Katalog

EÖİTİM Hasıraltı edilen Japon eğitimî raporu %tfj; /a'nın bugünkü başarısını "dinci, gelenekçi" eöitime borçlu oldukları önyargısından hareket eden Milli Egltim Bakanlığı, sistemi incelemesi için Japonya'ya gonderdiği Bozkurt Güvenç başkanlığındaki komisyonun hazırladıgı raporu rafa kaldırdı Kâmran Mercan M ya gonderdı illı Eğıtım Gençlık ve Spor Bakanlığı Japonya'nın bafanlarının nedenlerını araşhrmak amacıyla 1984 ekım ayında Hacettepe Unıvenıtesı Antropo/o/ı Profesöru Bozkurt Güvenç başkanlığında 6 kifilık bır komısyonu Japonya' Dokuz ay Japon eğıtım sıstemının "amacı, yapısı, temel felsefesı"nı ınceleyen heyet, hazırladıgı raporu bakanlığa sundu Bakanlık, komısyon çalısmaları sırasında raporun basılarak eğıtım camıasına dağıtılacağını soyledıyse de sonradan bundan vazgeçtı Bu rapor konusunda Prof Qr Bozkurt Guvenç'le aşağıdakı soylenyı yap tık Japonya'nın bugunku başarısını ' dinci gelenekçi" eğitime baglayanlar var. Siz bu konuda ne dıyorsunuz? GUVENÇ: Japonya ıle ılgılı buyuk yanılgı ıçındeyız 1 Dığer Musluman ulkelerde de yaygın olan bır ınançtır Japonya batıdan yalnız teknık veya teknolojı alarak ve bu arada kendı kulturunu koruyarak çağdaşlaşmıştır 2 Japon top İLimu geleneklerıne, dınıne, toresıne son derece bağlı bır toplum olduğu ıçın guçludur başarılıdır Bu yaygın kanaattır Ancak Japon kulturu değışmıştır değışmektedır Başarısını değışmeye borçludur Bu başarıda dının rolu nedır? Japon dını, Japon kulturunun en guç sorunlarından bırıdır Bu dının ne oldu ğıınu bılen kışı Japonya'yı anlamış sayılır En bılge Japonlar bıle bu dını anla/amadıklarını ıtıraf ederler Japonlar Budısttır, Şıntodur Hırıstıyandır, Musluman da vardır Japonlar tum bu dınleıın bıleşkesı sayılabılecek bır halk ınancına da sahıptır Ancak eskı çok tanrıcı" toplumlar gıbı Japon halk ınancının Tanrısı, peygamberı, kıtabı yoktur Japon ınsanı atasının kutsallığına ına rıır Kendı yarattığı kahramanlara, Kamılere (ustun ınsan) ozenır Geçmışten geJeceğe yönelık bır sureklılık ıçınde kendısı de, kendı alanında bır varlık olmaya çalışır Japon kulturu, ınsanın doğaya esır olması ya da egemen olması ustune değıl, tum doğa varlıklarıyla uyum ıçınde yaşaması ılkesı uzerıne kurulımjştur Eiatıya ve bıze hıç benzemeyen bu toplum hemen her hafta, her yerde değışık bır nedenle, amaçla bır araya gelır Bır tören duzenler Butörene "Mat surı" adını verır (Tanrı ıle bırlıkte olmak) Ortada tanrı yerıne, tanrının kuçuk bır evı vardır Batılıların ve gozlemcılerın ' dını âyın" sandıklan olay bu ınsanların "varlık ve toplum bılıncıdır ' Matsurı sureklı olarak bu bılıncı tazeler Peki bu olaylar guzel de neden raporlarınız açıklanmadı? GUVENÇ. Tabıı gerçek nedenını de, gerekçesını de bılemıyorum Ancak Japon eğıtımı raporumuzda, son derece laık gorunen bır eğıtım talblosu orlaya çıktı Japon okullarında eğıtım Batıda olduğundan da ılerı bır duzeyde laıktır Dın oğretımı hatta dın eğıtımı yoktur Dınler uzerıne oğretım de son derece sınırlı ve dıkkatlı bıçımde yapılmaktadır Okullarda dın eğıtımı yerıne bır tur' lyı vatandaşlık eğıtımı" sayabıleceğımız "ahlak ve gorgulu davranış derslerı bulunmaktadır Belkı de raporumuz beklenen, umulan sonuca ulaşmadıgı ıçın yayımlanmamış olabılır Japon eğitımı, başarısını neye borçludur? GUVENÇ: Orgun, ya da yaygın olsun, Japon eğıtımı değışmeyen bazı ıl kelere sahıptır Ancak bu ılkeler toplumun değışme ve gelışmesıne açık olan yanı çağdaşlığı sağlayan ılkelerdır Bunları bırkaç maddede toplamak mumkundur 1. Japonluk ruhu. "Japonların kendılerıyle ovunmelerının" adıdır "Sen dunyadakı varlıklarınen lyısısın en us tunu olabılırsın ' Ataturk'un ovun gu ven, çalış" ılkesı gecerlıdır 2. Insan eğltlm ile ınsan olur: Japon ınsanı da doğmak ıle değıl, eğitım ıle ınsan olur Eğıtım beşıkten mezara suren bır sureçtır Hayat boyu sureklı eğıtım ılkesı Insan yalnız okulda değıl, yapıp ettığı her şeyden öğrenır Insan eğıtım ıle var olduğuna göre eğıtım ıle değışe bılır 3. Eğıtimin başarısı sureklilığıne ve toplumsallığına bağlıdır Okul oncesı okul, okul dışı ve okul sonrası aynı hedefe yonelık olursa eğıtım başarılı olur Eğıtım, aılede başlar, okul sonrasında gelışır, hayatta devam eder Mufredat programı ozetle "hayatın kendisidir." Okulda ne yaptığı değıl 4. Eğitimin amacı Japon insanına Japon ahlakını (dünya goruşünü) vermektir: Bu ahlak batıdan farklı olarak ve özgurlukler uzerıne değıl, görevler ve sorumluluklar uzerıne kurulur Insanın kendısme, aılesıne, tanıdığı, tanımadığı herkese ve tum ınsanlığa karşı borc Japon eğltimini ıncetemek amacıyla 1984 yılında Japonya'ya gönderilen Hacettepe Universttesi Antropoloji Profesörü Bozkurt Guvenç bu konuyla ilgılı görüşlerinl Blllm Teknlk'e açıkladı ları, yanı görevlerı vardır insan bu borçlarına sadık, gorevlenne vefalı olmalıdır Bunu yapan ınsan mutlu ve özgur olur Yanı özgur ınsanın hakları yerıne gorevlerını yapan ınsanın haklarına yer verır 5. Demokrası ılkesi: Eğıtimin tum etkenlığıne karşın ınsanlar ve gruplar çe şıtlıdır Oyleyse bu toplumsal bırlık ceşıtlılık ıçınde sağlanabılır Başka bır deyışle bırlık aynılıkten (ozdeşlık) değıl, çeşıtlerden oluşur Tam demokrası ılke sıdır 6. Değişme, gelişme ve çağdaşlık ilkesl: Her değışme, gelişme değıldır, ama her gelişme ıçın değışme şarttır Gelışmenın amacı çağın gerısınde, dışında kalmamaktır Bunun ıçın Japon ınsanı sureklı değışmeye, yanı kendını gelıştırmeye açık olmalıdır Bu ılkeye uyulursa devrıme gerek kalmaz Çunku ulke çağdaşlık sınıflamasındakı yerını korur 7. Başarılı uygulamalann korunması, yaşatılması ılkesi (Hotokukaı ılkesi): Bu sureklı değışım ve geltşım surecı ıçınde Japonlar geçmıştekı başarılı olmuş ılke ve uygulamalann korunmasına ve yaşatılmasına dıkkat ederler Sontoku" adındakı bır unlu Japonun ınancına gore Geçmışını lyı değerlendıren toplumun bugunu başarılı, geleceğı parlak olur " Onemlı husus Geç mış tumuyle değıl başarılı yanlarıyla yaşatılmalıdır Bu yuzden yonetımler, ıktıdarlar değıştığı zaman geçmışın başa rılı uygulamalarını değıştıremezler Hatta kendılerını "başarılı olanı korumak la sorumlu sayarlar" Yanı ıktıdar değışebılır, geçmış ıktıdarın bıraktığı başarılı mırası değıştıremez 8. Kalitekandlte Iklleml: Yaygınlıkyükseklik fiişkısı: Eğıtım konularındakı ıkılemden bırı, eğıtimin evrensellığı ıle nıtelığı arasındakı ters görunen ılışkıdır Evrensellık arttıkça nıtelığı duşeceğı, nı telığın yukselebılmesi ıçın de tabanın sınırlı tutulması gerektığı sanılır Japonlar geleneksel olarak bu ıkılemı kabul etmezler Eğıtım nıce yaygın olursa nıtelığının o kadar yukseklere ulaşacağı na ınanırlar Tıpkı bır dağın eteklerı ne kadar genış ıse, zırvenın o kadar yuksek olması gıbı Bu ılkeye uygun olarak 184O'lı yıllarda toplumun % 4O'ı okur yazardı Bugun dunyadakı en yuksek duzeye ulaştılar % 98 5 okur yazar % 95 temel eğıtımden geçmış (8 yıl) % 92 ortaoğretımı bıtırmış (4 yıl) % 4050 arasında bır tur yuksek oğretıme devam edıyor (26 yıl) bu da eğıtimin yaygınlı ğını gosterıyor 9. Teori, pratik bırlığı. Batı duşuncesı teorıyle uygulamayı eğıtım surecın de ve hayatta bırbırınden once ayırmakta, sonra bunları bırleştırmeye çalışmaktadır Japon eğıtımı duzenınde bır teorıpratık (kuramuygulama ayrımı yoktur) Insanlar bır şeyler yaparak oğrenır, öğrendıklerını yapar, yaptıklarını gelıştırır ve bu sureç ıçınde hem yenı bılgıler kazanır hem de yenı teknıkler kazandırmış olur Hayat ve eğıtım bılgı ve uygulama, duşunce ve hayat olarak ıkıye bolunmedığı ıçın sonradan bunların bırleş tırılmesıne gereksınım duyulmamaktadır öyle kı okuldan mezun olan genç bır şeyler yapmasını bıldığı gıbı, hayatı boyunca yaptıklarıyla da oğrenmeye, bılgılerını arttırmaya devam edecektır Japonya nufusunun 1/4'u okul dışında örgutlenmış bır tur teknıksanat, kultur kurslarına devam eder Japonlar bu su rece "o keı kogoto" (buyuk eğıtım) adını verıyorlar Başarılarının göze görulmeyen buyuk sırn buradadır Çunku öğret men aynı zamanda buyuk eğıtimin oğrencısıdır 10. Eğitimin yazıya bağlılığı ılkosı: Japon kulturu ve eğıtımı söze, konuşmaya değıl, yazıya ve yazı aracılığıyla da bılgıye, deneyıme, guzellığe bağlıdır