Katalog

T E K N I K Yalıtkan pencereler ıçerıye yansıtılan sıcaklık Güneş, tüplerle evlerin içine aktarılıyor Metal oksit zarlarla kaplanılan camlar, içerdeki sıcaklığın dışarıya sızmasını önlerken, çatılarda aynalarla toplanan güneş ışığı, akrilik tüplerle yapıların içine dağıtılıyor. Derleyen: Murat Arın Yapılarda enerji tasarruf u Odadakı nesnelerden yayılan sıcaklık Metal veya metal oksıt zar • P etrol fıyatlarındakı duşuşler, enerji tasarrufuna olan eskı ılgıyı azaltırken 7O'lı yılların petrol şoku sırasında başlatılan araştırmalar meyvelerını vermeye başladı Gelıştırılen yenı teknıkler, yapılarda konfordan hıç odun vermeden enerji harcamalarının kısılmasına yardımcı oluyorlar lanışlı olmayan üç camlı pencerelerın yerını tutabılıyorlar ıkı elektrot saydamlaşıyor, ancak akım verılmesı elektrolıt lyonlannı, elektrot Yalıtkan pencereler Yalıtkan pencereler aslında, sıcağı ıçerde tutmaya yarıyorlar Ancak yazın, guneş ışınlarını doğrudan almadıkları zaman, yapının ıçını serın tutuyorlar Sıcak asfalttan, arabalardan, yapılardan yayılan kızılötesı ışınları geçırmıyorlar Camlar, kışın sıcağı ıçerı yansıttıkları gıbı, bu ışınları da dışarı yansıtıyorlar Kısaca, içerdeki ve dışardakı sıcaklıklar bırbırınden etkılenmıyor Önemli yenilikler ve enerji tasarrufu örneğın ABD'de tuketılen enerjının uçte bırı (elektrığın % 60'ından fazlası) ısıtma, havalandırma ve aydınlatmaya gıdıyor Bu tuketımı kısmak, fırmaların faturalarını da kuçultecek Amaç, sadece kullanılan aygıtlardan tasarruf sağlamak değıl Yapılarda çıft camlı pencereler yalıtkan duvarlar ve çatılar gıbı basıt onıemler, verımlılığı çarpıcı bıçımde arttırıyor Yapılarda enerji tasarrufu programında çalışan Davıd Pellısh, bu yaklaşımı "yapıları gıydırmeye" benzetıyor Önerılen bazı önemli yenilikler şunlar Sıcağı ıçerıde tutan pencereler Istenen ölçude odayı aydınlatan ve karartan pencereler, Guneş ışığının yapı ıçınde daha verımlı kullanılmasını sağlayan ve yapay aydınlatmayı azaltan plastık boru tupler ve holografık optık unsurlar Karartılıp aydınlatılabîlen pencereler Dığer bır yenılık ıse, karartılıp aydınlatılabîlen pencereler Kışın kısıtlı guneş ışınlarını butunuyle geçirmek ıçın saydamlaşan, yazınsa kararan bu camlar, parlak ışınlara yanıt olarak kararan fotokromık maddelerden uretılıyorlar Guneş gozluklerınde de kullanılan fotokromıkler, guneşlı gunlerde sıcaklığı dışarıda tutabılıyorlar • Ikı elektrotun arasına yerleştırılmış ıletken bır elektrolıtten oluşan elektrokromık pencerelerın uretımınde, uygulanması en zor teknolojıyle karşılaşılıyor Elektrık akımı olmadığı zaman lardan bırıne geçmeye zorluyor, böylece camın saydamlığı azalıyor Akımın ters yönde verılmesı, camı eskı halıne getırıyor Bu ışlem, cama hıçbır zarar vermeden mılyonlarca kez tekrarlanabılıyor Tıcarı yapılar, aydınlatma ıçın, ısıtma ve havalandırmada kullandıkları kadar enerji tuketıyorlar Pencerelerden gıren guneş ışığı çok dar bır alanı aydınlattığı ıçın bırçok buroda yapay aydınlatmaya bağımlı kalınıyor Teknolojık gelışmeler bu soruna da bır çözum ge tırıyor Güneş ışığı tüplerde Aydınlatma teknolojısının en gelışmış şeklıne, Toronto'da 2000 m 2 buyukluğundekı bazı yapıların ust katlarında rastlanıyor Çatıdakı aynalarla toplanmış ve odaklanmış guneş ışığı, akrılık tüplerle yapının ıçıne dağıtılıyor Bu sıstem, doğal olarak doğrudan doğruya guneş ışığı ıstıyor Hava kapalı olduğu zaman elektrık kullanılması zorunlu oluyor Işık, akrılıt tupun ıç yuzeyınde dalgalı yansımayla ılerlıyor Yansımanın her noktasında bıraz ışık dışarıya sızıyor Tupten geçen % 5080 oranındakı guneş ışığı odanın aydınlatılması ıçın yeterlı oluyor Bu sıstemın en önemli unsurları, guneş ışınlarını toplayan ve odaklayan optık elemanlar Bugun, motorlarla çalıştırılan ve yalnızca çatılarda kullanılan aynalar kullanılıyor Bu da sıstemın, yapının alt katlarına ıletılmesını engellıyor Bır dığer teknolojık yenılıkle bu engel de aşılıyor Holografık optık unsurlar camlara yerleştırılıyor ve guneş ışınlarının yönunu değıştırerek ıçerıdekı aydınlatma panelıne gonderıyor Bu duşunce, hologramların, aynalardan ve objektıflerden farklı olarak ışınları yonlendırme yeteneğınden yola çıkılarak gelıştırılıyor Hologramlar ıkı lazer ışını bırleştırılerek, aydınlık ve karanlık ınce bantlar oluşturulmasıyla yapılıyor Holograma çarpan ışık, ıkı lazer ışının yönunde saptırılıyor Hologramlar, yapım sırasında, ışığın ıstenen yönde saptırılması ıçın odaKlamyor Boylece, holografık unsurlar sabahleyın doğudan gelen ışınlarla, oğleden sonra batıdan gelen ışınları aynı noktaya yonlendırebılıyor D (High Technology'dan) Saydam durum İletken iyon Metal iyonlar (lityum) Aktif elekrot (tungsten trioksit) Karşı elektrot Karartılmış durum Camlar metal zarla kaplanıyor Sıcağı ıçerde tutan yalıtkan pencereler, arada hava boşluğu bırakılarak ıkı camın bırleştırılmesıyle oluşturuluyor metal oksıt veya ıkısınden oluşan ınce bır zarla kaplanıyor Sadece bırkaç yuz atom kalınlığındakı kaplama, guneş ışınlarını ve ısıyı geçırıyor, ancak yapının ıçındekı nesnelerın yaydığı, uzun dalga uzunluğuna sahıp kızılötesı ışınların dışarı çıkmasını onlüyor; odanın ıçınden yayılan kızılötesı ışın, camın ıç yuzeyınce emılıyor ve ıçerıyı ısıtıyor Sıradan camlardaysa, sıcaklık yapının dışına çıkıyor Boylece bu tur pencereler, çok yuksek malıyetı olduğu ıçın pek kulBu camlardan bırının ıç yuzeyi metal, Voltaj kaynağı yonlarla üklenmiş' elektrot, Aktarılmış kktarılan ışık kızılötesı ışınları ışık ve sıcaklık yansıtıyor jers yo n c je akım