Katalog

12 8 ŞUBAT 2021 PAZARTESİ HABER/YORUM Dünya Sigara Bırakma Günü’nde Covid19 uyarısı Kâbus gibi Türkiye’de iktidarın ülkeyi nasıl yönetemediğini ve muhalefetin bu durumu nasıl lehine çeviremediğini anlamak için, son birkaç haftanın olaylarına bakmak bile yeterli olacaktır. Anayasa Mahkemesi’nin ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarının tanınmadığı; cumhurbaşkanı için kullanılan “tek adam” ifadesinin hapis cezasına çarptırıldığı; “sözde Cumhurbaşkanı” ifadesi için ana muhalefet partisi liderine dava açıldığı; devleti temsil etmesi gereken valilerin, parti çığırtkanı gibi davrandığı; Milli Eğitim Bakanlığı ilçe müdürlerinin AKP ilçe başkanlarıyla birlikte denetime çıktığı ve cumhuriyetin temel ilkelerine meydan okuduğu; AKP il kongrelerinde karşıdevrim pankartlarının açıldığı; valinin, kaymakamın, belediye başkanının, milletvekilinin ve rektörün, cumhuriyet devrimlerine karşı çıkan ve işgalci emperyalist güçlerle işbirliği yapan İskilipli Atıf’ın anma törenine katıldığı; cumhurbaşkanının Atatürk düşmanı yazarın cenazesine gidip onu öven konuşma yaptığı; muhalefetteki siyasetçilerin ve gazetecilerin sokak ortasında darp edildiği; “meyhane” adının bile işletmeler tarafından kullanılmasının yasaklanmaya çalışıldığı; olağanüstü hal döneminde çıkarılan antidemokratik bir mevzuatla üniversitelere rektör atamalarının yapıldığı; bu atamalara karşı çıkan öğrencilerin protesto gösterilerinin polis şiddetiyle bastırıldığı; hükümeti destekleyen protesto gösterilerine izin verilip, hükümet karşıtı protesto gösterilerinin yasaklandığı; öğrencilerin terörist olmakla suçlanarak iftiraya uğradığı; eşcinsellerin sapkın ilan edildiği; öğrencilerin gözaltına alındığı, tutuklandığı, ev hapsi cezasına çarptırıldığı; anayasadaki gösteri yapma ve toplanma hakkının gasp edildiği; ekonominin çökme noktasına geldiği bir ortamda, muhalefetteki “Millet İttifakı” ne yapmaktadır? HHH Tüm araştırmalara göre, AKP’nin ve MHP’nin toplam oylarının yüzde 50’nin altında olduğu kesinleşmiş iken, CHP ve İYİ Parti, sorun Türkiye’yi yöneten AKP’de ve onun lideri Recep Tayyip Erdoğan’da değilmiş gibi, sorun sadece sistemdeymiş gibi, “güçlendirilmiş parlamenter sistemi” gündeme getirerek, hâlâ birinci parti olan AKP’yi iktidarda tutacak girişimlerde bulunmaktadır! Saadet Partisi de daha önce savunduğu ilkeleri unutarak AKP ile ittifak senaryolarını değerlendirmektedir! “Millet İttifakı”, mevcut sistemle yapılacak ilk genel seçimin ikinci turunda, diğer muhalefet partilerini de yanına alarak tek ve ortak bir aday çıkarmak doğrultusunda çalışacağına, bir savrulma yaşamaktadır. Bunlar yetmiyormuş gibi, CHP kendi içinde de bir bölünme yaşamakta, üç milletvekili CHP’de mücadele vermeye devam edeceklerine, istifa etmektedirler! CHP’li Muharrem İnce, CHP’den bağımsız bir hareket başlatmaya kalkışmaktadır! HHH Türkiye’de 20082017 yılları arasında da parlamenter sistem geçerliydi. Bu yıllarda Türkiye’de demokrasi mi vardı?! Hayır! 2018 yılında “cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” devreye girdikten sonra ne yaşandıysa, 20082017 yılları arasında da aynı şeyler yaşandı. “Ergenekon”, “Balyoz”, “OdaTV”, “Casusluk” adlı sahte yargı süreçleri ve kumpaslar o dönemde gerçekleşti. “Gezi” protestoları o dönemde, ölümlere yol açacak biçimde polis terörüyle bastırıldı. Medya o dönemde hükümetin kontrolü altına girdi. Yasama, yürütme, yargı arasındaki güçler ayrılığı, bağımsız yargı, hukuk devleti, özgür medya, laiklik, o dönemde çok büyük darbeler aldı. “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde” yaşananlar, daha önce yaşananların devamıdır. Çünkü en büyük sorun, sistemin başındaki kişide ve onun çevresindeki insanlardadır. Erdoğan ve onun çevresindeki kadrolar iktidardan düşmedikçe, Türkiye’de hiçbir şey düzelmez. O nedenle, mevcut seçim sistemiyle, Erdoğan ve AKP iktidarının sonlanmasına öncelik verilmeli, ondan sonra parlamenter sisteme ve yeni bir anayasaya geçilmelidir. 2008 yılından beri, anayasanın 2., 6., 7., 8., 9., 11., 14., 24., 25., 26., 28., 34., 138., 148. maddelerini sürekli ihlal eden ve demokrasiye kategorik olarak inanmayan Erdoğan’ın yaptığı “hukuk reformu” ve “yeni anayasa” çağrıları boş laftan ibarettir. Onun bu çağrılarından çıksa çıksa, teokratik monarşik bir düzenin “anayasası” çıkar! 8 ŞUBAT 2021 SAYI: 34820 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 1199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 06:34 08:00 13:23 16:10 18:36 19:57 Ankara 06:18 07:43 13:08 15:56 18:23 19:42 İzmir 06:40 08:03 13:31 16:22 18:48 20:06 SIGARAYI BIRAK Ülkemizde her 10 kişiden 3’ü sigara içiyor. Toplam 17 milyon sigadurum, basit bir alışkanlık ya da sosyal bir davranış değildir. Yüksek tansiyon, şeker ra içen insan var ama tütün hastalığı, verem gibi tedavisi kontrolünün sümümkün olan bir hastalıktır. rekli ve güncel Sigara bağımlılığı sağlık çalıbir şekilde sürşanları tarafından müdahale dürüldüğü ülkeedilirse, bilimselliği kanıtlanlerde bu oranmış etkili ilaçların yardımıyla SIBEL BAHÇETEPE lar yüzde 10’un altına düşüyor; yani 10 kişiden Oğuz Kılınç kolayca tedavi edilebiliyor” diye konuştu. Tüm tütün mamulleri, elektronik sigara ve 1’i sigara içiyor. Bu nedenle, ülkemiz diğer ısıtılmış tütün ürünlerinin güçlü de de tütün kontrolünde hedeflenen bir bağımlılığa yol açan nikotin içernoktaya gelinmesi için sürekliliği olan diğini anımsatan Kılınç “Maalesef nive etkili uygulamaların kararlılıkla de kotin bağımlılığı, diğer eroin, kokain vam ettirilmesi gerekiyor. gibi madde bağımlılıkları ile eşdeğer 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Gü bir bağımlılıktır” dedi. nü nedeniyle gazetemize açıklama Kılınç, şöyle devam etti: “10 sigayapan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp ra içene sorduğunuzda 7’si sigaraFakültesi Göğüs Hastalıkları Anabi yı bırakmak istiyorum diyor. Ancak lim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk To bu 7 kişiden sadece 3’ü sigara bırakraks Derneği Tütün Kontrolü Çalış mak için herhangi bir girişimde buma Grubu Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç lunuyor. Tütün ürünlerini kullanmayı “Sigara bağımlılığını artık bir hastalık bırakmak isteyenler, Alo 171’i arayaolarak kabul ediyoruz. Sigara bağım rak en yakın sigara bırakma poliklinilılığı, istendiği zaman terk edilen bir ğinden randevu alabiliyor. Bu polikliniklerde yapılan tedavi ücretsiz ve Türkiye’nin birçok ilinde birden fazla sigara bırakma polikliniği var.” Sigara ve Covid19 “Covid19 ile sigara ilişkisi netleşti, artık sigara içenlerin koronavirüse daha fazla yakalandığını biliyoruz” vurgusu yapan Kılınç , özetle şunları kaydetti: “Sigara içenler Covid19 hastalığına yakalanırlarsa, daha ağır bir hastalık süreci geçiriyorlar. Bu nedenle ülkemizde sigara içenlerin bu konuda dikkatli olması ve nikotin bağımlılığından kurtulma süreçlerini kararlılıkla öne çekmeleri gerekiyor. Sigaradan kurtulduktan 20 dakika sonra hücre hasarları iyileşmeye başlıyor. Günler, haftalar, aylar ve yıllar geçtikçe de hiç sigara içmemiş gibi olma şansı giderek yükseliyor. Mesela, ilk bir yıl içinde kalp krizi geçirme riski on kat fazlayken, bu oran ikinci yılda yarı yarıya azalıyor ve beş kata iniyor. Yıllar ilerledikçe de bu risk giderek azalmaya devam ediyor.” CUMHURBAŞKANLIĞI KARARI Fırtına Deresi imara açıldı! CEMİL CİĞERİM Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rize Çamlıhemşin Fırtına Deresi kenarında bulunan alana toplu konut, turizm, ticaret ve cami alanı yapımı için acele kamulaştırma kararı aldı. 6 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararında şöyle denildi: “Rize ili, Çamlıhemşin ilçesi, Merkez Mahallesinde bulunan ve ekli listede ada ve parsel numaraları belirtilen taşınmazların, bölgedeki toplu konut, turizm, ticaret ve cami alanı ihtiyacının karşılanması amacıyla Çamlıhemşin Belediye Başkanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27’nci maddesi gereğince karar verilmiştir.” Yavaş, Başkentin çocuklarıyla buluştu Ankara’ya yeni park Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, “Başkentin Çocukları Grubu” ile çevrimiçi ortamda bir araya geldi. Ankara Kent Konseyi (AKK) Çocuk Hakları Derneği Başkanı Mine Gedik eşgüdümünde kurulan ve 816 yaş aralığında 63 üyeli grup, çevrimiçi ortamdaki toplantısı ile hayallerindeki başkenti, Yavaş’a anlattı. Yavaş, “Kentimizde 1 milyon 300 bin çocuğumuz var. Nüfusun yaklaşık yüzde 25’ini çocuklarımız oluşturuyor. Herkes evinin önünde spor yapmak, yeşillikler olsun istiyor. Bunun için kapsamlı bir çalışmamız var. Batıkent’te 2 ay sonra herkesin çok rahat şekilde spor yapabileceği büyük bir parkın yapımına başlıyoruz” dedi. Çocukların hayvanat bahçesi kurulması yönündeki talebi üzerine de Yavaş, “Hayvanseverler özellikle yırtıcı hayvanların hayvanat bahçesinde bulunmasını istemiyorlar. Biz de dijital hayvanat bahçesi çalışmalarına başlıyoruz. Aslan, kaplan, balina gibi yırtıcı hayvanları bu yöntemle kendi orijinal boyutları ile görebileceksiniz” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Ortaçağda, senyörlere toprak ve mal vererek onları birtakım yükümlülük altına sokan ve kendine bağlı kılan derebeyi. 2/ Doğu Anadolu’da bir ırmak... Evlerin önüne oturmak için taş ve çamurdan yapılan set. 3/ İyi bakım ve ilaç tedavisi... “Kişi noksanını bilmek gibi olmaz” (Bursalı Talib). 4/ Afrika’da bir ülke... Bir nota. 5/ Sac üstünde pişen yufkayı çevirmeye yarayan tahta aygıt. 6/ Gametlerde bulunan kromozomların tümüne verilen ad... Sabahattin Ali’nin bir öykü kitabı. 7/ Çıkar yol, çare... Argoda hamam. 8/ Bir nota... Selçuklularda şehzadeleri eğitmekle görevli kişilere verilen san. 9/ Yara üzerindeki kabuk. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Tüle benzer ince ve saydam bir kumaş. 2/ Bir ekonomik etkinlik sonucu elde edilen şey... Uzun ve 1 2 3 4 5 6 78 9 1 VARAGE L M 2 A T E Ş RUM İ 3 RED İ F TAN 4 AŞ İ YAN NE 5 G F AVOR İ 6 E R NOT A Ş 7 LUT RAL L İ 8 MAN İ L A L 9 M İ NE Ş İ LE 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 yorucu çalışma. 3/ Vücudu 9 silindir biçiminde bir balık. 4/ Notada durak işareti... Ray üzerinde işleyen bir taşıma aracı. 5/ Mahkeme sonucunu gösteren resmi belge... Uzaklık işareti. 6/ “En ummadığın keşfeder ı derunun / Sen herkesi kör âlemi sersem mi sanırsın” (Ziya Paşa)... İçine sulu şeyler koymaya yarayan kap. 7/ Kral sofralarında kullanılan ve yiyeceklerin zehirli olup olmadığını anlamaya yarayan kap... Osmanlı mimarlığında, mukarnaslı başlıkların en üst bölümü. 8/ Elle örülerek yapılan yassı halat. 9/ Afrika ile Asya’yı birbirine bağlayan yarımada... Yağı çıkarılan bir cins fasulye. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com Daha uzun telgraf 2 Atlantik Konseyi’nin yayımladığı Çin’i hedef alan ABD stratejisi önerisini incelemeyi bugün de sürdürüyoruz. Raporun esas olarak ABD’ye, Çin ile ÇKP’yi, ÇKP ile Xi Jinping’i ayırarak, doğrudan Xi Jinping’i hedef alan bir strateji önerdiğini yeniden belirtelim. Rapora göre Çin’in ABD stratejisi Raporu hazırlayan isimsiz diplomat, Çin’in ABD’ye karşı çok başarılı bir strateji uyguladığını belirterek şu saptamaları sıralıyor: 1 Çin, ABD’yi teknolojik bir güç olarak geçmek ve böylece onu dünyanın baskın ekonomik gücü olarak yerinden etmek istiyor. 2 Çin, ABD’nin küresel finansal sistemi üzerindeki hâkimiyetini ve ABD Doları’nın küresel rezerv para birimi statüsünü zayıflatmaya çalışıyor. 3 Çin, ABD ve müttefiklerini Tayvan, Güney Çin Denizi veya Doğu Çin Denizi üzerinde herhangi bir çatışmaya müdahaleden caydırmaya yetecek askeri üstünlüğe ulaşmaya çalışıyor. 4 Çin, ABD’nin güvenilirliğini ve nüfuzunu zayıflatarak, ABD’nin yanında yer alabilecek ülkeleri kendi yanına çekmeye çalışıyor. 5 Çin, Batı baskısını dengelemek için en değerli stratejik ortağı Rusya ile ilişkilerini derinleştiriyor. 6 Çin, Kuşak ve Yol Girişimini, gelecekteki Çin merkezli küresel düzenin temelini oluşturmak üzere şekillendiriyor. 7 Çin, uluslararası kurumlar içindeki etkisini sürekli artırmaya çalışıyor. ABD’nin Çin stratejisine karşı yapacakları İsimsiz diplomat, raporunda, bunlara karşı ABD’nin yapması gerekenleri ise şöyle sıralıyor: 1 ABD ekonomik ve teknolojik üstünlüğü korumalı. 2 Doların küresel rezerv konumu korunmalı. 3 ABD, ezici konvansiyonel askeri caydırıcılığını sürdürmeli ve stratejik nükleer dengede kabul edilemez nitelikteki bir değişikliği mutlaka önlemeli. 4 Çin’in bölgesel genişlemesi, özellikle de Tayvan ile birleşmesi önlenmeli. 5 ABD, ittifaklarını ve ortaklıklarını pekiştirmeli ve genişletmeli. 6 Liberal uluslararası düzeni korumalı, bunun için gerekli reformları yapmalı. Operasyonel stratejinin yedi entegre bileşeni İsimsiz diplomat, ABD için önerdiği “operasyonel hale getirilmiş” stratejinin şu “yedi entegre bileşen”den oluşması gerektiğini savunuyor: 1 ABD uzun vadeli ulusal gücünün ekonomik, askeri, teknolojik ve insangücü temellerini yeniden inşa etmeli. 2 Çin’i caydıracak kırmızı çizgiler belirlenmeli. 3 Ulusal güvenlik çıkarları belirlenmeli. 4 Daha az kritik alanlar belirlenmeli. 5 İklim, salgın ve nükleer güvenlik gibi ortak konular, ABD’nin çıkarları dahilinde tanımlanmalı. 6 Çin rejimine karşı ideolojik savaş yürütülmeli. 7 ABD bu konularda Asyalı ve Avrupalı müttefikleriyle ayrıntılı anlaşmalı ve onları ABD liderliğindeki liberal uluslararası düzeni ortak savunmaya yöneltmeli. ABD’nin Çin stratejisinin on ilkesi “Daha uzun telgraf” raporuna göre ABD stratejisi, şu on ilke temelinde geliştirilmeli: 1 ABD stratejisi Amerikan gücünün dört temel direğine dayanmalı (ordu, dolar, teknoloji ve liberal değerler). 2 ABD stratejisi yerel ekonomik ve kurumsal zayıflıklarla ilgilenerek başlamalı. 3 ABD’nin Çin stratejisi hem ulusal değerlere hem de ulusal çıkarlara bağlı olmalı. 4 ABD stratejisi büyük müttefiklerle tam olarak koordine edilmeli ki Çin’e karşı ortak hareket edilebilsin. 5 ABD’nin Çin stratejisi, müttefiklerinin ve ortaklarının daha geniş siyasi ve ekonomik ihtiyaçlarını gözetmeli. 6 ABD istese de istemese de Rusya ile ilişkilerini yeniden dengelemeli. 7 ABD’nin Çin stratejisinin ana odağı, genel olarak yerel Çin siyasetinin iç fay hatlarına ve özellikle de Xi Jinping’in liderliğine yönelik olmalı. 8 ABD stratejisi, yenmek istediği Çin stratejisinin doğuştan gerçekçi doğasını asla unutmamalı. 9 ABD stratejisi, Çin’in şimdilik ABD’yle çatışma konusunda son derece endişeli olduğunu ancak önümüzdeki on yılda askeri denge değiştikçe bu tutumun değişeceğini anlamalı. 10 Xi Jining’in düşüşüne katkıda bulunabilecek en büyük faktör ekonomik başarısızlıktır.