Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr BM, Kıbrıs’ta taraflar arasında ortak vizyonun olup olmadığını tartacak ‘Yaratıcı olun’ çağrısı Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy dün Kırım yakınındaki askeri noktayı ziyaret etti. 7 28 NİSAN 2021 ÇARŞAMBA Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda Kıbrıs’taki taraflar ve garantör ülkelerin (Türkiye, Yunanistan ve İngiltere) katılımıyla 5+1 formatındaki gayriresmi Kıbrıs konulu konferans dün dört yıl aradan sonra “ortak zemin” arayışında başladı. Üç gün sürecek görüşmelerde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Ankara masaya “federasyon değil, iki devletli çözüm” vurgusuyla oturuyor. Atina ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) ise federasyondan yana tutumu biliniyor. BM liderliğindeki Kıbrıs müzakereleri en son 2017’de Crans Montana’da yapılmış, bir sonuç alınamamıştı. GKRY, görüşmelere Crans Montana sürecinde kaldığı yerden devam edilmesini istiyor. İsviçre’nin Cenevre kentindeki görüşme maratonu çerçevesinde dün BM Genel Sekreteri Antonio Guterres önce KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, ardından da GKRY lideri Nicos Anastasiadis ile ayrı ayrı bir araya geldi. Guterres, görüşmelerden önce yaptığı açıklamada, KKTC ve GKRY’ye “yaratıcı olmaları” çağrısı yaptı. Guterres’in Sözcüsü Stephane Dujarric ise “Genel Sekreter gerçekçi. Bu onun iyi bildiği bir konu. Daha önce müzakerelere de katılmıştı” dedi. Dujarric, “Guterres’in davetinin sebebi gelecek için ortak bir vizyon olup olmadığını görmek. Tarafları dürüst ve açık bir diyalog için teşvik ediyor” ifadelerini kullandı. Reuters’e konuşan KKTC Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Özel Danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, görüşmeler konusunda iyimser olduğunu belirterek “iki devletli çözümün Rum Kesimi için de Türk tarafının hava sahası ve limanlarına ulaşım açısından fayda sağlayacağını” söyledi. “Komşumuzu düşman olarak değil partner olarak görüyoruz. Tek istediğimiz iki tarafa da yarayacak bir çözüm” değerlendirBM Genel Sekreteri Guterres dün önce Tatar, ardından da Anastasiadis ile ayrı ayrı bir araya geldi. mesinde bulundu. Işıksal, bugün bütün tarafların bir araya gelmesinin planlandığını, yarın ise Tatar’ın GKRY Başkanı Anastasiades ile görüşeceğini kaydetti. Türkiye konferansta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığında bir heyetle temsil ediliyor. Dendias’tan Suriye mesaisi Yunan Kathimerini gazetesinin ise Kıbrıs konferansına katılacak olan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ile de bir araya geleceği yönündeki haberi dikkat çekti. İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise “Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın, ticaret, yatırım ve turizm konularında daha büyük fırsatlar içeren, aynı zamanda bölgedeki güvenlik ve istikrarı güçlendirecek “yeniden birleşmiş Kıbrıs’ın potansiyeline vurgu yapacağı” belirtildi. Raab, konferansın “Kıbrıs sorununa adil ve kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan müzakereleri yeniden başlatmak için fırsat sunduğunu, tüm tarafların toplantıya yaratıcı ve esnek yaklaşmasını umduklarını” aktardı. İngiliz The Sunday Express gazetesi geçen hafta, Johnson hükümetinde KKTC’nin bağımsız bir ülke olarak tanınmasından yana sesler olduğu iddiasını gündeme getirmişti. AB, davetsiz misafir Öte yandan Avrupa Birliği (AB), Cenevre görüşmelerine üst düzey üç diplomat gönderdiğini duyurdu. AB Sözcüsü Peter Stano resmi bir davet almadıklarını, “Deneyimli diplomatları BM’ye çalışmalarında yardımcı olmaları için gönderdiklerini” ifade etti. AB, Kıbrıs konferansına gözlemci olmak isteğini daha önce açıklamış ancak KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, birliğin objektif olamayacağına işaret etmişti. Tatar, önceki gün Ankara’da temaslarda bulunmuştu. IRKÇI VEKIL YAKALANDI Avrupa Parlamentosu’nda (AP) yapılan oylamada milletvekilliği kaldırılan aşırı sağcı Altın Şafak Partisi üyesi Yannis Lagos gözaltına alındı. Yunan basınının emniyet kaynaklarına dayandırdığı haberde, Lagos’un, dokunulmazlığının kaldırılmasından kısa süre sonra Brüksel’de gözaltına alındığı belirtildi. Daha önce AP’de Türk bayrağını yırtan Lagos’un dokunulmazlığının kaldırılmasını Yunanistan talep etmişti. Altın Şafak, Yunanistan’da mahkeme tarafından “suç örgütü” olarak kabul edilmiş, bu örgütü yönettikleri gerekçesiyle Lagos’un da aralarında bulunduğu bazı parti üyeleri hapis cezalarına çarptırılmıştı. Lagos, hakkında 13 yıllık hapis cezası verildiği 7 Ekim 2020’de dokunulmazlığını kullanarak Yunanistan’dan kaçmıştı. İsrail güçleri, Filistinlilerin işgal karşıtı protestolarına sert müdahalede bulunuyor. İsrail’e ‘Apartheid’ suçlaması İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) İsrailli yetkilileri Filistinliler ve kendi Arap nüfusu üzerinde Yahudi “tahakkümü” kurmaya çalışarak “Apartheid” politikası izlemekle suçladı. Apartheid kavramının ilk olarak Güney Afrika’da siyahlara karşı uygulanan sistematik baskı için kullanıldığını ancak artık evrensel bir içerik kazandığını belirten örgüt, 213 sayfalık raporunda, işgal altındaki Batı Şeria ve abluka altındaki Gazze Şeridi ile ilhak edilen Doğu Kudüs’te İsrail hükümetinin “tek yetkili” olduğunu kaydetti. Söz konusu bölgelerde İsrail hükümetinin Yahudilerin Filistinliler üzerinde “tahakkümünü” sürdürmesi yönünde bir politika izlediği vurgulandı. ‘Hesap versin’ Raporda Filistinlilerin hareketlerinin kısıtlanması, topraklara el konulması, insanların zorla evlerinden taşınması, vatandaşlık hakları verilmemesi, İsrail hükümetinin izlediği baskıcı politikalara örnek olarak sayılıyor. İsrail’in kendi Arap nüfusuna karşı da ayrımcı politikalar izlediği belirtiliyor. Filistin Yönetimi Başbakanı Muhammed İştiyye, örgütün raporundan memnuniyeti dile getirirken uluslararası topluma “artık sorumluluk alarak İsrail’in işlediği suçların hesabını vermesini sağlamaları” çağrısı yaptı. Halen Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçları ile ilgili soruşturmaya tabi olan İsrail ise örgütün suçlamalarını “yanlış ve kabul edilemez” olarak niteledi. New York merkezli örgütün uzun süredir “İsrail karşıtı” bir tutum benimsediğini öne sürdü. Hafter cephesi uzlaşıyı sınıyor Libya’da Ulusal Birlik Hükümeti’nin Başbakanı Abdülhamid Dibeybe’nin Bingazi ziyaretinin Halife Hafter cephesi tarafından engellenmesinin yankıları sürüyor. Başbakan Yardımcısı İbrahim Ebu Cenah, Bingazi’de yapılması planlanan kabine toplantısının engellenmesini, “ülkedeki bölünmüşlüğü devam ettirme çabası” olarak gördüklerini belirtti. Engellemenin siyasi süreci çökertmek isteyenler için bir fırsat yaratmasından kaygı duyduklarını söyledi. Cenah, bu yöndeki girişimlere karşı hükümetin “istikrarı destekleyen tutumunun daha da güçlendiğini kaydetti. Askeri hareketlilik Bingazi’ye gitmek için geçen pazar akşamı Trablus’un Mitiga Havaalanı’ndan hareket etmek üzere olan Dibeybe, Hafter milislerinin Bingazi’deki havaalanını kapatması üzerine ziyareti iptal etmişti. Öte yandan AA’nın haberinde “Rus paralı askerlerinin desteğindeki Hafter’e bağlı silahlı araç konvoyunun doğu yönünde Şuveyrif bölgesi güzergâhında harekete geçtiği” belirtildi. Silahlı konvoyun 63 araç, cephane yüklü 3 TIR, iki Rus hava savunma sistemi Pantsir S1’den oluştuğu aktarıldı. Krize diyalog arayışı Ukrayna kriziyle birlikte başta karşılıklı diplomat sınır dışı etme kararı olmak üzere ABD ile gerginlik yaşayan Rusya’dan Washington’a yönelik önemli hamle geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov dün Moskova’nın Washington’a stratejik istikrar konusunda diyalog kurmayı önerdiğini söyledi. ABD’nin Rusya’yı başkanlık seçimlerine müdahale etmekle ve siber korsanlık yapmakla suçlaması üzerine başlayan gerginlik, ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i “katil” olarak nitelendirmesinden sonra yaptırım uygulamasıyla artmış, iki ülke karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı kararı almıştı. Şoygu’dan ABD ve NATO’ya eleştiri Öte yandan Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, ABD ve NATO’yu eleştirdi. DHA’nın haberine göre Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’de düzenlenen Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü toplantısında konuşan Şoygu, “ABD ve NATO gerilimi tırmandırıyor. NATO, Avrupa’daki birliklerini savaşa hazırlıyor” dedi. NATO’nun askeri altyapısını modernize ederek harekât ve muharebe eğitimini artırdığını da kaydeden Şoygu, Rusya’nın Batı ve Güney askeri birliklerinin yapılan tatbikatlarla savaşa hazır olduklarını gösterdiğini de vurguladı. Öte yandan Rusya ile Donbass’ta görüşme önerisinde bulunduğu Putin’den “Ancak Moskova’da görüşebiliriz” yanıtını alan Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy, önemli olanın buluşup müzakere edebilmek olduğunu belirtti. “Toplantının yeri sadece bir detay” dedi. Zelenskiy, Başdanışmanı Andriy Yermak’ı Putin’le görüşmeleri düzenlemekle görevlendirdiğini de açıkladı. Rusya Savunma Bakanı Şoygu’nun geçen hafta Ukrayna sınırındaki Rus birliklerinin geri çekilmesi kararını da “gerginliği azaltacak her tür adımı memnuniyetle” karşıladığını söyleyen Zelenskiy, “Ukrayna her zaman tetiktedir, ancak Ukrayna barış istiyor. Uluslararası ortaklarımıza destekleri için minnettarım” dedi. Zarif sızıntısı Kerry’yi yaktı! İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in, Devrim Muhafızları’ndan da yakındığı ses kaydının basına sızdırılması sadece Tahran siyasetini değil Washington’ı da karıştırdı. Zarif, ABD’nin suikastla öldürdüğü Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani’ye sert eleştiriler yönelttiği ses kaydında Devrim Muhafızları’nın hükümetin de üstünde olduğunu, tavsiyelere kulak asmadığını söylemişti. Kayıtta ayrıca dönemin ABD Dışişleri Bakanı olan John Kerry’nin kendisine İsrail’in Suriye’de İran hedeflerine yönelik gizli hava saldırılarından söz ettiğini, bunların yaklaşık 200 olduğunu belirttiğini de aktardığı gündeme yansıdı. The New York Times tarafından sızdırılan kayda göre Zarif, Kerry’nin bu hassas bilgiyi kendisine açıklamasına “şaşırdı”. Bunun ardından ise Biden yönetiminde çevre, iklimle mücadele konusunde en etkin isim olarak görülen Kerry’ye ülkesinde tepkiler geldi. Soruşturma açıldı Cumhuriyetçi Parti’den senatörler, Kerry’nin Ulusal Güvenlik Konseyi’ndeki (UGK) görevinden istifa etmesini istedi. Senatör Dan Sullivan, “vatana ihanetten söz ediliyor, ben bu sözcüğü sık kullanmam ama Kerry dayanamayacağım her türlü şeyi yapıyor” ifadesini kullandı. Kerry ise Twitter hesabından kayıtta kendisine yönelik Zarif’e atfedilen sözleri reddetti, “Bu iddialar kesinlikle yanlıştır. Ne bakanken ne de o zamandan beri böyle bir şey olmadı” dedi. İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmasının başmüzakerecisi olan eski Dışişleri Bakanı ve eski Başkan adayı Kerry, UGK’de iklim elçisi olarak görev yapıyor. Sızdırılan kayıtta Zarif, Süleymani’nin kendisinin etkiKerry sini zaman zaman sıfıra indirdiğini, İran’ın uluslararası toplumla nükleer anlaşmasını sabote etmek için Rusya’yla çalıştığını savunuyor. Kaydın sızmasının ardından Tahran yönetiminden konuyla ilgili soruşturma açıldığı haberi de geldi. İran Hükümet Sözcüsü, faillerin bulunması için İstihbarat Bakanlığı’na talimat verildiğini açıkladı. Sohbetin yazılı ve görsel kayıtlarının bakanlar kurulu ofisinde arşivlendiğini ve daha sonra kamuoyuyla paylaşılmasının planlandığını aktaran sözcü, ses kaydının “çalındığını ve bunun da İran halkına karşı yapılmış bir komplo olduğunu” söyledi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü de “Zarif’in söylediklerine bir bütün olarak bakılmalı, bütünün içinden kendilerine uygun kısmı çekip almışlar” açıklamasını getirdi. KÖRFEZ’DE ABDİRAN GERİLİMİ ABD ve İran savaş gemilerinin bir yıllık aradan sonra Basra Körfezi’nde dün karşı karşıya geldiği bildirildi. ABD donanmasının Basra Körfezi ve çevresinde konuşlu 5’inci Filosu’nun sözcüsü, “Bahreyn açıklarında devriye görevi yapan iki sahil güvenlik gemisinin İran Devrim Muhafızları’na ait bir destek gemisi ve üç hücumbot tarafından tehlikeli şekilde engellendiğini” belirtti. VEFAT Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (1974 1990) Kurucularından ve Genel Başkanı AHMET KAÇMAZ (1938 2021) 26 Nisan 2021 günü vefat etti. Ağabeyimiz, yoldaşımız, büyüğümüzün anısına saygıyla… “…inanıyorum ki, çalışan insanlar açısından TSİP için tarihin hükmü negatif olmayacak. Başka türlü söylersem, ileride insanlarımız ‘TSİP olmasaydı daha iyi olurdu’ demeyecekler. TSİP varlığının ne derece önemli olduğuna gelince… Emekçi halkımızın bahtını karartacak ciddi yanılgılara düşmediğimiz kanısındayım.” (Ahmet Kaçmaz)