Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE dishab@cumhuriyet.com.tr 7 2 HAZİRAN 2020 SALI ÖFKE ABD SINIRLARINI AŞTI Adalet yoksa barış yok! Irkçılık ve polis şiddetine karşı protestolar dinmiyor. ABD’nin birçok bölgesinde meydanlar dolarken İngiltere, Almanya, Yeni Zelanda’da da gösteriler düzenlendi. ABD’nin Minnesota eyaletine bağlı Minneapolis kentinde geçen hafta polis şiddeti sonucu yaşamını yitiren siyahi vatandaş George Floyd’un ardından patlak veren ve tüm ülkeye yayılan isyan dalgası, altıncı gününde de sürdü. Sosyal adaletsizliğin, yoksulluğun ve güvencesizliğin küresel çapta sosyal patlamalara yol açtığı ve koronavirüs salgınının tetiklediği ekonomik krizin tüm ülkeleri vurduğu bir dönemde gelen ırkçılık karşıtı protestolar, önceki gün ABD sınırlarını aştı. Uluslararası Af Örgütü, ABD polisine orantısız şiddete son verme çağrısı yaparken Almanya, Yeni Zelanda ve İngiltere’de de protesto gösterileri vardı. 4 bin gözaltı Protestoların altıncı gününde de ABD’nin dört bir yanı, gündüz kitlesel adalet yürüyüşlerine, gece ise güvenlik güçleri ve göstericiler arasında çatışmalara sahne oldu. Eylemciler “Adalet yoksa huzur yok”, “Nefes alamıyorum”, “Si yahların hayatı önemlidir” sloganları attı. ABD’nin en az 15 eyaletine Ulusal Muhafız güçleri konuşlandı. ABD basınına yansıyan haberlerde ülkede gözaltına alınanların sayısının 4 bini geçtiği aktarıldı. New York Belediye Başkanı Bill de Blasio’nun kızı Chiara de Blasio’nun da eylemlerde gözaltına alındığı, kısa süre sonra serbest bırakıldığı kaydedildi. Bu arada bir tanker sürücüsü aracı, Minneapolis’e uzanan otoban çevresinde protestocuların üzerine sürdü. Olayda ölen ya da yaralanan olmazken protestocular, taşlar atıp tankerin üzerine çıkarak sürücüyü durdurdu. Sürücünün gözaltına alındığı bildirildi. Georgia eyaletine bağlı Atlanta kentinde ise Belediye Başkanı Keisha Lance Bottoms, protestolarda 2 üniversite öğrencisini gözaltına alırken “aşırı güç” kullanan 2 polisin kovulduğunu, 3 polisin de masa başı göreve alındığını açıkladı. Protestolarda polis şiddetinden nasi bini alanlar arasında, Hollywood yıldızı John Cusack de vardı. Cusack, polisin kendisini copla kovaladığı görüntüleri, “Yanan bir arabayı kameraya çekmemden hoşlanmadılar” mesajıyla paylaştı. Öte yandan, Indiana Hoosier takımının eski Amerikan futbolu oyuncusu Chris Beaty, cumartesi gecesi Indianapolis’te düzenlenen gösteride polis tarafından vurularak olay yerinde hayatını kaybetti. Otopsiden boğulma çıktı Bağımsız bir heyetin yaptığı otopsiye göre Floyd’un, boğulma sonucu öldüğü açıklandı. Floyd’un ölümü ile ilgili devam eden kalp sorunu iddiaları da dile getiriliyordu. Adli patolojist Dr. Michael Baden, kalp sorununun Floyd’un ölümünde etkili olmadığını belirtti. BASIN HEDEFTE ABD’de polis karşıtı gösteriler sırasında hem polisin hem göstericilerin hedefindeki basın mensupları zor anlar yaşıyor. Geçen hafta olayların patlak verdiği Minneapolis şehrinde canlı yayın yapan, CNN televizyonu muhabiri Omar Jimenez, ekibiyle birlikte yayın sırasında polis tarafından gözaltına alınmıştı. Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, geçen cumadan beri gösteriler sırasında basın mensupları, 20’den fazla şiddet olayının hedefi oldu. Dün de bir foto muhabirinin polisin attığı gaz fişeği sonucu bir gözünü kaybettiği belirtildi. Habere göre Beyaz Saray yakınında düzenlenen gösterilerde, Başkan Trump’a yakınlığıyla bilinen FOX News haber kanalının ekibi, protestocuların saldırısıyla karşı karşıya kaldı. Haberde, Basın Özgürlüğü Muhabirleri Komitesi yöneticisi Bruce Brown, 1968’de Chicago’da Demokrat Parti toplantısında gazetecilere saldırılmasından bu yana ülkede, medya mensuplarına karşı en sert saldırıların olduğunu belirtti. Anonymous’tan Trump ‘sızıntısı’ ABD’de George Floyd protestolarına desteğini açıklayan ünlü hacker grubu Anonymous, Başkan Donald Trump’ın, pedofili ve fuhuştan tutuklanan ve hücresinde ölü bulunan Jeffrey Epstein ile birlikte 13 yaşında bir kız çocuğuna cinsel istismardan suçlandıkları davanın evraklarını sızdırdı. Anonymous ayrıca daha önce OpDeathEaters hesabından paylaşılan ve Epstein’e ait olduğu iddia edilen “Küçük kara kitap” adlı bir adres defterini de hatırlattı. Söz konusu defterde Trump’ın adı da Epstein’in müşterilerinden biri olarak geçiyor. Sızdırılan belge, Trump’ın başkan adayı olduğu 2016 Haziranı’nda, Trump ve Epstein hakkında 1994 yılında 13 yaşındayken Epstein’ın Manhattan’daki evinde Trump’ın cinsel istismarına uğradığına dair bir kişinin şikâyeti üzerine düzenlenen mahkeme belgesi. O dönemde Trump ve Epstein iddiayı yalanlamış, şikâyet daha sonra geri çekilmişti. Siteler karardı Anonymous ayrıca reşit olmayan kızların para karşılığı ünlü isimlerle birlikte olmasına aracılık eden Epstein’ın müşterilerinden birinin de Trump olduğunu ve “intihar süsü verilmiş Epstein cinayetinin” bizzat Trump tarafından organize edildiğini öne sürdü. Ancak sızdırılan belgelerde bunu destekleyecek herhangi bir kanıt yer almadı. Örgüt, Minneapolis Polis Teşkilatı’na da savaş ilan etti. Grubun açıklamasından sonra şehrin polis teşkilatı ve belediyesinin web siteleri çöktü. POLİS DE DİZ ÇÖKTÜ ABD’de ırkçılık, polis şiddetine karşı protestolar sürerken önceki gün bazı polislerin eylemcilere destek verdiği, ülkede siyah haklarına vurguda sembol haline gelen diz çöken görüntüleri objektiflere yansıdı. New York Times gazetesinin haberine göre, Michigan’da bir şerif protestoculara polisten ne istediklerini sordu. Protestocular “Bizimle yürü” dedi. Bunun üzerine şerif ve diğer polisler yürüyüşe katıldı. Destek çığ gibi... Basketbolun efsane ismi Michael Jordan da polis şiddetine karşı sesini yükselten ünlü isimler arasındaydı. Jordan, “Kolektif sesimiz, liderlerin üzerinde yasaların değiştirilmesi için baskı uygulamalı yoksa oylarımızı kullanarak sistemik bir değişikliğe gitmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı. ABD’de müzik sektöründen de eylemlere destek geldi. Kimi şirket bugün için çalışmalarını askıya aldıklarını duyurdu. Beyonce, Ariana Grande, Rihanna’nın da aralarında olduğu bazı şarkıcılar ırkçılığa karşı mesaj paylaştı. Beyaz Saray önündeki geniş katılımlı protestolar üzerine Trump’ın sığınağa indirildiği iddia edildi. Beyaz Saray’da alarm ABD genelinde geçen salı gününden bu nuşmasının pek iyi geçmediğini anlattı. yana devam eden George Floyd’un po MSNBC kanalına konuşan Floyd, “Bana Çinli üst düzey yetkililer ise ABD’li isimlerin eylemlerle ilgili yorumlarını Hong Kong lis tarafından öldürülmesine karşı gösteri konuşma şansı bile vermedi. Sanki ‘Senin olaylarıyla karşılaştırarak eleştirdi. Çin Dı ler başkent Washington’da hafta sonuna ne diyeceğini duymak istemiyorum’ der şişleri Sözcüsü Hua Çunying, Twitter’da damgasını vurdu. Floyd’u gözaltına alır gibi sözümü kesip durdu” dedi. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Demok ken orantısız şiddet uygulayarak ölümüne Öte yandan Trump’ın, eyalet valile rat Nancy Pelosi’nin Hong Kong eylemle sebebiyet vermekle suçlanan eski polis ri ile yaptığı telekonferans görüşme rine verdiği desteği hatırlattığı gönderisin Derek Chauvin’in hâkim karşısına çıkması sinde, valileri şiddet eylemlerine kar de ABD’deki eylemlerde öne çıkan “Nefes öncesinde on binlerce kişi Washington’da şı “zayıf davranmakla” suçladığı bildiril alamıyorum” sloganına yer verdi. sokaklara çıktı. Protestolara polisten mü di. Trump, “Şimdi durdurmazsanız daha Çin Komünist Partisi’ne yakın Global dahale geldi. Başkentte protestolar nede da kötü yerlere gider. İnsanları tutukla Times’ın Genel Yayın Yönetmeni Hu Şi niyle 21.00 ile 06.00 saatleri arasında iki malı, 10 yıl hapse atmalısınız. Böyle ya cin de, “Hong Kong isyancılarının Ameri günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi. parsanız, bu tarz bir durumu bir daha kan eyaletlerine sızdığından şüpheliyim. ABD basınına yansıyan haberlere göre yaşamazsınız” ifadelerini kullandı. Karakollara saldırmak, dükkânları parça ise geçen cuma günkü eylemler sırasında Başkan Donald Trump gizli servis tarafın Pekin: Nefes alamıyorum! lamak, yolları engellemek, kamu tesislerini işlevsizleştirmek, bunların hepsi onların dan sığınağa götürüldü. Trump’ın yanın Dünya gündemine giren gösterilerde, protestolardaki rutini. Hong Kong isyanla da eşi Melania ile küçük oğlu Barron’un rının ABD’de şiddetli protestoların da olduğu ileri sürüldü. Kimi kaynak Trumpların Beyaz Saray’ın altındaki sığınakta bir saat kaldığını iddia etti. Öte yandan Trump’ın G‘TÖEZRDÖARĞ’ I Sürekli olarak medyayı ve provokatörleri suçlayan ABD Başkanı Trump’ın, beyni olduğu açık” mesajını paylaştı. son olarak protestoların sorumlusu olarak gösterdiği Antifa’yı terör örgütü olarak ilan edeceğini açıklamasının yankıları sürüyor. Antifa adını ilk olarak 2017 yılında Charlottesville’de neoNa telefonda görüştüğü zi ve beyaz ırkın üstünlüğünü savunanlar tarafından organize edilen “Sağı Birleştir” yürüyü nü söylediği Geor şüne karşı başlatılan protestolarda duyurdu. Grup ırkçılık, ayrımcılık, yabancı düşmanlığına karşı çıkı ge Floyd’un kardeşi yor. Antifa mala zarar verme ve bazen fiziksel şiddet olmak üzere militanca protesto yöntemlerine yöne Philonise Floyd, ko lebiliyor. Trump’ın çıkışına karşın federal hükümetin kanunen yabancı organizasyonlarda yaptığı gibi yurtiçin de kurulmuş bir organizasyonu terörist ilan etme yetkisinin bulunmadığı yorumları yapılıyor. Paşinyan da virüsü kaptı Yeni tip koronavirüste (Covid19) önceki gün itibarıyla küresel çapta can kaybı 374 bin 158 kişiye yükseldi. Vaka sayısı 6 milyon 278 bin 606’e çıkarken 2 milyon 852 bin 761 kişinin iyileştiği haberi gündeme yansıdı. Öte yandan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve ailesi de koronavirüse yakalandı. Paşinyan açıklamayı, Facebook üzerinden canlı yayında yaptı. Virüsün ilk görüldüğü Çin’de dün yapılan açıklamada son 24 saatte 16 vaka görüldüğü belirtildi. Güney Kore’de ise tespit edilen vaka sayısı 35 oldu. Paralar Kızılhaç’a ABD’de Trump yönetimi ise Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Pekin karşıtı tutumunu sürdürüyor. Be yaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Ro Paşinyan bert O’Brien, DSÖ’yü “Çin’in kontrolünde olan yozlaşmış bir örgüt” olarak niteledi. Politico gazetesinin haberine göre, ABD’nin sağlıkla ilgili giderlerinin azalmayacağını belirten O’Brien, paraların DSÖ üzerinden harcanmayıp Kızılhaç’a ve tüm dünyadaki cephe hastanelerine gönderileceğini söyledi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ise Trump’ın DSÖ ile ilişkilerini sonlandırdıkları açıklamasına ilişkin, ABD yönetiminin DSÖ’ye henüz bir karar iletmediğini belirtti. Ghebreyesus, “Haberi medyadan duydum. DSÖ, mevcut işbirliğinin devam etmesini diliyor” dedi. Hong Kong’da 4 Haziran’da Tiananmen katliamının 30. yıldönümü anma törenlerinin ilk defa bu yıl yasaklandığı gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Yetkililer, salgını gerekçe gösterdi ancak Pekin hükümetinin Hong Kong’da baskıyı artırma niyetinde olduğu yorumları yapılıyor. Hollanda’nın Lahey kentinde bazı ca milerin açılışlarını vakaların artması üzerine ertelediği belirtildi. İtalyan basınına yansıyan haberlere göre ise Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, kendilerine yönelik seyahat kısıtlaması planlayan ülkelere “Avrupa ruhuna inanıyoruz ama bize saygı göstermeyenlere sınırlarımızı kapamaya hazırız” tepkisi verdi. Salgının en sert vurduğu ülkelerden İtalya’da 33 bin 415 kişi virüs nedeniyle yaşamını yitirdi. Prensten parti skandalı İspanya’nın Kurtuba kentinde düzenlenen bir partiye katıldıktan sonra koronavirüs testi pozitif çıkan Belçika Prensi Joachim, tecrit kurallarını ihlal ettiği için özür diledi. İngiltere ve Rusya’da ise dün itibarıyla bazı önlemlerin gevşetilmesine başlanırken İran Sağlık Bakanı Said Nemeki’nin, “İnsanlar Covid19’un bittiğini düşünüyor ve kolay bir şekilde geri döneceğini hesap etmiyor. Böyle giderse son dakika golü yiyeceğiz” ifadeleri dikkat çekti. ‘İsrail yine Suriye’yi vurdu’ Suriye’nin doğusunda İran destekli milislere yönelik düzenlenen hava saldırısında en az 5 milisin öldüğü belirtildi. Muhaliflere yakın, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre saldırı önceki gün düzenlendi. Irak sınırındaki Ebu Kemal yakınlarında bulunan İran yanlısı paramiliter milislere ait üç askeri aracın hedef alındığı, Suriyeli olmayan ve İran tarafından desteklenen 5 milisin öldüğü kaydedildi. Gözlemevi, saldırıdan muhtemelen İsrail’in sorumlu olduğu iddiasını aktardı. İsrail’in, Suriye’deki iç savaşın başladığı 2011’den bu yana bu tür saldırılar düzenliyor. ‘230 kişi öldürüldü’ Öte yandan İran resmi ajansı IRNA’ya konuşan Meclis Ulusal Güvenlik ve Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Mojtaba Zolnour, ülkede petrol fiyatlarına zam yapılması üzerine geçen kasımdaki protesto gösterileri sırasında 6’sı güvenlik gücü 230 kişinin yaşamını yitirdiğini söyledi. BağdatErbil’in petrol gerilimi Irak’ta merkezi hükümet ile Erbil yönetimi arasında petrol ticaretinde kontrol mücadelesi ekseninde patlak veren bütçe krizi çözülemiyor. Bağdat, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) bütçe ödemelerini durdurduklarını, ödemelerin yeniden başlaması için Bağdat ile Erbil arasında nihai petrol anlaşmasına varılması gerektiğini açıkladı. Irak Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “IKBY hükümetinin bakanlığın nihai çözüm önerisini onaylamasının ardından maaşları ödeme kararı alınmıştı. Nihai bir anlaşmaya varılmadığı sürece bu meblağ Bağdat’ın IKBY’ye gönderdiği son ödenek olacak” denildi. Maliye Bakanlığı cuma günü hükümetin, IKBY’ye memur maaşları için 400 milyar dinar (333 milyon dolar) ödeme yaptığını gösteren bir belge yayımlamıştı. Bağdat, IKBY’nin, Mayıs 2014’te Irak merkezi hükümetinden bağımsız şekilde petrol ihraç etme kararına tepki olarak Erbil’in anayasal hakkı olan yüzde 17’lik bütçe ile memur maaşlarını göndermemeye başlamıştı. Moskova’dan hipersonik hamle Rusya’nın Kuzey Filosu Komutanı Koramiral Aleksandr Moiseyev, filonun hipersonik silahlarla donatılacağını açıkladı. Sputnik’in haberine göre Rus Savunma Bakanlığı’nın Krasnaya Zvezda gazetesine demeç veren Moiseyev, “Kuzey Filosu’nun kara ve kıyı birlikleri, Arktik’in sert koşullarına adapte edilmiş 180’den fazla silah ve askeri teçhizatı yıl sonuna kadar teslim alacak. Hipersonik silahlar da dahil yeni silahların testleri devam ediyor” dedi. Moiseyev, “RusyaKuzey Deniz Yolu ulusal ulaşım hattımız emin bir şekilde korunacak. Novaya Zemlya takımadalarında, en gelişmiş S400 füze savunma sistemleri görev başında” ifadelerini kullandı. S400’ler, Eylül 2019’da Novaya Zemlya’daki füze ve uçaksavar birliğine konuşlandırılmıştı. Belarus’ta muhalifler meydana indi Yaklaşık iki ay içerisinde başkanlık seçimine gidecek olan Belarus’ta tanınmış bir video blogger’ının polis memuruna şiddet uyguladığı gerekçesiyle gözaltına alınmasına tepki yağıyor. İnsan hakları örgütleri, Sergei Stakhovsky’ın gözaltına alınmasını “siyasi işkence” olarak tanımlarken dün blogger’ın serbest bırakılması için düzenlenen eylem polis müdahalesiyle karşılaştı. 50 kişi gözaltına alındı Başkent Minsk’te 2 bin kişinin katıldığı protestoda, aralarında eski başkan adaylarından, muhalif liderlerden Mikola Statkevich’in de olduğu yaklaşık 50 kişi gözaltına alındı. Belarus’ta siyasi gerilim, ülkeyi 25 yıldır demir yumrukla yöneten Aleksandr Lukaşenko’nun 9 Ağustos’ta yapılacak seçimlerde bir kez daha aday olacağını açıklamasının ardından yükselmişti.