Katalog

ZOO LOJ İ Karıncalararası meydan savaşları Karınca toplulukları, "ülke" sınırlarını nasıl belirliyor? Muhafız karıncalar, topyekun savaş, sportif savaş... Sınır dikenli telleri arınca toplulukları fethettıklerı bolgeyı etkılı bır şekılde savunabılırler ' Asker sınıflarıyla" saldırıya geçebılırler Ustelık dığer boceklerden farklı olarak, saldırı ya da savun.na, sırasında dığer faalıyetlerıne ara da vermezler Savunmayalnızca kısırdışı ışçı anların gorevıdır, pekçoğu bu uğurda olumu göze alır ve kolonının yaşamı surer Çeşltlı karınca çeşıtlerı de farklı savunma stratejılerı gelıştırmıştır Harvard Unıversıtesı'nden zoolog Bert Holldobler yıllardır karıncaları araştırıyor K lıyorlar Bu koku ışaretlerı, komşuları bellı bır mesatede tutan sınır dıkenlı telleri anlamını taşıyor Sınır boyunca ayrıca "muhafız yuvalan" kuruluyor Buralara yumurtlanmıyor Guçlu muhafız karıncalar, burada olası bır saldırıya karşı hazır beklıyorlar Karıncalar arası . savaşta , bırının üatunluğu bellrlenınce yenık duşen çekılıyor ve bu kez başka bır karınca Ile kavgaya tutuşuyor Tehlike var! Sonra alarm verılıyor Muhafızlar, heyecan ıçınde ağaç gövdelenne tırmanarak ötekı yuvalara ulaşıyor Yol boyunca, gelen tehlıkeye ışaret eden özel bır koku boşaltıyorlar Kendı kolonılerınden başka bır karınca ıle karşılaştıklarında, hızlı titreme hareketleriyle dertlerını anlatıyorlar Bırkaç dakıka ıçınde yuzlerce karınca savaş meydanında toplanıyor Karıncalar bırbırlertne gırıyor ve şıddetlı ısırmalar, çarpışmanın galıbını belirliyor Burada onemlı olan, alarm sıstemının lyı ışlemesı, yanı çok sayıda karıncanın en kısa zamanda savaş meydanında toplanmasıdır "Oecophylla" karıncası, yapraklardan çadır benzerı yuvalar ınşa ettığı ağaçların uzerınde kurar kampını Yaprakları, surfelerın ıplık bezlerı yardımıyla ıç ıçe dokur Hayvanlar dunyasında buna benzer başka hıçbır alet kullanımı yok "Kamp" uç boyutlu ve şaşırtıcı bır genışlıktedır 17 ağaç uzerıne yayılan, 200 yaprak yuvadan oluşan bır karınca kolonısı bulundu Uzerınde egemenlık kurdukları bolge ıse, 1600 metre karelık bır alanı kapsıyordu Bır kolonının nufusunun 500 000 dışı ışçıden oluştuğu sanılıyor Boylesıne devasa bır mulk, dığer komşu kolonılere karşı etkılı bır şekılde nasıl savunulmalı9 Bu karınca cınsının dığer komşularıyla barışçıl bır şekılde yan yana yaşamasını, sınırda sureklı devrıye gezen muhafızlar sağlıyor Bunlar, mesanelerınden boşalttıkları koku damlacıklarıyla sınırı ışaret Karınca sokakları "Pogonomyrmex" karıncasının ıse çok daha farklı bır savunma stratejısı var Bu karınca cınsı, yıyeceklerın bır araya getırıldığı bellı toplanma yerlerıne sahıp Bu toplanma yerlerıne uzanan sokaklar ınşa edılmış Sokaklar zehır guddesınden boşaltılan kokularla donatılıyor Yardımcı bırlıkler bu kokuyu ızleyerek yıyeceklere ulaşabılıyor Savunma bu sokaklarda yapılıyor Ku ral olarak komşular bu sokaklardan uzak durmaya özen gösterıyor Buna rağmen bır yabanct ya da bır "duşman bırlığı" bu sokaklardan bırını aşmaya çalışırsa olum kalım savaşı başlıyor Ikı ayn kolonının sokaklarının ıç ıçe geçmesıne asla ızın verılmıyor Sokaklar bırbırıne çok yaklaştığında bıle amansız bır savaş başlıyor Genelınde, daha sonra gelıp yerleşmeye çalışan kolonı kovuluyor Her ıkı kolonının gucu bırbırıne eşıt olduğunda, sokak planları yenılenıp bazılarının yerı değıştırılıyor Hayvanların satdırılarının şıddetı, yuvalara yaklaşıldığında artıyor Yuvalardan uzaklaşıldığında azalıyor Sokaklardan hıçbırının uzunluğu 20 metreyı geçmıyor Bu karınca cınsı, topraklarını, koruyamayacak buyukluğe asla ulaştırmıyor ve ımparatorluklar kurmuyor kursaklarını oylesıne tıka basa dolduruyorlar kı, sonunda tumuyle hareketsız hale gelıyorlar ve canlı bır ambar olarak kendılerını yuvalarının tavanına asıyorlar Bu karınca cınsı bolge sınırları ışaretlemıyor Ancak komşu kolonılerden bırı aynı yiyecek kaynağını keşfettığınde ya da toplandıkları yere saldırıya geçtıklerınde şıddetlı çatışmalar çıkıyor Boylesıne bır stratejı ılk bakışta çok rısklı gozukuyor Çunku teke tek mucadelede kayıpların çok buyuk olma ıhtımalı bulunduğu gıbı, kazanma şansı da yok gıbı Ama çozum dahıyane olduğu kadar şaşırtıcı da Burada bır olum kalım savaşı yapılmıyor Daha çok gostermelık bır savaş söz konusu "Sportif" karşılaşma Duşman kolonılerden yuzlerce karınca bırbırıne gırse bıle, ısırılmıyor, hıçbır yerde karınca cesetlerıne rastlanmıyor Savaş alanı sportif karşılaşmanın, kımın daha guçlu olduğunun kanıtlandığı bır yere benzıyor Gerçekten de ıkı karıncadan bırının ustunluğu tartışma goturmez bır şekılde belırlenınce, yenık duşen çekılıyor ve bu kez de bır başka karınca ıle kavgaya tutuşuyor Turnuvanın kımın lehıne sonuçlanacağı belırsızlığını koruyorsa, her ıkı kolonıden onculer yuvalarına donup yardım getırıyorlar Savaşacak artık başka kımse kalmamışsa, gerı çekılmek ıçın ışaret verılıyor Yiyecek yerı daha ustun gelenın elınde kalıyor Ancak bazı durumlarda bu tur turnuvalar adeta bır yağmalama hareketıne donuşuyor Daha guçlu olan kolonı, korkarak kaçan/arın peşıne duşuyor yuvalarına saldınyor ve kralıçeyı oldurdukten sonra topluluğun varını yoğunu yağmalıyor Bıyolog Bert Holldobler, bır bolgenın savunması ıçın harcanan çaba ıle getırdığı kazanç arasmda bır denge olup olmadığını araştırmış Her uç olayda da sonuç kuşkusuzolumlu "Oecophylla" karıncası sınır devrıyelerının yardımıyla çatısmaların sınır bolgelerıyle sınırlı kalmasını sağlıyor "Progonomyrmex' cınsı karınca, sokak planları ıle yabancıları baştan urkut tuğu gıbı savunmasını da bellı savaş alan larıyla sınırlandırıyor "Myrmecocystus ' karıncası ıse "blof" yaparak, meydan savaşlarındakı sayısal ve bedensel ustunlu ğuyle topyekun yok olmayı onluyor (s.n.) Gezginci yiyecek depoları "Myrmecocystus" cınsı karıncalar ıse bellı bır yiyecek kampına sahıp değıller Bunlar daha çok fırsatlardan yararlanmayı tercıh edıyor Kâh orada kâh burada kendılerıne bır "bal kaynağı" bulup "bal kaplarını' dolduruyorlar Bazı ışçı karıncalar ozel yiyecek deposu oluyor Bunlar, Kendı kolonllerindekı duşman karıncalarla karşılaştıklannda, özel blr koku ve titreme hareketiyle haberleşip savaş meydanında taplanıyorlar ve kıyasıya bır mücadele başlıyor 76