Katalog

H AFTAN I N 6 Ü N D E M İ OKURDANBİZE azı okurlarımız, Bilim Teknik'te yer alan konulann çeviri ağırlıklı yazüardan oluşmasını eleştiriyor. Yakınmaları, özetle şöyle: "Türkiye'de bünları yazacak kimse yok mu? Telif yazılara ağırlık veremez misiniz?" Dergimizin daha ilk hazırlık aşamasında şu ilkeyi benimsemiştik: Saptadığımız konuları Türkiye'de uzmanlarına yazdırmak, telif yazılara öncelik vermek. Ancak ülkemizde bu tür bir yayının zorlukları karşımıza çıkmakta gecikmedi. Bunlardan birincisi ve en önemlisi, bilimsel konuları toparlayacak, geniş kitlelere aktaracak "bilim gazeteciliğinin eksikliği" idi. Bu nokta ilerde ayrı bir yazımızın konusu olacak. tkincisi, bize her hafta iştediğimiz nitelikte telif yazı hazırlayacak, kendi konularında uzman bilim adamlarımızın eksikliğiydi. Telif yazılarm elimize ulaşmasının bazen ayları aldığını da belirtmek isteriz. Meselenin özüne gelince: Bilim esas olarak ileri sanayi ülkelehnde yapılıyor. Türkiye'nin ekonomik şartları, devletin bilimsel düşünceye gösterdiği saygı, bilimsel çalışmalara tanıdığı olanaklar, verdiği desteğin ölçüsü (yeya yaptığı köstek), bu alandaki evrensel yerimizi belirliyor. özetle: Oldukça geri durumdayız. Üniversitelerimizde, TÜBÎTAK'ta ve bireysel çabalarla evrensel standartları tutturacağım diye çırpınan insan sayımızın bir avuç olduğunu da itiraf etmeliyiz. Bu ve benzer nedenler, bizi yabancı bilimsel dergilerden çeviriler yayımlamaya zorluyor. Ayrıca çeviri yazüardan çoğu, Türkiye'de yapılmayan, yapılanları ise aşan bilimsel araştırmaları kapsamaktadır. Bu tür özgün araştırmaları görmezden gelerek, mutlaka telif yazı yayımlamak gibi bir saplantımız da çok şükür yok. Bilim, sımrlan çoktan aşmıştır. Bu sayımızda ise ana konularımızın hepsi telif yazüardan oluşuyor. Profesör Dr. Coşkun Özdemir, nöroloji ile ilgili sorularımızı yanıtladı. Dr. Gülen Aktaş, deneysel fiziğin bugünkü gözde konusu üstüniletkenlik üzerine temel bir yazı hazırladı. Doçent Dr. Yılmaz Göğüs, tıbbın gene temel bir meselesini, ağn konusunu yazdı. Dr. Yankı Yazgan, zayıflama modasını, psikopatolojik yönüyle inceliyor. Gelecek sayımızda buiuşmak üzere, iyi haftalar... B Tıp bilim değildir Bilim Teknik ekinın 79. sayısında bir yanlışlık dikkatimi çekti. Oıia sayfada "21. yüzyılda tıp biliminden neler bekliyorsunuz?" şeklinde bir başlık aördüm. Tıp bilim değildir. Bilimsel tıbbın kuructssu sayabileceğimiz Claude Bernard tıbbın ne bir bilim ne de bir sanat olmayıp bir uğraş olduğunu söyler. Ancak bu tek yönlü bir tanımdır. Tıp bir insan etkinliği olarak iki amaca yönelmistir: (a) kişileri hastalık durumlarından kurtarıp sağiığına kavusturmak ve bunun devamını sağlamak; (b) bu olumsuz durumların ortaya çıkmasını engellemek. Tanımlardan ve getirdiği evrimden anlaşılıyor ki, tıpta insanların sağlıkla ilgili sorunlarını çözmek amacı hep önde gelmiş, saf bilimlerin yaptığı gibi önce gerçeğin bulunması, onunla ngili bilginin üretilmesi, sonra da bunun Benzeri durumlara uygulanması gibi bir yol izlenmemiştir. Geçen yüzyılın oıialanndan sonra, bilimsel bir temele dayanan tıp, önce bir uygulama, bir "teknik" olarak evrim göstermiş, ancak ikincil olarak bilimsellik kazanmıştır. Demek ki, "tıp biliminden" çok "bilimsel tıp"tan söz etmek daha mantıklı olur. Tıp bir bilim değil, teknik disiplin daha da doğrusu bir "ten"dır. Osmanlılar zamantnda tıp için "Fenni celili tıp" (Yüce tıp sanatı) deyimi kullanılırdı. Fen sözcüğü de dilimizde bakanından öğretmenine kadar, fizik, kimya, biyoloji gibi doğa bilimleri karsılığı olarak yonlış şekilde kullanılmasına karşın, aslında "teknik disiplin" anlamındadır. Turap ULAŞOĞLU A.Ü. TIP FAKÜLTESİ İÇİNDEKİLER ODAK Üniversite bütçeleri: Kaliteli eğitim ve araştırmaya olanak var mı? • Reşıt Canbeylı ŞİŞMANLIK öldürebilen bir merak Zayıflama sevdası Yankı Yazgan . YEŞİL SAYFA Uzayda güneş enerjisi Istasyonları Bilimsel literatür olmalı! İ.Ü. Fen Fakultesi, Biyoloji Bölumü III. sınıf öğrencisiyim. Bilim Teknik dergisini iTgiyle izliyorum. Kanımca, Bilim Teknik dergisinin aranılan bir bılimssl literatür olabilmesi için önemli bilimsel teorilere hakkını vererekl (45 sayfa) eğilmesi gerekir. Evrim teorisindeki son gelişmelere hâld değinilmemiş olması şaşırtıcı. Sonra BigBang ve Kuantum Fiziği gibi bir sürü önemli konudan henüzniç bahsedilmedi. Çalışmalarınızda başarılar dilerim. Cemal AKSOY İSTANBUL SAĞLIK Tehllkeslz kan nakll NÖROLOJİ Prof. Dr. Coşkun özdemir'le söyleşi "Yeniliklerin Türklye'ye girmesi rasgeledir." Vural Ahı SAĞLIK VE YAŞAM Ağrı ve tıbbın çaresizliği r>oç. Dr. Yılmaz Göğüş BİLİM KÜLTÜR Bulut sağmak, dolu dağıtmak Vehbi Belgil İLAÇ VE SPOR Dopingle zlrveye tırmananlar ARMAGANLI BULMACA BİLİM YAYIN DÜŞÜN BUL SORUNCEVAPVERELİM ZOOLOJİ Çok hızlı bir dalıcı: Ayıbalıkları. Çağdışılık Okullarda yeni öğretim yılında eski yazı dersi okutulacakmış. Şu işe bakın siz, okullarda bilgisayar dili (fortran, basic, cobo/j öğreteceklerine, bu dünyada çoğumuzun isine yaramayacak 100 yıl önce kullanılıp unutulan bu dili öğretecekler. Ne diyelim bütün liseli gençlere başarılar ve büyük sabırlar, tabii bana da. Yakup ÇETİN İZMİT Cumhuriyet Blllm Teknik • Sahibl Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anonım Şirketi adına Nadir Nadl • Gonel Yayın Müduru Hasan Camal • Müessese Müdürü: Emlm Uşaklıgll • Yazı Işlerı Mudürü Okay Gönsntln • Yayın Yönetmeni: Orhan BurMlı. BİLİM DÜNYASINDAN KISA KISA Kuduza karşı genetik aşı. Alkol göğüs kanseri tehlikesini arttırıyor. Uzay Mekiği ll'nin dizaynı belirleniyor. Çevre kirliliği ve balıklar. Yanan kömür yakmıyor. Elma kokusu rahatlatıyor. 0Ş0/% FİZİK Üstün lletkenllk: Dünya bir devrimin eşlğinde Dr. Gülen Aktaş Üstün iletkenlik ve Soğutma Yöntemleri TIP Damar tıkanıklığı yenlldl ml? SALINCAK Artık elektrik gözle görülebllecek. 1 3