Katalog

12 25 MART 2020 ÇARŞAMBA EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: SERPİL ÜNAY YORUM/HABER Koronavirüs salgını ve alınacak dersler Sağlık Bakanı açıkladı: “Yerli solunum cihazının seri üretimine başlıyoruz”. Gecikmiş bir karar. Koronavirüs salgını olmasa, muhtemelen bu karar da alınmazdı. Salgınla mücadelede çok önemli olan tanı kitlerini üretmede ve kullanmada hayli geciken Türkiye’nin imdadına ise Çin yetişti. Türkiye’ye 2 milyon tanı kiti satacağını duyurdu. Anımsatalım, kimilerinin “reklam arası”, “parantez”, “zulüm dönemi”, “travma yarattı”, “enkaz bıraktı” dediği, kurucularına “iki ayyaş” diyerek hakaret ettiği Cumhuriyet, kendi uçağını yaptığı gibi, kendi aşısını da üretip dünyaya veriyordu. Hem de kuruluşundan kısa süre sonra. Atatürk döneminde, Türkiye’nin ilk halk sağlığı laboratuvarı olarak 1928’de kurulan Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü, Çin’deki kolera salgını nedeniyle, 1938’de bu ülkeye 1 milyon adet kolera aşısı yollamıştı. Belli ki iktidar, 2011 yılında Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü’nü kapatmasa, Türkiye tanı kiti ve aşı üretiminde, bu denli geriye düşmezdi. Ders almalı, cesur olmalı Türkiye’nin bu salgın hastalığın yarattığı sonuçlardan ders alıp almayacağını zaman gösterecek. Eğitimi ve sağlığı hem piyasaya, hem de akıl ve bilimdışı odaklara devretmenin korkunç sonuçlarıyla yüzleştikçe, ulus devlete, sosyal devlete, kamuculuğa, toplumcu, halkçı politikalara, planlamaya, üretim ekonomisine yönelip yönelmeyeceğimizi, önümüzdeki günlerde daha çok tartışacak halkımız. Elbette kapitalizm, bugünden yarına, akşamdan sabaha yıkılmayacak. Elbette bir anda dünya yüzünü sola dönmeyecek. Fakat ABD hayranı, NATO müttefiki, FETÖ artığı kimi yorumcuların, yazılarında ve konuşmalarında “failed state” (başarısız devlet) olarak niteledikleri Küba, sağlık ve eğitim sistemindeki başarısıyla, adından daha çok söz ettirecek. 100 bin doktoruyla Küba, gereksinim duyan ülkelere, insanlık ve dayanışma adına doktor yollarken (halen 77 ülkede, 40 bin Kübalı doktor görevde) Küba’nın amansız düşmanları bile, Küba hakkında konuşurken daha dikkatli olacak. Geçmişte ANAP’tan DYP’ye, SHP’den DSP’ye, günümüzde AKP’den CHP’ye, birkaçı hariç tüm siyasi partilerde etkili olan, medyada köşeleri tutan, üniversitelerde kürsüleri dolduran liberallerin, neoliberallerin, kendilerine “liberal sol” diyen vahşi kapitalizm savunucularının, “ulus devlet bitti”, “sosyal devlet öldü”, “küreselleşme kazandı” şeklindeki sözlerine, daha az itibar edilecek. “Hâkim devlet değil, hakem devlet istiyoruz”, “Üreten ve yöneten devlet değil, kural koyan ve denetleyen devlet istiyoruz” diyenlerin sesi, daha az çıkacak. Yurttaşı ve ulusal kimliği etnik, dinsel, mezhepler farklılıklar üzerinden bölmeyi ilericilik; özelleştirmeyi demokrasi; hemşericiliği devrimcilik sananların cehaleti, daha çok açığa çıkacak. Liberal iktisatçıların dilinden düşmeyen “görünmez el”, “piyasanın mutlak, sorgulanmaz dinamikleri” gibi kavramların cilası, daha çabuk dökülecek. Sözün özü; Cumhuriyetin laik, bilimsel, aydınlanmacı boyutu da, eşitlikçi, halkçı, sınıfsal, toplumsal, kamusal yönü de geniş kitleler tarafından daha çok anlaşılacak. Bunu halka daha açık, daha doğru, daha inandırıcı şekilde anlatanlar, bu konuda öncü ve cesur olanlar, daha çok saygı görecek.    Kışlada intihar iddiası Hatay’da vatani görevini yapan piyade er Yusuf Duruk, iddiaya göre birliğinde intihar etti. Askeri kaynaklardan edinilen bilgiye göre ağır yaralanan Duruk, ilk müdahalenin ardından hastaneye kaldırıldı. Duruk, tüm çabalara karşın yaşamını yitirdi. Duruk’un, bir dönem TFF 1. Lig ekiplerinden BB Erzurumspor’un altyapısında da forma giydiği bildirildi. l ANKARA/Cumhuriyet 25 MART 2020 SAYI: 34503 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 05:26 06:52 13:15 16:43 19:28 20:49 Ankara 05:12 06:37 13:00 16:28 19:12 20:31 İzmir 05:38 07:00 13:22 16:51 19:35 20:52 İlahiler arasında ders anlattılar... Uzaktan eğitimin verildiği TV kanalının yayın akışı; hurafelerle harmanlanmış animasyonlar, öğrencilerin psikolojisini bozacak mesajlarla doluydu. Adnan Menderes’in boynuna ip geçirdikleri sahneyi bile çocuklara izletmekten çekinmediler! Milli Eğitim’de tarikatların kol gezdiğini ve çok etkili olduklarını televizyon ekranlarından izledik! Eğitimin kimlere emanet olduğunu da! HHH Bakan Ziya Selçuk, önce üzüldüğünü ifade etti ardından, tepkiler üzerine soruşturma başlattı. Yaptığı açıklamada, “Görev dağılımında etkinliklerden sorumlu ekibi kendilerine güvendiğim için denetlemedim” dedi... Kimdir bu ekip? Kimlerden oluşur? Bakanlık makamlarında nasıl yer aldılar? Ders kitaplarına yerleştirilen bilimdışı ifadeler, Milli Mücadele tarihimiz ve kurucu kahramanlarımızla ilgili, onları karalayan, yok sayan... Tarihimizi; emperyalist düzenin yalanları çizgisinde yeniden yazma cüreti gösteren bu kadrolar Milli Eğitim’e nasıl sızdılar? Aslında sızıntı kelimesi hafif kalır... Çünkü belli etmeden, hissettirmeden anlamında kullanılır... FETÖ’nün yıllar boyunca yaptığı faaliyetleri ifade eder. Ancak FETÖ sonrasında özellikle Sağlık Bakanlığı ve Mili Eğitim bakanlıklarında tarikatcemaat yapılanması insanlar testten geçirilmedi. 4 Sokağa çıkma yasağı, eve kapanan insanların her türlü fa tura vb. harcamaları ile temel ih tiyaçlarının devlet tarafından kar şılanması anlamına geliyor. ‘Korona’yı fırsata Devletin kasası ise tamtakır, kuru bakır... çevirmek: İdam ve Sağlık Bakanı dahil tüm kesimler vatandaşa “evlerinize ka ilahi arası Milli Eğitim! panın” çağrısı yapıyor. Peki, maaş ile geçinen ve işyeri açık olan insanlar ne yapacak? Ya da nın aleni, görünür, açık şekilde kadrolaştığını biliyor, izliyoruz. Çocuklarımızı geleceğe hazırlayacak Milli Eğitim Bakanı’na, hiçbir önyargıda bulunmayarak, sadece yaşadığımız olgudan hareketle soruyorum: Ortalama zekâda bir insanın bile “skandal” olarak değerlendireceği görüntüleri ekrana getirme cesareti bulan bu ekibin zihniyeti, bakanlığınıza ne kadar hâkim? Bakanlığı siz mi yönetiyorsunuz, yoksa Atatürk devrimleri ve çağdaş, bilimsel eğitime düşman olan bu zihniyet mi sizi idare ediyor? günlük kazancı ile evin ihtiyaçlarını karşılayan küçük esnaf? “Başkan”ın ekonomi paketinde bu kesimlerin adını duydunuz mu? Berber, lokanta, restoran, kafe, internet kafe gibi yerler zorunlu olarak kapatıldı. Bu insanlara kiranızı nasıl ödeyeceksiniz, faturaları nasıl karşılayacaksınız, emekçilerinize nasıl maaş ödeyeceksiniz diye soran, dertlenen bir irade var mı? Yok... Oysa yapılması gereken çok açık: Bugün itibarıyla, ayrım yapmaksızın tüm vatandaşların ve esnafın her türlü ‘Korona’daki ekonomik vergi ödemesi ile kira, fatura ve araba, açmaz ev, ihtiyaç kredisi taksitleri dondurulacak. Kira ile geçinen kesime kira yar Herkesin aklında benzer soru: “Hü dımı yapılacak. kümet riskli yerlerde neden sokağa Ekonomik paket, bu ihtiyacın yanın çıkma yasağı ilan etmiyor?” dan bile geçmiyor! Çünkü; Ekonomiyi kısa bir süre buzluğa kal 4 Riskli yerleri belirleyecek sayıda dırmak için aktörlerin tamamının sü rece katılım göstermesi şart... Ancak bana ulaşan bilgilere göre özel bankalar “mücbir sebebe rağmen” hükümeti dinlemiyor. Ve bu hükümetin sayesinde bankacılık sisteminin yüzde 78’i yabancıların kontrolünde. Türkiye’de kamu bankalarının pazar payı yüzde 20, özel bankaların ise yüzde 80 civarında. Kredilerin de büyük çoğunluğu özel bankalarda. Bakalım Saray’ın iradesi özel bankalara yetecek mi? Ya da Saray özel bankalardan destek isteyebilecek mi? Jandarma devletlere doğru Koronavirüs insanların en temel dürtülerini tetikledi. Güvenlik kaygısı... Ölüm korkusu... Toplumları saran korku iklimi beraberinde otoriterleşmeyi getirir. Vatandaş yöneticisinden yalnızca “güvenliğinin sağlanmasını” bekler. Hatta güvenlik için özgürlüğünden, mahremiyetinden fedakârlık yapar, demokratik taleplerini azaltır. Koronanın dünyada yeni bir biyolojik savaş ve tehdit dönemini başlatacağına şüphe yok. Devletler de bu yeni düzene göre tehdit algısını oluşturacaktır. Hepimizin evlere kapandığı şu günlerde korona sonrası dünyayı düşünüp sorgulamamızda yarar var. Kim kazandı, kim kaybetti? Dünya nereye? Bakan Selçuk’tan EBA’daki görüntülere ilişkin açıklama ‘İnceleme başlatıldı’ Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, uzaktan eğitimin etkinlik saatinde izletilen eski Başbakan Adnan Menderes’in idam edilişine ilişkin görüntülere yönelik, “gözden kaçan bir hata” olduğunu ve konuyla ilgili inceleme başlatıldığını bildirdi. Selçuk, bir televizyon kanalında canlı yayınında açıklamalarda bulundu. Velilerin, Eğitim Bilişim Ağı’na (EBA) girmekte zorlandıklarına ilişkin eleştirilerinin anımsatılması üzerine Selçuk, çocukların konu tekrarı veya öğretmenleriyle iletişim kurmak için EBA’ya girmesinden dolayı yoğunluğun oluşabileceğini ve bunun beklenen bir durum olduğunu ifade etti. Selçuk, “Dünyanın hiçbir ülkesinde 18 milyon öğrenciyi aynı anda online yapabilecek bir sistem yok” dedi. ‘Gözden kaçan hata’ Selçuk, uzaktan eğitim etkinlik saatinde izletilen eski Başbakan Adnan Menderes’in idam edilişine ilişkin görüntüler hakkındaki soruya şu yanıtı verdi: “Etkinlik aralarına belgeseller ya da öğrencilere yararlı olabilecek sanatsal, sportif içerikler konuluyor. Bu içerikler konulurken, isimlendirmede bir hata olmuş. Gece yarılarına kadar uzayan çalışma sırasında bir içerik yerine yanlışlıkla başka bir içerik konuluyor. Ekiplerimiz, kontrollü olarak bu içeriklere bakıyor ve bu kontroller sırasında bir hata olmuş. Bir hafta, 10 günde dünyada bir iki ülkede yapılabilen bir proje yapıldı ve bu proje Ziya Selçuk yi kötülemek için kendi kendimize zarar vermeyi istemeyiz. Bu, gözden kaçan bir hata. Bununla ilgili inceleme başlattık.” Bilim Kurulu görüşecek Okulların ne zaman açılacağına ilişkin soru üzerine de Selçuk, Bilim Kurulu ile istişare halinde olduklarının altını çizerek “Çarşamba günü (bugün) Sağlık Bakanımız ve Bilim Kurulu ile beraber bir toplantımız olacak. O toplantı sonucunda bir değerlendirme yapılır” dedi. “Hiç sınav olmaması söz konusu mu” sorusu üzerine Selçuk, “Elbette, çocukların yerleşmesiyle ilgili bir sınav yapacağız. Ama bu sınavın tarihi de tümüyle duruma bağlı. Sınıf geçme ile ilgili de hukukçular çalışıyorlar. Bir dönemden notları var, ikinci dönemle ilgili duruma bakacağız. Bu senaryoların hepsi masada ve çözümleri de hazır” şeklinde konuştu. l ANKARA/Cumhuriyet Özel okullar ‘telafi eğitimi’ yapacak Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği (TÖDER) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Taşel, “Uzaktan eğitim döneminde verilmiş olan konuların tamamını, programa ilave ederek yaz döneminde de olsa öğrencilerimiz için telafi edeceğiz” dedi. Özel Öğretim Kurumları Dernekleri temsilcileri, uzaktan eğitim sürecine ilişkin dün basın toplantısı düzenledi. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’u ziyaret ettiklerini, öğrencilerin, velilerin ve çalışanların mağdur olmaması için bazı kararlar aldıklarını söyleyen Taşel, “Eğitim öğretim süreci başladığı andan itibaren tatilde ve ara tatilde kaybedilmiş olan tüm eksiklikler tamamlanacak. Sürecin arkasına bir süreç ilave edeceğiz ve ek dersler, etütler ve yeni programlarla arada kaybedilmiş olan süreç tamamlanmış olacak” dedi. Telafi döneminde yemek ve servis gibi konularda hak kaybı olmayacağını da kaydeden Taşel, “Diyelim ki bir aylık süre eklenmesi halinde ücret talep etmeden servis ve yemek hizmetleri okullarımız tarafından verilecek” diye konuştu. l ANKARA/Cumhuriyet EBA’da Ensar bağlantılı hoca ders anlattı Eğitim İş Sendikası Başkanı Orhan Yıldırım, öğrencilere uzaktan eğitim verilen Eğitim Bilişim Ağı’nda (EBA) Ensar Vakfı bağlantısı bulunan kişilerin ders anlattığını söyledi. EBA üzerinden TVinternet kanalları kullanılarak uzaktan eğitim yapma girişiminin ilk günden fiyasko ile sonuçlandığını belirten Yıldırım, “Yanlış uygulamaların tesadüfen olması mümkün değildir. Siz çıkar da Ensar Vakfı ile bağlantılı çalışanlara EBA’da ders anlattırırsanız olacak olan budur. Bu ders hazırlıklarını neden dönüp dolaşıp şaibeli olan Ensar Vakfı bağlantılı kurum ve kuruluşlar üzerinden yaptırıyorsunuz? Bu kurum ve kuruluşlara bu hizmeti karşılığında ne kadar para ödenmiştir?’’ dedi. İlk günkü EBA uygulamasından sorumlu olanlar hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunacaklarını kaydeden Yıldırım, şöyle devam etti: “Virüs salgını tüm dünyaya eğitim ve öğretimin çağdaş, bilimsel ve akılcı planlamalar ile öğretim yöntemleri ile yapılmasının ne kadar haya ti önem taşıdığını göstermişken Milli Eğitim Bakanlığı neden ısrarla akıl ve bilimdışı faaliyet yürüttüğü kamuoyu tarafından bilinen kurum ve kuruluşlarla iş üretmeyi öncelikle tercih etmektedir? Milli Eğitim Bakanı’nın ‘bunu kendinden habersiz şu şu kişiler yapmıştır ve derhal görevlerinden alınmıştır’ demesi gerekiyor. Aksi her sonuç, bakanın süreci bildiği, sadece kamuoyu tepkisini hafifletmek amacıyla bu özür açıklamasını yaptığı şekilde kabul edilecektir.” l Eğitim Servisi KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr Yerine kayyım atanmıştı HDP’li başkan Akkul tutuklandı Diyarbakır’da yerine kayyım atanan HDP’li Eğil Belediye Başkanı Mustafa Akkul, ‘silahlı terör örgütüne üye olmak’ suçundan tutuklandı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında önceki gün gözaltına alındıktan sonra İçişleri Bakanlığı’nca yerine kayyım atanan Eğil Belediye Başkanı Mustafa Akkul, Ergani Belediye Başkanı Ahmet Kaya, Silvan Belediye Başkanı Naşide Toprak ve Lice Belediye Başkanı Tarık Mercan, emniyetteki sorgularının ardından adliyeye sevk edildi. Mustafa Akkul çıkarıldığı mahkemede “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklanırken, Toprak, Mercan ve Kaya adli kontrol kararıyla serbest bırakıldı. 27 barodan ortak tepki Aralarında İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır barolarının da bulunduğu 27 baro, HDP’li 8 belediyeye kayyım atanmasına ilişkin dün açıklama yaptı. Kayyım kararları ile seçmen iradesinin yok sayıldığı belirtilen ortak açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Toplum, sandıktan çıkan sonucun aksine yönelik her türlü kararı, seçmen iradesinin ortadan kaldırılması olarak değerlendirmektedir. Sandığın kayyım kararıyla işlevsiz hale getirilmiş olması, hukuk devleti ilkesine ve demokrasimize ağır bir hasar vermektedir. Demokrasinin, hukuk devleti ilkesinin, kanunun amacının ve kamu yararı dikkate alınarak belediye eş başkanları derhal görevlerine iade edilmelidir.” l Haber Merkezi BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ II. Dünya Savaşı’nda Alman ve İtalyan 1 D I ZMAN K İ 2 E R ANAMA S 3 R AND I MAN birliklerine 4 İ KA Z İ YAN karşı çarpışan 5 M R A B A R İ Yugoslav gerillalarına verilen ad. 2/ Bir şeyden yoksun ve uzak olan... 6 EH Ş İ İ AS 7 VAR İ DAT Y 8 İ RON İ AS A 9 AKA L A ÜN Kavuna verilen bir başka ad. 3/ Yerinde konuşma ya da davran ma... İkiyüzlülük. 4/ Tohumluk küçük soğan. 5/ Mekke’nin doğusunda, hacıların arife günü toplandıkları tepe. 6/ Manda yavrusu... Osmanlı ordusunda ve donanmasında hafif pi yade askeri. 7/ Tuzağa düşürülen şey... Japon lirik dramı... Malik, sahip. 8/ Hiç doğurmamış hayvan. 9/ Sınır nişanı... Argoda esrar... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Pamuktan dokunmuş sık ve düzgün bez. 2/ Doğu Anadolu’da bir ırmak... Yumurtalık. 3/ İncelik, naziklik... Eski Mısır’da güneş tan rısı. 4/ Çok yinelendiğinden usanç verici bir durum alan söz. 5/ İlkel benlik... Bir nota... Etiyopya’da bir ırmak ve arkeolojik vadi. 6/ Zarif, kibar kimseler... Dalaşı vardır. 7/ Köz lenmiş patlıcan, kıyma ve yoğurtla yapılan bir tür kebap. 8/ Üflemeli bir çalgı... Hayva nın bir yanındaki yük. 9/ Şarap mahzeni... Osmanlı Devleti’nde habercilere ve muhafız lara verilen ad.