Katalog

JEOLOJİ BİLİM KÜLTÜR bazı kısımlar lav blok ve parçaları veya da ha dirençlı tabakalar tarafından korunmak ta ve bunlann zamanla daha yuksekte kal masıyla perıbacaları oluşmaktadır Ruzgar lar da perıbacaldrının oluş>umundd rol oynar lar Ruzgârlar, yuzeydekı ınce ve hafıf olan volkanık elemanları savurup şıddetle tufle re çarparak tufler uzerınde yenı parçaların ayrılmasına neden olurlar Ayrıca kopar dıkları ınce ve volkanık elemanları taşıriar ve bu taşıma esnasında yenıden onlerıne ge len tuf yamaçlarına çarparlar Yarıklar ıçınden hızla gecerek lurbulent akıntı oluşturur lar Sonunda yarık ve oyuklar genışleyerek konkav çukurlar ve yuzeyler oluşur Yi'zey suları ve ruzgârların yanısıra ısı değışımlerı de tuflerın erozyonunda etkılı olmaktadır Uzaydan kaynak satışları Ülke zenginliklerini uzaydan belirleme teknikleri çok gelişti. Türkiye de uzay çağına girmek zorundadır. VehbTBeîğfl Yeraltı kentleri Eskı çağlarda ınsanlar, ışlemesı kolay yumuşak tuflerden oluşan perıbacalarını oya rak ıkıuç kallı ılkel bınalar yapmıslar ve yo vaları konut olarak kullanmıştır Özellıkle M S 7 ncı yuzyıldan ılıbaren Anadolu da egemen olan Bızans Imparatorluğu'na ya pılan Arap saldırıları ve ımparatorluğun dın uzerınde ışkenceye varan baskıları yuzun den Htrıstiyanlar bu bolgeye goç elmışler Perıbacalarını oyarak saklanmışlar, yenı bır yerlesrne bıçımı gelıştırmışler ve yeraltında da korunaklı kentler yapmışlardır Yeraltı kentleri, Kaymaklı, Derınkuyu ve Ozkonak cıvarında yer alırlar Buralarda, manastır, kilise ve evlere rastlanır Tapınakların duvarları dınsel resımlerle busludur Gunu muzde bıle konut olarak kullanılırlar ve lur fanda meyve ve sebze muhafaza etmek ıçın yenı açılmış yerler de bulunmaktadır Bır doğa harıkası olan perıbacalarının olu şumu gunumuzde de suregelmekte ancal. daha önce oluşan ba/ı perıbacaları da za manla tahrıp olmaktadır Bu bozulma ve yı kılrnalar fızıksel ve kımyasal koşulların do ğal sonucu olmakla bırlıkte ınsan faalıyetleri de perıbacalarının yıkılmalarını hızlan dırmaktadır Dunyada esı bulunmayan bu bolge, korunmaya alınmalı ve hepsı bırerdoğal anıt nıtelığınde olan perıbacalarının gelecek nesıller taralından ızlenebılmesı sağ lanmalıdır İ ngılız şaır J G Saxe'ın manzumeleştırdığı "Fil ve Yedl Kör" hıkâyesını bılmeyen yok gıbıdır Hayvanın sadece bırer yanını ınceleyen korler ayrı sonuçlara varırlar Fakat, bu kopuk bılgılerın bır araya getırılmesı ıle hıçbır şey öğrenılmez Işte, 1 Temmuz 19571 Aralık 1959 arasındakı 30 aylık dönemde yaşanan Uluslararası Jeofizik Yılı, dunya bılım adam larını oykudekı korlerın durumundan kurtarmak ıçın duşunulmuştu Başarılı da oldu Hatta, once 1 5 yıl ıçın kararlaştırılan çalışmalar, başarının buyuk olması uzerıne 30 aya çıkarılmıştı Amaç, dunya fızık olaylarını, çeşıtlı yonlerden bılımsel ıncelemeye almaktı Guneş patlamaları, depremler, buzullar, deniz akıntıları, dunyamızın aldığı ve verdlği sıcaklık, gorunmez zerrecikler, kuzey ışıkları (Fecr'ı şımalı) gıbı olaylar dunyanın her yanından aynı anda 2,5 yıl boyunca gozlenmıştı Bu arada, atmosferın tabakaları da ıncelenecektı Bunun ıçın balonlar uçaklar kullanılacaktı Fakat, Sovyetler Bırlığı bılım adamları bununla yetınmeyıp dunya çevresınde ılk uyduyu dondurerek Jeofizik Yılı gıbı mutevazı bır gırışımı bır "Çağ"a, Uzay Çağına çevırdıler Atmosfer ve tabakaları hakkındakı bılgıler de asıl bundan sonra gelıştı Hatta, sadece dunyamızın atmosfer çevresı değıl, gezegenler, yıldızlar, gezegenlerarası uzay da bılımın neşterının altına yatırıldı Bunun ılk sonucu, Astronoml'nın bır tur "deneysel blllm" halıne gelmesı oldu Jeofizik yılının başlatılışından tam 96 gun sonra, 4 Ekım 1957'de yacanan bu olay bızım eşsız Süleyman Çelebi'nın Mevlud'undekı "Gökler açıldı vu fetholdu zulem" dızesını akla getırıyordu * Evet, doğru ama nasıl önlenır bu' Işın başka bır yanı da var 2 Nısan 1982'de başlayan Arjantınlngıltere savaşında Reagan hukumetının Ingıltere ye, Sovyetler Bırlığı'nın Arjantınlılere uzay yardımı yaptıkları yazılmıştı Bu da bır sorun Ama bunun onune geçmeye de ımkân yok Yapılacak şey, çaga uyup olanakları gelıştırmek Cenap Şehabettin'ın Tıryakı Sozlerı'nde de de dığı gıbı, "Yaşam kavgasında sağlam kafa lazımdır, ınsanlar da koçlar gıbı kafa kafaya dovuşurler " Uzaydan arsa satışının önemını, ulkemızde bır ornekle somutlaştırmak ısterım Konya Ovasının altında çok zengın su kaynaklarının bulunduğunu ve bunun bır uzay devletınce havadan. saptandığını duşunelım Re&mı satın alan ulke bıze başvurup su arama ıstemınde bulunuyor Bız tabıı, hemen olumlu yanıt verıyoruz Fırma sevıncınden dort koşe oluyor Suyun varlığı garantı olduğundan arama masrafı az olacak Sadece çıkarma masrafı ıle ış yoluna gırecek Fırma, unlu ' yapışletdevret" formulune gore çalışmalara başlıyor ve tabıı buyuk kâr edıyor Bızım cahıllığımız yuzunden Boyle bır olay butun azgelışmış ulkelerın kaynakları ıçın her zaman soz konu su Demın de belırttığım gıbı, sorun 78 yıl kadar önce, Vıyana'da bır uzay toplantısında gundeme getırıldı Parlak sözler söylendı, ınsan hakları devlet hakları dıle getırıldı Ama, tabıı bır sonuç alınrrtddı alınamaz da Domdom kurşununun (resmı adı dumdum) kullanılması daha 1899'da La Haye'de yasaklanmıştı sıvı gazların, boğucu ve zehirleyicl gazların kullanılması da yıne o tarıhte yasadışı ılan edılmıştı ItalyaEtıyopya savaşında domdomun Musolını tarafından kullanıldığına tanık olduk Zehırlı gazlar son Iranlrak Savaşı'nda kullanılmadı mı' Savaş ılanı zorununa uyan devlet var mı? Balonlardan mermı ve patlayıcı atma da yıne La Haye'de, 1907'de yasaklanmıştı Ama Almanlar Londra'ya, Ingılızlerle Amerıkalılar Almanya'ya uçaklardan ateş yağdırdılar Ya Hıroşıma ve Nagazakı olayları7 Lısteyı uzatmaya gerek görmuyorum Uzaydan arsa ve kaynak satışı da. boyle uygulanamayacak bır yasak oluşturur Yapılacak şey, her ulkenın kaynaklarına kendısının sahıp çıkması. Bu da adam yetıştırmekle mumkun Daha dun denecek bır geçmışte, önce sıyahbeyaz televızyona, sonra renklı televızyona ıtırazlar yukselmış, hatta, bunun ıçın semınerler, toplantılar, tartışmalar duzenlenmıştı kursu bılgelerı tarafından Oysa, televızyon geleceğın aracı ıdı Her şeye rağmen gelmeseydı, bu konuda da yabancıların oyuncağı olacaktık Ulkemız ne yapıp yapıp uzay çağına da girmek zorundadır Kanal satın almakla bır yere gıdemeyız Eskı Istanbul'da, evlere su, mahalle çeşmelerınden sakalarla taşınırdı 16 kanal almak da o hesap Somut örnek Uzay Çağı ve sonrası NevşehırUrgup arasındakı bu volkanık ortunun erezyon ve parçalanmayla meydana gelen ılgınç goruntulerıne yore halkı guzel bır benzetmeyle "Perıbacaları ' ısmını koymuştur Göklerın açılması başka başka bıçımlerde yorumlandı Kımıne göre olay, komunızmın zaferı ıdı ve sevınılecek bır şeydı Daha buyuk bır kume ınsan, fakırlık sakızını çığnemeye başladı Yeryuzunde bu kadar sefalet varken mılyarları havaya atmanın ne anlamı vardı? Ne çıkacaktı bu savurganlıktan7 Amerıkalıların ıse akılları başlarından gıtmıştı En buyuk askerı rakıplerı bır anda ön sıraya geçmıştı Sonrasını bılıyoruz Aya gıdıldı, gezegenler ıncelendı, Aydan toprak getırıldı Bu arada uydular devrı başladı Çeşıt çe. şıt uydular Haberleşme, casusluk, gazete, gozetleme, gözlem uyduları Bunlann ıçınde gıttıkçe ılgı toplayan uydular, havadan resım çekme uyduları Konu uluslararası alana da getırıldı Uzaydan yer resımlerı, ıktısadı önem taşıyor Bunlar her ulkenın topraklarını karış karış gösterıyor Tabıı, manzara resımlerı şeklınde değıl de yerustu ve yeraltı kaynakları şeklınde, Bu resımlerı okuyup değerlendırme, uzmanlık kolu oldu Hangı renk, toprağın nesını gösterıyor7 Konuyu başka bıçımde açıklayalım Toprağında kumun, kırecın, kılın, demırın agır bastığı yerlerı anlamak ıçın uzman olmaya gerek yok Oenızaltı akıntıları, okyanus su olayları uzaydan butun netlığı ıle gorulebılıyor Hele bu akıntılar sıcaklık da taşıyorlarsa daha kolay anlaşılıyor Alaltı ışınlarâ duyarlı fotoğraf makınelerı ıle Yanmayan bır sobanın resmı sadece sobayı gosterır Ama, alaltı ışınlarâ duyarlı kamera ıle çekılen "yanan" bır soba, kendını derhal bellı eder Bunun gıbı, toprak altlarında akan sıcak su derelerı, yıne alaltı kameraları ıle hemen anlaşılır Uzay resımlerı alışsatışı bugun buyuk bır tıcaret kaynağı oldu Amerıka, Japonya, Sovyetler, Çın, Hındıstan ve Fransa gıbı uzay ulkelerı Afrıka'nın, Asya'nın azgelışmış ulkelerının toprak ustu, toprak altı, su ustu su altı resımlerını çekerek yatırım şırketlerıne satıyorlar Bunlar bu ulkelere, yatırım ıçın ıstekte bulunuyor, ama tabıi, ulkenın yeraltı kaynaklarını bılmıyorlarmış gıbı davranıyorlar Yatırım musaadesı aldıktan sonra hemen harekete geçıp kaynakları "buluyor" ve doğal zengınlıklerı ucuza kapatıyorlar Sorurî, azgelışmış ulkelerce şıkâyet konusu yapıldı Uzay ulkelerının azgelışmışlerın kaynak sırlarını başkalarına satmaya hakları olmadığı söylendı Sır satışı 13