Katalog

E 6 İ Tİ M TEKNOLOJİ H A F T A N I N G Ü N D E M İ Murat H.Eskıyarlı Fen Liseleri kurtarılmalı Çelik gibi sağlam elyaflı metaller Otomobilleri hafifletecek elyafla guçlendirilmiş metaller gundemde lmanya da egzoz gazlarıyla ılgılı duzenlemeler taşıt endustrısınde çalışan muhendıslerın motorların zararlı gaz atımını nasıl azaltabıleceklerı konusunda duşunmelerıne yol açtı Kul lanılan katalızorler yalnızca sonuçlarla mucadeleye yarıyor Oysa belanın asıl kaynağı yakıt kullanımı Daha hafıf oto mobıllerın yapımı, sorunu kısmen azalta bılır Bunun ıçınse ozgul ağırlığı daha duşuk malzeme kullanılması gereklı Elyafla guç lendırılmış sentetık maddeler karoserı ala nında şımdıden ağır çelık sacın yerını kısmen almış durumda Ne var kı aşınmaya ve ısıya karşı dayanıksızlıkları yuzunden bunlar motor yapımına uygun değıl Bu noktada yenı bır yapım malzemesı devreye gırıyor elyafla guçlendirilmiş hafıf metaller Bunların ana maddelerı hafıf metaller ya da orneğın alumınyumla mag nezyumdan oluşan a'^şımları Bu ana malzemenın ıçıne yerleştırılen alumınyu moksıt veya sılısyumkarpıtten yapılmış se ramık elyaf her şeyden once malzeme nın sağlamlığını çelığınkıne eş olçude art tırıyor Buna karşılık ağırlıkları çelıkten yaklaşık yuzde 40 daha duşuk Ancak şımdıye dek bunların uretımı çok daha pahalıya çıkmaktaydı Orneğın bır kapı kolunun yapımı ıçın ılkın uzun sera mık lıflerınden bır gövde örulmesı gerekı yordu Daha sonra bır dökum kalıbında bu parçanın uzerıne alumınyum erıyığı basılıyordu Bu yenı yapım malzemesı daha çocuk luk çağını yaşıyor Otomobıl endustrısı ve yapımcı fırmalar bunların gelıştırılmesı su recınde, 1985 ten berı Federal Almanya Araştırma Bakanlığı nın bır projesı uyarın ca desteklenıyor Bu yenı teknıkle uretı len parçalar otomobıl dışında çok paha lı özel alaşımları ıkame edebıleceğı gıbı havacılık ve uzay yolculugu alanında da yedek parça gereksınımını karşılayabılır (K O ) Ataturk Fen Lisesi 85 mezunu en liseleri mufredatı gunden gune eskımekte çağın gerısınde kalmak tadır Geçen yırmı beş yıl ıçerısınde normal lıselerın ders programları defalar ca değışmış olmasına ragmen fen lısele rınde aynı kalmıştır Bu sebeple oğretmen ler ve oğrencıler devamlı değışık kaynak lar arayışında olmuşlardır Bu ıse çoğu kez gereksız zaman ve emek kaybına ve amaçtan sapılmasına neden olmuştur Bu konuya derhal eğılınmesı gerekmektedır Mıllı Eğıtım Bakanlığı ıle unıversıtelerın eğıtım fakultelerının bu konuda ortaklaşa çaba gostermelerının yararlı olacağı ınan cındayız Bızce bundan da önemlı olan bır me sele fen lıselerının kurumlaşamamış ve kendı sıstemını ve geleneğını oturtama mış, kabul eHırememış olmasıdır Bugun bu okullar ısrarla normal eğıtımın oğutucu çarklarına sokularak tuketılmek ıstenmektedır Bu okulların ayrı bır oğretım felsefesı olması gerektığı çoğu kez unutulmakta gereklı gereksız teftış ve soruşturmalarla bu okulların duzenı bozulmakta hatta oğrencı ve oğretmen arasına nıfak sokulmaktadır Ayrıca fen lısesınde oğret men olmak da maddı yonden hıçbır avan taj sağlamamakta zaten butun eğıtım sıs temınde etkısını duyuran kalıtelı oğretmen buhranı bu okullarda kendısını daha da ağır hıssettırmektedır F A inakent Beledıyest, ABD'dekı Dısneyland'den esınlenılerek tstanbul'da kurulacak bır eğlente merkezının lemelını uttı Buyuk kentte yaşamanın cefasını çeken (kırlılık, pahalılık, ulaşım azabı vs ve butun bunlardan kaynaklanan sağlık sorunları) Istanbulluların, çuğda$ bır eğlence merkezının sefasını surmelen ve buyuk kentın nımetlerınden de yararlanmaları doğal hakları Burada gönullerı burukla^tıran nokta şu Eğlence merkezt ıçın müyarlan gozden ve elden çıkartabüıyoruz Ancak Türkıye hâlâ, 7'den 70'e herkesı eğlenceh bır bılım kultur eğıtımınden geçırecek, zıyaretçılere bılımın ve teknolojık yaşamın evrımını kavratacak ve temel konularda deneyler yapma olanağını verecek bır bılım ve teknolojı merkezınden yoksun bulunuyor Geçen sayımızda ılkını okuduğunuz bılım ve teknolojı merkezlerı yazılarını her hafta bır başka açıdan ornekleyerek surdureceğız Yaymlarımız, bır bılım merkezı kurulması ıçın gereklı kamuoyunun yaratılmasına ve eyleme geçılmesıne katkıda bulunabılırse mutlu olacağız • • • Mantar zehırlenmelerınden kaynaklanan toplu ölum haberlerı, bızı bu konuda araştırmaya yonelttı Bu çalışmaların ıkı urununu bu suvımızda okuyacaksınız Mantarlar, zehırlı zehtrsız mantar avnmı uzerıne ve mantar zehırlenmesı, tedavı yollarını açıklayan kapsatnlı bır ınceleme. • •• Bu ^ayımızda, gelecek hafta da cılt kapaklannın hazır olacağı 3 cıldın dızınını bulataksmız Bundan sonrakı cılt kapaklarını ve dızınlerı sızlere zamanında sunacağız. • • • Gelecek cumartesı buluşmak uzere mutlu ve sağltklı bır hafta dılerız A O K U R D A N Dili dil yapan halktır 29 Ekım 1988 tanhlı blımı Teknık Dergısı'nde Sayın Dr Cahıt Ardalı'nın 'bılımsei' yazısını açıklayıcı ve yararlı buldum, ama bazı noktalara dokunmayı vıcdan borcu sayıyorum • 'Dıl ıle soyut dusunce' arasındakı ılıskılen ele almak bahanesıyle 'bılımsel' yazıya sıyasef kanstırmıslar Hele altmıslı, yetmıslı yılları ele alarak 'oz Turkcenın yaratılmasını' vurgulamak kendılennın hangı paralelde olduklannı cok lyı acıklıyor1 'Turkcenın ayıklanması' ne demek? Yanı dılımızın doğasına uymayan Arapca, Farsca cumle sekıllerını, ağdalı ve modası gecmıs, bılım dılıne uymayan kelımelerı mı kullansaydık1 • 'Teon yarafmak' ıçın denn bılgı, hayal gucu, cok okuma, araştırma, felsefe bılgısı, bılımsel duşunme yontemlerını bılmek ve kullanmak gerekır Dıl bır aractır Zengın gecmısı olan Turkcemızle de bılım yapılabılır kanısındayım • Soyut dusunmek kultur, sanat, edebıyat, felsefe ve evrensel kavramları bılmekle olabılır Gozbebecjımız Anadolu lıselennde BİZE bıle edebıyat ve kultur derslerı ıkıncı derecede kalırsa, oğrencıye okuma zevkı asılanamazsa, uygulamasız 'bılımsel' bılgı yuklenırse, matematık problemlerının cozumlen ezberlenırse, 'teon yaratılması'nı daha çok beklenz • Dılı dıl yapan saırler, yazarlar ve halktır Dılımız canlı olduğu ıcın sureklı değışım ıcındedır Dunya kuculuyor, dıllenn bırbırınden etkılenmesı kacınılmaz Bılımsel kavramları halkımızın anlaması ıcın Turkçelestırmek zorundayız • Bu dılı konusan ınsanların soyutlama ve oğrenme yeteneklerı tum kızlarımızı okula gondermekle, okul sonrası okumakla, her mahallede kıtaplık acmakla, kıtap fıyaf/annı ucuzlatmakla çagdas kıtaplan halka gezıcı kıtaplıklar sergılemekle gelıştırılebılır U M Nıhal ÖZUM I ANKARA Fen eğitımınde yeni arayışlar Bugunlerde fen eğıtımındekı yenı ara yışlar surerken onerılerın programları denemek ıçın kurulmuş olan hazır eğıtım la boratuvarları olan fen liseleri unutulmak tadır Sayın Mıllı Eğıtım Bakanı amacınızın 21 yuzyılın gereklerıne gore bır nesıl ye tıştırmek olduğunu belırtıyorsunuz Sıze gore Turkıye gelışmış ulkelerle arasındakı bılımsel ve teknık aralığı kapatmak ıstıyor sa eğıtım sıstemınde reforma gıtmesı ve çağın gereklerıne uydurması gerekmek tedır Yarının bılım Turkıyesı nın kadrolarını yetıştırecek okullar hazırdır Fen liseleri ulkemızın bılımsel araştırmalarda çekırdek ve oncu kadrosunu yetıştırmek ıçın kurul muştur Sızden bekiedığımız bu okullara alaka gostermenız buraları bazı guç odaklarının oyuncağı olmaktan çıkarma nızdır Bu okullar mutlaka ve mutlaka kurum laşmalıdır Unıversıtelerle organık bağlar kurmaları sağlanmalı dış dunyayla kopuk lukları gıderılmelıdır Gerekırse okul bır se ne uzatılarak yabancı dıl ve temel bılını ler eğıtımıne ağırlık verılmelıdır Burada oğretmenlık yapacak olanlar bugun artık pedagojıde ayrı bır saha olan normal us tu zekâların eğıtılmesı konusunda uzmanlaşmalıdırlar Butun oğretım programı baştan gozden geçırılmelıdır Unutmayınız kı kırk yarım adam bır tam adam değıldır [ I Cumhuriyet Blllm Teknlk • Sahıbı Cumhu rıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadlr Nadl • Genel Yayın Mu duru H ı u n Cemal • Muessese Muduru Emln* Uaaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gönentin • Yayın Yönetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tüles Hasdemir •,