Katalog

29 MART 2021 PAZARTESİ 9 FLAMINGO ÖLÜ BULUNDU İzmir’in Bayraklı ilçesi Meles Deltası civarında 9 flamingo, yurttaşlar tarafından ölü bulundu. Çiğli Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü Koordinatörü Ürgen Tepe, “İlk veriler, flamingoların zehirlendiğine yönelikti ama yaptığımız incelemede zehirlenme değil, bir doğa olayı ya da radyoaktivite olabileceği anlaşıldı. Belki elektrik çarpması da olabilir. Kesin ölüm nedenleri çalışmanın ardından netleşir” dedi. l İZMİR/Cumhuriyet Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı. Piknikten kalan İSTANBUL’da cumartesi günü piknikçilerin akınına uğrayan Belgrad Ormanı’nda 10 ton çöp toplandı. Hafta içi yağan kar ve soğuk havanın ardından cumartesi günü sıcaklıkların yeniden artmasıyla vatandaşlar ormanlara ve sahillere akın etti. Kısıtlamanın olmadığı günü fırsat bilen piknikçiler soluğu, hafta sonu Belgrad Ormanı’nda aldı. 3 binden fazla aracın giriş yaptığı ormanda, yaklaşık 10 ton çöp toplandı. l DHA Kantaron balı Guinness’e girdi Türkiye’de arı kolonilerinden uzakta ve deniz seviyesinden 2 bin 500 metre yükseklikteki mağaradan çıkarılan kantaron balı, kilosu 10 bin Avro ile (96 bin TL) ile dünyanın en pahalı balı olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Guinness Dünya Rekorları resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre, kantaron (centaury) balı listeye 16 Mart’ta girdi. Guinness’in resmi sitesinde balın, geleneksel baldan çok farklı olduğu, koyu renkte ve acı bir tada sahip bulunduğu bilgisine yer verildi. Ayrıca, balın magnezyum, potasyum, fenol, flavanoid ve antioksidanlar bakımından yüksek tıbbi özelliklere sahip olduğu ifade edildi. Yılda 23 kez bal hasadı yapan diğer ticari arıcıların çoğunun aksine Centauri balının yılda sadece bir kez toplandığı ifade edildi. l DHA Atletizmde Maratonlarda rekorların kırılmasını sağlayan “süper ayakkabıların” geliştirilmesiyle birlikte yeni bir devrim süreci yaşanıyor. silahlanma yarışı DERLEYEN:RITAURGAN Super shoes: Explaining athletics’ new technological arms race, The Conversation Bundan tam 5 yıl önce maraton koşuları ve 2019’da da koşu parkurları için piyasaya sunulan yeni ayakkabı Rüzgâr dan kaynaklanıyor. Bu tür kaplamalar gerçekte yeni olmasalar da son performans artışında özel olarak tasarlanmış ve tahterevalli etkisi yateknolojisi sayesinde, tüm dayanıklılık koşularında peş peşe rekorlar kırıldı. Bu durum atletizm dünyasını hızında ratarak koşucunun ayağı her yere bastığında enerjinin kendisine geri dönmesini sağlayan kepçe biçiminin etkili olduğu belirtiliyor. ikiye böldü. Kimileri olağanüstü Son olarak da bu ayakkabıların niteliklere sahip bu ayakkabıyaklaşık 40 mm olan topuk kalınlığı larla yarışmanın adil olmadığını öteki yarış ayakkabılarından 10 mm öne sürerken kimileri bunların daha kalın. Böylelikle hem ayakyapay koşu pistlerinden farklı kabıdaki öteki teknolojilerle uyum olmadıklarını ve ayakkabıların sağlanmış oluyor, hem de kullanıcıdayanıklılık koşularına katılan nın bacak boyu uzatılarak enerji tayarışçıların yararlanabilecekleri sarrufuna katkıda bulunuluyor. kaçınılmaz bir teknolojik atılım Dayanıklılık koşularından soolduğunu dile getiriyorlardı. rumlu olan Dünya Atletizm Birliği, Spor biyomekaniğiyle ilgi2020’de ayakkabılarla ilgili kılavuzli araştırmalar süper ayakkabıda güncelleştirme yaparak yürüyüş ların kimileri onlarca yıl kırılaayakkabılarında topuk kalınlığının mayan eski rekorlara yeni bir Eliud Kipchoge 40mm, uzun mesafe koşu ayakkabıboyut kazandırdığını açıkça orlarında da 25mm’ye dek çıkartılmataya koysa da bu teknolojiye sına izin verdi. spor dünyasının performans artırıcı yeniliklerinden biri olarak bakmak gerekiyor. Koşu ekonomisi 2019’da Eliud Kipchoge resmi olmayan bir yarışta iki saatlik maraton sınırını aşıp 2:01:39’luk kendi dünya rekorunu kırdığında ayağında süper ayakkabılar vardı. Ancak bunun dışında yarış kiti, kulvar tasarımı, hız denetimi ve eğitim stratejileri gibi tüm başka unsurlar enine boyuna araştırılmış ve bilimsel açıdan en iyi biçimde düzenlenmişti. Yüzmede de payı var Başka spor dallarında da benzer yenilikler var. 2008’de yüzme yarışlarındaki rekorlarda Nasa tasa2016 Yaz Olimpiyatları mara 2020 yılında 5 bin ve 10 bin metre dünya rekorları sırasında yararlanılan rımı mayoların ciddi bir payı vardı. tonlarında madalya kazanan er wavelight adımlama teknolojisi gibi başka yenilikçi teknolojiler de hız Bu mayoların kullanımı çok geçmekek atletlerin üçü de aynı mar artışına katkıda bulunmuş olabilirler. den yasaklansa da günümüz mayoka ayakkabılarla podyuma çıklarında aynı teknolojinin basitleştitılar. Bunlar şimdi hemen heAyakkabının ağırlığı, malzeme bileşimi, torilmiş biçiminden yararlanılıyor. men tüm seçkin koşucuların gözdesi olan koşu puk kalınlığı ve ayakkabının parmak ucundan Süper ayakkabı yarışının yakın bir gelecekayakkabılarının ilk örnekleriydi. topuğa esnekliğini belirten “boylamsal bükül te de tüm hızıyla sürmesi kaçınılmaz. Yeni tekArdından 2019 yılında benzer bir süper me” gibi çeşitli özellikler belirleyici. nolojiler yeni dünya rekorlarının yolunu açaayakkabı teknolojisi atletizm pistlerine girdi. Atletler inanılmaz hızlara ulaşmaya başladılar. Tahterevalli etkisi cak. Bu sürekli değişim sürecinde, zamanların tersine, sonuçlara ağırlık verilmesi gerekiyor. Bu performans artışının temelinde atletlerin Süper ayakkabıların bir yenilik olarak man Sonuçta, teknolojiye bakılmaksızın, kuşakların belli bir hızda koşmalarının enerji maliyeti an şetlere yansıması, burundan topuğa uzanan ötesine geçen unvanlar ve zamandan çok daha lamına gelen koşu ekonomisi yatıyor. köpük tabanının içindeki karbon lifli kaplama kalıcı olan madalyalardır. İklimin hediyesi Aydın’ın Kuşadası ilçesinde, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Atabey Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Oğuzhan Kaygusuz, Dilek Yarımadası Milli Parkı’nda Uzakdoğu ülkelerinde şifalı olarak nitelendirildiği için “ölümsüzlük mantarı” adı verilen “Reishi mantarı” buldu. Ölümsüzlük mantarına Kuşadası’nda rastlanmasının çok önemli olduğunu belirten Kaygusuz, “Normal şartlarda bu habitatlarda bulunmaması gereken bir mantar türü. Ancak Dilek Yarımadası Milli Parkı’nda biyocoğrafik bölgelerin kesişmesinden dolayı ilginç bir şekilde burada da yetişmiş. Kuşadası’ndaki Dilek Yarımadası Milli Parkı Akdeniz, İran ve Turan bölgeleri olmak üzere 3 iklim kuşağına sahip olduğu için bu tür konukçu mantarların yetişmesine olanak sağlıyor” dedi. l DHA İki gün sonra bulundu Karaman’da, aracının kara saplanması sonucu kaybolan Ege Kabalak (26), jandarmaya kayıp ihbarı yapıldıktan yaklaşık 52.5 saat sonra bulundu. GSM şirketi aracılıyla dört ayrı noktaya yansıtıcı olarak mobil baz istasyonu kurulmasıyla, cep telefonuna ulaşılan Kabalak, kaybolduğu noktadan 40 kilometre mesafede, jandarma ekipleri tarafından alınarak Mersin’e getiKabalak’ın sağlığı iyi. rildi. Sağlık durumu iyi olduğu bildirilen Ege Kabalak’ın çantasındaki yiyecek ve içekler sayesinde hayatta kaldığı belirtildi. l DHA ‘Kelebekler’in suyunu çalmışlar Fethiye’deki Kelebekler Vadisi’ne dökülen şeşalenin suyunun azalması üzerine yapılan incelemede kaçak borularla su çekildiği anlaşıldı. Şelaleyi besleyen kaynağın, 33 yıldır Faralya Mahallesi’nde yaşayanlar ile otel ve pansiyon sahipleri tarafından içme ve tarla sulama suyu olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Valilik inceleme, savcılık soruşturma başlatırken Muğla Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamada, Faralya bölgesinin Özel Çevre Koruma alanı olduğu, bölgenin Milli Emlak’tan tahsisi için talepte bulunulduğu belirtildi. Bölgede tekne kaptanlığı yapan Mustafa Çamcı, “Son yıllarda Kelebekler Vadisi’ndeki şelalede su akmayacak kadar azaldı. Bunun zararını Kelebekler Vadisi fazlasıyla görüyor. Doğa mahvoluyor” dedi. l DHA Karga aklı maymun zekâsıyla yarışıyor Sayı sayabiliyor, alet kullanabiliyor hatta plan bile yapabiliyorlar. Karganın üstün sosyal zekâsı her şeyden önce empati kurabilme yetisiyle alakalı. Yiyecekleri saklamak ve karga topluluğuyla işbirliği yapmak konusunda da son derece becerikliler. Bu akıllı kuşlar işaret dilini kullanıp anlıyorlar da. Peki, kargaların bu zekâsı neye dayanıyor? Osnabrück Üniversitesi’nden Simone Pika ve ekibi, karakarganın fiziksel ve sosyal yetisini ayrıntılı ve karşılaştırmalı olarak inceledi. Karakargalara, normalde primatlara uygulanan zekâ testindeki görevler verildi. Tabii ki eller yerine gagalarla yapılabilecek şekilde. Testin birinci bölümünde 8 kargaya fiziksel zekâ alanından görevler verildi. Testlerden bazıları şapka altına obje saklama ilkesine dayanıyordu. Mesela bir kabın altında bir yem saklandıktan sonra, kap döndürülüyor ve kaydırılıyordu, kargalar ise yemin hangi kabın altında olduğunu bulmak zorundaydılar. Fakat çeşitli aletlerin kullanıldığı testler ağırlıktaydı. İkinci testte ise sosyal zekâ ölçüldü. Kargalar bu testte, saklanmış yemi, testi yapan kişinin işaret dili ya da bakış yönüyle bulmak zorundaydılar. Hatta empati yetisi bile test edildi. Sonuçlara göre kargalar hem fiziksel hem de sosyal görevlerde en az insansı maymunlar kadar başarılı oldu. Kargalar özellikle de kümeleri ayırt etme ve nedensellik bağlantılarını bulma konusunda çok yetenekliler. Sosyal öğrenme ve iletişim konusunda da kargalar neredeyse şempanzeler ve orangutanlar kadar becerikliler. Zekâ genç yaşta gelişiyor Testler kargalardaki zekânın çok genç yaşta geliştiğini de gösterdi. Dört aylık kargalar bile 16 aylık yetişkin kargalar kadar başarılı oldu. Biyologlar bunu karga yavrularının erken bir zamanda bağımsızlıklarına kavuşmalarına ve karmaşık kuş toplumunda hayatta kalmak zorunda olmalarına bağlıyor. Bununla birlikte mekânsal zekâda kargalar orta derecede başarılılar, oysa yaşam biçimleri nedeniyle bu konuda çok daha yetenekli olmaları beklenirdi. Nitekim kargalar etkileyici uçuş manevraları sergiliyor. Yemlerini saklıyorlar ve hemcinslerinin rezervlerindeki yemleri çalıyorlar. Bilim insanları bu başarısız sonuçtan kargalardan çok, test koşullarının sorumlu olduğunu düşünüyor. Kargaların rekabete dayalı bir sosyal yaşamları vardır. Kuşlar örneğin hemcinsleri tarafından takip edildiklerini hissettiklerinde, yem saklarken uçuş manevralarını bilinçli olarak değiştiriyor. “Aynı şekilde testler sırasında da rakiplerini kandırmak için bilinçli olarak yanlış kabı seçmiş olabilirler” diyor araştırmacılar. Sonuçlar değerlendirildiğinde, kargaların bilişsel yetilerinin yetişkin primatlar kadar gelişmiş olduğu söylenebilir. Scientific Reports 10 MADDEDE DİJİTAL KÜLTÜR TANOL TÜRKOĞLU 20. YÜZYILIN EN İYİ ALGORİTMALARI* 1MonteCarlo Metodu (Von Neuman, 1946) 2Simpleks Metodu (G. Dantzig, 1947) 3Krylov AltUzay İterasyon Metodları (Hestenes, Steifel, Lanczos, 1950) 4Matriz Hesaplamalarına Ayrıştırmacı Yaklaşım (Householder, 1951) 5Fortran (Optimize Edici) Derleyici (Backus, 1957) 6QR Algoritması (Francis, 1959) 7Quicksort Sıralama Algoritması (Hoare, 1962) 8Hızlı Fourier Dönüşümü (Cooley, Tukey, 1965) 9Tamsayı İlişki Tespit Algoritması (Ferguson, Forcade, 1977) 10Hızlı ÇokKutup Algoritması (Greengard, Rokhlin, 1987) Kaynak: Computing in Science & Engineering (CiSE) Dergisi *Algoritma: Bir problemi çözmek için tasarlanan yol. Yakında tesisatçınız bir robot olabilir Düğümleri bağlamak için eğitilmiş ve yapay zekâ ile güçlendirilmiş bir robot, gelecekte basit makinelerin elektrik tellerini bağlamakta kullanılabilir. Aman bunda ne var, zaten robotlar herşeyi yapıyorlar demeyin. Yakında evinize çağıracağınız elektrik tesisatçısı bile bir robot olabilir. Robot kolları mikroskobik bileşenleri lehimleyebilir veya binlerce parçadan bir arabanın tamamını oluşturabilir. Japonya’da Waseda Üniversitesi’nden Tetsuya Ogata ve ekibi bir robota, sanki hediye paketi yapılıyormuş gibi bir kutunun etrafına düğüm atmayı öğrettiler. Robot iki tür düğüm bağlayabilir: Genellikle ayakkabı bağlarını bağlamak için kullanılan bir ilmek ve yıpranmayı önlemek için bazen bir ipin ucuna bağlanan basit bir düğüm. Ekip, uzaktan kumanda ile robotun kollarını kullanarak bir ip parçasını onlarca kez düğümleyerek işe başladı. Bu testler sırasında kollar tarafından kaydedilen bilgiler daha sonra bir tepe kamerası ve parmaklardaki yakınlık sensörlerinden gelen verilerle birleştirildi ve prosedürü kopyalamak için bir sinir ağını eğitmek için kullanıldı. Robot görevi yüzde 95 oranında başarı ile tamamladı. Ogata, ekibin robotu kollara bir tork sensörü ekleyerek iyileştirmeyi planladığını, ipi ne kadar zor çektiğine dair bilgi verdiğini ve daha sıkı düğümler bağlamasına izin verdiğini söylüyor. Kaynak: https://www.newscientist. com/article/2272639robotlearnstotieknotsusingonlytwofingersoneachhand.