Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 3 ŞUBAT 2021 ÇARŞAMBA Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu KKTC’yi ziyaret etti, iki devletli çözüm vurgusu yaptı BM zirvesine hazırlık Anastasiadis ifade verdi Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde (GKRY) en az 2.5 milyon Avro yatırım yapanlara vatandaşlık ve Avrupa Birliği genelinde vizesiz seyahat hakkı verilmesini sağlayan “altın pasaport” uygulaması skandalının yankıları sürüyor. Usülsüz şekilde pasaport verildiği iddialarıyla ilgili soruşturma çerçevesinde oluşturulan Araştırma Komitesi Kurulu’na ilk ifade veren isim GKRY lideri Nikos Anastasiadis oldu. DHA’nın haberine göre suçlamaları reddeden Anastasiadis, kabine için vatandaşlık başvurularının İçişleri Bakanlığı’nın ve diğer rutin kontrollerin tamamlandıktan sonra onaylanmasının temelde bir formalite olduğunu söyledi. Kendisine verilen belgenin isimlerin kimler olduğunu içermediğini kaydederek “Kabine üyelerinin her başvurunun tüm prosedürlerini kontrol etmelerinin beklenemeyeceğini” savundu. Anastasiadis’in uygulamadan kişisel kazanç sağladığı ve görevini kötüye kullandığı iddiaları daha önce gündeme yansımıştı. İddialara göre Rum liderin bir zamanlar başında olduğu hukuk bürosu, çeşitli avukatların hazırladığı vatandaşlık başvurularını işleme koydu. Anastasiadis’in yıllar önce ayrıldığı söz konusu hukuk bürosu, şu anda kızları tarafından işletiliyor. Simge isim yaşamını yitirdi İngiltere’de evinin bahçesinde yürüteciyle adım atarak Covid19’la mücadelede Ulusal Sağlık Servisi yararına 100 milyon Sterlin bağış toplayan Yüzbaşı Sir Tom Moore (100) dün hayatını kaybetti. Moore, Covid19 tanısıyla hastaneye kaldırılmıştı. Gözler Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in gelecek ay garantör ülkeler Türkiye, İngiltere ve Yunanistan ile 5+1 formatında planladığı Kıbrıs toplantısındayken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önceki gün ve dün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) temaslardaydı. Çavuşoğlu, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın yanı sıra Başbakan Ersan Saner, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu ile de bir araya geldi. Türkiye’nin önceden önerdiği 5+1 gayriresmi toplantı için trafiğin hızlandığını belirten Çavuşoğlu, yeni tip koronavirüs salgınına bağlı olarak, BM Genel Sekreteri’nin gelecek ay başı, ABD’nin New York kentinde toplantıyı düzenlemek niyetinde olduğunu aktardı. “Türkiye ve KKTC olarak nasıl bir tutum sergileyeceğiz, hangi adımları atıyoruz değerlendirmesini yapacağız” dedi. ‘Rum lider de istiyor’ Saner ise KKTC ve Türkiye’nin tarihsel bağlarını vurgulayarak “Sizlerle birlikte her tür kararı almaya devam edeceğiz” ifadesini kullandı. Kıbrıs sorununa çözüm bulunamamasının sebebinin Kıbrıslı Rumların hiçbir şeyi paylaşNew York’ta gelecek ay düzenlenmesi planlanan 5+1 formatlı toplantı öncesinde temaslar hızlandı. ‘siyasi eşitlik olmayacaksa egemen eşitlik olması gerekir’ demiştik. Şimdi tam bu noktadayız” dedi. “Bugün zaten Kıbrıs adasında iki toplum var, iki halk var, iki devlet var. Bunun resmileşmesi gerekiyor” ifadesini kullandı. Konferans önerisi Tatar Çavuşoğlu Öte yandan Çavuşoğlu, mak istememesi olduğunu söyle Türkiye’nin Doğu Akdeniz konudi. Saner, “Federasyon görüşme sunda Avrupa Birliği’ne çok taraflerinin çok da fazla bir anlamı kal lı bir konferans teklifini yineledi. mamıştır” diye konuştu. Birliğin taraf tuttuğunu söyleyen Tatar ve Çavuşoğlu, görüşmele Çavuşoğlu, “Rum tarafının hidrorinin ardından ortak basın toplantı karbon zenginlikleriyle elde edilesı düzenledi. Crans Montana’da fe cek geliri bile paylaşmak istemederasyon için yürütülen görüşme diğine” işaret etti. “Tüm Akdeniz lerin sonuçsuz kaldığına değinen ülkeleri gelsin. Hatta Akdeniz’de Çavuşoğlu, bundan sonraki süreç faaliyet gösteren şirketleri olan ülte federasyon için müzakere yap keler de katılsın. Kıbrıs’ta da ya mayacaklarını söylediklerini ha her iki taraf katılsın ya da ayrı bir tırlattı. “52 senedir olmadı, yarın platformda olsun. Kıbrıs’ta gelir olacağının da garantisi yok. GKRY paylaşımı konusunda bir çözüm Başkanı Anastasiadis’in de iki dev bulabilirsek Doğu Akdeniz meseletli çözüm istediğini biliyorum” lesinin yüzde 50’sini çözmüş olugörüşünü dile getirdi. Crans Mon ruz” diye konuştu. tana toplantılarının Rum kesimiKKTC Cumhurbaşkanı Tatar da, nin bugün de sergilediği, KKTC ile 5+1 toplantısına “egemen eşitliğe “hiçbir şeyi paylaşmak istemeyen dayalı, iki devletin yan yana yaşatutumu yüzünden başarısız olduğu masını, işbirliğini savunan bir ponu” belirten Çavuşoğlu, “O zaman, zisyonda” gideceklerini belirtti. Navalny’e 3.5 yıl hapis Navalny destekçileri dün mahkeme binası önünde de eylemdeydi. Güvenlik güçlerinin 311 kişiyi gözaltına aldığı belirtildi. Rusya’da “şartı tahliye kurallarını ihlal ettiği” gerekçesiyle tutuklanan muhalif lider Aleksey Navalny dün hâkim karşısına çıktı. Yargılama sonunda hakkında 3.5 yıl hapis cezasının verildiği belirtildi. 2014 yılında yolsuzluk suçlamasıyla hapis cezasına çarptırılan Navalny, bir yıl ev hapsinde tutulmuş ardından şartlı tahliye ile serbest bırakılmıştı. Reuters’ın haberine göre, Navalny’nin ev hapsinde bulunduğu süre göz önünde bulundurularak cezası kısaltılacak. Avukatı kararı temyize götüreceklerini duyururken destekçileri yeni eylemler çağrısı yaptı. ‘Benden korkuyor’ Navalny, mahkeme salonunda yaptığı konuşmada “tutuklanmasının gerçek nedeninin Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kendisinden bir rakip olarak korkması” olduğunu savundu. Cam bir kafeste tutulan Navalny, “Birileri benim ülkemin topraklarında özgür bir adam olarak tek bir adım atmamı istemedi. Bunun kim olduğunu ve neden olduğunu biliyoruz... Putin’in tek metodu insanları öldürmek” dedi. Putin’in tarihe “İç çamaşırı zehirleyen” olarak geçeceğini söyledi. Navalny, Rusya’da zehirlenmesi sonrasında, Almanya’daki tedavisinin ardından Rusya’ya döndüğü sırada 17 Ocak’ta tutuklanmıştı. Navalny’nin serbest bırakılması için iki haftadır geniş katılımlı eylemler düzenlenmiş, binlerce kişi gözaltına alınmıştı. Muhalif liderin tutuklanmasına yönelik ABD ve AB’den Moskova’ya sert tepkiler yükseliyor. Dünkü duruşmayı bazı Avrupalı diplomatların da izlediği belirtildi. SAHTE AŞI ŞEBEKESİ ÇÖKERTİLDİ Yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınında gözler aşı uygulamalarında. Aşıya erişimde küresel çapta tartışmalar sürerken Çin’den Covid19’a karşı sahte aşı satan bir şebekenin çökertildiği haberi geldi. 3 binden fazla sahte aşıya el konduğu ve çetenin, tuzlu su ile hazırlanan karışımı yurtdışına satma niyetinin olabileceği belirtildi. Öte yandan, The Lancet isimli tıp dergisinde yayımlanan değerlendirmede, Rusya’nın ürettiği Sputnik V aşısının Covid19’a karşı yüzde 91.8 oranında etkili olduğu savunuldu. 60 yaş üzeri 2 bin144 katılımcıda denenen aşının ciddi yan etkilerinin görülmediği belirtildi. Avrupa Birliği’nden (AB) çıktıktan sonra artık her anlamda “bağımsız” MUSTAFA K. ERDEMOL olan İngiltere yeni blok ihtiyacını HintPasifik’te arıyor. İngiltere, resmi olarak AB’den ayrıldıktan bir yıl sonra 11 Asya/Pasifik ülkesinin bulunduğu bir serbest ticaret bölgesine katılmak için başvuruda bulundu. Böylelikle Trans Pasifik Ortaklık Anlaşması (CPTPP) olarak bilinen ve yaklaşık 500 milyon kişilik bir pazar olduğu belirtilen ticaret bölgesine katılım başvurusu yapan kurucu olmayan ilk ülke olurken, yer alması halinde Japonya’dan sonra anlaşmaya katılan en büyük ekonomi olacak. Özellikle 2016’dan beri İngiltere egemenlerince dile getirilen Küresel Britanya ifadesinden anlaşılması gereken buymuş; “Küresel Britanya” Asya Pasifik blokunda olmakmış demek ki. İyi güzel de İngiltere bu kavramın içini doldurmuş değil. Fransa’nın, Almanya’nın, Hollanda’nın vardır ama İngiltere resmi bir HintPasifik stratejisi açıklamadı. Ama, tuhaftır bu yeni hedefinde ısrarlı olan İngiltere’de uzun zamandır ilginç gelişmeler yaşanıyor. Bir Avam Kamarası raporunda Brexit’in, İngiltere’nin AB ile ABD arasında köprü konumuna itiraz olduğu sonucuna varıldı örneğin. AB içindeki daha rekabetçi, daha gergin ilişkilerin İngiltere için ciddi güvenlik açıkları taşıdığını düşünenler de var. O nedenle ilginin Asyaİngiltere geleceğini Asya’da arıyor... Pasifik’e yönelmesi anlaşılabilir. te geçmişti. Bruney’de bir askeri üs, Singapur’da da bir deniz desStrateji yok girişim var tek tesisi kurmak üzere. Bu giriEvet, bu da bir tuhaflık, çünkü şim İngiltere’yi dört HintPasifik İngiltere’nin bu konuda bir strate Milletler Topluluğu üyesiyle yani jisi yok ama girişimleri var. Boris Avustralya, Malezya, Yeni Zelanda Johnson hükümeti örneğin Çin’in ve Singapur’la buluşturdu. Aralık küresel dijital altyapı üzerindeki 2020’de, adı geçen ülkelerin dışişhakimiyetini azaltmak için 5G ekip leri bakanları, insani yardım, terörmanının yanı sıra diğer teknoloji le mücadele ve deniz güvenliği kolerin alternatif tenusunda ortakdarikçilerini oluşlığa devamı taturma amacıyahhüt eden orla G7 artı Avusttak bir bildiri ralya, Güney Koyayımladılar. re ve Hindistan’la Bu girişimbir “D10” ittifakı lerle Hintkurma girişimine Pasifik’te strade liderlik ediyor. tejik bir dayaTicaret alanınnağa da kavuda CPTPP’ye katılma başvurusunu ciddi olarak gündeme getirdi şimİngiltere ile Vietnam arasında da serbest ticaret anlaşması için düğmeye basıldı. şacak olan İngiltere Kraliyet Donanması’nın en büyük savaş di de. CPTPP üyeleri İngiltere’nin gemilerinden oluşan filosunu bu üyelik başvurusunu destekliyor ta yıl HintPasifik bölgesine yerleştirbii. Bu üyelik, gerçekleşmesi duru me planları sürüyor. munda İngiltere’nin stratejik açıdan önemli olan bu bölgeye “ekonomik geleceğini yerleştirme” ni‘Sömürgeciliğin’ dönüşü yetinin son aşaması. Tabii bundan Çin’in memnun İngiltere ayrıca askeri alanda olmayacağı bir sır değil. Çin hüda bölgede söz sahibi olmak is kümeti daha önce İngiltere’yi tiyor. Birçok HintPasifik ülkeAsya’ya bir uçak gemisini yerleşsiyle güvenlik alanında işbirlitirmekle “çok tehlikeli bir iş” yağini güçlendirmek için harekepacağı konusunda uyarmıştı. Çin, Asya’daki İngiliz varlığının geri dönüşünü “yeni sömürgecilik” olarak değerlendiriyor. İngiltere bölgenin karmaşık jeopolitik zorluklarını dikkatli bir stratejik değerlendirmeye tabi tutmak zorunda. Pekin konusundaki pozisyonunu netleştirmesi gerekiyor öncelikle. HintPasifik bölgesinde ticaret, güvenlik gibi konularda iyi bir ortak olmak için Çin ile iyi geçinmesi şart. İngiltere, AB üyesi olmadığı için prensipte kabul edilen ABÇin Kapsamlı Yatırım Anlaşması’nın dışında. Bu nedenle Tayvan’la bir ticaret anlaşması müzakere etmek ya da Hong Kong ve Çin’deki insan hakları ihlalleri konusunda Çin’e meydan okumak gibi tutumlar almada zorlanacak. İngiltere, belli ki “Küresel Britanya”nın HintPasifik bölgesinde daha görünür, daha aktif olmaktan geçtiğini fark etti. Bölgedeki varlığının neleri içerdiği ya da içereceği net değil. Varlığını sürdürmesinin coğrafi/finansal sınırları da var çünkü. Bölgeye döndüğüne göre İngiltere buradaki sömürge mirasını tüm olumsuzluklarıyla kabul etmek zorunda. İngiliz emperyalizmi Çin ile Hindistan’da sömürgecilik sonrası kimlik oluşumunda yaşamsal bir rol oynadı. Bu algının özellikle Hindistan tarafından nasıl karşılanacağı da önemli bir sorun. Ama görünen o ki, Avrupa’dan dışlanmış, 20. yüzyılın ortalarına kadar dünyanın en büyük emperyal gücü olan İngiltere artık geleceğini Asya’da arıyor. Bunun yansımalarını zamanla göreceğiz. Akar, KrampKarrenbauer tarafından resmi törenle karşılandı. Berlin’le NATO vurgulu işbirliği AnkaraBrüksel hattında son dönemde karşılıklı ılımlı mesajlar gelirken Savunma Bakanı Hulusi Akar dün Avrupa Birliği’nin lokomotif ülkelerinden Almanya’yı ziyaret etti. Berlin gezisi, Türkiye ile Yunanistan arasında 25 Ocak’ta beş yıl sonra yeniden öngörüşmelerin (istikşafi) başlamasının ardından geldi. Almanya, Doğu Akdeniz geriliminin dindirilmesi amacıyla taraflar arasında arabuluculuk yapabileceği yönünde açıklamalar yapmıştı. Alman mevkidaşı Annegret Kramp Karrenbauer ile bir araya gelen Akar, görüşmeyi “samimi, yapıcı” olarak niteledi. “Hem iki ülke hem de NATO ve AB çerçevesinde güvenlik ve savunma konuları başta olmak üzere birçok konuyu konuşma fırsatı bulduk” dedi. KrampKarrenbauer de “Elbette ki eleştirel bir şekilde ele aldığımız hususlar da oldu ama tabii ki iyi ortaklar arasında her zaman söz konusu olan bir şekilde bu konuları ele aldık” diye konuştu. Diyalog vurgusu Almanya Savunma Bakanlığı görüşmenin ardından yaptığı yazılı açıklamada da KrampKarrenbauer’in, “Türkiye önemli bir NATO partneridir ve öyle kalacaktır” sözlerine yer verdi. Görüşmeyi “müttefikler arasında özel ve iyi bir işaret” olarak değerlendiren KrampKarrenbauer, zor konuların da ele alındığına işaret etti. Doğu Akdeniz’deki ihtilafa ilişkin iki NATO ülkesi Türkiye ile Yunanistan arasında görüşmelerin yeniden başlamasını memnuniyetle karşılayan KrampKarrenbauer, bu adımın önemli olduğunu kaydetti. Akdeniz’de tekrar gerginliğin artmasından kaçınılması gerektiğini belirtti. Akar ile buluşması öncesinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Yunanistan savunma bakanlarıyla da görüştüğünü anımsatan KrampKarrenbauer, “Tarafların diyalog fırsatını kullanmasını umut ediyorum. Almanya’yı burada arabulucu bir rolde görüyorum” değerlendirmesinde bulundu. KrampKarrenbauer, NATO müttefiki Almanya ile Türkiye arasındaki diyalog ve uyumun ittifak için önemini vurguladı. “Her iki ülkenin NATO’nun güneydoğu kanadının istikrarında ortak çıkarı var. Ankara, Avrupa’nın güvenliğine önemli katkılarda bulunan güvenilir ve yakın bir ortaktır” dedi. NATO’nun strateji tasarısının güncellenmesi amacıyla devam eden sürece verdiği destek nedeniyle Akar’a teşekkür eden KrampKarrenbauer, iki ülke savunma bakanlıkları arasında Ocak 2020’de Berlin’de yapılan Yüksek Düzeyli Askeri Diyalog Toplantısı’nın bu yıl Ankara’da gerçekleştirileceğini aktardı. İki bakan, görüşmede Karadeniz, Libya ve Irak gibi bölgelere ilişkin güvenlik politikalarını da ele aldı. Geçen hafta Atina’nın Berlin’e Türkiye’nin sipariş ettiği 6 adet Reis sınıfı denizaltının verilmemesi ya da teslimatın geciktirilmesi talebinde bulunduğu haberleri gündeme yansımıştı. Almanya’nın talebi reddettiği savunulmuştu. Mayın yine can aldı BakuErivan hattında ateşkesi gözlemlemek için TürkRus Ortak Merkezi’nin faaliyete geçtiği Dağlık Karabağ’da Ermenistan ordusunun Azerbaycan sınırında ateşkesi ihlal ettiği bildirildi. AA’nın haberine göre Azerbaycanlı yetkililer, dün sabah Ermenistan ordusunun işgal altında tuttuğu Gazah ilinin Aşağı Eskipara köyündeki birliklerinin Azerbaycan askerlerine ateş açtığını duyurdu. Öte yandan Fuzuli’de, Ermenistan askerlerinin döşediği mayının patlaması sonucu bir Azerbaycanlı sivilin yaşamını yitirdiği bildirildi. Ermenistan hükümetinin ise Dağlık Karabağ’daki çatışmalar sırasında İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal iddiasıyla Azerbaycan hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne suç duyurusunda bulunduğu belirtildi. Cunta yönetimi işbaşında! Myanmar, önceki gün ordunun geçen kasım ayındaki seçimlerde “hile Myanmar sokaklarına askerler konuşlandı. olduğu” gerekçesiyle darbe yapmasıyla birlikte diken üzerinde. Askerler tarafından gözaltına alınan üst düzey hükümet yetkililerinin nerede olduklarına dair ise net bilgi alınamadığına dikkat çekiliyor. Gözal Aung Hlaing ise dün darbe yönetına alınan isimlerden, ülkenin fi timince atanan yeni hükümetin ili lideri Aung San Su Çi’nin baş ilk toplantısında, seçimlerde hikanlık yaptığı iktidardaki Ulule yapıldığı iddiasını yineledi, “orsal Demokrasi Ligi’nden bir yet dunun iktidarı ele almasından kili, kendilerine sadece sağlığı başka çare olmadığını” öne sürnın iyi olduğunun söylendiğini dü. Bir yıl içinde yeni seçimlerin aktardı. Cunta lideri General Min yapılacağını savundu.