Katalog

S A Ğ L I K H A B E R L E R İ S A Y F A S I Bağırsak kanserinde iyileşme umudu atılı sanayı ulkelerınde kanser çeşıtlerı arasında en yaygın olan sındırım sıstemmde oluşan kanser Burada söz konusu olan ozellıkle de rektrum ve kalın bağırsaklar. Yalnızca Federal Almanya'da her yıl bu kanser turu yaklaşık 24 bın kurban alıyor Kanserle ılgılı ıstatıstıklerde, bu kanser turu, bronşıt ve akcığer kanserınden sonra Ikinci sırayı alıyor Oysa bunun boyle olmaması gerek Çunku ozellıkle rektrum ve kalın bağırsak kanserlerının tedavısınde önemlı adımlar atıldı Erlangen'de duzenlenen ulaslararası bır sempozyumda da belırtıldığı gıbı bu "kolorektral kanserın" tedavi edilebilme şansı, dığer kanser turlerıne oranla çok daha yuksek Tumor erken teşhis edıldığınde, on hastadan dokuzunun kurtulma şansı var. Pratıkte ıse iyileşme oranı yuzde 50'nın bıraz ustunde Bu hastalığı onceden teşhis etmek ıçın son 20 yıl ıçınde gelıştırılen yontemlerden yeterınce yararlanılmıyor Oysa dokunun andoskopık ve hıstolojık açıdan ıncelenmesı, uy Tümör erken teşhis edildiginde kurtulma şansı yüzde 50 gulanacak tedavı sureklı gelıştırıldı ve lyıleştırıldı Bugun artık, hastalığın ılk aşamasında, karın boşluğunu açmaksızın, bağırsaklardakı tumörlerı lokal olarak andoskopık ya da cerrahı açıdan yeterlı oranda tedavı edebılme ımkânı var Ancak tumörun yok edılmesınden sonra mıkroskop altında global bır ınceleme yaparak halen bır amelıyatın gereklı olup olmadığı saptanmalıdır Bu bağlantı ıçınde, Erlangen'dekı Hamburg/Saar Unıversıtesı'nden Gernot Feıfel'ın "Endolumınal Sonografı"sı buyuk ılgı gordu Bu yontemde, ultrases aracılığıyla tumorun bır goruntusu saptanıyor Söz konusu göruntu, tumorun bağırsak duvarındakı yayılması konusunda kesın bılgı verıyor Alet, amelıyattan once, gereklı mudahalenın çeşıt ve buyukluğu konusunda da aydınlatıyor Bu yontem ozellıkle rektrum kanserı ıçın uygun Kalın bağırsak ve rektrum ve kanserlerının cerrahı tedavısı ıçın bugun bır dızı standart yöntem var Bu yontemler hastaları rısk B altına sokmadığı gıbı iyileştirme olasılıklan da büyuk. Cerrah, tumoru alırken yenı tumor oluşumunu engellemek ıçın cerrahı mudahalelerde bellı guvenlık aralıklarına uymak zorunda Bunun sonucu Erlangen Unıversıtesı'nde, kalın bağırsak kanserındekı amelıyat başarısı son on yıl ıçınde onemlı oranda arttı Mudahale sırasında ve mudahaleden hemen sonra meydana gelen olum olayları yuzde 10'dan yuzde 3 5'e duştu Zorunlu durumlarda da amelıyat rıskı yuzde 35'ten yuzde 19'a ındı Amelıyattan sonrakı beşyıllık yaşama suresı de yuzde 45'ten yuzde 65'e çıktı Tumorun tumuyle yok edilebilme şansının olduğu koşullarda ıse iyileşme oranı yuzde 66'dan yuzde 84'e yukseldı Bu duzeltmeler, cerrahi ile patolojinin yakın Işblrliğinden kaynaklanıyor Çunku amelıyat sırasında doku parçacıkların surekll incelenmesi sonucu, halen alınmamış tumorlerı tespıt edebılme ımkânı var Son yıllarda, başka tumörlerde uygulanan ışın tedavısının rektrum kalın bağırsak kanserlerıne de uygun olup olmadığı tartışılıyor Ilk bakışta bu ımkânsız gıbı gozukuyor Çunku amaç, çevreye yayılmış tumor hucrelerını ışınla yok etmek Ancak daha sonra ortaya çıkacak sonuçlar da goz onunde bulundurulmalı Bağırsaklarda daralmalar meydana gelebıldığı gıbı mesane de bu tedavıden zarar gorebılır Erlangen'de kalın bağırsak kanserinde amelıyatın yeterlı olduğu sonucuna varıldı Rektrum ve bağırsak kanserinde de cerrahların çoğu ışın tedavısını reddedıyor Kanserı onleyıcı Zytostatıka ıle ılave bır tedavı ıse, amelıyatın yanı sıra kural olarak bır avantaj sağlamıyor Ustelık bu tedavı yontemı yaşam duzeyınde onemlı kısıtlamalara neden oluyor Bu nedenle Zytostatıka'nın iyileşme şansını arttırıp arttırmadığı her bır olayda ayrı ayrı değerlendırmelıdır Bellı kanserturlerının gelışmış aşamasında muhtemelen bazı avantajlar sağlıyor Ama burada bıle bu maddelerın uygulanıp uygulanmaması tartışılmalıdır Kansere karşı mucadelede en buyuk ılerlemeler ıse erken teşhis yontemlerinden yoğun bır yararlanma sonucu sağlandı Bu yolla hem pek çok ameliyat gereksiz hale gelebılır, hem de yaşama şansı önemlı ölçude arttırılabılır (s.n.nuw) Ağrı depresyonun bir belirtisi mi? Dr. Selami AKSOY G unumuzde, hastane polıklınıklerıne ağrı yakınmasıyla başvuran hasta sayısında belırgın bır artış gozlenıyor Ağrı, bırçok hastalığın belırtısı olabıleceğı gıbı başlı başına bır hastalık olarak da gorulebıhr Ağrı, organızmayı ve dokuları zedelemeye yonelık ıç ve dış uyaranlara karşı vucudun bır davranış bıçımıdır Ağrı fızyolojik olarak yuzeyel ve derın, klınık olarak da akut ve kronık dıye sınıflandırılabılır Ağrı tedavı merkezlerınde, ağrı yakınması olan hastalar çok yonlu olarak değerlendırılmektedır Bu değerlendırme anestezı, ortopedı, fızık tedavı, psıkı yatrı gıbı branşları kapsar Bu yazıda kronık ağrısı olan hastaların, tam ve tedavı aşamasında psıkıyatrı ıle olan ılgılerı ele alınacaktır Akut ağrıda doku yıkımını onlemeye yonelık fızyolojik tepkıler oluşur Bunlar sempatık sıstemde aktıvıte artışı, noradrenerjık sıstem aktıvıtesınde artma ve parasempatık tonusta azalmadır Akut ağrı ıle beraber genel bır anksıyete reaksıyonu da oluşur Uç ıle altı aydan kısa suren ağrılar akut olarak kabul edılır Altı aydan uzun suren ve devamlılık kazanan ağrılar da kronık olarak kabul edılmektedır Ağrı kronıkleşınce bırçok ozellığı değışır Kronık ağrı artık bır bulgu olmaktan çıkar ve bır hastalık ya da sendrom halını alır Kronık ağrıda sempatık aktıvıte azalmış ve olayın davranışsal, duyusal ve ruhsa! dzellıklerı on plana çıkmıştır Beraberınde uyku bozukluğu ağrı toleransında azalma, depresyon ve merkezı serotonın duzeyınde azalma gorulebılır Merkezı serotonın duzeyınde azalmanın depresıf hastalarda gorulduğu bılınmektedır Kronık ağrısı olan hastalarda depresyon oldukça sık görulur Depresyonu olan hastaların yarısından fazlasında ağrı yakınması olduğu, ağrısı olan hastaların da % 85'ınden fazlasında depresyon gorulduğu çalışmalar sonunda bıyoıstatıstıkı olarak ortaya konmuştur Ancak kronık ağrılı hastalarda daha çok 'gızlı (maskelı) depresyon' gorulmektedır Bu hastalar yakınmaiarının ruhsal değıl de fızıksel olduğunu kabul ederler ve bundan dolayı doktor doktor dolaşıp çok farklı tedavılerı yetersız surelerle uygularlar Polıklınıklerde ellerınde bır tomar reçeteyle boyle dolaşan hastaları her zaman görmek mumkundur Depresyon bır baş ağrısının nedenı olabıldığı gıbı, sonucu da olabılır Boyle hastalar psıkıyatrık yonden değerlendırılmelı, ağrının organık bır nedenı olup olmadığı araştırılmalı Tedavı de hem nedene hem de bırhkte go rulen belırtılere yönelık olmalı Depresyon, krızler şeklınde seyreden başağrılarından çok, sureklı seyreden başağrılarında gorul Sağlıklı' hastalar C ağımızm belası AIDS'e çare arayanlar hastalığın varlığını saptamak ıçın yenı ^ bır test gelıştırdıler Massachusetts tekı "Vrorchester Cambrıdge Bıoscıence" adlı tıp merkezı beş dakikada sonuç veren AIDS testi urettı Test ılk olarak Afrika'da satışa sunuldu Zaıre'nın başkentı Kınşasa'dan gelen verılerden, testın ısabet oranı yuzde 86 çıktı Testı 3 Dunya Ulkelen'ne pazarlayanlar oranın başarılı kabul edılmesını, kan alışverışının hıçbır kontrole bağlı olmadan yapıldığı Af rıka kıtasında bu hızlı AIDS testının son derece yararlı olacağını belırtıyorlar Recombıgen adı verılen yenı AIDS testını (Elısa Testı en hızlı ıkı saat ıçınde sonuç verebılıyor) uygulamak ıçın ozel alet ve uzmanlar gerekmıyor Banka kartlarına benzer kart uzerındekı 6 yuvarlak ıçıne konulan kan damlacıkları, AIDS Beş dakikada AIDS testi vırusu taşıyorsa bırkaç dakikada buzuluyor Pekı sokaktakı adamın bu reaksıyonu saptaması kolay mı? Uzmanlar yazılı bır kullanım kılavuzu verılmesının de gereklı olduğunu soyluyor Testten çıkacak sonucu yorumlama sorunu dayetkılılerı rahatsız edıyor Yuzde 14'luk hata payına sahıp bır "ototest"ın çoğu kez, olumlu ya da olumsuz, kışılerı yanlış sonuçlara surukleyebıleceğı gıbı hastalığın varlığını saptayanların bu gerçeğı başkalarından saklamalarını da kolay laştıracağından korkuluyor işte bu nedenle Recombıgen Testı'nın doktor gozetımınde uygulanması gerekıyor Bır ABD şırketı posta yoluyla test sonuçlarını değerlendırmeye hazırlanıyor Testı uygulayan kışı kartı ozel bır kap ıçınde şırkete gonderecek ve yanıtı telefonla alacak Ayrıca tedavı olmak ısteyenlere telefon ya da vıdeo kaset aracılığıyla yardım edılecek (c.c.) Şu anda yalnız Afrika'da uygulanan süper hızlı AIDS testı merıka'da yaşayan ınsanların son otuz yıl ıçınde sağlık durumlarında olumlu gelışmeler olduğu halde kendılerını fızyolojik olarak iyı hıssetmedıklerlni soyleyenlerin sayısı gıderek artıyor Bu, Harvard Unıversıtesı'nden psıkıyatrıst Dr Arthur J. Barsky'nın yaptığı bır araştırmanın sonucu Barsky bu durumu paradoksal dıye nıtelendırıyor Toplum bır taraftan ınsanların sağlığını korumak ve onları lyıleştırmek ıçın gıderek daha çok zaman, para ve çaba harcıyor Ancak bu alanda kaydedılen onemlı ılerlemelere rağmen ınsanlar subjektıf ıfadelerıyle bu duruma tam bır çelışkı ıçındeler Barsky bu eğılımı sayılarla da doğruluyor 1970'te yapılan bır kamuoyu araştırmasında ankete katılanların yuzde 611 sağlık durumlarından hoşnut olduklarını belırtmış Seksenlı yılların ortalarında ıse bu sayı yuzde 55'e duşmuş Ve 1920 yılında ınsanların buyuk ço ğunluğu kendı ıfadelerıne gore yılda bır kez cıddı bır hastalık geçırdıklerını belırtırken, bugun aynı soru yoneltılenler yılda ıkı kez cıddı bır hastalıktan soz edıyorlar Başka bır kamuoyu araştırmasında ıse hayattakı en onemlı şeyler' sıralamasında Amerıkan vatandaşlarının yaklaşık yarısı, once sağlık dıye yanıtladı (s.n.) A depresyonun cıddıye alınmaması, etkın bır tedavı duzenlenmesıyle olay suregenleş mektedır Bunun yanı sıra "depresıf başağrısı sendromu" olan hastalarda ağrı kesıcılere bağımlılık ortaya çıkar Sonuç olarak kronık ağrılı hastalarda te melde bır depresyonunda olabıleceğının boyle hastaların tam ve tedavılerınde çok yon lu bır yaklaşımın doğru olacağının duşunul mesı gerekır U mekte Depresıf öaşağrısı olan hastalarda,