Katalog

BİLİMDÜNYASINDANKISAKISA Sualtı fotoğraf makineleri Son ıkı yıl boyunca 24x36 kompakt makınelor buyuk bır gelışme gosterdı ve klasık tek objektıflı kompaktların yanı sıra sayıları 12'yı bulan ve daha genış bır halk kıtlesıne hıtap etmeyı amaçlayan su gecırmez kameralar ıle bır o kadar da cıft odaklı (bunların uzerlerınde bır buyuk açılı 3538 mm, bır de ufak bır teleobjektıf bulunmaktadır) makıne pıyasaya suruldu Şımdıye kadar ancak dalıs uzmanları ıcın pahalı sualtı makineleri uretılıyor du Gunumuzde amator fotoğrafçıların 24x35 makineleri tercıh ettıklerı belırlendı sualtı kompaktları ve çıft odaklı makınelerın de gıderek daha buyuk bır kesıme hıtap ettığı goruldu Su gecırmez bu makıneler modern plastık maddelerın ozellıklerınden yararlanılarak yapıl dı Çıft odaklı makıneler ıse gelısen tek nolojı ıle mınyatur motorlar yapılabılmesı ve mıkroelektronık gelışmelerın getırdığı ımkanlarla ortaya çıktı Aslında makıneler ozellıkle sualtı ıçın tasarlanmadı bunlar daha çok her tur havada rahatlıkla kullanılmak uzere yapıldı Yağmurda karda dalgalardan, kum ve tozdan sakınmadan denız kenarında En guçlulerı ufak çarpmalara da dayanıklı olduğundan bır tekne uzerınde skı yaparken veya ıs şantıyelerınde rahatlıkla kullanılabılır LJ lum konursa bu tıp bır pıl yerden tasarruf sağlayacak veya rulo edılıp elektrolıtle bırlıkte yapay maddeden olusan bır çantanın ıçıne konabılecek Sırayla devreye gıren her gozun kendıne ozgu, sıvı yoğunluğunda ozel bır maddesı olacak Bukulebılır pıl sıstemı elektrıklı veya elektronık cıhazlara pıl yerteştırebılme olanağı sağlıyor Bu tıp piller rulo halıne getırılerek, orneğın bır radyonun taşıma ko luna yerleştırılebılecek ya da duz pıl muhafaza kutusunun duvarına asılabılecek Bır kartpostal buyuklugunae yuzeye sa hıp laboratuvar akulerı nıkelkadyum pıl lerın enerjı yoğunluğuna erıştıler Bu yenı tıp piller şarjdeşarj deneyını de bırkaç yuz kere başarıyla atlatmak zorundalar Zıra bunlar kesınlıkle gereklı I Dünyanın en derin sondajı Dünyanın en derin deliği, krtasal derin sondaj programı çerçevesinde Oberpfaln'ın Erbendorf kasabasında açılacak. atı Almanya'nın bır bölgesı olan Oberpfalz'da yerbılımlerının şahane bır projesı başlıyor Dunyamızı saran kayaçortusunun derınlıklerınde neler oluyor? Nasıl gozukuyorlar? Orada hangı olaylar meydanagelıyor?Busorulara, yerbılımcıler bırçok durumlarda emın olarak yanıt ve remezler Gerçı.katıyerkabuğukalınlığınındenızınaltında, bazıbölumlerdeyaklaşık 510 km , genç sıradağların altında, orneğın Alplerde 60 km 'yevaran derınlıklere ulaştığı bılınmektedır Dığertaraftan, yerın sıcaklığının derınedoğru her kılometre başına yaklaşık 30°C arttığı da bılınıyor Amaorneğın madenlerı meydana getıren kımyasal ve fızıksel şartlann neolduğu veya buyuk sıradağlarımeydana getıren kuvvetlerın nasıl oluştuğunu tam olarak saptavamıyoruz Yetbılımcılerı, sondajlaryardımıyla 10 km 'nınuzerındekıderınlıklereınmekve bu olaylar hakkındadaha fazla bılgı edınmek ıstıyor Dünyanın en derin (14 km 'lık)delığı,kıtasal derin sondaj programı çerydvesınde, Oberpfalz'ın Erbendorf kasabasında açılacak Bugune dek dünyanın en derin sondajı, SovyetlerBırlığı'nde.Kolayarımadasındayapılmıştır 12 500m derınlığe ınılmış, fakat teknıkzoriuklardan dolayı sondaj durdurulmuş durumdadır B Kıtalarda.kayaçlardanoluşankısmın sınırının ozel bır karakterı vardır Yerın derınlıklerınedoğru ınıldıkce, kılometre başına artan 30 °C'lık sıcaklık, yerkabuğunun çevresını saran gaz kılıfındakı ısı artışından ve mantodakı ısı artışından oldukçafazladır Nedenı.sadeceyerın sıcakderınhklerınden gelen ısı akımı değıl, ozellıkle kabuğun ust kısmındakı radyoaktıf elementlerın bır bolumu sonucu meydana gelen ısı uretımıdır Derin sondaj yardımıyla, kıtasal kabuğun termodınamık durumunun ısı ureten radyoaktıf elementler ve yerkabuğundakı çeşıtlt kımyasal ve fızıksel ışlemler uzerındekı etkısıkonusundayenıbılgılerçıkacaktır Kıtasal kabuk, buyuk kalınlığına rağmen, ınce okyanus kabuğundan daha fazla bı çımdegıştırmeyeteneğınesahıptır Nedenı, kıtasal kabuğun kımyasal bıleşımı, ısısı ve kayaçların su ıçerığıdır Çunku bılım adamlarının da belırttığı gıbı, yuksek ısı ve basınç ıle bu derınlıklerde sırkule olan gazlar su ıle bırlıkte sert kayaçları bıle "akıcı = sunek" veya "duktıl" hale getırırler Boyle, kırılgan durumdan sunek ya da akıcı duruma geçen kayaçlara ulaşabılmenın en önemlı yolu derin sondajlardır Derin kuyuların bır amacı da, yerkabuğundaerıyıklerınvögazların yuksek basınç ve sıcaklıkta nasıl hareket ettıklerını açıklayan transport mekanızmasının ortaya konmasıdır Kolayarımadasındakı sontaj, yerın 8000 metre derınlıklerınde suıledoluyarıkveçatlaklarınbulunduğunu gostermıştır Bılım adamları bu sonuca çok şaşırmışlardır Çunku jeofızıksel ölçumlerle, yeraltındakı tabakaların aydınlatıldığını bu kadaryuksek basınç altında, sert kayaçlarda çatlakların olabıleceğını duşunememışlerdır Bu yarıkların neden dolayı acıldığını ve Du yarıkları dolduran suyun nereden geldığı henuzaçıklığakavuşmamıştır f" Negatıf elektrot olarak yenı bır madde poly pyrrol kullanılıyor Bu madde, her bırı NH grubuyla yuklu karbondıoksıt halkalan zıncmnden oluşuyor Şar/ sırasında negatıl lyonlar (A ) bu halkalarla bırleşıyorlar ve notrleşıyorlar Deşar/ da ıse bunun tam torsı oluyor Negatıl elektrot gorevını folyolaşmış lıtyum göruyor B'LİMMŞı Bükülebilir pil gündeme geldi Dış gövdesi ve kutup oasıarı Dukülebilir. sarj edilebilen yeni tip piller üzerinde çalışma sürüyor BASF ıle ortak calısma yapan Varta yenı bıı pıl gelıstırdı Bu pıl omeklerı, yenı aku teknolo)isıne lyı bır adım sayılıyor Çalışmaların amacı duz bukulebılır ve rulo hale getırılpbılır akumulator uretmek Yenı pılı gelıştırmenın temelını yenı bır ya pay madde olan polypyrrol oluşturuyor Akım geçırebılen bu madde, pozıtıf pıl elektrodu olarak kullanılıyor ve bukulebılır folyo olarak kolayca ışlenebılıyor Pyrrol molpkulu tıpkı benzol gıbı karbonhalka bıınyeye sahıptır Bu halkanın uzerınde azothıdrojen grubu yerleşmıştır Bu hal kalar uzun makro molekullerle butunlebirler yanı yenı bır yapay madde olustu rurlar ve oksıjenın etkısıyle oksıde olurlar Organık elektrohtte polypyrrol pozıtıf lyonları notralıze edcr, yanı pozıtıf elektrot olaıak etkı eder Negatıf elektrot gorevını ıse bukulebılır folyo halıne getırılmış lıtyum yuklenır Eğer negatıf ve pozıtıf kutuplar arasına ızole edılmış qoz qoz bır ara bo