Katalog

Tl P Böbreklerdeki adrenal bezlerinden alınan dokuların beyne yerleştirilmesi sonucu iki hasta iyileşti. Derleyen: Murat Arın Parkinson için umut belirdi B eyih, birçok sistemden oluşmuş karmaşık bir yapıya sahiptir. Yaşlılığın etkisiyle bıle, bütün sistemlerin verimliliklerini aynı zamanda yitirmeleri olanaksızdır. Bazıları 100 yaşına kadar mükemmel bir şekilde çalışabilirler. Buna karşın travma ya da patolojık nedenlerle olagelen bölgesel bozulmalardan kaçınılması olanaksızdır. örneğin Parkinson hastalığına, beyındekı substantıa nıgra (siyah cevher) adlı küçük sinir gruplarındakı tahrıbat neden olur. Yine Alzheimer hastalığı, alın lobunda bulunan çok küçük bir göze çekirdeğinin bozulmasıyla ortaya çıkar. Bu tür hastalıkları lyileştirmek ıçin tahribata uğramış bölümü değiştırmek, yanı beyne sinırsel dokular aşılamak yeterlidir Araştırmacılar, çalışmalarını bu yönde sürdürmektedir. bezlerinden bırınin kaybedilmesi sorun yaratmamıştı. Doku, hastanın kendı dokusu olduğundan beyne yerleştırilmesinde de bir zorluk çıkmamıştı. Cesaretlenen Madrazo, adrenal bezi naklini sekiz hastada daha gerçekleştırdı. Kesın sonuç alınması içın çok erken olmasına karşın bu hastalarda da iyileşme görülmeye başlandı. Aslında bu yontemle tedavi, ilk olarak Madrazo tarafından denenmedi. Beş yıl önce, isveçli doktorlar, dort Parkinson hastası üstünde benzer çalışmalar yaptılar. Ancak kaydedılen kuçük ılerlemeler kısa sürede kayboldu Madrazo, başarısını amelıyat yöntemindekı değışıkliklere bağlıyor. Isveçlıler, adrenal dokusunu, dopamının ilk etkilerini gösterdiği, beynin ortasındaki C biçimindekı nucleus candatus (kuyruklu çekirdek) adlı yapıya aktarmışlardı. Meksikalılar, gözeleri bu çekırdeğın dışına, omurılık sıvısıyla kaplı bölüme yerleştırdıler. Bu besleyici sıvı aşının yaşamasına yardım edebilirdi. Üstelik Madrazo, isveçlılere göre çok daha fazla doku aktarmıştı. Parkinson hastalığını iyileştirmek için bugün uygulanan yöntemler idealden çok uzak. Levodopa bireşimi, kalp atışlarının düzeninin bozulmasına, paranoyaya ve depresyona neden olabildiği gibi, uzun süreli kullanımdan sonra etkinliğini yitiriyor. Şimdi, yeni yöntemin yaşlılarda da başarılı olup olmayacağı merakla beklenıyor (Parkinson hastalarının çoğunluğunu 50 yaşın üstündekıler oluşturuyor). Eğer kesin başanya ulaşılırsa, yönteminÂlzheimerve Hunhgton gibi diğer nörolojik lıastalıkların tedavisinde de kullanılabilmesi için çalışmalar yapılacak.; ı / " Tedavide umut... Kasların kontrolü kayboluyor. İki erkekte de ilk belirtiler otuz yaşlarında görülmüştü. Önce, Parkinson hastalığının gelişmekte olduğunu gösteren, organların hafifçe sertleşmesı ve titremesi belirmişti. Bunu, kasların kontrolünün aşamalı olarak yitırilmesi izledi. Zekâlarında gerıleme olmayan hastalar, fiziksel güçsüzlüklerinden dolayı yardımsız yemek yiyemiyorlar, tuvalete gidemiyorlar, saçlarını bile tarayamıyorlardı. Dermansızlık hastalıklarının tedavisınde kullanılan levodopa ilk erkek hastada başarısız sonuç verdiğinden diğerinde denenmedi. Kullanılabilecek başka ilaç da yoktu İki hasta, daha kötüleşmeleri tehlikesi karşısında kobay olmayı kabul ettıler. Mexico City'deki La Raza Tıp Merkezi'nde yapılan deneyin sonuçları, mayıs ayında, New England Journal of Medicine'de açıklandı. fekerlekli sandalyeye bağlanmış hasta, oğluyla top oynamaya başlamış ve yakında işine dönmeyi umuyordu; diğerininse titremesi geçmış ve yıllardır ilk kez anlaşılır şekilde konuşmaya başlamıştı. Bu değişimleri sağlayan tedavi, böbreklerin üstünde bulunan adrenal bezlerinden alınan dokunun beyne yerleştirilmesinden oluşuyordu. Doktorlar yıllardır, Parkinson hastalığına, beynin 'siyah cevher' adıyla bilinen bölümündeki gözelerinin ölümünün neden olduğunu bıliyorlardı. Siyah cevher bulunduğu bölge, yürümek ve konuşmak gıbi isteme bağlı hareketlerin yönetilmesinde yaşamsal rolü olan 'dopamin'in üretim merkezidir. Vücudun bir başka yerinde daha dopamin üretilir: Adrenal bezlerı. Dr. Ignacıo Madrazo ve arkadaşları, dopamin üreten adrenal gözelerinin beyne aktarımıyla bu nörotransmiterin normal ışlevıni kazanmasını umarak deneylere başladılar. Geçen yılın mart ye ekım aylarında gerçekleştirilen ameliyatlardan sonra iyileşme izlenir duruma geldi, hastalar her gün biraz daha normal yaşama dönüyorlardı. Adrenal rm etmektedlr? a) Özenli bir ilaç tedavisi. b) Organın büyümesini sağlayacak r elektrık tedavisi. c) Doğmamiş bebek dokusunun nak d) Suni doku nakli. 22. Suni organ nakli yoluyla halkın talama yaşam süresini uzatmak ne ıman mümkün olacaktır? a) Şimdıden. b) 2000 yılında. c) 2010 yılında. d) Yakın gelecekte mümkün olmayaık. e) Hiçbir zaman. 23. 2000 yılında Batı toplumlarının ışlıca sağlık sorunu ne olacaktır? a) Yoksulların sağlık sorunlarının gi»rilememesi. b) Toplumda yaş ortalamasının yükilmesi. c) Alkolizm, uyuşturucu iptilası, cinıl hastalıklar. d) Kanser. e) Kalp hastalıkları. f) Tedavi masraflarının çok yükselme24. Blr adam psikiyatri kllnlğlnde davl gördükten sonra taburcu uyor. Ancak kısa süra sonra bir nnet krizi geçiriyor ve iki kişiyi öl dürüyor. 2025 yılında blr pslklyatrist kimyasal teşhls yollarıyla bu krlzl önceden görüp önleme şansına sahip olacak mı? a) Evet. b) Hayır. 25. Gelecekte yalnız insanın zarar gören veya yitirilen organlarının suni organlar yoluyla telafi edllmesl değll, insana yepyeni imkânlar ve yetenekler sunan suni organların üretimi de mümkün olabilir. Sizce hangi yeni imkânlar söz konusu olacaktır? a) Ek yapay organlar. b) Görme duyusunu geceleyin de gündüz kadar güçlü kılacak özel göz lensleri. c) Sinirler ile, düşünme kapasitesini arttıran bir bilgisayar arasında bağlantı kurulması. l ı Aşağıda Dr. Robert Jarvik'in yanıtları var. Bakalım geleceğe dair umutlarınız, bir bilim adamının beklentileriyle ne derece örtüşüyor? 1 . a.b.c.d / 2. a,c / 3. c / 4. b / 5. a,b,c / 6. d / 7. c / 8. a,b (Şizofreni türlerinin nihai tedavisi, ancak gelecek yüzyılın sonlarına doğru mümkün olacaktır.) 9. a.b.g.h /10. c / 1 1 . c /12. a,b,c,d,e,f, /13. d / 1 4 . d / 15. c / 16. f / 17. b / 18. b /19. b / 20. b / 21. c / 22. d / 23. b / 24. b / 25. c • Beyin Nucleus ^ Candatus z'"""*^ SubstanfTâ' nigra Parkinson hastalığına. yakalanmanın nedeni, Substantia Nigra'da üreten gözelerın olmesıdir. Dr. Madrazo'nun gerçekleştrdiği operasyonda, dopamin üreten adrenal bezlerindenalınan gözeler^ nucleus candatusa yerleştirilmış, Adrenal Bezleri J / Böbrekler