontolo|i Kongresine" ayrılmıştı ancak, orada onemlı değer sorunlarına (yapay dollenme, organ aktarımı gonullulerde ılaç araştırmaları vb ) bu alanda hukuk katkısına, ayrıca tarıhsel ge lışmeye yıne yer verılmekle bırlıkte, ılk toplantı ıkıncısınden başlıca ıkı noktada ayrılıyordu (1) felsefecılerın bulunmaması, dolayısıyla konuların etık açısından ele alınma mış olması (2) sağlık bılımlerı arasında tıp ve eczacılık alanları dışında otekılerın yer almaması Boylece sımdıkı toplantı dennlık ve zılı kaynaklarla sınırlı olmanın çok otesınde tarıh oncesı alanını (prehıstorıyayı) da çok aşarak evrımsel gelışmenın ıncelendığı paleobıyolojı, paleoantropoloji paleopatolojı gı bı tarıhseldoğal bılımlerı de kapsıyor Bir kurum bıçımsellığının bulunmamasından dolayı, Konukevi Çevresi olarak bılınen bu çevrenın kesın olarak belırtılebılecek bir uye sayısından söz açmak kolay olmayabilir. Belkı 15'ın bıraz ustundekı bir sayının oluşturduğu çekırdek bir topluluktan söz edılebılır Çevre toplantılarındakı konuların kapsamları, konuşmacıların uzmanlık alanlarının çeşıtlılığı göz önunde tutulursa, bu çevrenın kapalı bir araştırmacılar topluluğu olmadığı anlaşılacaktır Çevrenın bir başka ozellığı kendı "dınamığı" ya da ıç ılışkılerıdır Belkı ozellıkle tıp çev relerınde goruien, aşama sıralı bir ılışkıler zıncırınden, soruların neredeyse hep yukarıdan aşağıya sorulduğu bir topluluk olmaktan uzak, genclere soru yorum, eleştırı hakkının çok doğal olarak tanındığı bir ortam oluşturmaktadır bu çevre Konukevi Çevresı'nın "ad babası" olan Ankara Tıp Fakultesı Tıbbı Etık Anabılım Dalı Başkanı Prof. Or. Fuat A. Göksel, ulkemızde bu çevreden başka daha genış kapsamlı, ussallığın sınırları ıçınde kalıp bılımselfelsefı duşunce ve yaklaşımlar gehştırecek, kuramsal duzeyde nıtelıklı bir tartışma ve ıletışım ortamı yaratacak bir çevrenın daha oluşmasından yanadır, bunu, son semınerde de dıle getırmıştır Böyle bir çevre, etkıleşıme, değışmeye, gelışmeye açık bir akademık duşunsel gelenegın surdurucusu olabılır duşuncesındedır Prof Goksel Yeni bir kavram: Biyoetik Ankara Unıversıtesı ve Felsefe Kurumu nun ışbırlığı ıle gerçekleşen toplantıda, ko nulardan ve sunuculardan söz açmak ıçın kuşkusuz burada yeterlı yerımız bulunmuyor Ancak bir konuşmacının sunuşuna değınrneden edemeyeceğım çunku o, ılgılı terımı kullanmamakla bırlıkte. sağlık bılımlerının değer sorunlarını en genış kapsamıyla yansıtabılecek onların evrımı ıçınde çok yenı olduğunu soyleyebıleceğımız bir kavramın sınırları ıçınde konuştu Ankara Unıversıtesı Veterıner Fakultesı'nde Veterıner Hekımlık Deontolojısı ve Tarıhı Öö1 retım Uyesı Prof Dr Ferruh Dınçer, bu ug raşın etık sorunlarını gundeme getırırken yalnız bu alanın etkınlık sınırları ıçınde kalmayıp tum hayvan turlerıne karşı olan sorumluluğumuzun uzerınde durdu Ona gore "Nerede canlı varsa orada etik de vardı." Alanımızda yenı olduğunu soyleyebıleceğımız kavram biyoetik terımıyle anlatılmaktadır Onu ılk kez 1971'de bir kıtap başlığı ola rak goruyoruz Yapıtın alt başlığı, terımın ılk onerıldığı anlamla ılgılı bir ıpucu taşıyor gıbıdır "Geleceğe uzanan kopru." Yazar, etık alanının o zamana dek bıreyler ve bıreyle toplum arasındakulışkıler sırasında ortaya çıkan değerlerı ve bunlara dayanan ınsan davranıslarını ınceledığını ancak bunun artık ye terlı olamayacağını ınsanın tum canlılarla olan ılışkısının de bu alanın kapsamı ıçıne gırmesı gereHığını savunuyordu Etık kavramının bellı bir yonde boyle bir boyut kazanarak bıyoetıke dönuşmesı, yeryuzunde olup bıtenlere bakılırsa evrımsel bir olanak ve çevrebılımsel bir gereklılık olmuştur (R Potter Bıoethıcs. Brıdge to the future: PrentıceHall, Englevvood Clıffs N J 1971, s ıııx) Bugun Bıyoetık'ten bellıbaşlı ıkı şeyın anlaşılmakta olduğunu soyleyebılırız Bunlardan birıncısine göre biyoetik tıp etkmlığının klınık uygulama ınsan ve hayvan deney lerı, sağlık harcamaları vb değışık yonlerın de ortaya çıkan değer sorunlarının felsefı du zeyde tartısıldığı bir alan olmaktadır bu sınırları kapsayan bir bıyomedıkal etık" terımı de vaı Bız biyoetik terımının bu anlamdakı kapsamı ıçıne tum sağlık bılımlerını ılgılendıren değer sorunlarını alabılırız İkincı olarak bıyoetıkten, daha genış kapsamlı bir felsefı etkınlığı anlıyoruz kı bura en genış anlamda yaşam bılımlerı ve davranış bilimlerinde soz konusu değer sorunlarına ek olarak, doğal çevredekı ve evcılleştırılmış otekı tum canlılarla olan ılışkılenmız tartışma konusu olmaktadır Bu durumda biyoetik, genışletılmış (davranış bılımlerını de ıçıne aian) bir bıyomedıkal etık ıle yıne genış kapsamlı bir çevresel ya da çevrebılımsel ("ecolojıque") etıkten oluşmaktadır Bugun biyoetik etkınlığını surdurenler arasında fılozoflar ve sağlık uğraşlarının kışılerı dışında toplumbılımcılerın, ruhbılımcılerın, bıyotogların da bulunduğunu goruyoruz Hukukçuların bu etkınlıkte ayrı bir yerlerinın olduğunu belırtmek gerekıyor. D 151 41 55 231 26 99 KURS • • * * DERSANE • • • • EĞİTİM • • • • KURS • • • • DERSANE* • • * •EERŞAJNHEEŞ! Jdte/t "DOĞRU SEÇENEK" YABANCI DILLER KURSU ÜNİVERSİTE KOLEJ ve ANADOLU LİSESİ FEN LİSESİ ARA SINIF BÜTÜNLEME ve TAKVİYE İNGİLTEBE, AVUSTRALYA, ABD ve KANADA'da AVUSTURYA ve ALMANYA'da STOP! İNGİÜZCE FRANSA'da ANNELERBABALAR!.. ÇOCUKLAR için indirimliYAZKURSLARI Başlıyor 3UVUK SURMELI OTELI KA • Hedefımız bu yılda V» 97 başarı • Sımflar 1015 kışılık • 2 basamak (ÖYS) ıçın yenı gruplar KURSLARI a) TM, Ttirkçe ve Matematık ağırltklı gruplar b) TS, Türkçe ve Sosyal ağırlıklı gruplar c) MF, Matematık ve Fen ağırlıklı gruplar Tel: 346 49 26 346 49 27 Söğutluçeşme Kurbağalı Dere Cad 39/2 (Yeni Beledıye Sarayı Karşısı) KADIKÖY ÖYS HIZLI KURSLARI: 5 ve 12 Haziran'da başlayacaktır. •ALMANCA FRAN8IZCA İNGİLTERE'de AU PAIR'llk BUYUK DERSANE SıslıOsmanbey (Sıte Sıneması cıkısı) tel 133 03 33 • 133 05 05 BakırkoyBahcelıevleı Tel 575 17 68 575 71 ?? 1tl7 tocufr ymşmdt Lltm mtunu b y . tmk kmvlttm** Inglltıct Sfnl