Katalog

2 5 OCAK 2021 SALI [email protected] OLAYLAR VE GÖRÜŞLER İhlal değil, habercilik PROF. DR. SIBEL ÖZEL MARMARA ÜNIVERSITESI HUKUK FAKÜLTESI Kamuya mal olmuş kişilerle ilKişilik hakkı, kişinin sahip olduğu hak ve fiil ehliyeti, hayatı, vücut bütünlüğü, şegili haber niteliği taşıyan, gerçek olan olay açıklamaları ile bu kişilere yönelik eleştiri ve yorumlar kişilik hakkı baharef ve haysiyeti, sırları, adı vs. gibi değerler üzerindeki haklarının bileşkesidir ve mutlak bir hak olarak herkese karşı ileri sürülebilir. Hukuk düzeni kinesiyle bertaraf edilemez; erişime kapatılamaz. Zira böyle bir durum, ayrıcalıklı bir kesim yaraşinin toplum içindeki itibarını ifade eden şeref ve haysiyetinin korunmasına büyük önem vermiştir. Medya araçlarının ve dijital teknolojilerin gelişmesi ile birliktarak onlarla ilgili usulsüzlüklerin kamuoyuna duyurulmasına engel olur. Anayasadaki “ifade ve basın özgürlüğü” sözde kalır. te her türlü açıklama kısa süre içinde geniş kitlelere ulaşabilmekte ve böylelikle tamda bilgilendirmektedir. Bu itikişilik hakkı ihlali kitlesel alan barla internet ortamında yapılan da gerçekleşebilmektedir. Ancak açıklamanın kişilik haklarını ihhukuken korunan kişilik hakkı, lal etmesi ancak hukuka uygunyine hukuken korunan bir başka luk sebebinden yararlanamaması yarar olan ifade özgürlüğü ve bu halinde mümkün olacaktır. 5651 nun uzantısı basın özgürlüğü ile Sayılı K. m. 9’da kişilik haklarıçatışma halindedir. Hukuk düze nı korumak için hâkime internet ni çatışan bu iki yararı aynı anda koruyamadığı için somut olaydaki olgular itibarıyla biri diğerine üstün kabul edilir ve korunur. Bir başka ifadeyle kişilik hakkı ihlali için açıklamanın hukuka aykırı olması gerekir. Müdahale aracı olmamalı ortamında yapılan yayının içeriğinin çıkarılması ve/veya erişim engeli koyma yetkisi veren düzenlemenin, halkın haber alma özgürlüğüne müdahale aracına dönüşmemesi çok önemlidir. Dolayısıyla bir olay açıklamasının ne zaman hukuka aykırı olduğuna karar vermek gerekmektedir. AY m. 26’da belirlenen düşün Olay açıklamaları yani haberler ceyi ve kanaatleri açıklama ve gerçek ise kamuyu aydınlatma yayma özgürlüğü ile AY m. 28’de adına, halkı ilgilendiren ve haber teminat altına alınan basın öz niteliği taşıyan bir konuda ise ve gürlüğü, halkın haber alma öz kamuoyuna nesnel ölçülerle sugürlüğünü korumaktadır. Diji nulmuş ise hukuka uygundur ve tal gazeteciliğin geliştiği çağımız haberde adı geçen ilgilinin kişida internet siteleri halkı sanal or lik hakkı ihlal edilmemektedir. İlgili kişinin toplum içinde itibarının sarsılması veya acı ve elem duyması kişilik hakkı ihlali için yeterli değildir; zira burada hukuk basın özgürlüğünü ve halkın haber alma, bilgi sahibi olma özgürlüğünü korumaktadır. Bu itibarla siyasiler ve kamu görevlileri ile ilgili yolsuzluk, sahtekârlık, ahlaksızlık ve her türlü yanlış davranış haberi kişilik haklarını koruma kisvesi altında kamuoyunun erişimine yasaklanarak halkın gerçekleri öğrenme hakkı karartılamaz. Bir başka ifadeyle haber gerçekse ilgilinin kişilik hakkı ihlali iddiası kabul edilemez; ancak haber yalansa kişilik hakkı ihlali vardır. Farklı durum Kamuoyuna mal olmuş kişiler açısından mesele sadece haberler için değil, düşünce açıklamaları açısından da farklıdır. Bu kişiler kendileri hakkında yapılan sert eleştiri ve yorumlara da katlanmak zorundadır ve bulundukları konum nedeniyle kişilik hakları ihlal edilmiş olmaz. Hukuki kavramların doğru anlaşılması ve adil bir şekilde uygulanması hukuk devletinin varlığı için esastır. Hukuk, kişilik haklarını da ifade ve basın özgürlüğü ile halkın haber alma özgürlüğünü de korumaktadır. Ancak birbiriyle çatışma halinde olan bu değerler somut olayın özelliklerine göre öncelik kazanmaktadır. Dolayısıyla anonim kişilerin kişilik haklarının korunması yararı, açıklamayı yapanın ifade özgürlüğü yararına kıyasla korunacaktır. Hukukun gereği Ancak kamuya mal olmuş kişilerle ilgili haber niteliği taşıyan, gerçek olan olay açıklamaları ile bu kişilere yönelik eleştiri ve yorumlar kişilik hakkı bahanesiyle bertaraf edilemez; erişime kapatılamaz. Zira böyle bir durum ayrıcalıklı bir kesim yaratarak onlarla ilgili usulsüzlüklerin kamuoyuna duyurulmasına engel olacağı gibi demokratik bir toplum için zorunlu olan ifade ve basın özgürlüğünün sadece anayasada yazan ancak hayata geçmeyen kavramlar olmasına yol açacaktır. DAYANIŞMA Basın İlan Kurumu’nun belgeli haberleri nedeniyle Cumhuriyet Gazetesi’ne uyguladığı resmi ilan kısıtlamasını kınıyoruz. Basın özgürlüğünü yok sayan kararı protesto ediyoruz. Haber alma özgürlüğümüz için C’in yanındayız. İSTANBUL’DAKİ ÖDEMİŞ’Lİ CUMHURİYET OKURLARI ?????????????U??????????????????????????????????????????????????????????????? Alışveriş yapan herkese 2021 takvimi hediye! Adalet, bilim, sanat ve spor affetmez! 1) Yargıya güvensizlik, haksızlık ve hukuksuzluklar gündemin en başında. 2) Üniversitelerin baskı altına alınması, suskunluğu, üretimsizliği, en sonunda Boğaziçi Üniversitesi’ne yapılan aşırı politikleşmiş bir rektör ataması dolayısıyla yeniden tartışılıyor. 3) İktidarın kendisine sadık sanatçı tanımı bütün sanat ve kültür camiasını tedirgin etti. 4) Ünlü bir sporcumuz, diploma skandalı ve garip tayinleri dolayısıyla ön plana çıktı. HHH Otoriter bir iktidarın en büyük hayali, kendisine göre bir adalet düzeni kurmak, bilimi, sanatı ve sporu kendi iktidarının çıkarları için kullanmaktır. Buradaki sorun şudur: 1) Mahkemelere el koyar, yasaları değiştirir ve hukuku düzenleyebilirsiniz ama adaleti sağlayamazsınız. 2) Üniversitelere, araştırma kurumlarına el koyabilirsiniz ama bilimi denetleyemezsiniz, bilimsel başarılar elde edemezsiniz. 3) Sanatçıları ödül ve ceza yöntemleriyle yönlendirmeye çalışırsınız ama sanata egemen olamaz, sanatta başarı sağlayamazsınız. 4) Sporcuların performanslarını çeşitli teşvikler ve baskılar ile artırmaya çalışırsınız ama spordaki başarıyı gerçekleştiremezsiniz. Çünkü adalet, bilim, sanat ve spor evrenseldir: İktidarın emirlerine göre değil, kendi kurallarına göre biçimlenirler. HHH Elbette, evrensel olan adalet, bilim, sanat ve spor, insanlığın ortak değerlerinden, ortak üretiminden, uygarlıktan beslenir. Uygarlık diye adlandırdığımız insanlığın ortak değerleri ve üretimi ise hiç kuşkusuz, ulusal ve sınıfsal katkılardan oluşur. Ulusal ve sınıfsal katkılar: 1) İnsanlığın adalet duygularına hitap edebildikleri... 2) Doğanın ve toplumun sırlarını, yasalarını çözebildikleri ve bunları insanlığın refahı ve özgürlüğü için kullanmayı gerçekleştirebildikleri... 3) Duyguları ve düşünceleri, gerçeği, gerçekdışını ve üstünü, iyiyi, doğruyu ve özellikle de güzeli, ayrı ayrı tek başlarına veya birlikte temsil edebildikleri... 4) İnsanın zihinsel ve bedensel performansını artırabildikleri, sergileyebildikleri... Ölçüde, evrenselleşir, tüm uygarlığın malı olurlar. HHH Unutmayalım: 1) Adalet, iktidarın özel çıkarlarına göre biçimlenmez. 2) Doğanın ve toplumun kuralları ve sırları, iktidarın emirlerine göre işlemez. 3) Yaratıcılık, ancak özgür, özerk ve özgün ortamlarda gelişir, emirle ise sadece sınırlanır kısıtlanır ve sakatlanır. 4) Ruhsal ve fiziksel performans emirle artmaz! HHH Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni yukarıdaki evrensel gerçekleri, insanlığın ortak değerlerini dikkate alarak kurduğu için başarılı oldu. Erdoğan/AKP iktidarı, bu gerçeklere sırt çevirdiği, “Şahsım Devleti” anlayışı ile ülkeyi uygarlık tarihinin ortaçağ aşamasına, 14. Louis dönemine geri götürmek istediği için duvara tosladı. Çözüm: 1) Adaleti, Temel Hak ve Özgürlüklere uygun olarak gerçekleştirecek bir Hukuk Devleti’ni kuracak... 2) Bilime, özgür ve özerk bir biçimde gelişecek ortamı sağlayacak bir üniversite ve araştırma kurumu düzeni gerçekleştirecek... 3) Sanata, özgür, özerk ve özgün bir biçimde gelişecek ortamı hazırlayacak.. 4) Spora, gereken alt ve üstyapı olanaklarını sağlayacak, sporcuyu bireysel ve kurumsal olarak destekleyecek... “Şahsım Devleti” yerine, “Demokratik, Laik ve Sosyal Hukuk Devleti”ni hayata geçirecek “Güçlendirilmiş bir Parlamenter Sistemi” kurmaktır.