Katalog

12 1 TEMMUZ 2020 ÇARŞAMBA EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: SERHAN EREN HABER/YORUM Eğitim, bilim ve siyaset Geçen iki hafta sonunda milyonlarca öğrenci, alacağı eğitimi belirlemek için zorlu sınavlara girdi. Salgın hastalık koşullarında öğrencilerin sağlığı, sınav yerine ulaşımı, dersliklerde kaç kişinin sınava girdiği, ne tür önlemlerin alındığı daha çok konuşulsa da eğitim ve bilim politikalarımızdaki sorunlar, bu dönemde öne çıkanlardan ibaret değil. Çok ve de çeşitli yapısal sorunlarımız var. Şurası kesin: Eğitim; pedagojik, akademik, teknik boyutları yanında, çok ideolojik bir kavram ve süreç. Altyapıyı doğrudan etkileyen bir üstyapı kurumu olduğundan, her iktidar, her siyasi parti için önemli, öncelikli. Siyasetin temel konularından biri. İşin içine siyaset girince de kaçınılmaz olarak öncelikleri, kaynakların nasıl kullanılacağını, ideolojiyi, sınıfsal tercihleri konuştuğumuz için, eğitimin toplumsal, kamusal, sınıfsal, ulusal boyutu özellikle önemli. Örneğin; devlet üniversitelerinin gereksinim duyduğu mali kaynağı, binayı, araziyi onlardan esirgeyenler, eğer vakıf üniversitelerine oldukça bonkör davranıyorlarsa, bunun siyasal tercihlerinden kaynaklandığı unutulmamalı. Eğitimin mali yükünün, öncelikle hangi sınıflar tarafından sırtlanacağı da siyasi tercihlerle ilgili. Üniversitenin; kamusal kaynaklardan beslenen, toplumun sorunlarına çare bulmaya öncülük eden bir yapıda olması için gereken bilimsel özgürlük, idari ve mali özerklik de yine siyasal, sınıfsal tercihlerle doğrudan bağlantılı. Cumhuriyetin tercihi Eğitimin; istisnasız tüm yurttaşların en doğal ve temel hakkı mı, yoksa toplumun varsıl kesimlerinin yararlandığı ticari bir faaliyet mi olduğu sorusunun yanıtı, siyasi. Eğer, eğitimi devletin tüm yurttaşlarına vermekle yükümlü olduğu eşit, ücretsiz bir kamusal hizmet; öğretmeni kamu hizmeti veren kamu görevlisi; öğrenciyi kamu hizmeti alan yurttaş olarak görüyorsanız, bu tutumunuz da siyasi. Okulu işletme, öğretmeni pazarlama elemanı, öğrenciyi müşteri olarak görüyorsanız, bu tercihiniz de siyasi. Eğitimde fırsat eşitliğini savunmak da siyasi, buna sırt çevirmek de. Türkçenin bilim dili olduğunu savunmak da aksini öne sürmek de siyasi. Dahası var. Üniversitelerin fahri doktora vermesi de siyasetle yakından ilgili. 12 Eylül darbesi sonrasında, Pakistan’ın darbeci lideri Ziya Ül Hak’a fahri doktora veren devlet üniversitesinin tavrı da dünyaca ünlü borsa spekülatörü ve renkli devrimlerin destekçisi George Soros’a kürsülerini açıp onun “Türkiye’nin en iyi ihraç ürünü, Türk ordusudur” sözlerini ayakta alkışlayan vakıf üniversitesinin tavrı da siyasi. Piyasayla kolay bütünleşen, mezunlarına çok para kazandıran bölümleri, fakülteleri açmak da bilimsel değeri yüksek ama piyasayla arası iyi olmayan bölümleri “Buralara talep yok” diyerek kapatmak da siyasi. Temel mesele şu: Eğitimin kamucu nitelikte olması, gelir dağılımı eşitsizliğini azaltır. Fırsat eşitliğini güçlendirir. Toplumsal hakların kullanımına, toplumsal bir canlı olarak insanın kendisini geliştirmesine, bu yolla sadece bireyin değil, toplumun da yarar sağlamasına katkı sağlar. Bilim toplumcudur Üniversitenin bir ayağı bilim aşkı, gerçeğe ulaşma tutkusu ise diğer ayağı da topluma karşı sorumluluk bilincidir. Bunlardan birinin eksik olması, üniversiteyi dengesizleştirir, güçsüzleştirir. Bilginin üretilmesi süreci de bunun bilince dönüşmesi evresi de toplumun hizmetine sunulması aşaması da bireysel değil, kolektif bir çaba gerektirir. Üniversiteyi piyasanın emrine sokmak, acentesi yapmak isteyen herkes sık sık “üniversite sanayi” işbirliğinden bahsetse de sorun piyasayla yeterli işbirliğini sağlayamamak değildir. Sorun, ulusal bir kalkınma, bütüncül bir gelişme politikasının olmamasıdır. Bunların olmayışı da eğitim ve bilim politikalarını doğrudan etkilemektedir.     1 TEMMUZ 2020 SAYI: 34598 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 03:29 05:29 13:13 17:13 20:47 22:37 Ankara 03:22 05:17 12:57 16:55 20:28 22:14 İzmir 03:55 05:44 13:20 17:14 20:46 22:28 Grup Başkanvekili Akbaşoğlu’nun Covid19 testinin pozitif olduğu açıklandı AKP’nin TBMM grubunda korona paniği TBMM’de koronavirüs vakalarının sayısı artarken, AKP’nin TBMM grubunda da koronavirüs paniği yaşanıyor. AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu’nun koronavirüse yakalandığı açıklandı. İlk kez bir grup başkanvekilinin test sonucu pozitif geldi. Akbaşoğlu’nun dün TBMM’ye gelerek, kapalı grup toplantısına katıldığı da belirtildi. TBMM’deki korona vakaları, partilerin gruplarında da baş göstermeye başladı. En son HDP grubunda temizlik ya pan bir personelin test sonucunun pozitif gelmesinin ardından, 3 milletvekilinde de koronavirüs vakası tespit edilmişti. Milletvekillerinin TBMM Genel Kurul çalışmalarına da katıldığı ortaya çıkarken, HDP grubunun ardından AKP grubunda da koronavirüs vakası patlak vermişti. AKP Grup Başkanı Naci Bostancı’nın ekibinde bulunan 6 personelde koronavirüs vakası tespit edilmişti. Ancak AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, test sonucu pozitif gelen personel sayısının 10 olduğunu açıkladı. AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu’nun da test sonucu pozitif çıktı. Tedavisine başlanan Akbaşoğlu’nun sağlık durumunun iyi olduğu ve AKP Genel Merkezi tarafından da sürecin takip edileceği belirtilirken, Akbaşoğlu’nun dün TBMM’ye gelip, partinin kapalı grup toplantısına katıldığı da kaydedildi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel yaptığı açıklamada “Sayın Akbaşoğlu’na geçmiş olsun diyoruz, acil şifalar diliyoruz” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet BAŞKAN OSMAN GÜRÜN: GELEN TATILCILERE MUTLAKA TEST YAPILMALI Muğla 2. dalgayı bekliyor Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün, öğrencilerin sınavlarının sona ermesi ile Muğla’nın Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi ilçelerine ikinci bir tatilci akını başlayacağını belirtti. Başkan Gürün, ikinci akında eğer çıkışta veya girişte test yapılmaz ise 710 günlük bir endişeli bekleyiş yaşanacağını söyledi. İller arası seyahat kısıtlamasının kalkması ile ilk dalga tatilcilerin Muğla’ya geldiğini belirten Başkan Gürün, “Şu anda birinci atağı geçirdik. Sokağa çıkma yasağı gevşetildi. Ekonomik ve sosyal açıdan alınan bir karardı. Tıbbi açıdan hekimler karar verici olsaydı karantinanın biraz daha devam etmesi gerekirdi. Bodrum’a önemli bir göç oldu. Büyük bir endişeye kapıldık. 30 HAZIRAN SALI Sonraki artış korkulacak seviyede olmadı. Bunu atlattık” dedi. Muğla’ya gelecek tatilciler için test önerisinde bulunan Başkan Gürün, “Şimdi ikinci bir akın olacak. Bu da bizi 710 günlük bir endişeli bekleyişe götürecek. Bunun olmaması için yapılması gereken, benim daha önce de önerdiğim ama belli şartlara bağlı olarak ya çıkışta veya girişte mutlak suretle testin yapılması” dedi. 50 BIN 492 1293 16 1302 3.381.650 199 BIN 906 5 BIN 131 368 1206 173 BIN 111 Yaşlı çiftten gençlere uyarı Ankara’da, eşi Halime Çeper (76) ile kendisinde koronavirüs tespit edilen Mehmet Çeper (76), 25 günü solunum cihazına bağlı olmak üzere 38 günlük tedaviyle sağlığına kavuştu. Çeper, gençleri tedbirlere uymaları konusunda uyararak “Gençlere tavsiyem: Maske takacaklar, tokalaşma yok. Tedbir almak lazım. ‘Hastalık yok’ zannediyorlar ama her yerde oluyor” dedi. l DHA Böbrek naklini vurdu Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, salgın sürecinin organ nakillerini durdurduğuna işaret ederek sayıların zaten istenen düzeyde olmadığı ülkemizde, salgın nedeniyle 2020’nin ilk altı ayında özellikle böbrek nakli ameliyatlarının yarı yarıya düştüğünü söyledi. Erk, pandemi hastanelerindeki nakil merkezlerinin yavaş yavaş normale döndüğünü belirterek canlı vericisi olan hastaların çekinmeden nakil ameliyatlarını olabileceklerini vurguladı. l DHA Yurt genelinde karantina Şanlıurfa’da yeni tip koronavirüs (Covid19) tedbirleri kapsamında 79 evde karantina uygulaması başlatıldı. Bitlis’te de iki apartman karantinaya alındı. Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde iki binada da karantina uygulaması başlatıldı. l Haber Merkezi Kurallara uymadılar Koronavirüs tedbirleri kapsamında yapılan tüm uyarılara rağmen minibüsçüler izin verilen kapasiteden fazla yolcu almaya devam ediyor. Maltepe Zümrütevler hattında tüm uyarılara rağmen minibüs şoförlerinin kendilerine verilen kapasitenin üzerinde fazla yolcu aldıkları görüldü. İşe gitmek için minibüs kullananlar, sosyal mesafe kuralına uyulmadığı için rahatsız olduklarını söyledi. l DHA BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Seslerin gittikçe en yüksek bir noktaya doğru kuvvetleneceğini anlatan müzik terimi. 2/ İnceltilmiş, arıtılmış... Bir nota. 3/ Yumurtalık... Müzikte “yapıt” anlamında kullanılan sözcük. 4/ Manisa’da her yıl düzenlenen geleneksel şenliğe ve bu şenlikte dağıtılan macuna verilen ad... Bir renk. 5/ Arnavutluk’un plaka imi... “ ile yola gelmeyeni etmeli tekdir / Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir” (Ziya Paşa). 6/ İslam müçtehitlerinin hukuki bir soruna ilişkin olarak aynı yargı üzerinde birleşmeleri... Helyum elementinin simgesi. 7/ Yurdumuzun kuzeydeki en uç noktası olan burun. 8/ Orhan Pamuk’un bir romanı... Gemilerde türlü işlerde kullanılan bir tür demir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 halka. 9/ 1 G İ RLEV İ K 1 Şöhret... Halk 2 A D A Ş A T O K 2 edebiyatında 3 uyağa verilen 4 ad. 5 Z A H T E R MO L V İ YADÜK I RAK KETE 3 4 YUKARIDAN 6 G A N E M V A R 5 AŞAĞIYA: 7 Ö D L A N E T 6 1/ Müzikte 8 L A M V A L Ö R 7 yarım tonlar 9 dan oluşan RUB İ İRİ 8 ses dizisi. 2/ Özellikle “Bolero” 9 adlı yapıtıyla tanınmış Fransız besteci... “Git, defol” anlamında argo sözcük. 3/ İzmir’in Selçuk ilçesindeki ünlü antik kent... Bir müzik yapıtını oluşturan notaları sese çevirme. 4/ Selçuk ilçesine bağlı turistik bir köy. 5/ Hayvanla diği sözcüğe “yeni” anlamı katan yabancı önek... Buhar banyosu. 7/ Eğik olarak kesilmiş kenar... Oy. 8/ Hatay yöresinde içliköfteye verilen ad... Geleneksel Hawaii dansı. 9/ ra vurulan damga... Küba kökenli Notada durak işareti... Çam ağacın bir dans ve müzik. 6/ Yapısına gir dan yapılmış su testisi. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com İktidar; nasıl, hangi kadro ile? Cumhuriyet Halk Partisi’nin pandemi günlerinde kurultaya gitmesi tartışma konusu. Delege olmayan partililer kurultayda yer alamayacak. Yani delege olamamış il, ilçe belediye başkanları, örgüt yöneticileri, önceki dönem milletvekilleri, parti ileri gelenleri CHP yönetiminin seçileceği kurultayda bulunamayacak. CHP kurultay mottosunu “iktidar” olarak belirlemiş. İktidar olma stratejisinin, ülke sorunları ve parti içi meselelerin sınırlandırılmış kurultayda tartışılması mümkün görünmüyor. Bu nedenle kurultayın pandemi ile ilgili gelişmelere bağlı olarak ileriki bir tarihe ertelenmesi gerektiği dile getiriliyor. H CHP’nin iktidar hedefi ile kurultaya gitmesi büyük bir soruyu karşımıza çıkarıyor: “İktidar; nasıl ve hangi kadrolarla?” Dün bilge gazeteci Ali Sirmen’in bir paragraf ile çektiği fotoğraf önemli bir çelişkiye işaret ediyordu: “Tuhaf bir görüntü söz konusu, bir yanda sapır sapır dökülen, Cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik çıkmazını doğuran AKP’nin sürekli kan kaybı, öte yanda iktidarın düşmanca engellemelerine karşı savaşan metropol belediye başkanlarının hepsinin de yüzde 50’nin üzerinde memnuniyet desteği almaları, bir yandan da bir türlü yüzde 20’ler bandını aşamayan CHP.” “İktidar” sloganı ile toplanacak CHP kurultayında tam da bu sorunun yanıtı aranmalı. Yerel seçimlerde çok iyi bir strateji ve doğru adaylarla ve elbette “ittifak kurmanın” da yarattığı büyük avantajla AKP ağır yenilgiye uğratıldı. Sonrasında... 25 yıl aranın ardından alınmış başta İstanbul ve Ankara olmak üzere büyükşehirler, CHP’li il ve ilçe belediye başkanları pandemi döneminde olağanüstü bir hizmet seferberliği ile öne çıktılar... CHP’nin “iyi yönetim” karnesine, halk nazarında yüksek notlar işlediler. Ancak yerelde ortaya çıkan ve giderek yükselen CHP başarısı, anketlerde görüldüğü gibi kurumsal olarak CHP’ye yansımıyor. Bu nedenle kendine güvenen ve öne çıkan CHP’den çok, ittifak odaklı bir siyaset stratejisi izleniyor. H Peki, bu ne kadar doğru? Bir ana muhalefet partisinin ilk hedefi, ittifaklar üzerinden bir kurgu yapmak yerine, birinci parti olmaya çalışmaktır. Çünkü o ittifaklar her an dağılabilir. AKP, MHP prangasını koparmak için ittifak sistemi dışında arayış içinde. Erdoğan, Bahçeli esaretinden kurtulmak için yeniden parlamenter sistemin yollarını arıyor. Meral Akşener, Temel Karamollaoğlu, Ali Babacan, Ahmet Davutoğlu ise CHP ile bir arada görünmek yerine sağda AKP’den ve MHP’den kopan ve kopmakta olan seçmeni hedefliyor. İleride AKP’ye alternatif bir sağ oluşumun bu ittifaktan doğması da büyük olasılık. Bu durumda CHP’nin ittifak iklimini, devam ettiği müddetçe sürdürmeye çalışan, ancak sonrasındaki kopuşta birinci parti olarak öne çıkmayı da hedefleyen bir stratejisi olmalı. H Türkiye’yi kuran partiyi, karşıdevrimciler Atatürk düşmanlıkları nedeni ile hedef yaptılar. Büyük öndere laf edemeyen işbirlikçiler, CHP’ye ve dolaylı olarak da Cumhuriyetin ilk yıllarındaki kurucu kadroya sistemli olarak saldırdılar. Uzun yıllara dayalı bu yıpratma faaliyeti belli bir kesim üzerinde CHP ile ilgili çok yanlış bir ezbere neden oldu. CHP, bu yalan ve iftira ezberini bozabilir. Hem geçmişi ile haklı olarak gururlanıp hem de geleceğe dair umut yaratabilir. Bugünün sorunlarını da inandırıcı bir programla çözeceğine geniş kesimleri ikna edebilir. CHP, ittifak kompleksinden, görünmez olmaktan kurtulmalıdır. Baroların demokratik yollarla sokağa taşıdıkları cesaret örnek olmalıdır. H CHP, tek başına iktidarı hedefleyen, Türkiye’de birinci parti olmayı önceleyen bir özgüven ile toplumun karşısına çıkmalıdır. Pandemi nedeni ile 2526 Temmuz’da sınırlı katılımla yapılacak kurultayda, CHP’yi bugüne hazırlayacak ve geleceğe taşıyacak tartışmalar yapılabilir mi? CHP, siyasi partilerle kurduğu ve pamuk ipliğine dayalı ittifakı, geniş toplum kesimleri ile kurabilir mi? Ülkenin tamamını kucaklayan ve ülkenin tamamının ise kendini bulacağı kadrolar ve yüzlerle öne çıkabilir mi? CHP, toplumda karşılığı olan isimlerle etkili bir takım kurup küslük ve kırgınlıkları arkada bırakarak iktidara yürüyebilir mi? Atatürk’ün partisinin sorumluluğu ağır... Beklenti büyük... Atatürk Türkiyesi parça parça yok edilirken gözler CHP’den doğması beklenen büyük umutta... Ne AKP eskileri, ne başkası...