Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 11 ŞUBAT 2021 PERŞEMBE Atina ve New York buluşmaları öncesinde Türkiye ile Yunanistan arasında gerilimli ton Kırılgan görüşme masası Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in çıkışlarına tepki gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Sen bu meydanı okuduktan sonra biz seninle nasıl bir araya gelelim? Önce haddini bileceksin” dedi. Kıbrıs için iki devletli çözüm vurgusunu yineledi. Doğu Akdeniz, Kıbrıs konusunda AnkaraAtina hattındaki diyalog inişli çıkışlı sürüyor. Gözler gelecek ay Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde Kıbrıs’ta tarafları bir araya getirecek beşli konferans planlarına çevriliyken söylemler sertleşiyor. AnkaraKKTC yönetimi adada iki devletli çözüm vurgusu yaparken AtinaGüney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) federasyonu savunuyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın dün partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada gündeminde Yunanistan da vardı. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis’in son dönemdeki çıkışlarına tepki gösterdi. Miçotakis ile görüşebileceği yönünde söylemlerine işaretle “Ben bu açıklamayı yapıyorum, bir de baktım şimdi Miçotakis meydan okuyor. İstişari toplantılar, eski adıyla istikşafi toplantılar başlasın dedik ve geçen hafta İstanbul Dolmabahçe’de KKTC İLE YOĞUN MESAİ Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığındaki heyet, iki günlük çalışma ziyareti kapsamında dün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) gitti. Oktay, KKTC’de Ercan Havalimanı’nda, Başbakan Ersan Saner ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Ünal Üstel’in de aralarında olduğu yetkililer tarafından karşılandı. Oktay dün KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile de bir araya geldi. Görüşmede koronavirüsle mücadele, ekonomi, Kıbrıs’ta tarafları bir araya getirecek BM’nin gelecek ay düzenleyeceği 5+1 gayriresmi toplantı öncesi uygulanacak yol haritası ele alındı. Ziyarette, Türkiye ile KKTC arasındaki Mali İşbirliği Protokolü’nün görüşmelerinin de yapılacağı duyuruldu. Kara yolları yatırımlarının gerçekleştirilmesine ilişkin uygulama protokolü imzalanacağı da kaydedildi. Ortak basın toplantısında Oktay, “Çözüm için egemen eşitliğe dayanan, iki devletli çözüm müzakere edilmelidir” dedi. başlatıldı. Şimdi ikincisi Atina’da yapılacaktı. Sen bu meydanı okuduktan sonra biz seninle nasıl bir araya gelelim? Önce haddini bileceksin” dedi. ‘Çılgın Türkleri tanıyacaksın’ Erdoğan şu ifadeleri kullandı: “Eğer gerçekten bir barış arayışı varsa sen de, bana meydan okuma. Eğer haddini bilmezsen o zaman masayı demek ki sen tekmeledin... Biz masadan kaçmadık. Ve bu şekilde gitmesi halinde de biz seninle masaya oturamayız. Adalarda yaptıklarınız ortada... Şunu bilin ki Türkiye dimdik ayaktadır, gereğini de gerektiği zaman yapmasını bilir.” Avrupa Birliği’nin Kıbrıs konusunda hiçbir zaman sözünde durmadığını kaydeden Erdoğan, Miçotakis’e “Sen bazı dağlara güveniyorsun. O güvendiğin dağlara kar yağdı. Hiçbirinden sana fayda gelmez ama biz kendi göbeğimizi kendimiz keseriz. Yola da böyle devam ederiz. Onun için çılgın Türkleri iyi tanıyacaksın” diye seslendi. Erdoğan, Yunan ve Rum tarafının son günlerdeki açıklamalarına bakıldığında Kıbrıs Türkünü yok sayan tutumlarında değişikliğin olmadığının görüldüğünü söyledi. “Artık iki devletli çözümden başka Kıbrıs’ta çıkış yolu kalmamıştır. İster kabul edersiniz, ister etmezsiniz. Artık federasyon mederasyon diye bir şey yok, geçin artık o işi” diye konuştu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın geniş bir heyetle dün başladığı KKTC ziyaretini de duyuran Erdoğan, “Maraş bölgesinden Dipkarpaz’a kadar yoğun bir çalışmanın içinde olacaklarını, KKTC’yi çok modern bir devlet olarak hayata katacaklarını” kaydetti. Miçotakis, geçen hafta GKRY Başkanı Nikos Anastasiadis ile bir araya gelmişti. İki taraf, Türkiye ve KKTC’nin talep ettiği “iki devletli çözümü” reddederek sadece BM kararları temelinde bir anlaşmaya imza atacaklarını duyurmuştu. Miçotakis, “Bu kararların adada çözüm için üzerinde anlaşılmış ve bağlayıcı tek çerçeve” olduğunu, Türkiye ve KKTC’nin “bu ilkeleri ihlal eden bir tutum benimsediklerini” iddia etmişti. Yunanistan Başbakanı, Türkiye ile beş yıl aradan sonra 25 Ocak’ta yeniden başlatılan öngörüşmelerle ilgili olarak da bunu “temkinli iyimserlik ve sıfır saflıkla” yürüttüklerini söylemişti. Kıbrıs’ta müzakerelerin 3.5 yıllık aranın ardından gelecek ay BM öncülüğünde yeniden başlayacağı bildirilmişti. New York’ta yapılması planlanan görüşmelere KKTC, GKRY ile garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere katılacak. l Dış Haberler / ANKARA/Cumhuriyet VİRÜSÜ YENDİ 117. doğum gününe günler kala Covid19’a yakalanan bir Fransız rahibe, Avrupa’da virüsü atlatan en yaşlı insan oldu. Lucile Randon’un (Rahibe Andre) 16 Ocak’ta yapılan Covid19 testi pozitif çıktı, ancak hiçbir semptom göstermedi. Kendisini Toulon’daki evinde izole eden gözleri görmeyen ve tekerlekli sandalye ile yaşayan Rahibe Andre, bugün doğum gününü kutluyor. ‘ABD istihbaratına fazla güvenmeyin’ Yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınının kökenlerini araştırmak için Çin’de bulunan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ekibinin bir üyesi, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, yaptıkları araştırmanın şeffaflığıyla ilgili şüphe açıklamasının ardından Washington’a tepki gösterdi. DSÖ ekibinde yer alan İngiliz zoolog Peter Daszak, Başkan Joe Biden’a seslenerek “Lütfen Amerikan istihbaratına fazla güvenmeyin” dedi. Biden yönetimi, DSÖ ekibinin açıkladığı bulgulara şüpheyle yaklaşarak, “kendi istihbaratları doğrultusunda bağımsız bir doğrulama gerçekleştirmek istediklerini” duyurmuştu. AB: İyi yönetemedik Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin Covid19 aşılarının onaylanıp kullanılmaya başlaması sürecini iyi yönetemediğini kabul etti. Von der Leyen, Avrupa Parlamentosu’nda birliğin aşı stratejisi ile ilgili bir oturumda, “Aşı izinlerini almakta geç kaldık. Seri üretim ile ilgili fazla iyimser davrandık. Ve belki de siparişlerin vaktinde teslim edileceğine gereğinden fazla güvendik” dedi. Havalimanını hedef aldılar Yemen’de Riyad destekli hükümete karşı savaşan Husi güçlerinin Suudi Arabistan’ın uluslararası Abha Havalimanı’na düzenlediği saldırıda bir yolcu uçağının da hedef olduğu belirtildi. Husi cephesi kaynakları saldırıyı üstlenirken eylemin dört insansız hava aracıyla (İHA) yapıldığını duyurdu. Bunun Suudi Arabistan’ın Yemen’deki hava saldırılarına karşılık yapıldığını, hedefin askeri olduğunu savundu. Suudi Arabistan, saldırı sırasında yerde olan uçakta yangın çıktığını ancak alevlerin kontrol altına alındığını açıkladı. Yaralı ya da can kaybı olup olmadığı konusunda açıklama yapmadı. Yemen’de Husileri hedef alan Riyad destekli koalisyon, havalimanına saldırının savaş suçu olduğu tepkisini verdi. Koalisyon Suudi medyası vuayrıca bu saldırı öncesinde Husi rulan uçağın görünmilislerin Suudi Arabistan’ın güne tüsünü paylaştı. yine yönelttikleri iki silahlı İHA’nın etkisiz hale getirildiğini de bildirdi. Yemen için uluslararası örgütlerden sık sık insani kriz uyarıları yükseliyor. Çatışmalar birlikte yerlerinden olan yüz binlerce sivil, gıda ve barınma konusunda yardıma ihtiyaç duyuyor. Marib’e baskı Husilerin son dönemde, Riyad destekli Yemen yönetiminin kuzeyde son kalesi olarak görülen Marib’i almak için saldırılarını artırdığına da işaret ediliyor. Saldırıların ABD’de Biden yönetiminin Yemen’de Riyad liderliğindeki operasyonlara desteğe son verdiğini açıklaması ve Husi güçlerini “terörist grup” listesinden çıkarma adımının sonrasında gelmesi dikkat çekti. ABD Başkanı Joe Biden, Suudi Arabistan’ın topraklarını, egemenliğini korumaya destek olmayı sürdüreceklerini belirtmiş ancak Yemen’deki savaşın artık sona ermesi gerektiğini vurgulamıştı. Yemen, Körfez’in Riyad liderliğindeki Sünni cephesi ile Şii İran arasında vekâlat savaş alanlarından biri olarak görülüyor. Savaş ve yokluk döngüsündeki ülkede bombardımanlarda sivillerin yaşamını yitirmesine, altyapının daha da çökmesine uluslararası tepkiler sık sık dile getiriliyor. Tahran: Pencere kapanıyor İran’da İslam Devrimi’nin 42. yıldöTören meydanında ba nükleer anlaşmadan listik füze sergilendi. çıkmış olacaktık” nümü törenleri bu yıl yededi. Ruhani, “Müni tip koronavirüs (Cozakere, hiçbir zavid19) salgını gölgesinman kötü bir şey dede düzenlendi. Tahran’ın ğil, modern dünyada Azadi Meydanı’ndaki töher devletin yapmarenlerde sosyal mesası gerekiyor. Biz düşfe kısıtlamaları nedeniymanlarımız ile müzale çoğunlukla araçlı konvoylarla katılım kereden övünç duyarız” ifadelerini kuloldu. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruha landı. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ni yaptığı konuşmada yaptırımlarla mü ise ABD ve Avrupa’nın yaptırımları kalcadelelerine işaret ederken “ekonomik dıracak adımlar atmaması halinde nükzafer” kazandıklarını savundu. “Tüm leer programı genişletme hamlesine gidünya halkları, bugün için İran’a borç rişeceklerini söyledi. Zarif, “Washinglu. Eğer İran, Beyaz Saray’da oturan bir ton’daki yeni yönetimle yeni bir yaklaönceki başkan karşısında direnmesey şım deneme fırsatı var ancak mevcut di bugün Trump zafer kazanmış, biz ise pencere hızla kapanıyor” dedi. BAE kabinesinde değişim Körfez’de Riyad liderliğindeki blokla Katar arasında ilişkilerin yeniden düzelmesiyGargaş, 2008’den bu yana Dışişlerinden sorumlu devlet bakanıydı. le birlikte dikkatler bölgedeki gelişmelerde. Ankara ile gerilimli ilişkilerdeki Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) dün kabinede değişiklik olduğu haberi gündeme yansıdı. Geçmişte Türkiye’ye yönelik sert ifadeleriyle de bilinen, son dönemde ise ilişkilerde iyileşme olması yönünde söylemlerini dile getirdiği kaydedilen BAE’nin Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş’ın yerine iki bakan atandığı belirtildi. Dışişleri bakanlığına Şeyh Şagbut bin Nayhan bin Mubarek el Nahyan, devlet bakanlığına da Halife Şahin el Mur geldi. Gargaş’ın da BAE Başkanı diplomasi danışmanı olarak görevlendirildiği aktarıldı. Gargaş, BAE’nin İsrail ile normalleşme anlaşmasına varmasında kilit isimlerden. BAE Başbakanı Şeyh Muhammed bin Raşid, Gargaş’a atıfla “Dış politikamızda büyük dönüşümler yaratmayı başarmış, Emirliğin siyasi çalışmalarının önemli öncülerinden” dedi. AA’nın haberine göre, Ürdün Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Mirza Bolad ise ülkesinin Türkiye ile BAE ve Mısır arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu belirtti. Öte yandan bu hafta Körfez turuna çıkan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Kuveyt ve Umman’ın ardından dünkü durağı Ankara’nın müttefiki Katar oldu. Kongre önünde askeri konuşlanma sürüyor. Yargılama için onay çıktı Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 6 Ocak’taki kanlı Kongre saldırısını kışkırttığı iddialarıyla ilgili Senato’daki yargılanmasına önceki akşam başlandı. Senato, ilk olarak yargılamanın “anayasaya uygun olup olmadığını” oyladı. Oylamada 44’e karşı 56 oyla, yargılamanın anayasaya uygun olduğu kabul edildi. 6 Cumhuriyetçi senatör de yargılamayı devam ettirecek karara destek verdi. Eski başkanın avukatları, Trump’ın Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra yargılanamayacağını öne sürüyordu. Trump, bu oylamayla ABD tarihinde görevi bıraktıktan sonra hakkında azil süreci başlatılan ve yine ABD tarihinde Kongre’nin hakkında iki kez azil süreci başlattığı ilk başkan oluyor. Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nde hazırlanan iddianamede Trump’a iki suçlama yöneltiliyor. Bunlardan ilki seçimlerde usulsüzlük yapıldığına dair asılsız ve temelsiz iddialarda bulunmak. İkincisi de Kongre baskınında oynadığı iddia edilen rolle ilgili “isyana teşvik”. Demokratlar, önceki akşam oylamanın başında Senato’ya Trump’ın konuşmalarıyla 6 Ocak’taki baskından görüntülerin birleştirildiği bir video izlettiler. Dün de Senato’da azil davası için oturum düzenlendi. Senato’dan Biden’a Türkiye baskısı AnkaraWashington hattında Rus S400 savunma sistemi ve Suriye’de terör örgütü YPG konularında gerilim sürerken ABD Senatosu’ndan gerek Demokrat gerekse Cumhuriyetçiler’den 54 vekil Biden yönetimine Türkiye’ye baskıyı artırması çağrısı yaptı. Reuters’ın haberine göre, Senato’nun yarıdan fazla üyesinin ortak mektubunda Türkiye’deki insan haklarının korunması için daha fazla adım atılması gerektiği belirtildi. Otoriter süreç... ABD Başkanı Joe Biden’a gönderilen mektupta, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkesini giderek otoriterleşen bir rotaya soktuğu” kaydedildi. “Erdoğan sistematik olarak ülkedeki muhalefeti ötekileştirdi, eleştirel medya kuruluşlarını susturdu ya da sistemin bir parçası haline getirdi, bağımsız hâkimlerden kurtularak yerlerine partisine yakın isimleri atadı ve birçok gazeteciyi hapse attı” denildi. ABD’nin Türkiye’nin önemli müttefiklerinden biri olduğu belirtilen mektupta bu nedenle “Türkiye’nin insan hakları sicilini etkileme fırsatına sahip olduğu” görüşü aktarıldı. Medyadan protesto Polonya’da, devlete ait olmayan medya kuruluşlarına getirilmesi planlanan reklam vergisini protesto için ülkenin en büyük özel televizyon kanalı TVN ve radyo kanalları dün yayınlarını durdururken bazı gazeteler de birinci sayfalarını kararttı. TVN24 kanalında siyah fonun üzerinde beyaz harflerle yazılmış “En sevdiğiniz programın burada olması gerekiyordu” yazısı dikkat çekti. Amerikan Discovery grubunun sahibi olduğu televizyon kanalı, AFP’ye yaptığı açıklamada tasarının “çoğulculuğu ve ifade özgürlüğünü engelleme niyeti taşıdığını” kaydetti. Birçok gazetenin birinci sayfalarında da siyah zemin üzerinde “Seçeneği olmayan medya” yazısı yer aldı. Yayın kuruluşlarının web siteleri de karartıldı. Bu yıl yürürlüğe girmesi beklenen tasarı, televizyon ve radyo kanalları ile basılı medyaya ve internet kuruluşlarının reklam gelirlerine ağır vergiler öngörüyor. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, verginin Google ve Facebook gibi teknoloji devlerini Avrupa çapında vergilendirmeye yönelik girişimlerin bir parçası olduğunu savunuyor.