Katalog

EkonoMi DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr avro sterlin FAİZ TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA 91 ŞUBAT 2020 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.9800 0.5 kuruş 6.6050 2.2 kuruş 7.8780 3.8 kuruş 10.20 0.24 puan 119.140 709 puan 2046.32 2.68 lira 303.39 26 kuruş Çin’de üretim duruyorDünya ekonomisinin yüzde 16.4’ünü oluşturan Çin’deki koronavirüs salgını kaygıları artırıyor Koronavirüs yatırımcıları tedirgin ediyor. Aralarında Apple, IKEA, Arçelik’in de bulunduğu birçok dünya devi, üretimine 9 Şubat’a kadar ara verdi. Çin’de ortaya çıkan koronavirüs sadece sağlıkla ilgili kurumları değil finansal piyasaları da kaygılandırıyor. Yaklaşık 6 bin kişinin virüsten etkilenmesi ve hayatını kaybedenlerin sayısının 200’ün üzerine çıkması, virüsün Çin ekonomisi üzerinde yaratacağı etkinin boyutları hakkında yatırımcıları endişeye düşürüyor. Salgın nedeniyle başta Apple, Starbucks, McDonalds ve IKEA gibi uluslararası pek çok şirket bu ülkedeki faaliyetlerini askıya alırken bir hamle de Koç Grubu’nun amiral gemisi Arçelik’ten geldi. Arçelik, Changzhou’daki beyaz eşya fabrikasında salgın nedeniyle yeni yıl tatilini 9 Şubat’a kadar uzattı. Arçelik’in burada toplam 1300 çalışanı var ve 30’u Türk. Bloomberg’ün resmi rakamlara dayanan hesaplamalarına göre, Çin’de yılbaşı tatilinin uzatıldığı toplam 14 dört bölge, Çin’in 2019 Aralık ihracatının yüzde 78’ini gerçekleştirmişti. Aynı bölgeler bakır üretiminin yüz de 90’ını, çelik üretiminin en az yüzde 60’ını, ham petrolün yüzde 65’ini ve kömür üretiminin yüzde 40’ını karşılıyor. THY ara verdi THY, koronavirüs kaynaklı gelişmeleri ulusal ve uluslararası otoritelerle değerlendirmek için Çin’in Pekin, Guangzhou, Shanghai ve Xian kentlerine yönelik uçuşlarını 9 Şubat’a kadar durdurduğunu açıkladı. Aralarında British Airways, United, Finnair, Air Canada ve Cathay Pacific Airways’in de bulunduğu bazı büyük havayolu firmaları koronavirüs nedeniyle Çin’e olan uçuşlarına ara vermişti. Uzmanlar, koronavirüs Çin’in 2020 büyümesini yüzde 0.2 aşağıya çekebilir. Goldman Sachs’a göre koronavirüs ABD ekonomisi büyümesini ilk çeyrekte 0.4 puan aşağıya çekebilir. İngiltere merkezli AdMacro araştırma ekibine göre, virüsün 2008'deki küresel mali krizi tetikleyen Lehman Brothers etkisi yaratacak. l Ekonomi Servisi DOLAR 6 LiRAYA DAYANDI 5.9430 5.9456 5.949669 5.9496 5.9527 5.9535 5.9742 5.98857.9887 5.9220 gkeolçerıcok6enakUTacLavzg’mğinürıiünannslnıeülönrazdenreedg,reöidnnroediylüal.erın Ocak ayı 20 21 22 23 24 27 28 29 30 31 Koronavirüs kuru zıplattı Dolar/TL üzerinde jeopolitik gelişmelerin ve küresel piyasalardaki koronavirüs endişelerinin yarattığı baskı devam ediyor. Kur hafta başında 5.95 TL civarında dar bantta bir seyir izledikten sonra yönünü yukarı çevirdi. Kur 5.9860’a kadar yükselirken, yükselişin 5.99’a ulaşması halinde bu seviye 30 Mayıs 2019’dan beri gün içinde görülen en yüksek değer olacak. Birkaç gündür devam eden küresel satış baskısı dün bir miktar azalsa da ortadan kalkmış değil. Asya borsaları, yeni vakalara ve artan ölü sayısına rağmen Çin’in salgınını kontrol altına alabileceği beklentisiyle önceki güne göre daha hafif geriledi. Reuters’a konuşan Rabobank gelişmekte olan ülke ler kıdemli döviz stratejisti Piotr Matys, “Dolar/TL’de 6’nın üzerinde bir kırılma görmemizin sadece bir an meselesi olduğunu düşünüyorum. Koronavirüs ile ilgili olumsuz haberler gelmeye devam ediyor. Genel olarak, önümüzdeki günlerde koronavirüse odaklanarak dolar/TL’nin 6’nın üzerine çıktığını görebiliriz” diye konuştu. Komisyonlara indirim yolda Ekonomi yönetimi ve Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB), bankaların müşterilerinden aldığı ücret, komisyon ve masrafların sayısını azaltmaya yönelik bir düzenleme üzerinde çalıştığı iddia edildi. Bloomberg’in konuya yakın ve doğrudan bilgi sahibi iki kaynaktan aktardığı bilgiye göre, bazı ücret, komisyon ve masrafların oranlarının düşürülmesi, bazılarının tamamen kaldırılması, bazılarında ise miktarın indirilmesi amaçlanıyor. Kaynaklara göre çalışmanın detayları gelecek haftalarda Finansal İstikrar Komitesi’nde ele alınacak. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu verilerine göre, 2019 sonu itibarıyla bankaların ücret, komisyon ve bankacılık hizmetlerinden elde ettiği gelirler 2018’e göre yüzde 33 artışla 49.2 milyar liraya çıktı ve 2004’ten bu yana en yüksek artışı gösterdi. l Ekonomi Servisi McDonald’s Türkiye el değiştirdi Anadolu Grubu Holding McDonald’s’ın Türkiye’deki lisans sahibi konumundaki bağlı ortaklığı Anadolu Restoran İşletmeleri’nin 280.7 milyon liraya Birleşik Holding Limited Şirketi’ne satışı için sözleşme imzaladı. Açıklamada “Hisse devri, resmi makam ve kurumlardan izinlerin alınması sonrasında tamamlanacak olup, 2020 ilk çeyreği içerisinde sonuçlandırılması öngörülmektedir” denildi. Anadolu Grubu açıklamasına göre, satış sonucu 222.4 milyon lira kâr oluşurken, satış kârının yüzde 75’i vergi istisnasından faydalanmak maksadıyla özkaynak hesaplarında tutulacak. Açıklamada, “Alıcı taraf olarak belirtilen Birleşik Holding Limited, McDonald’s Corporation’ın uzun yıllardır başarılı bir şekilde faaliyet gösteren mevcut bir franchise işletmecisi tarafından İrlanda’da (Türkiye’de McDonald’s franchise işletmecisi olmak maksadıyla) yeni kurulan bir şirkettir” ifadesi kullanıldı. McDonald’s’ın Türkiye’de 250’yi aşkın şubesi bulunuyor. Zincir, Türkiye’de yılda ortalama 60 milyon müşteriye hizmet veriyor. l Ekonomi Servisi Mustafa Koç’un hayalini kurduğu fabrika açıldı Hindistan’ın Koç’u Tata ile ortak olan Koç Holding, Hindistan’da ürünlerini Tata güvencesiyle satacak. OLCAY BÜYÜKTAŞ Koç Topluluğu küresel büyüme hamlesine son hal ka olarak Hindistan’ı ekle di. 100’den fazla ülkede 700 bin çalışanı ile Hindistan’ın Fabrikanın açılışına rahmetli Mustafa Koç’un annesi Çiğdem Simavi en büyük şirketler grubu ve Koç ailesini temsilen halası Semahat Arsel katıldı. Hedef yüzde 10 pazar payı Tata ile Arçelik ortaklığının ürünü olan “Voltbek Home Appliances”ın Hindistan’ın Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu “Hindistan dayanıklı tüketim pazarının büyüklüğünün üç yıl içinde 36 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu yatırım Türkiye rını karşılayacağımız fabrikadan ileri dönemde komşu ülkelere, Asya Pasifik ve Kuzey Afrika başta olmak üzere benzer taleplerin olduğu tüm coğrafyalara ihracat gerçekleştirmeyi hedefliyoruz” diye Gujarat eyaletindeki beyaz eşya fabrikası törenle açıldı. Arçelik’in Türkiye ve Asya Pasifik arasında bir “Beko Yolu” oluşturma hedefinin önemli bir adımı olan fabrikada ilk etapta buzdola beyaz eşya sektörünün küre konuştu. bı üretilecek. Fabrikada, iler sel rekabet gücü adına büyük önem taşıyor” dedi. Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu da “Hindistan’da 5 yıl içinde yüzde 10’nun üzerinde pazar payına ulaşarak lider bir marka olmayı hedefliyoruz. Pazarın buzdolabın Tata grubundan Voltas Limited Yönetim Kurulu Başkanı Noel Tata, “Bu fabrikayı beyaz eşya sektöründeki büyüme arzumuzu desteklemek üzere dünya standartlarında hayata geçirdik. Arçelik’in teknoloji ve yenilikçi ürün geliştirme ye leyen dönemde çamaşır makinesi üretilmesi de planlanıyor. Bu kapsamda, fabrikanın üretim kapasitesinin 5 yıl içinde 2.5 milyon adede, toplam yatırım miktarının ise 10 yılda 180 milyon daki büyüklüğü 1213 milyon teneklerini, Voltas’ın marka dolara ulaşma adet seviyelerinde. İlk etapta ve dağıtım gücünü birleşHindistan pazarının ihtiyaçla tiriyoruz” dedi. sı hedefleniyor. 2010 Üretim kapasitesi 1 milyon adet yılında Mustafa 4 60 bin metrekare kapalı, 240 bin metrekare açık alana kurulu fabrikanın üretim kapasitesi şu anda yıllık 1 milyon adet. Nihai kapasitesine ulaştığında 2 bin kişiye istihdam sağlayacak. 4 Buzdolabı Hindistan’da evin en kıymetli ürünleri arasında yer alıyor. Hatta evlerin denle dekoratif, 8 farklı çiçek desen li buzdolabı üretimi devreye alındı. Hindistan’da sık kullanılan baharat ların yol açtığı 26 zorlu lekeyi belirlediler. Bu lekelere uygun Olcay Büyüktaş çamaşır makinesi prog Koç’un Yöne tim Ku rulu Başkan lığı dö nemin Semahat Arsel de Tata grubu ile görüşmeler salonlarına konuluyor. O ne ramları geliştirildi. başlamıştı. Ve fatının ardından Koç ailesi ve yöneticiler bu hayali gerçekleştirdi. 150 ülkeye ihracat Açılışa Koç Holding ve Arçelik Yönetim Kurulu Üyesi Semahat Arsel, Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu, Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Tata Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Noel Tata, Arçelik CEO’su Hakan Bulgurlu, Voltas CEO’su Pradeep Bakshi ve Voltbek CEO’u Jayant Balan ve çalışanlar katıldı. Açılış töreninde konuşan Koç Holding CEO’su Levent Çakıroğlu, topluluğun 32 farklı para birimini yönettiğini, işyerlerinde 48 farklı dil konuşulduğunu, 150 ülkeye ihracat gerçekleştirdiğini, Türkiye dışında 62 üretim tesisi ve pazarlama şirketi bulunduğunu belirtti. Tata grubu ile 2010’da tanıştıklarını belirten Çakıroğlu, “3 yıl önce de güçlerimizi birleştirme kararı aldık ve ortaklık anlaşması imzaladık. Koç topluluğu ve Tata grubunun gerçekleştirdiği bu güç birliği dünya beyaz eşya pazarında yüzde 41 paya sahip olan Asya Pasifik bölgesinde önemli bir örnek teşkil ediyor” dedi. l AHMADABAD Avrasya Tüneli geçişine yüzde 56 zam Avrasya Tüneli geçiş ücretlerine yüzde 56 zam yapıldı. Yapılan bu zamla birlikte, Avrasya Tüneli açıldığı günden bu yana, ücretlere toplamda yüzde 119 oranında zam gelmiş oldu. Avrasya Tüneli İnşaat ve Yatırım A.Ş’den yapılan açıklamaya göre, 1 Şubat 2020 saat 00:00 itibarıyla geçerli olmak üzere Avrasya Tüneli tek yön geçiş ücretleri otomobiller için 36.40 TL, minibüsler için ise 54.70 olarak belirlendi. Fiyatlar daha önce otomobiller için 23.30, minibüsler içinse 34.90 TL’ydi. Dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, geçiş ücretinin 4 dolar artı KDV olacağını açıklamıştı. İstanbul’da 20 Aralık 2016’da hizmete açılan ve 1.2 milyar dolara malolan Avrasya Tüneli için Hazine 25.6 milyon araç geçiş garantisi vermişti. Geçen yıl tünelden 15 milyon araç geçmiş aradaki fark halkın cebinden çıkmıştı. l Haber Merkezi O3t6o.m40obTiLl: M54in.7ib0üTs:L Çalışanların sadece yüzde 13.8’i sendikalı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca hazırlanan 2020 Ocak ayı istatistiklerine göre, 13 milyon 856 bin 801 işçiden 1 milyon 917 bin 893’ü sendika üyesi. Türkİş, 1 milyon 18 bin 92 üye ile en fazla üyeye sahip konfederasyon olurken, Türkİş’i 666 bin 303 üye ile Hakİş, 184 bin 852 üye ile DİSK izledi Ayrıca işçilerin 28 bin 954’ünün bağımsız sendikalara, 15 bin 679’unun Ülkemİş, 4 bin 13’ünün Tümİş Kkonfederasyonlarına üye olduğu belirlendi. Toplam sendikalı işçi sayısı 1 milyon 917 bin 893’e çıktı. İstatistik çalışmasıyla 13 milyon 856 bin 801 işçinin sadece yüzde 13.84’ünün sendikalı olduğu tespit edildi. Tüm işkolları arasında genel işler işkolundaki Hizmetİş Sendikası 302 bin 911 üye ile en fazla üyeye sahip sendika olarak belirlendi. l Ekonomi Servisi 2019’da 45 milyon yabancı turist geldi Turizm geliri 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17 artarak 34.52 milyar dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2019’daki turizm gelirinin 25.36 milyar dolarını kişisel harcamalar, 9.16 milyar dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu. Turizm gelirleri 2019 dördüncü çeyrekte ise yüzde 20.6 artışla 7.89 milyar dolar oldu. Verilere göre kişi başı ortalama harcama 2019’da 666 dolar olarak gerçekleşti. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre ise, 2019 OcakAralık döneminde Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.11 artış göstererek 45 milyon 58 bin kişi oldu. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), 2019 yılı doluluklarının bir önceki yıla göre yüzde 2.4 artarak yüzde 67.6 olduğunu açıkladı. l Ekonomi Servisi Çarklar yavaşladı açık 31 milyara indi Türkiye’nin ihracatı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 2.1 artarak 171 milyar 531 milyon dolara yükselirken, sanayi üretiminde yaşanan yavaşlamaya bağlı olarak ithalat yüzde 9.1 azaldı. Dış ticaret açığı 2019’da, bir önceki yıla göre yüzde 43.5 azalarak 55 milyar 126 milyon dolardan 31 milyar 174 milyon dolara geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan 2019 yılına ilişkin geçici dış ticaret verilerine göre, ihracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılında 75.3 iken geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 84.6’ya çıktı. 2019’da ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 15.44 milyar dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 10.87 milyar dolar ile Birleşik Krallık, 9.3 milyar dolar ile İtalya takip etti. l Ekonomi Servisi Çimento işçisine zam için anlaşma sağlandı Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS) ile muhatap işçi sendikası Türkiye Çimseİş Sendikası arasında 2020 ve 2021 yıllarında geçerli olacak yeni dönem grup toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sendikalar, Türkiye genelindeki 35 kuruluşa bağlı 64 tesiste çalışan yaklaşık 7 bin kişi adına, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artı 1 oranında zam için el sıkıştı. Anlaşmaya göre, çalışanlara ikinci yıl ise TÜFE oranında zam yapılacak. Sosyal yardımlar kapsamında ise ilk yıl yüzde 15 artışla aylık 460 TL, ikinci yıl yüzde 12 artışla aylık 515 TL sosyal yardım ödenmesinde uzlaşıldı. l Ekonomi Servisi Bankalara kumar incelemesi başladı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), yasadışı bahis ve kumar oynatılan yapılara aracılık edilmesine sebebiyet verdiği iddiasıyla bazı banka ve elektronik ödeme kuruluşları hakkında inceleme başlattı. İncelemenin sonucuna göre, idari tedbir veya cezai işlem uygulanabileceği ifade edildi. MASAK, söz konusu suç örgütlerinin gelir elde etme konusundaki taktiklerini kamuoyuyla paylaşarak, uyarılarda bulunuyor, erişime engellenen sitelere de uyarı yazısı ekliyor. l Ekonomi Servisi